пщэхын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

IPA [pɕɐ'xǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

[пщ] + -э + [х] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ[зэгъэзэхуэжын]

Глагол лъэмыӏэс "пщэхын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	пщэхын
щымыӀэныгъэ:	мыпщэхын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпщэхын	упщэхын	пщэхын	дыпщэхын	фыпщэхын	пщэхын(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сымыпщэхын	умыпщэхын	мыпщэхын	дымыпщэхын	фымыпщэхын	мыпщэхын(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	пщэх!	фыпщэх!
щымыӀэныгъэ:	умыпщэх!	фымыпщэх!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	срепщэх	урепщэх	ирепщэх	дрепщэх	фрепщэх	ирепщэх
щымыӀэныгъэ:	сремыпщэх	уремыпщэх	иремыпщэх	дремыпщэх	фремыпщэх	иремыпщэх

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сопщэх(ыр)	уопщэх(ыр)	мэпщэх(ыр)	допщэх(ыр)	фопщэх(ыр)	мэпщэх(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпщэхыркъым	упщэхыркъым	пщэхыркъым	дыпщэхыркъым	фыпщэхыркъым	пщэхы(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпщэхырт	упщэхырт	пщэхырт	дыпщэхырт	фыпщэхырт	пщэхырт / пщэххэрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпщэхыртэкъым	упщэхыртэкъым	пщэхыртэкъым	дыпщэхыртэкъым	фыпщэхыртэкъым	пщэхыртэкъым / пщэххэртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпщэхащ	упщэхащ	пщэхащ	дыпщэхащ	фыпщэхащ	пщэха(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпщэхакъым	упщэхакъым	пщэхакъым	дыпщэхакъым	фыпщэхакъым	пщэха(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпщэхат	упщэхат	пщэхат	дыпщэхат	фыпщэхат	пщэха(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпщэхатэкъым	упщэхатэкъым	пщэхатэкъым	дыпщэхатэкъым	фыпщэхатэкъым	пщэха(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщэхыгъащ	упщэхыгъащ	пщэхыгъащ	дыпщэхыгъащ	фыпщэхыгъащ	пщэхыгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпщэхыгъакъым	упщэхыгъакъым	пщэхыгъакъым	дыпщэхыгъакъым	фыпщэхыгъакъым	пщэхыгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщэхыгъат	упщэхыгъат	пщэхыгъат	дыпщэхыгъат	фыпщэхыгъат	пщэхыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпщэхыгъатэкъым	упщэхыгъатэкъым	пщэхыгъатэкъым	дыпщэхыгъатэкъым	фыпщэхыгъатэкъым	пщэхыгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпщэхщ	упщэхщ	пщэхщ	дыпщэхщ	фыпщэхщ	пщэх(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпщэхкъым	упщэхкъым	пщэхкъым	дыпщэхкъым	фыпщэхкъым	пщэх(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпщэхт	упщэхт	пщэхт	дыпщэхт	фыпщэхт	пщэх(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпщэхтэкъым	упщэхтэкъым	пщэхтэкъым	дыпщэхтэкъым	фыпщэхтэкъым	пщэх(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщэхынщ	упщэхынщ	пщэхынщ	дыпщэхынщ	фыпщэхынщ	пщэхын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпщэхынкъым	упщэхынкъым	пщэхынкъым	дыпщэхынкъым	фыпщэхынкъым	пщэхын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщэхынущ	упщэхынуш	пщэхынущ	дыпщэхынущ	фыпщэхынущ	пщэхыну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпщэхынукъым	упщэхынукъым	пщэхынукъым	дыпщэхынукъым	фыпщэхынукъым	пщэхыну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщэхрэ	упщэхрэ	пщэхрэ	дыпщэхрэ	фыпщэхрэ	пщэх(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпщэхыркъэ	упщэхыркъэ	пщэхыркъэ	дыпщэхыркъэ	фыпщэхыркъэ	пщэхыркъэ / пщэххэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпщэхырт	упщэхырт	пщэхырт	дыпщэхырт	фыпщэхырт	пщэхырт / пщэххэрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпщэхыртэкъэ	упщэхыртэкъэ	пщэхыртэкъэ	дыпщэхыртэкъэ	фыпщэхыртэкъэ	пщэхыртэкъэ / пщэххэртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпщэха	упщэха	пщэха	дыпщэха	фыпщэха	пщэха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпщэхакъэ	упщэхакъэ	пщэхакъэ	дыпщэхакъэ	фыпщэхакъэ	пщэха(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпщэхат	упщэхат	пщэхат	дыпщэхат	фыпщэхат	пщэха(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпщэхатэкъэ	упщэхатэкъэ	пщэхатэкъэ	дыпщэхатэкъэ	фыпщэхатэкъэ	пщэха(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщэхыгъа	упщэхыгъа	пщэхыгъа	дыпщэхыгъа	фыпщэхыгъа	пщэхыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпщэхыгъакъэ	упщэхыгъакъэ	пщэхыгъакъэ	дыпщэхыгъакъэ	фыпщэхыгъакъэ	пщэхыгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщэхыгъат	упщэхыгъат	пщэхыгъат	дыпщэхыгъат	фыпщэхыгъат	пщэхыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпщэхыгъатэкъэ	упщэхыгъатэкъэ	пщэхыгъатэкъэ	дыпщэхыгъатэкъэ	фыпщэхыгъатэкъэ	пщэхыгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпщэх	упщэх	пщэх	дыпщэх	фыпщэх	пщэх(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпщэхкъэ	упщэхкъэ	пщэхкъэ	дыпщэхкъэ	фыпщэхкъэ	пщэх(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпщэхт	упщэхт	пщэхт	дыпщэхт	фыпщэхт	пщэх(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпщэхтэкъэ	упщэхтэкъэ	пщэхтэкъэ	дыпщэхтэкъэ	фыпщэхтэкъэ	пщэх(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщэхын	упщэхын	пщэхын	дыпщэхын	фыпщэхын	пщэхын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпщэхынкъэ	упщэхынкъэ	пщэхынкъэ	дыпщэхынкъэ	фыпщэхынкъэ	пщэхын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщэхыну	упщэхыну	пщэхыну	дыпщэхыну	фыпщэхыну	пщэхыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпщэхынукъэ	упщэхынукъэ	пщэхынукъэ	дыпщэхынукъэ	фыпщэхынукъэ	пщэхыну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщэхмэ	упщэхмэ	пщэхмэ	дыпщэхмэ	фыпщэхмэ	пщэх(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщэхмэ	умыпщэхмэ	мыпщэхмэ	дымыпщэхмэ	фымыпщэхмэ	мыпщэх(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпщэхамэ	упщэхамэ	пщэхамэ	дыпщэхамэ	фыпщэхамэ	пщэха(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщэхамэ	умыпщэхамэ	мыпщэхамэ	дымыпщэхамэ	фымыпщэхамэ	мыпщэха(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпщэхыгъамэ	упщэхыгъамэ	пщэхыгъамэ	дыпщэхыгъамэ	фыпщэхыгъамэ	пщэхыгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщэхыгъамэ	умыпщэхыгъамэ	мыпщэхыгъамэ	дымыпщэхыгъамэ	фымыпщэхыгъамэ	мыпщэхыгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщэхынмэ	упщэхынмэ	пщэхынмэ	дыпщэхынмэ	фыпщэхынмэ	пщэхын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщэхынмэ	умыпщэхынмэ	мыпщэхынмэ	дымыпщэхынмэ	фымыпщэхынмэ	мыпщэхын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщэхынумэ	упщэхынумэ	пщэхынумэ	дыпщэхынумэ	фыпщэхынумэ	пщэхыну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщэхынумэ	умыпщэхынумэ	мыпщэхынумэ	дымыпщэхынумэ	фымыпщэхынумэ	мыпщэхыну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщэхтэмэ	упщэхтэмэ	пщэхтэмэ	дыпщэхтэмэ	фыпщэхтэмэ	пщэх(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщэхтэмэ	умыпщэхтэмэ	мыпщэхтэмэ	дымыпщэхтэмэ	фымыпщэхтэмэ	мыпщэх(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпщэхатэмэ	упщэхатэмэ	пщэхатэмэ	дыпщэхатэмэ	фыпщэхатэмэ	пщэха(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщэхатэмэ	умыпщэхатэмэ	мыпщэхатэмэ	дымыпщэхатэмэ	фымыпщэхатэмэ	мыпщэха(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпщэхыгъатэмэ	упщэхыгъатэмэ	пщэхыгъатэмэ	дыпщэхыгъатэмэ	фыпщэхыгъатэмэ	пщэхыгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщэхыгъатэмэ	умыпщэхыгъатэмэ	мыпщэхыгъатэмэ	дымыпщэхыгъатэмэ	фымыпщэхыгъатэмэ	мыпщэхыгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщэхынтэмэ	упщэхынтэмэ	пщэхынтэмэ	дыпщэхынтэмэ	фыпщэхынтэмэ	пщэхын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщэхынтэмэ	умыпщэхынтэмэ	мыпщэхынтэмэ	дымыпщэхынтэмэ	фымыпщэхынтэмэ	мыпщэхын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщэхынутэмэ	упщэхынутэмэ	пщэхынутэмэ	дыпщэхынутэмэ	фыпщэхынутэмэ	пщэхыну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщэхынутэмэ	умыпщэхынутэмэ	мыпщэхынутэмэ	дымыпщэхынутэмэ	фымыпщэхынутэмэ	мыпщэхыну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщэхынт	упщэхынт	пщэхынт	дыпщэхынт	фыпщэхынт	пщэхын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпщэхынтэкъым	упщэхынтэкъым	пщэхынтэкъым	дыпщэхынтэкъым	фыпщэхынтэкъым	пщэхын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщэхынут	упщэхынут	пщэхынут	дыпщэхынут	фыпщэхынут	пщэхыну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпщэхынутэкъым	упщэхынутэкъым	пщэхынутэкъым	дыпщэхынутэкъым	фыпщэхынутэкъым	пщэхыну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщэхми	упщэхми	пщэхми	дыпщэхми	фыпщэхми	пщэх(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщэхми	умыпщэхми	мыпщэхми	дымыпщэхми	фымыпщэхми	мыпщэх(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпщэхами	упщэхами	пщэхами	дыпщэхами	фыпщэхами	пщэха(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщэхами	умыпщэхами	мыпщэхами	дымыпщэхами	фымыпщэхами	мыпщэха(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпщэхыгъами	упщэхыгъами	пщэхыгъами	дыпщэхыгъами	фыпщэхыгъами	пщэхыгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщэхыгъами	умыпщэхыгъами	мыпщэхыгъами	дымыпщэхыгъами	фымыпщэхыгъами	мыпщэхыгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщэхынми	упщэхынми	пщэхынми	дыпщэхынми	фыпщэхынми	пщэхын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщэхынми	умыпщэхынми	мыпщэхынми	дымыпщэхынми	фымыпщэхынми	мыпщэхын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщэхынуми	упщэхынуми	пщэхынуми	дыпщэхынуми	фыпщэхынуми	пщэхыну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщэхынуми	умыпщэхынуми	мыпщэхынуми	дымыпщэхынуми	фымыпщэхынуми	мыпщэхыну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщэхтэми	упщэхтэми	пщэхтэми	дыпщэхтэми	фыпщэхтэми	пщэх(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщэхтэми	умыпщэхтэми	мыпщэхтэми	дымыпщэхтэми	фымыпщэхтэми	мыпщэх(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпщэхатэми	упщэхатэми	пщэхатэми	дыпщэхатэми	фыпщэхатэми	пщэха(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщэхатэми	умыпщэхатэми	мыпщэхатэми	дымыпщэхатэми	фымыпщэхатэми	мыпщэха(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпщэхыгъатэми	упщэхыгъатэми	пщэхыгъатэми	дыпщэхыгъатэми	фыпщэхыгъатэми	пщэхыгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщэхыгъатэми	умыпщэхыгъатэми	мыпщэхыгъатэми	дымыпщэхыгъатэми	фымыпщэхыгъатэми	мыпщэхыгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщэхынтэми	упщэхынтэми	пщэхынтэми	дыпщэхынтэми	фыпщэхынтэми	пщэхын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщэхынтэми	умыпщэхынтэми	мыпщэхынтэми	дымыпщэхынтэми	фымыпщэхынтэми	мыпщэхын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщэхынутэми	упщэхынутэми	пщэхынутэми	дыпщэхынутэми	фыпщэхынутэми	пщэхыну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщэхынутэми	умыпщэхынутэми	мыпщэхынутэми	дымыпщэхынутэми	фымыпщэхынутэми	мыпщэхыну(хэ)тэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпщэхаи	упщэхаи	пщэхаи	дыпщэхаи	фыпщэхаи	пщэхаи
щымыӀэныгъэ:	сыпщэхакъыми	упщэхакъыми	пщэхакъыми	дыпщэхакъыми	фыпщэхакъыми	пщэхакъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпщэхащэрэт	упщэхащэрэт	пщэхащэрэт	дыпщэхащэрэт	фыпщэхащэрэт	пщэхащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сымыпщэхащэрэт	умыпщэхащэрэт	мыпщэхащэрэт	дымыпщэхащэрэт	фымыпщэхащэрэт	мыпщэхащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпщэхагъэнщ	упщэхагъэнщ	пщэхагъэнщ	дыпщэхагъэнщ	фыпщэхагъэнщ	пщэхагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпщэхагъэнкъым	упщэхагъэнкъым	пщэхагъэнкъым	дыпщэхагъэнкъым	фыпщэхагъэнкъым	пщэхагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпщэхагъэнт	упщэхагъэнт	пщэхагъэнт	дыпщэхагъэнт	фыпщэхагъэнт	пщэхагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпщэхагъэнтэкъым	упщэхагъэнтэкъым	пщэхагъэнтэкъым	дыпщэхагъэнтэкъым	фыпщэхагъэнтэкъым	пщэхагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпщэхагъэн	упщэхагъэн	пщэхагъэн	дыпщэхагъэн	фыпщэхагъэн	пщэхагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпщэхагъэнкъэ	упщэхагъэнкъэ	пщэхагъэнкъэ	дыпщэхагъэнкъэ	фыпщэхагъэнкъэ	пщэхагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпщэхагъэнт	упщэхагъэнт	пщэхагъэнт	дыпщэхагъэнт	фыпщэхагъэнт	пщэхагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпщэхагъэнтэкъэ	упщэхагъэнтэкъэ	пщэхагъэнтэкъэ	дыпщэхагъэнтэкъэ	фыпщэхагъэнтэкъэ	пщэхагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпщэхагъэнпщэх	упщэхагъэнпщэх	пщэхагъэнпщэх	дыпщэхагъэнпщэх	фыпщэхагъэнпщэх	пщэхагъэнпщэх
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпщэхагъэнукъым	упщэхагъэнукъым	пщэхагъэнукъым	дыпщэхагъэнукъым	фыпщэхагъэнукъым	пщэхагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпщэхагъэнут	упщэхагъэнут	пщэхагъэнут	дыпщэхагъэнут	фыпщэхагъэнут	пщэхагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпщэхагъэнутэкъым	упщэхагъэнутэкъым	пщэхагъэнутэкъым	дыпщэхагъэнутэкъым	фыпщэхагъэнутэкъым	пщэхагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпщэхагъэну	упщэхагъэну	пщэхагъэну	дыпщэхагъэну	фыпщэхагъэну	пщэхагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпщэхагъэнукъэ	упщэхагъэнукъэ	пщэхагъэнукъэ	дыпщэхагъэнукъэ	фыпщэхагъэнукъэ	пщэхагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпщэхагъэнут	упщэхагъэнут	пщэхагъэнут	дыпщэхагъэнут	фыпщэхагъэнут	пщэхагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпщэхагъэнутэкъэ	упщэхагъэнутэкъэ	пщэхагъэнутэкъэ	дыпщэхагъэнутэкъэ	фыпщэхагъэнутэкъэ	пщэхагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпщэх	упщэх	пщэх	дыпщэх	фыпщэх	пщэх(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпщэх	умыпщэх	мыпщэх	дымыпщэх	фымыпщэх	мыпщэх(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпщэха	упщэха	пщэха	дыпщэха	фыпщэха	пщэха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпщэха	умыпщэха	мыпщэха	дымыпщэха	фымыпщэха	мыпщэха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпщэхыгъа	упщэхыгъа	пщэхыгъа	дыпщэхыгъа	фыпщэхыгъа	пщэхыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпщэхыгъа	умыпщэхыгъа	мыпщэхыгъа	дымыпщэхыгъа	фымыпщэхыгъа	мыпщэхыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпщэхын	упщэхын	пщэхын	дыпщэхын	фыпщэхын	пщэхын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпщэхын	умыпщэхын	мыпщэхын	дымыпщэхын	фымыпщэхын	мыпщэхын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпщэхыну	упщэхыну	пщэхыну	дыпщэхыну	фыпщэхыну	пщэхыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпщэхыну	умыпщэхыну	мыпщэхыну	дымыпщэхыну	фымыпщэхыну	мыпщэхыну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпщэх	узэрыпщэх	зэрыпщэх	дызэрыпщэх	фызэрыпщэх	зэрыпщэх(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымыпщэх	узэрымыпщэх	зэрымыпщэх	дызэрымыпщэх	фызэрымыпщэх	мызэрыпщэх(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпщэха	узэрыпщэха	зэрыпщэха	дызэрыпщэха	фызэрыпщэха	зэрыпщэха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымыпщэха	узэрымыпщэха	зэрымыпщэха	дызэрымыпщэха	фызэрымыпщэха	зэрымыпщэха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпщэхыгъа	узэрыпщэхыгъа	зэрыпщэхыгъа	дызэрыпщэхыгъа	фызэрыпщэхыгъа	зэрыпщэхыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымыпщэхыгъа	узэрымыпщэхыгъа	зэрымыпщэхыгъа	дызэрымыпщэхыгъа	фызэрымыпщэхыгъа	зэрымыпщэхыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпщэхын	узэрыпщэхын	зэрыпщэхын	дызэрыпщэхын	фызэрыпщэхын	зэрыпщэхын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымыпщэхын	узэрымыпщэхын	зэрымыпщэхын	дызэрымыпщэхын	фызэрымыпщэхын	зэрымыпщэхын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпщэхыну	узэрыпщэхыну	зэрыпщэхыну	дызэрыпщэхыну	фызэрыпщэхыну	зэрыпщэхыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымыпщэхыну	узэрымыпщэхыну	зэрымыпщэхыну	дызэрымыпщэхыну	фызэрымыпщэхыну	зэрымыпщэхыну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпщэх	ущыпщэх	щыпщэх	дыщыпщэх	фыщыпщэх	щыпщэх(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымыпщэх	ущымыпщэх	щымыпщэх	дыщымыпщэх	фыщымыпщэх	щымыпщэх(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпщэха	ущыпщэха	щыпщэха	дыщыпщэха	фыщыпщэха	щыпщэха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымыпщэха	ущымыпщэха	щымыпщэха	дыщымыпщэха	фыщымыпщэха	щымыпщэха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпщэхыгъа	ущыпщэхыгъа	щыпщэхыгъа	дыщыпщэхыгъа	фыщыпщэхыгъа	щыпщэхыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымыпщэхыгъа	ущымыпщэхыгъа	щымыпщэхыгъа	дыщымыпщэхыгъа	фыщымыпщэхыгъа	щымыпщэхыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпщэхын	ущыпщэхын	щыпщэхын	дыщыпщэхын	фыщыпщэхын	щыпщэхын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымыпщэхын	ущымыпщэхын	щымыпщэхын	дыщымыпщэхын	фыщымыпщэхын	щымыпщэхын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпщэхыну	ущыпщэхыну	щыпщэхыну	дыщыпщэхыну	фыщыпщэхыну	щыпщэхыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымыпщэхыну	ущымыпщэхыну	щымыпщэхыну	дыщымыпщэхыну	фыщымыпщэхыну	щымыпщэхыну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздэпщэх	уздэпщэх	здэпщэх	дыздэпщэх	фыздэпщэх	здэпщэх(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмыпщэх	уздэмыпщэх	здэмыпщэх	дыздэмыпщэх	фыздэмыпщэх	здэмыпщэх(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздэпщэха	уздэпщэха	здэпщэха	дыздэпщэха	фыздэпщэха	здэпщэха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмыпщэха	уздэмыпщэха	здэмыпщэха	дыздэмыпщэха	фыздэмыпщэха	здэмыпщэха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздэпщэхыгъа	уздэпщэхыгъа	здэпщэхыгъа	дыздэпщэхыгъа	фыздэпщэхыгъа	здэпщэхыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмыпщэхыгъа	уздэмыпщэхыгъа	здэмыпщэхыгъа	дыздэмыпщэхыгъа	фыздэмыпщэхыгъа	здэмыпщэхыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздэпщэхын	уздэпщэхын	здэпщэхын	дыздэпщэхын	фыздэпщэхын	здэпщэхын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмыпщэхын	уздэмыпщэхын	здэмыпщэхын	дыздэмыпщэхын	фыздэмыпщэхын	здэмыпщэхын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздэпщэхыну	уздэпщэхыну	здэпщэхыну	дыздэпщэхыну	фыздэпщэхыну	здэпщэхыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмыпщэхыну	уздэмыпщэхыну	здэмыпщэхыну	дыздэмыпщэхыну	фыздэмыпщэхыну	здэмыпщэхыну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэпщэх	ущӀэпщэх	щӀэпщэх	дыщӀэпщэх	фыщӀэпщэх	щӀэпщэх(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмыпщэх	ущӀэмыпщэх	щӀэмыпщэх	дыщӀэмыпщэх	фыщӀэмыпщэх	щӀэмыпщэх(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэпщэха	ущӀэпщэха	щӀэпщэха	дыщӀэпщэха	фыщӀэпщэха	щӀэпщэха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмыпщэха	ущӀэмыпщэха	щӀэмыпщэха	дыщӀэмыпщэха	фыщӀэмыпщэха	щӀэмыпщэха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэпщэхыгъа	ущӀэпщэхыгъа	щӀэпщэхыгъа	дыщӀэпщэхыгъа	фыщӀэпщэхыгъа	щӀэпщэхыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмыпщэхыгъа	ущӀэмыпщэхыгъа	щӀэмыпщэхыгъа	дыщӀэмыпщэхыгъа	фыщӀэмыпщэхыгъа	щӀэмыпщэхыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэпщэхын	ущӀэпщэхын	щӀэпщэхын	дыщӀэпщэхын	фыщӀэпщэхын	щӀэпщэхын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмыпщэхын	ущӀэмыпщэхын	щӀэмыпщэхын	дыщӀэмыпщэхын	фыщӀэмыпщэхын	щӀэмыпщэхын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэпщэхыну	ущӀэпщэхыну	щӀэпщэхыну	дыщӀэпщэхыну	фыщӀэпщэхыну	щӀэпщэхыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмыпщэхыну	ущӀэмыпщэхыну	щӀэмыпщэхыну	дыщӀэмыпщэхыну	фыщӀэмыпщэхыну	щӀэмыпщэхыну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпщэхыу	упщэхыу	пщэхыу	дыпщэхыу	фыпщэхыу	пщэх(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпщэхыу	умыпщэхыу	мыпщэхыу	дымыпщэхыу	фымыпщэхыу	мыпщэх(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпщэхауэ	упщэхауэ	пщэхауэ	дыпщэхауэ	фыпщэхауэ	пщэхауэ / пщэхахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпщэхауэ	умыпщэхауэ	мыпщэхауэ	дымыпщэхауэ	фымыпщэхауэ	мыпщэхауэ / мыпщэхахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сыпщэхыурэ	упщэхыурэ	пщэхыурэ	дыпщэхыурэ	фыпщэхыурэ	пщэх(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сымыпщэхыурэ	умыпщэхыурэ	мыпщэхыурэ	дымыпщэхыурэ	фымыпщэхыурэ	мыпщэх(хэ)урэ

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пщэх]	[пщэх]ыр	--	[пщэх]хэр
Эргативнэ:	[пщэх]	[пщэх]ым	--	[пщэх]хэм
Послеложнэ:	[пщэх]кӀэ	[пщэх]ымкӀэ	[пщэх]хэкӀэ	[пщэх]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пщэх]ыу	[пщэх]ырауэ	[пщэх]хэу	[пщэх]хэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пщэх]а	[пщэх]ар	--	[пщэх]ахэр
Эргативнэ:	[пщэх]а	[пщэх]ам	--	[пщэх]ахэм
Послеложнэ:	[пщэх]акӀэ	[пщэх]амкӀэ	[пщэх]ахэкӀэ	[пщэх]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пщэх]ауэ	[пщэх]арауэ	[пщэх]ахэу	[пщэх]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пщэх]ын	[пщэх]ыныр	--	[пщэх]ынхэр
Эргативнэ:	[пщэх]ын	[пщэх]ыным	--	[пщэх]ынхэм
Послеложнэ:	[пщэх]ынкӀэ	[пщэх]ынымкӀэ	[пщэх]ынхэкӀэ	[пщэх]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[пщэх]ыну	[пщэх]ынырауэ	[пщэх]ынхэу	[пщэх]ынхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пщэх]ыну	[пщэх]ынур	--	[пщэх]ынухэр
Эргативнэ:	[пщэх]ыну	[пщэх]ынум	--	[пщэх]ынухэм
Послеложнэ:	[пщэх]ынукӀэ	[пщэх]ынумкӀэ	[пщэх]ынухэкӀэ	[пщэх]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пщэх]ынууэ	[пщэх]ынурауэ	[пщэх]ынухэу	[пщэх]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

Гъэпща (бэга) гуэрым жьыр къикӀын, кърихужын.
Пщын, гугъуехьым къыхэкӀыу Ӏэпкълъэпкъыр щӀэлӀэн, ешын.

ЩАПХЪЭХЭР

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

Шэрхъыр пщэхын.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

пщэхын: 1. спустить (воздух, газ) 2. устать, утомиться
Шэрхъыр пщэхын: go flat (about a tyre)

УРЫСЫБЗЭ

пщэхын: 1. спустить (воздух, газ) 2. устать, утомиться
Шэрхъыр пщэхын: спустить (колесо)

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын