пщӏын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [pʹɕʹǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• [пщӀ] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "пщӏын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	пщӀын
щымыӀэныгъэ:	мыпщӀын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	спщӀын	ппщӀын	ипщӀын	тпщӀын	фпщӀын	япщӀын
щымыӀэныгъэ:	сымыпщӀын	умыпщӀын	имыпщӀын	дымыпщӀын	фымыпщӀын	ямыпщӀын

Унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	пщӀы!	фпщӀы!
щымыӀэныгъэ:	умыпщӀ!	фымыпщӀ!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	срепщӀ	урепщӀ	ирепщӀ	дрепщӀ	фрепщӀ	ирепщӀ
щымыӀэныгъэ:	сремыпщӀ	уремыпщӀ	иремыпщӀ	дремыпщӀ	фремыпщӀ	иремыпщӀ

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сопщӀ(ыр)	уопщӀ(ыр) / бопщӀ(ыр)	епщӀ(ыр)	допщӀ(ыр)	фопщӀ(ыр)	япщӀ(ыр)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	спщӀыркъым	ппщӀыркъым	ипщӀыркъым	тпщӀыркъым	фпщӀыркъым	япщӀыркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	спщӀы(р)т	ппщӀы(р)т	ипщӀы(р)т	тпщӀы(р)т	фпщӀы(р)т	япщӀы(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	спщӀы(р)тэкъым	ппщӀы(р)тэкъым	ипщӀы(р)тэкъым	тпщӀы(р)тэкъым	фпщӀы(р)тэкъым	япщӀы(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	спщӀащ	ппщӀащ	ипщӀащ	тпщӀащ	фпщӀащ	япщӀащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	спщӀакъым	ппщӀакъым	ипщӀакъым	тпщӀакъым	фпщӀакъым	япщӀакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	спщӀат	ппщӀат	ипщӀат	тпщӀат	фпщӀат	япщӀат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	спщӀатэкъым	ппщӀатэкъым	ипщӀатэкъым	тпщӀатэкъым	фпщӀатэкъым	япщӀатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	спщӀыгъащ	ппщӀыгъащ	ипщӀыгъащ	тпщӀыгъащ	фпщӀыгъащ	япщӀыгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	спщӀыгъакъым	ппщӀыгъакъым	ипщӀыгъакъым	тпщӀыгъакъым	фпщӀыгъакъым	япщӀыгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	спщӀыгъат	ппщӀыгъат	ипщӀыгъат	тпщӀыгъат	фпщӀыгъат	япщӀыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	спщӀыгъатэкъым	ппщӀыгъатэкъым	ипщӀыгъатэкъым	тпщӀыгъатэкъым	фпщӀыгъатэкъым	япщӀыгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	спщӀыщ	ппщӀыщ	ипщӀщ	тпщӀыщ	фпщӀыщ	япщӀщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	спщӀыкъым	ппщӀыкъым	ипщӀкъым	тпщӀыкъым	фпщӀыкъым	япщӀкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	спщӀыт	ппщӀыт	ипщӀт	тпщӀыт	фпщӀыт	япщӀт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	спщӀытэкъым	ппщӀытэкъым	ипщӀтэкъым	тпщӀытэкъым	фпщӀытэкъым	япщӀтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщӀынщ	ппщӀынщ	ипщӀынщ	тпщӀынщ	фпщӀынщ	япщӀынщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	спщӀынкъым	ппщӀынкъым	ипщӀынкъым	тпщӀынкъым	фпщӀынкъым	япщӀынкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщӀынущ	ппщӀынущ	ипщӀынущ	тпщӀынущ	фпщӀынущ	япщӀынущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	спщӀынукъым	ппщӀынукъым	ипщӀынукъым	тпщӀынукъым	фпщӀынукъым	япщӀынукъым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	спщӀырэ	ппщӀырэ	ипщӀрэ	тпщӀырэ	фпщӀырэ	япщӀрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	спщӀыркъэ	ппщӀыркъэ	ипщӀыркъэ	тпщӀыркъэ	фпщӀыркъэ	япщӀыркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	спщӀы(р)т	ппщӀы(р)т	ипщӀы(р)т	тпщӀы(р)т	фпщӀы(р)т	япщӀы(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	спщӀы(р)тэкъэ	ппщӀы(р)тэкъэ	ипщӀ(ыр)тэкъэ	тпщӀы(р)тэкъэ	фпщӀы(р)тэкъэ	япщӀ(ыр)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	спщӀа	ппщӀа	ипщӀа	тпщӀа	фпщӀа	япщӀа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	спщӀакъэ	ппщӀакъэ	ипщӀакъэ	тпщӀакъэ	фпщӀакъэ	япщӀакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	спщӀат	ппщӀат	ипщӀат	тпщӀат	фпщӀат	япщӀат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	спщӀатэкъэ	ппщӀатэкъэ	ипщӀатэкъэ	тпщӀатэкъэ	фпщӀатэкъэ	япщӀатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	спщӀыгъа	ппщӀыгъа	ипщӀыгъа	тпщӀыгъа	фпщӀыгъа	япщӀыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:	спщӀыгъакъэ	ппщӀыгъакъэ	ипщӀыгъакъэ	тпщӀыгъакъэ	фпщӀыгъакъэ	япщӀыгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	спщӀыгъат	ппщӀыгъат	ипщӀыгъат	тпщӀыгъат	фпщӀыгъат	япщӀыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	спщӀыгъатэкъэ	ппщӀыгъатэкъэ	ипщӀыгъатэкъэ	тпщӀыгъатэкъэ	фпщӀыгъатэкъэ	япщӀыгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	спщӀы	ппщӀы	ипщӀ	тпщӀы	фпщӀы	япщӀ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	спщӀыкъэ	ппщӀыкъэ	ипщӀкъэ	тпщӀыкъэ	фпщӀыкъэ	япщӀкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	спщӀыт	ппщӀыт	ипщӀт	тпщӀыт	фпщӀыт	япщӀт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	спщӀытэкъэ	ппщӀытэкъэ	ипщӀтэкъэ	тпщӀытэкъэ	фпщӀытэкъэ	япщӀтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщӀын	ппщӀын	ипщӀын	тпщӀын	фпщӀын	япщӀын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	спщӀынкъэ	ппщӀынкъэ	ипщӀынкъэ	тпщӀынкъэ	фпщӀынкъэ	япщӀынкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщӀыну	ппщӀыну	ипщӀыну	тпщӀыну	фпщӀыну	япщӀыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	спщӀынукъэ	ппщӀынукъэ	ипщӀынукъэ	тпщӀынукъэ	фпщӀынукъэ	япщӀынукъэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	спщӀымэ	ппщӀымэ	ипщӀмэ	тпщӀымэ	фпщӀымэ	япщӀмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщӀмэ	умыпщӀмэ	имыпщӀмэ	дымыпщӀмэ	фымыпщӀмэ	ямыпщӀмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	спщӀамэ	ппщӀамэ	ипщӀамэ	тпщӀамэ	фпщӀамэ	япщӀамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщӀамэ	умыпщӀамэ	имыпщӀамэ	дымыпщӀамэ	фымыпщӀамэ	ямыпщӀамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	спщӀыгъамэ	ппщӀыгъамэ	ипщӀыгъамэ	тпщӀыгъамэ	фпщӀыгъамэ	япщӀыгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщӀыгъамэ	умыпщӀыгъамэ	имыпщӀыгъамэ	дымыпщӀыгъамэ	фымыпщӀыгъамэ	ямыпщӀыгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщӀынмэ	ппщӀынмэ	ипщӀынмэ	тпщӀынмэ	фпщӀынмэ	япщӀынмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщӀынмэ	умыпщӀынмэ	имыпщӀынмэ	дымыпщӀынмэ	фымыпщӀынмэ	ямыпщӀынмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщӀынумэ	ппщӀынумэ	ипщӀынумэ	тпщӀынумэ	фпщӀынумэ	япщӀынумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщӀынумэ	умыпщӀынумэ	имыпщӀынумэ	дымыпщӀынумэ	фымыпщӀынумэ	ямыпщӀынумэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	спщӀытэмэ	ппщӀытэмэ	ипщӀтэмэ	тпщӀытэмэ	фпщӀытэмэ	япщӀтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщӀтэмэ	умыпщӀтэмэ	имыпщӀтэмэ	дымыпщӀтэмэ	фымыпщӀтэмэ	ямыпщӀтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	спщӀатэмэ	ппщӀатэмэ	ипщӀатэмэ	тпщӀатэмэ	фпщӀатэмэ	япщӀатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщӀатэмэ	умыпщӀатэмэ	имыпщӀатэмэ	дымыпщӀатэмэ	фымыпщӀатэмэ	ямыпщӀатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	спщӀыгъатэмэ	ппщӀыгъатэмэ	ипщӀыгъатэмэ	тпщӀыгъатэмэ	фпщӀыгъатэмэ	япщӀыгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщӀыгъатэмэ	умыпщӀыгъатэмэ	имыпщӀыгъатэмэ	дымыпщӀыгъатэмэ	фымыпщӀыгъатэмэ	ямыпщӀыгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщӀынтэмэ	ппщӀынтэмэ	ипщӀынтэмэ	тпщӀынтэмэ	фпщӀынтэмэ	япщӀынтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщӀынтэмэ	умыпщӀынтэмэ	имыпщӀынтэмэ	дымыпщӀынтэмэ	фымыпщӀынтэмэ	ямыпщӀынтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщӀынутэмэ	ппщӀынутэмэ	ипщӀынутэмэ	тпщӀынутэмэ	фпщӀынутэмэ	япщӀынутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщӀынутэмэ	умыпщӀынутэмэ	имыпщӀынутэмэ	дымыпщӀынутэмэ	фымыпщӀынутэмэ	ямыпщӀынутэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщӀынт	ппщӀынт	ипщӀынт	тпщӀынт	фпщӀынт	япщӀынт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	спщӀынтэкъым	ппщӀынтэкъым	ипщӀынтэкъым	тпщӀынтэкъым	фпщӀынтэкъым	япщӀынтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщӀынут	ппщӀынут	ипщӀынут	тпщӀынут	фпщӀынут	япщӀынут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	спщӀынутэкъым	ппщӀынутэкъым	ипщӀынутэкъым	тпщӀынутэкъым	фпщӀынутэкъым	япщӀынутэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	спщӀыми	ппщӀыми	ипщӀми	тпщӀыми	фпщӀыми	япщӀми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщӀми	умыпщӀми	имыпщӀми	дымыпщӀми	фымыпщӀми	ямыпщӀми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	спщӀами	ппщӀами	ипщӀами	тпщӀами	фпщӀами	япщӀами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщӀами	умыпщӀами	имыпщӀами	дымыпщӀами	фымыпщӀами	ямыпщӀами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	спщӀыгъами	ппщӀыгъами	ипщӀыгъами	тпщӀыгъами	фпщӀыгъами	япщӀыгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщӀыгъами	умыпщӀыгъами	имыпщӀыгъами	дымыпщӀыгъами	фымыпщӀыгъами	ямыпщӀыгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщӀынми	ппщӀынми	ипщӀынми	тпщӀынми	фпщӀынми	япщӀынми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщӀынми	умыпщӀынми	имыпщӀынми	дымыпщӀынми	фымыпщӀынми	ямыпщӀынми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщӀынуми	ппщӀынуми	ипщӀынуми	тпщӀынуми	фпщӀынуми	япщӀынуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщӀынуми	умыпщӀынуми	имыпщӀынуми	дымыпщӀынуми	фымыпщӀынуми	ямыпщӀынуми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	спщӀытэми	ппщӀытэми	ипщӀтэми	тпщӀытэми	фпщӀытэми	япщӀтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщӀтэми	умыпщӀтэми	имыпщӀтэми	дымыпщӀтэми	фымыпщӀтэми	ямыпщӀтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	спщӀатэми	ппщӀатэми	ипщӀатэми	тпщӀатэми	фпщӀатэми	япщӀатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщӀатэми	умыпщӀатэми	имыпщӀатэми	дымыпщӀатэми	фымыпщӀатэми	ямыпщӀатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	спщӀыгъатэми	ппщӀыгъатэми	ипщӀыгъатэми	тпщӀыгъатэми	фпщӀыгъатэми	япщӀыгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщӀыгъатэми	умыпщӀыгъатэми	имыпщӀыгъатэми	дымыпщӀыгъатэми	фымыпщӀыгъатэми	ямыпщӀыгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщӀынтэми	ппщӀынтэми	ипщӀынтэми	тпщӀынтэми	фпщӀынтэми	япщӀынтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщӀынтэми	умыпщӀынтэми	имыпщӀынтэми	дымыпщӀынтэми	фымыпщӀынтэми	ямыпщӀынтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщӀынутэми	ппщӀынутэми	ипщӀынутэми	тпщӀынутэми	фпщӀэнутэми	япщӀэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщӀынутэми	умыпщӀынутэми	имыпщӀынутэми	дымыпщӀынутэми	фымыпщӀынутэми	ямыпщӀынутэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	спщӀаи	ппщӀаи	ипщӀаи	тпщӀаи	фпщӀаи	япщӀаи
щымыӀэныгъэ:	сымыпщӀаи	умыпщӀаи	имыпщӀаи	дымыпщӀаи	фымыпщӀаи	ямыпщӀаи

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	спщӀащэрэт	ппщӀащэрэт	ипщӀащэрэт	тпщӀащэрэт	фпщӀащэрэт	япщӀащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сымыпщӀащэрэт	умыпщӀащэрэт	имыпщӀащэрэт	дымыпщӀащэрэт	фымыпщӀащэрэт	ямыпщӀащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	спщӀагъэнщ	ппщӀагъэнщ	ипщӀагъэнщ	тпщӀагъэнщ	фпщӀагъэнщ	япщӀагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	спщӀагъэнкъым	ппщӀагъэнкъым	ипщӀагъэнкъым	тпщӀагъэнкъым	фпщӀагъэнкъым	япщӀагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	спщӀагъэнт	ппщӀагъэнт	ипщӀагъэнт	тпщӀагъэнт	фпщӀагъэнт	япщӀагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	спщӀагъэнтэкъым	ппщӀагъэнтэкъым	ипщӀагъэнтэкъым	тпщӀагъэнтэкъым	фпщӀагъэнтэкъым	япщӀагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	спщӀагъэн	ппщӀагъэн	ипщӀагъэн	тпщӀагъэн	фпщӀагъэн	япщӀагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	спщӀагъэнкъэ	ппщӀагъэнкъэ	ипщӀагъэнкъэ	тпщӀагъэнкъэ	фпщӀагъэнкъэ	япщӀагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	спщӀагъэнт	ппщӀагъэнт	ипщӀагъэнт	тпщӀагъэнт	фпщӀагъэнт	япщӀагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	спщӀагъэнтэкъэ	ппщӀагъэнтэкъэ	ипщӀагъэнтэкъэ	тпщӀагъэнтэкъэ	фпщӀагъэнтэкъэ	япщӀагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	спщӀагъэнущ	ппщӀагъэнущ	ипщӀагъэнущ	тпщӀагъэнущ	фпщӀагъэнущ	япщӀагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	спщӀагъэнукъым	ппщӀагъэнукъым	ипщӀагъэнукъым	тпщӀагъэнукъым	фпщӀагъэнукъым	япщӀагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	спщӀагъэнут	ппщӀагъэнут	ипщӀагъэнут	тпщӀагъэнут	фпщӀагъэнут	япщӀагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	спщӀагъэнутэкъым	ппщӀагъэнутэкъым	ипщӀагъэнутэкъым	тпщӀагъэнутэкъым	фпщӀагъэнутэкъым	япщӀагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	спщӀагъэну	ппщӀагъэну	ипщӀагъэну	тпщӀагъэну	фпщӀагъэну	япщӀагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	спщӀагъэнукъэ	ппщӀагъэнукъэ	ипщӀагъэнукъэ	тпщӀагъэнукъэ	фпщӀагъэнукъэ	япщӀагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	спщӀагъэнут	ппщӀагъэнут	ипщӀагъэнут	тпщӀагъэнут	фпщӀагъэнут	япщӀагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	спщӀагъэнутэкъэ	ппщӀагъэнутэкъэ	ипщӀагъэнутэкъэ	тпщӀагъэнутэкъэ	фпщӀагъэнутэкъэ	япщӀагъэнутэкъэ

Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	зыпщӀ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	зымыпщӀ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зыпщӀа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зымыпщӀа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зыпщӀыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зымыпщӀыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зыпщӀын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зымыпщӀын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зыпщӀыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зымыпщӀыну

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	спщӀы	ппщӀы	ипщӀ	тпщӀы	фпщӀы	япщӀ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпщӀ	умыпщӀ	имыпщӀ	дымыпщӀ	фымыпщӀ	ямыпщӀ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	спщӀа	ппщӀа	ипщӀа	тпщӀа	фпщӀа	япщӀа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпщӀа	умыпщӀа	имыпщӀа	дымыпщӀа	фымыпщӀа	ямыпщӀа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	спщӀыгъа	ппщӀыгъа	ипщӀыгъа	тпщӀыгъа	фпщӀыгъа	япщӀыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпщӀыгъа	умыпщӀыгъа	имыпщӀыгъа	дымыпщӀыгъа	фымыпщӀыгъа	ямыпщӀыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	спщӀын	ппщӀын	ипщӀын	тпщӀын	фпщӀын	япщӀын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпщӀын	умыпщӀын	имыпщӀын	дымыпщӀын	фымыпщӀын	ямыпщӀын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	спщӀыну	ппщӀыну	ипщӀыну	тпщӀыну	фпщӀыну	япщӀыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпщӀыну	умыпщӀыну	имыпщӀыну	дымыпщӀыну	фымыпщӀыну	ямыпщӀыну

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ	пщӀы
ит зэман - щымыӀэныгъэ	мыпщӀ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	пщӀа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	мыпщӀа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	пщӀыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	мыпщӀыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	пщӀын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	мыпщӀын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	пщӀыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	мыпщӀыну

Обстоятельственнэ причастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	зэрыспщӀ	зэрыппщӀ	зэрипщӀ	зэрытпщӀ	зэрыфпщӀ	зэрапщӀ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмыпщӀ	зэрумыпщӀ	зэримыпщӀ	зэрыдмыпщӀ	зэрывмыпщӀ	зэрамыпщӀ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зэрыспщӀа	зэрыппщӀа	зэрипщӀа	зэрытпщӀа	зэрыфпщӀа	зэрапщӀа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмыпщӀа	зэрумыпщӀа	зэримыпщӀа	зэрыдмыпщӀа	зэрывмыпщӀа	зэрамыпщӀа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зэрыспщӀыгъа	зэрыппщӀыгъа	зэрипщӀыгъа	зэрытпщӀыгъа	зэрыфпщӀыгъа	зэрапщӀыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмыпщӀыгъа	зэрумыпщӀыгъа	зэримыпщӀыгъа	зэрыдмыпщӀыгъа	зэрывмыпщӀыгъа	зэрамыпщӀыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зэрыспщӀын	зэрыппщӀын	зэрипщӀын	зэрытпщӀын	зэрыфпщӀын	зэрапщӀын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмыпщӀын	зэрумыпщӀын	зэримыпщӀын	зэрыдмыпщӀын	зэрывмыпщӀын	зэрамыпщӀын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зэрыспщӀыну	зэрыппщӀыну	зэрипщӀыну	зэрытпщӀыну	зэрыфпщӀыну	зэрапщӀыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмыпщӀыну	зэрумыпщӀыну	зэримыпщӀыну	зэрыдмыпщӀыну	зэрывмыпщӀыну	зэрамыпщӀыну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	щыспщӀ	щыппщӀ	щипщӀ	щытпщӀ	щыфпщӀ	щапщӀ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	щызмыпщӀ	щумыпщӀ	щимыпщӀ	щыдмыпщӀ	щывмыпщӀ	щамыпщӀ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щыспщӀа	щыппщӀа	щипщӀа	щытпщӀа	щыфпщӀа	щапщӀа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щызмыпщӀа	щумыпщӀа	щимыпщӀа	щыдмыпщӀа	щывмыпщӀа	щамыпщӀа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щыспщӀыгъа	щыппщӀыгъа	щипщӀыгъа	щытпщӀыгъа	щыфпщӀыгъа	щапщӀыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щызмыпщӀыгъа	щумыпщӀыгъа	щимыпщӀыгъа	щыдмыпщӀыгъа	щывмыпщӀыгъа	щамыпщӀыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щыспщӀын	щыппщӀын	щипщӀын	щытпщӀын	щыфпщӀын	щапщӀын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щызмыпщӀын	щумыпщӀын	щимыпщӀын	щыдмыпщӀын	щывмыпщӀын	щамыпщӀын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щыспщӀыну	щыппщӀыну	щипщӀыну	щытпщӀыну	щыфпщӀыну	щапщӀыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щызмыпщӀыну	щумыпщӀыну	щимыпщӀыну	щыдмыпщӀыну	щывмыпщӀыну	щамыпщӀыну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	здэспщӀ	здэппщӀ	здипщӀ	здэтпщӀ	здэфпщӀ	здапщӀ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмыпщӀ	здумыпщӀ	здимыпщӀ	здэдмыпщӀ	здэвмыпщӀ	здамыпщӀ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	здэспщӀа	здэппщӀа	здипщӀа	здэтпщӀа	здэфпщӀа	здапщӀа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмыпщӀа	здумыпщӀа	здимыпщӀа	здэдмыпщӀа	здэвмыпщӀа	здамыпщӀа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	здэспщӀыгъа	здэппщӀыгъа	здипщӀыгъа	здэтпщӀыгъа	здэфпщӀыгъа	здапщӀыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмыпщӀыгъа	здумыпщӀыгъа	здимыпщӀыгъа	здэдмыпщӀыгъа	здэвмыпщӀыгъа	здамыпщӀыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	здэспщӀын	здэппщӀын	здипщӀын	здэтпщӀын	здэфпщӀын	здапщӀын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмыпщӀын	здумыпщӀын	здимыпщӀын	здэдмыпщӀын	здэвмыпщӀын	здамыпщӀын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	здэспщӀыну	здэппщӀыну	здипщӀыну	здэтпщӀыну	здэфпщӀыну	здапщӀыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмыпщӀыну	здумыпщӀыну	здимыпщӀыну	здэдмыпщӀыну	здэвмыпщӀыну	здамыпщӀыну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	щӀэспщӀ	щӀэппщӀ	щӀипщӀ	щӀэтпщӀ	щӀэфпщӀ	щӀапщӀ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмыпщӀ	щӀумыпщӀ	щӀимыпщӀ	щӀэдмыпщӀ	щӀэвмыпщӀ	щӀамыпщӀ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щӀэспщӀа	щӀэппщӀа	щӀипщӀа	щӀэтпщӀа	щӀэфпщӀа	щӀапщӀа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмыпщӀа	щӀумыпщӀа	щӀимыпщӀа	щӀэдмыпщӀа	щӀэвмыпщӀа	щӀамыпщӀа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щӀэспщӀыгъа	щӀэппщӀыгъа	щӀипщӀыгъа	щӀэтпщӀыгъа	щӀэфпщӀыгъа	щӀапщӀыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмыпщӀыгъа	щӀумыпщӀыгъа	щӀимыпщӀыгъа	щӀэдмыпщӀыгъа	щӀэвмыпщӀыгъа	щӀамыпщӀыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щӀэспщӀын	щӀэппщӀын	щӀипщӀын	щӀэтпщӀын	щӀэфпщӀын	щӀапщӀын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмыпщӀын	щӀумыпщӀын	щӀимыпщӀын	щӀэдмыпщӀын	щӀэвмыпщӀын	щӀамыпщӀын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щӀэспщӀыну	щӀэппщӀыну	щӀипщӀыну	щӀэтпщӀыну	щӀэфпщӀыну	щӀапщӀэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмыпщӀыну	щӀумыпщӀыну	щӀимыпщӀыну	щӀэдмыпщӀыну	щӀэвмыпщӀыну	щӀамыпщӀыну

Деепричастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	спщӀыуэ	ппщӀыуэ	ипщӀу	тпщӀыуэ	фпщӀыуэ	япщӀу
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпщӀу	умыпщӀу	имыпщӀу	дымыпщӀу	фымыпщӀу	ямыпщӀу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	спщӀауэ	ппщӀауэ	ипщӀауэ	тпщӀауэ	фпщӀауэ	япщӀауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпщӀауэ	умыпщӀауэ	имыпщӀауэ	дымыпщӀауэ	фымыпщӀауэ	ямыпщӀауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	спщӀыурэ	ппщӀыурэ	ипщӀурэ	тпщӀыурэ	фпщӀыурэ	япщӀурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сымыпщӀурэ	умыпщӀурэ	имыпщӀурэ	дымыпщӀурэ	фымыпщӀурэ	ямыпщӀурэ

Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Подлежащэ
сэ	--	узопщӀ	сопщӀ	--	фызопщӀ	сопщӀ(хэ)
уэ	сыбопщӀ	--	уопщӀ / бопщӀ	дыбопщӀ	--	уопщӀ(хэ) / бопщӀ(хэ)
абы	сепщӀ	уепщӀ	епщӀ	депщӀ	фепщӀ	епщӀ(хэ)
дэ	--	удопщӀ	допщӀ	--	фыдопщӀ	допщӀ(хэ)
фэ	сывопщӀ	--	фопщӀ	дывопщӀ	--	фопщӀ(хэ)
абыхэм	сапщӀ	уапщӀ	япщӀ	дапщӀ	фапщӀ	япщӀ(хэ)

Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Подлежащэ
сэ	--	ус[пщӀрэ]	с[пщӀырэ]	--	фыс[пщӀрэ]	с[пщӀы(хэ)рэ]
уэ	сып[пщӀрэ]	--	п[пщӀырэ]	дып[пщӀрэ]	--	п[пщӀы(хэ)рэ]
абы	си[пщӀрэ]	уи[пщӀрэ]	и[пщӀрэ]	ди[пщӀрэ]	фи[пщӀрэ]	и[пщӀ(хэ)рэ]
дэ	--	ут[пщӀрэ]	т[пщӀырэ]	--	фыт[пщӀрэ]	т[пщӀы(хэ)рэ]
фэ	сыф[пщӀрэ]	--	ф[пщӀырэ]	дыф[пщӀрэ]	--	ф[пщӀы(хэ)рэ]
абыхэм	са[пщӀрэ]	уа[пщӀрэ]	я[пщӀрэ]	да[пщӀрэ]	фа[пщӀрэ]	я[пщӀ(хэ)рэ]

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пщӀ]ы	[пщӀ]ыр	--	[пщӀ]ыхэр
Эргативнэ:	[пщӀ]ы	[пщӀ]ым	--	[пщӀ]ыхэм
Послеложнэ:	[пщӀ]ыкӀэ	[пщӀ]ымкӀэ	[пщӀ]ыхэкӀэ	[пщӀ]ыхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пщӀ]у	[пщӀ]ырауэ	[пщӀ]ыхэу	[пщӀ]ыхэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пщӀ]а	[пщӀ]ар	--	[пщӀ]ахэр
Эргативнэ:	[пщӀ]а	[пщӀ]ам	--	[пщӀ]ахэм
Послеложнэ:	[пщӀ]акӀэ	[пщӀ]амкӀэ	[пщӀ]ахэкӀэ	[пщӀ]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пщӀ]ауэ	[пщӀ]арауэ	[пщӀ]ахэу	[пщӀ]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пщӀ]ын	[пщӀ]ыныр	--	[пщӀ]ынхэр
Эргативнэ:	[пщӀ]ын	[пщӀ]ыным	--	[пщӀ]ынхэм
Послеложнэ:	[пщӀ]ынкӀэ	[пщӀ]ынымкӀэ	[пщӀ]ынхэкӀэ	[пщӀ]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[пщӀ]ыну	[пщӀ]ынырауэ	[пщӀ]ынхэу	[пщӀ]ынхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пщӀ]ыну	[пщӀ]ынур	--	[пщӀ]ынухэр
Эргативнэ:	[пщӀ]ыну	[пщӀ]ынум	--	[пщӀ]ынухэм
Послеложнэ:	[пщӀ]ынукӀэ	[пщӀ]ынумкӀэ	[пщӀ]ынухэкӀэ	[пщӀ]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пщӀ]ынууэ	[пщӀ]ынурауэ	[пщӀ]ынухэу	[пщӀ]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. ЗэӀыхын (цыр), щымыщ хэлъхэр хэщыпыкӀын.

ЩАПХЪЭХЭР

• Фызхэм цыр япщӀырт, япхырт, яудэрт, яджырт икӀи зэӀуащэжырт. ӀуэрыӀуатэ, фольклор

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• пщӏын: card or comb (wool)

УРЫСЫБЗЭ

• пщӏын: теребить, трепать (шерсть)

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын