Тхыгъэр къыздрахар Википсалъалъэ
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- пщӏэ- + хэ- + [лъ] + -ы + -н
Глагол лъэмыӏэс "пщӏэхэлъын"-м и спряженэ
| Инфинитив (масдар) |
|
| щыӀэныгъэ: |
пщӏэхэлъын
|
| щымыӀэныгъэ: |
пщӏэхэмылъын
|
| Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъын |
упщӏэхэлъын |
пщӏэхэлъын |
дыпщӏэхэлъын |
фыпщӏэхэлъын |
пщӏэхэлъын(хэ)
|
| щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмылъын |
упщӏэхэмылъын |
пщӏэхэмылъын |
дыпщӏэхэмылъын |
фыпщӏэхэмылъын |
пщӏэхэмылъын(хэ)
|
| Унафэ наклоненэ |
уэ |
фэ
|
| щыӀэныгъэ: |
пщӏэхэлъ! |
фыпщӏэхэлъ!
|
| щымыӀэныгъэ: |
упщӏэхэмылъ! |
фыпщӏэхэмылъ!
|
| Ре-кӀэ унафэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхрелъ |
упщӏэхрелъ |
пщӏэхрелъ |
дыпщӏэхрелъ |
фыпщӏэхрелъ |
пщӏэхрелъ(хэ)
|
| щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхремылъ |
упщӏэхремылъ |
пщӏэхремылъ |
дыпщӏэхремылъ |
фыпщӏэхремылъ |
пщӏэхремылъ(хэ)
|
| ЗэраӀуатэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъщ |
упщӏэхэлъщ |
пщӏэхэлъщ |
дыпщӏэхэлъщ |
фыпщӏэхэлъщ |
пщӏэхэлъ(хэ)щ
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъкъым |
упщӏэхэлъкъым |
пщӏэхэлъкъым |
дыпщӏэхэлъкъым |
фыпщӏэхэлъкъым |
пщӏэхэлъ(хэ)къым
|
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлът |
упщӏэхэлът |
пщӏэхэлът |
дыпщӏэхэлът |
фыпщӏэхэлът |
пщӏэхэлъ(хэ)т
|
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлътэкъым |
упщӏэхэлътэкъым |
пщӏэхэлътэкъым |
дыпщӏэхэлътэкъым |
фыпщӏэхэлътэкъым |
пщӏэхэлъ(хэ)тэкъым
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъащ |
упщӏэхэлъащ |
пщӏэхэлъащ |
дыпщӏэхэлъащ |
фыпщӏэхэлъащ |
пщӏэхэлъа(хэ)щ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъакъым |
упщӏэхэлъакъым |
пщӏэхэлъакъым |
дыпщӏэхэлъакъым |
фыпщӏэхэлъакъым |
пщӏэхэлъа(хэ)къым
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъат |
упщӏэхэлъат |
пщӏэхэлъат |
дыпщӏэхэлъат |
фыпщӏэхэлъат |
пщӏэхэлъа(хэ)т
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъатэкъым |
упщӏэхэлъатэкъым |
пщӏэхэлъатэкъым |
дыпщӏэхэлъатэкъым |
фыпщӏэхэлъатэкъым |
пщӏэхэлъа(хэ)тэкъым
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъыгъащ |
упщӏэхэлъыгъащ |
пщӏэхэлъыгъащ |
дыпщӏэхэлъыгъащ |
фыпщӏэхэлъыгъащ |
пщӏэхэлъыгъа(хэ)щ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъыгъакъым |
упщӏэхэлъыгъакъым |
пщӏэхэлъыгъакъым |
дыпщӏэхэлъыгъакъым |
фыпщӏэхэлъыгъакъым |
пщӏэхэлъыгъа(хэ)къым
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъыгъат |
упщӏэхэлъыгъат |
пщӏэхэлъыгъат |
дыпщӏэхэлъыгъат |
фыпщӏэхэлъыгъат |
пщӏэхэлъыгъа(хэ)т
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъыгъатэкъым |
упщӏэхэлъыгъатэкъым |
пщӏэхэлъыгъатэкъым |
дыпщӏэхэлъыгъатэкъым |
фыпщӏэхэлъыгъатэкъым |
пщӏэхэлъыгъа(хэ)тэкъым
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъщ |
упщӏэхэлъщ |
пщӏэхэлъщ |
дыпщӏэхэлъщ |
фыпщӏэхэлъщ |
пщӏэхэлъ(хэ)щ
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъкъым |
упщӏэхэлъкъым |
пщӏэхэлъкъым |
дыпщӏэхэлъкъым |
фыпщӏэхэлъкъым |
пщӏэхэлъ(хэ)къым
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлът |
упщӏэхэлът |
пщӏэхэлът |
дыпщӏэхэлът |
фыпщӏэхэлът |
пщӏэхэлъ(хэ)т
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлътэкъым |
упщӏэхэлътэкъым |
пщӏэхэлътэкъым |
дыпщӏэхэлътэкъым |
фыпщӏэхэлътэкъым |
пщӏэхэлъ(хэ)тэкъым
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъынщ |
упщӏэхэлъынщ |
пщӏэхэлъынщ |
дыпщӏэхэлъынщ |
фыпщӏэхэлъынщ |
пщӏэхэлъын(хэ)щ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъынкъым |
упщӏэхэлъынкъым |
пщӏэхэлъынкъым |
дыпщӏэхэлъынкъым |
фыпщӏэхэлъынкъым |
пщӏэхэлъын(хэ)къым
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъынущ |
упщӏэхэлъынущ |
пщӏэхэлъынущ |
дыпщӏэхэлъынущ |
фыпщӏэхэлъЫнущ |
пщӏэхэлъэну(хэ)щ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъынукъым |
упщӏэхэлъынукъым |
пщӏэхэлъынукъым |
дыпщӏэхэлъынукъым |
фыпщӏэхэлъынукъым |
пщӏэхэлъэну(хэ)къым
|
| ЗэрыупщӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъ |
упщӏэхэлъ |
пщӏэхэлъ |
дыпщӏэхэлъ |
фыпщӏэхэлъ |
пщӏэхэлъ(хэ)
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъкъэ |
упщӏэхэлъкъэ |
пщӏэхэлъкъэ |
дыпщӏэхэлъкъэ |
фыпщӏэхэлъкъэ |
пщӏэхэлъ(хэ)къэ
|
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлът |
упщӏэхэлът |
пщӏэхэлът |
дыпщӏэхэлът |
фыпщӏэхэлът |
пщӏэхэлъ(хэ)т
|
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлътэкъэ |
упщӏэхэлътэкъэ |
пщӏэхэлътэкъэ |
дыпщӏэхэлътэкъэ |
фыпщӏэхэлътэкъэ |
пщӏэхэлъ(хэ)тэкъэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъа |
упщӏэхэлъа |
пщӏэхэлъа |
дыпщӏэхэлъа |
фыпщӏэхэлъа |
пщӏэхэлъа(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъакъэ |
упщӏэхэлъакъэ |
пщӏэхэлъакъэ |
дыпщӏэхэлъакъэ |
фыпщӏэхэлъакъэ |
пщӏэхэлъа(хэ)къэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъат |
упщӏэхэлъат |
пщӏэхэлъат |
дыпщӏэхэлъат |
фыпщӏэхэлъат |
пщӏэхэлъа(хэ)т
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъатэкъэ |
упщӏэхэлъатэкъэ |
пщӏэхэлъатэкъэ |
дыпщӏэхэлъатэкъэ |
фыпщӏэхэлъатэкъэ |
пщӏэхэлъа(хэ)тэкъэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъыгъа |
упщӏэхэлъыгъа |
пщӏэхэлъыгъа |
дыпщӏэхэлъыгъа |
фыпщӏэхэлъыгъа |
пщӏэхэлъыгъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъыгъакъэ |
упщӏэхэлъыгъакъэ |
пщӏэхэлъыгъакъэ |
дыпщӏэхэлъыгъакъэ |
фыпщӏэхэлъыгъакъэ |
пщӏэхэлъыгъа(хэ)къэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъыгъат |
упщӏэхэлъыгъат |
пщӏэхэлъыгъат |
дыпщӏэхэлъыгъат |
фыпщӏэхэлъыгъат |
пщӏэхэлъыгъа(хэ)т
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъыгъатэкъэ |
упщӏэхэлъыгъатэкъэ |
пщӏэхэлъыгъатэкъэ |
дыпщӏэхэлъыгъатэкъэ |
фыпщӏэхэлъыгъатэкъэ |
пщӏэхэлъыгъа(хэ)тэкъэ
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъ |
упщӏэхэлъ |
пщӏэхэлъ |
дыпщӏэхэлъ |
фыпщӏэхэлъ |
пщӏэхэлъ(хэ)
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъкъэ |
упщӏэхэлъкъэ |
пщӏэхэлъкъэ |
дыпщӏэхэлъкъэ |
фыпщӏэхэлъкъэ |
пщӏэхэлъ(хэ)къэ
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлът |
упщӏэхэлът |
пщӏэхэлът |
дыпщӏэхэлът |
фыпщӏэхэлът |
пщӏэхэлъ(хэ)т
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлътэкъэ |
упщӏэхэлътэкъэ |
пщӏэхэлътэкъэ |
дыпщӏэхэлътэкъэ |
фыпщӏэхэлътэкъэ |
пщӏэхэлъ(хэ)тэкъэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъын |
упщӏэхэлъын |
пщӏэхэлъын |
дыпщӏэхэлъын |
фыпщӏэхэлъын |
пщӏэхэлъын(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъынкъэ |
упщӏэхэлъынкъэ |
пщӏэхэлъынкъэ |
дыпщӏэхэлъынкъэ |
фыпщӏэхэлъынкъэ |
пщӏэхэлъын(хэ)къэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъыну |
упщӏэхэлъыну |
пщӏэхэлъыну |
дыпщӏэхэлъыну |
фыпщӏэхэлъыну |
пщӏэхэлъыну(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъынукъэ |
упщӏэхэлъынукъэ |
пщӏэхэлъынукъэ |
дыпщӏэхэлъынукъэ |
фыпщӏэхэлъынукъэ |
пщӏэхэлъыну(хэ)къэ
|
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъмэ |
упщӏэхэлъмэ |
пщӏэхэлъмэ |
дыпщӏэхэлъмэ |
фыпщӏэхэлъмэ |
пщӏэхэлъ(хэ)мэ
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмылъмэ |
упщӏэхэмылъмэ |
пщӏэхэмылъмэ |
дыпщӏэхэмылъмэ |
фыпщӏэхэмылъмэ |
пщӏэхэмылъ(хэ)мэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъамэ |
упщӏэхэлъамэ |
пщӏэхэлъамэ |
дыпщӏэхэлъамэ |
фыпщӏэхэлъамэ |
пщӏэхэлъа(хэ)мэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмылъамэ |
упщӏэхэмылъамэ |
пщӏэхэмылъамэ |
дыпщӏэхэмылъамэ |
фыпщӏэхэмылъамэ |
пщӏэхэмылъа(хэ)мэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъыгъамэ |
упщӏэхэлъыгъамэ |
пщӏэхэлъыгъамэ |
дыпщӏэхэлъыгъамэ |
фыпщӏэхэлъыгъамэ |
пщӏэхэлъыгъа(хэ)мэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмылъыгъамэ |
упщӏэхэмылъыгъамэ |
пщӏэхэмылъыгъамэ |
дыпщӏэхэмылъыгъамэ |
фыпщӏэхэмылъыгъамэ |
пщӏэхэмылъыгъа(хэ)мэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъынмэ |
упщӏэхэлъынмэ |
пщӏэхэлъынмэ |
дыпщӏэхэлъынмэ |
фыпщӏэхэлъынмэ |
пщӏэхэлъын(хэ)мэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмылъынмэ |
упщӏэхэмылъынмэ |
пщӏэхэмылъынмэ |
дыпщӏэхэмылъынмэ |
фыпщӏэхэмылъынмэ |
пщӏэхэмылъын(хэ)мэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъынумэ |
упщӏэхэлъынумэ |
пщӏэхэлъынумэ |
дыпщӏэхэлъынумэ |
фыпщӏэхэлъынумэ |
пщӏэхэлъыну(хэ)мэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмылъынумэ |
упщӏэхэмылъынумэ |
пщӏэхэмылъынумэ |
дыпщӏэхэмылъынумэ |
фыпщӏэхэмылъынумэ |
пщӏэхэмылъыну(хэ)мэ
|
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлътэмэ |
упщӏэхэлътэмэ |
пщӏэхэлътэмэ |
дыпщӏэхэлътэмэ |
фыпщӏэхэлътэмэ |
пщӏэхэлъ(хэ)тэмэ
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмылътэмэ |
упщӏэхэмылътэмэ |
пщӏэхэмылътэмэ |
дыпщӏэхэмылътэмэ |
фыпщӏэхэмылътэмэ |
пщӏэхэмылъ(хэ)тэмэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъатэмэ |
упщӏэхэлъатэмэ |
пщӏэхэлъатэмэ |
дыпщӏэхэлъатэмэ |
фыпщӏэхэлъатэмэ |
пщӏэхэлъа(хэ)тэмэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмылъатэмэ |
упщӏэхэмылъатэмэ |
пщӏэхэмылъатэмэ |
дыпщӏэхэмылъатэмэ |
фыпщӏэхэмылъатэмэ |
пщӏэхэмылъа(хэ)тэмэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъыгъатэмэ |
упщӏэхэлъыгъатэмэ |
пщӏэхэлъыгъатэмэ |
дыпщӏэхэлъыгъатэмэ |
фыпщӏэхэлъыгъатэмэ |
пщӏэхэлъыгъа(хэ)тэмэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмылъыгъатэмэ |
упщӏэхэмылъыгъатэмэ |
пщӏэхэмылъыгъатэмэ |
дыпщӏэхэмылъыгъатэмэ |
фыпщӏэхэмылъыгъатэмэ |
пщӏэхэмылъыгъа(хэ)тэмэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъынтэмэ |
упщӏэхэлъынтэмэ |
пщӏэхэлъынтэмэ |
дыпщӏэхэлъынтэмэ |
фыпщӏэхэлъынтэмэ |
пщӏэхэлъын(хэ)тэмэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмылъынтэмэ |
упщӏэхэмылъынтэмэ |
пщӏэхэмылъынтэмэ |
дыпщӏэхэмылъынтэмэ |
фыпщӏэхэмылъынтэмэ |
пщӏэхэмылъын(хэ)тэмэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъынутэмэ |
упщӏэхэлъынутэмэ |
пщӏэхэлъынутэмэ |
дыпщӏэхэлъынутэмэ |
фыпщӏэхэлъынутэмэ |
пщӏэхэлъыну(хэ)тэмэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмылъынутэмэ |
упщӏэхэмылъынутэмэ |
пщӏэхэмылъынутэмэ |
дыпщӏэхэмылъынутэмэ |
фыпщӏэхэмылъынутэмэ |
пщӏэхэмылъыну(хэ)тэмэ
|
| сослагательнэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъынт |
упщӏэхэлъынт |
пщӏэхэлъынт |
дыпщӏэхэлъынт |
фыпщӏэхэлъынт |
пщӏэхэлъын(хэ)т
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъынтэкъым |
упщӏэхэлъынтэкъым |
пщӏэхэлъынтэкъым |
дыпщӏэхэлъынтэкъым |
фыпщӏэхэлъынтэкъым |
пщӏэхэлъын(хэ)тэкъым
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъынут |
упщӏэхэлъынут |
пщӏэхэлъынут |
дыпщӏэхэлъынут |
фыпщӏэхэлъынут |
пщӏэхэлъыну(хэ)т
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъынутэкъым |
упщӏэхэлъынутэкъым |
пщӏэхэлъынутэкъым |
дыпщӏэхэлъынутэкъым |
фыпщӏэхэлъынутэкъым |
пщӏэхэлъыну(хэ)тэкъым
|
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъми |
упщӏэхэлъми |
пщӏэхэлъми |
дыпщӏэхэлъми |
фыпщӏэхэлъми |
пщӏэхэлъ(хэ)ми
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмылъми |
упщӏэхэмылъми |
пщӏэхэмылъми |
дыпщӏэхэмылъми |
фыпщӏэхэмылъми |
пщӏэхэмылъ(хэ)ми
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъами |
упщӏэхэлъами |
пщӏэхэлъами |
дыпщӏэхэлъами |
фыпщӏэхэлъами |
пщӏэхэлъа(хэ)ми
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмылъами |
упщӏэхэмылъами |
пщӏэхэмылъами |
дыпщӏэхэмылъами |
фыпщӏэхэмылъами |
пщӏэхэмылъа(хэ)ми
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъыгъами |
упщӏэхэлъыгъами |
пщӏэхэлъыгъами |
дыпщӏэхэлъыгъами |
фыпщӏэхэлъыгъами |
пщӏэхэлъыгъа(хэ)ми
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмылъыгъами |
упщӏэхэмылъыгъами |
пщӏэхэмылъыгъами |
дыпщӏэхэмылъыгъами |
фыпщӏэхэмылъыгъами |
пщӏэхэмылъыгъа(хэ)ми
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъынми |
упщӏэхэлъынми |
пщӏэхэлъынми |
дыпщӏэхэлъынми |
фыпщӏэхэлъынми |
пщӏэхэлъын(хэ)ми
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмылъынми |
упщӏэхэмылъынми |
пщӏэхэмылъынми |
дыпщӏэхэмылъынми |
фыпщӏэхэмылъынми |
пщӏэхэмылъын(хэ)ми
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъынуми |
упщӏэхэлъынуми |
пщӏэхэлъынуми |
дыпщӏэхэлъынуми |
фыпщӏэхэлъынуми |
пщӏэхэлъыну(хэ)ми
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмылъынуми |
упщӏэхэмылъынуми |
пщӏэхэмылъынуми |
дыпщӏэхэмылъынуми |
фыпщӏэхэмылъынуми |
пщӏэхэмылъыну(хэ)ми
|
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлътэми |
упщӏэхэлътэми |
пщӏэхэлътэми |
дыпщӏэхэлътэми |
фыпщӏэхэлътэми |
пщӏэхэлъ(хэ)тэми
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмылътэми |
упщӏэхэмылътэми |
пщӏэхэмылътэми |
дыпщӏэхэмылътэми |
фыпщӏэхэмылътэми |
пщӏэхэмылъ(хэ)тэми
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъатэми |
упщӏэхэлъатэми |
пщӏэхэлъатэми |
дыпщӏэхэлъатэми |
фыпщӏэхэлъатэми |
пщӏэхэлъа(хэ)тэми
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмылъатэми |
упщӏэхэмылъатэми |
пщӏэхэмылъатэми |
дыпщӏэхэмылъатэми |
фыпщӏэхэмылъатэми |
пщӏэхэмылъа(хэ)тэми
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъыгъатэми |
упщӏэхэлъыгъатэми |
пщӏэхэлъыгъатэми |
дыпщӏэхэлъыгъатэми |
фыпщӏэхэлъыгъатэми |
пщӏэхэлъыгъа(хэ)тэми
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмылъыгъатэми |
упщӏэхэмылъыгъатэми |
пщӏэхэмылъыгъатэми |
дыпщӏэхэмылъыгъатэми |
фыпщӏэхэмылъыгъатэми |
пщӏэхэмылъыгъа(хэ)тэми
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъынтэми |
упщӏэхэлъынтэми |
пщӏэхэлъынтэми |
дыпщӏэхэлъынтэми |
фыпщӏэхэлъынтэми |
пщӏэхэлъын(хэ)тэми
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмылъынтэми |
упщӏэхэмылъынтэми |
пщӏэхэмылъынтэми |
дыпщӏэхэмылъынтэми |
фыпщӏэхэмылъынтэми |
пщӏэхэмылъын(хэ)тэми
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъынутэми |
упщӏэхэлъынутэми |
пщӏэхэлъынутэми |
дыпщӏэхэлъынутэми |
фыпщӏэхэлъынутэми |
пщӏэхэлъыну(хэ)тэми
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмылъынутэми |
упщӏэхэмылъынутэми |
пщӏэхэмылъынутэми |
дыпщӏэхэмылъынутэми |
фыпщӏэхэмылъынутэми |
пщӏэхэмылъыну(хэ)тэми
|
| гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъаи |
упщӏэхэлъаи |
пщӏэхэлъаи |
дыпщӏэхэлъаи |
фыпщӏэхэлъаи |
пщӏэхэлъаи
|
| щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмылъаи |
упщӏэхэмылъаи |
пщӏэхэмылъаи |
дыпщӏэхэмылъаи |
фыпщӏэхэмылъаи |
пщӏэхэмылъаи
|
| фӀэфӀыныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъащэрэт |
упщӏэхэлъащэрэт |
пщӏэхэлъащэрэт |
дыпщӏэхэлъащэрэт |
фыпщӏэхэлъащэрэт |
пщӏэхэлъа(хэ)щэрэт
|
| щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмылъащэрэт |
упщӏэхэмылъащэрэт |
пщӏэхэмылъащэрэт |
дыпщӏэхэмылъащэрэт |
фыпщӏэхэмылъащэрэт |
пщӏэхэмылъа(хэ)щэрэт
|
| шэч къытехьэныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъагъэнщ |
упщӏэхэлъагъэнщ |
пщӏэхэлъагъэнщ |
дыпщӏэхэлъагъэнщ |
фыпщӏэхэлъагъэнщ |
пщӏэхэлъагъэн(хэ)щ
|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъагъэнкъым |
упщӏэхэлъагъэнкъым |
пщӏэхэлъагъэнкъым |
дыпщӏэхэлъагъэнкъым |
фыпщӏэхэлъагъэнкъым |
пщӏэхэлъагъэн(хэ)къым
|
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъагъэнт |
упщӏэхэлъагъэнт |
пщӏэхэлъагъэнт |
дыпщӏэхэлъагъэнт |
фыпщӏэхэлъагъэнт |
пщӏэхэлъагъэн(хэ)т
|
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъагъэнтэкъым |
упщӏэхэлъагъэнтэкъым |
пщӏэхэлъагъэнтэкъым |
дыпщӏэхэлъагъэнтэкъым |
фыпщӏэхэлъагъэнтэкъым |
пщӏэхэлъагъэн(хэ)тэкъым
|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъагъэн |
упщӏэхэлъагъэн |
пщӏэхэлъагъэн |
дыпщӏэхэлъагъэн |
фыпщӏэхэлъагъэн |
пщӏэхэлъагъэн(хэ)
|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъагъэнкъэ |
упщӏэхэлъагъэнкъэ |
пщӏэхэлъагъэнкъэ |
дыпщӏэхэлъагъэнкъэ |
фыпщӏэхэлъагъэнкъэ |
пщӏэхэлъагъэн(хэ)къэ
|
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъагъэнт |
упщӏэхэлъагъэнт |
пщӏэхэлъагъэнт |
дыпщӏэхэлъагъэнт |
фыпщӏэхэлъагъэнт |
пщӏэхэлъагъэн(хэ)т
|
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъагъэнтэкъэ |
упщӏэхэлъагъэнтэкъэ |
пщӏэхэлъагъэнтэкъэ |
дыпщӏэхэлъагъэнтэкъэ |
фыпщӏэхэлъагъэнтэкъэ |
пщӏэхэлъагъэн(хэ)тэкъэ
|
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъагъэнущ |
упщӏэхэлъагъэнущ |
пщӏэхэлъагъэнущ |
дыпщӏэхэлъагъэнущ |
фыпщӏэхэлъагъэнущ |
пщӏэхэлъагъэну(хэ)щ
|
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъагъэнукъым |
упщӏэхэлъагъэнукъым |
пщӏэхэлъагъэнукъым |
дыпщӏэхэлъагъэнукъым |
фыпщӏэхэлъагъэнукъым |
пщӏэхэлъагъэну(хэ)къым
|
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъагъэнут |
упщӏэхэлъагъэнут |
пщӏэхэлъагъэнут |
дыпщӏэхэлъагъэнут |
фыпщӏэхэлъагъэнут |
пщӏэхэлъагъэну(хэ)т
|
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъагъэнутэкъым |
упщӏэхэлъагъэнутэкъым |
пщӏэхэлъагъэнутэкъым |
дыпщӏэхэлъагъэнутэкъым |
фыпщӏэхэлъагъэнутэкъым |
пщӏэхэлъагъэну(хэ)тэкъым
|
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъагъэну |
упщӏэхэлъагъэну |
пщӏэхэлъагъэну |
дыпщӏэхэлъагъэну |
фыпщӏэхэлъагъэну |
пщӏэхэлъагъэну(хэ)
|
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъагъэнукъэ |
упщӏэхэлъагъэнукъэ |
пщӏэхэлъагъэнукъэ |
дыпщӏэхэлъагъэнукъэ |
фыпщӏэхэлъагъэнукъэ |
пщӏэхэлъагъэну(хэ)къэ
|
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъагъэнут |
упщӏэхэлъагъэнут |
пщӏэхэлъагъэнут |
дыпщӏэхэлъагъэнут |
фыпщӏэхэлъагъэнут |
пщӏэхэлъагъэну(хэ)т
|
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэлъагъэнутэкъэ |
упщӏэхэлъагъэнутэкъэ |
пщӏэхэлъагъэнутэкъэ |
дыпщӏэхэлъагъэнутэкъэ |
фыпщӏэхэлъагъэнутэкъэ |
пщӏэхэлъагъэну(хэ)тэкъэ
|
| Зэлэжь (объектнэ) причастие |
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
зыпщӏэхэлъ
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
зыпщӏэхэмылъ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
зыпщӏэхэлъа
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
зыпщӏэхэмылъа
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
зыпщӏэхэлъыгъа
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
зыпщӏэхэмылъыгъа
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
зыпщӏэхэлъын
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
зыпщӏэхэмылъын
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
зыпщӏэхэлъыну
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
зыпщӏэхэмылъыну
|
| Зылэжь (субъектнэ) причастие |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыпщӏэхэлъ |
упщӏэхэлъ |
пщӏэхэлъ |
дыпщӏэхэлъ |
фыпщӏэхэлъ |
пщӏэхэлъ(хэ)
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыпщӏэхэмылъ |
упщӏэхэмылъ |
пщӏэхэмылъ |
дыпщӏэхэмылъ |
фыпщӏэхэмылъ |
пщӏэхэмылъ(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыпщӏэхэлъа |
упщӏэхэлъа |
пщӏэхэлъа |
дыпщӏэхэлъа |
фыпщӏэхэлъа |
пщӏэхэлъа(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыпщӏэхэмылъа |
упщӏэхэмылъа |
пщӏэхэмылъа |
дыпщӏэхэмылъа |
фыпщӏэхэмылъа |
пщӏэхэмылъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыпщӏэхэлъыгъа |
упщӏэхэлъыгъа |
пщӏэхэлъыгъа |
дыпщӏэхэлъыгъа |
фыпщӏэхэлъыгъа |
пщӏэхэлъыгъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыпщӏэхэмылъыгъа |
упщӏэхэмылъыгъа |
пщӏэхэмылъыгъа |
дыпщӏэхэмылъыгъа |
фыпщӏэхэмылъыгъа |
пщӏэхэмылъыгъа(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сыпщӏэхэлъын |
упщӏэхэлъын |
пщӏэхэлъын |
дыпщӏэхэлъын |
фыпщӏэхэлъын |
пщӏэхэлъын(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сыпщӏэхэмылъын |
упщӏэхэмылъын |
пщӏэхэмылъын |
дыпщӏэхэмылъын |
фыпщӏэхэмылъын |
пщӏэхэмылъын(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сыпщӏэхэлъыну |
упщӏэхэлъыну |
пщӏэхэлъыну |
дыпщӏэхэлъыну |
фыпщӏэхэлъыну |
пщӏэхэлъыну(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сыпщӏэхэмылъыну |
упщӏэхэмылъыну |
пщӏэхэмылъыну |
дыпщӏэхэмылъыну |
фыпщӏэхэмылъыну |
пщӏэхэмылъыну(хэ)
|
| Обстоятельственнэ причастиехэр |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
сызэрыпщӏэхэлъ |
узэрыпщӏэхэлъ |
зэрыпщӏэхэлъ |
дызэрыпщӏэхэлъ |
фызэрыпщӏэхэлъ |
зэрыпщӏэхэлъ(хэ)
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сызэрыпщӏэхэмылъ |
узэрыпщӏэхэмылъ |
зэрыпщӏэхэмылъ |
дызэрыпщӏэхэмылъ |
фызэрыпщӏэхэмылъ |
зэрыпщӏэхэмылъ(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сызэрыпщӏэхэлъа |
узэрыпщӏэхэлъа |
зэрыпщӏэхэлъа |
дызэрыпщӏэхэлъа |
фызэрыпщӏэхэлъа |
зэрыпщӏэхэлъа(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сызэрыпщӏэхэмылъа |
узэрыпщӏэхэмылъа |
зэрыпщӏэхэмылъа |
дызэрыпщӏэхэмылъа |
фызэрыпщӏэхэмылъа |
зэрыпщӏэхэмылъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сызэрыпщӏэхэлъыгъа |
узэрыпщӏэхэлъыгъа |
зэрыпщӏэхэлъыгъа |
дызэрыпщӏэхэлъыгъа |
фызэрыпщӏэхэлъыгъа |
зэрыпщӏэхэлъыгъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сызэрыпщӏэхэмылъыгъа |
узэрыпщӏэхэмылъыгъа |
зэрыпщӏэхэмылъыгъа |
дызэрыпщӏэхэмылъыгъа |
фызэрыпщӏэхэмылъыгъа |
зэрыпщӏэхэмылъыгъа(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сызэрыпщӏэхэлъын |
узэрыпщӏэхэлъын |
зэрыпщӏэхэлъын |
дызэрыпщӏэхэлъын |
фызэрыпщӏэхэлъын |
зэрыпщӏэхэлъын(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сызэрыпщӏэхэмылъын |
узэрыпщӏэхэмылъын |
зэрыпщӏэхэмылъын |
дызэрыпщӏэхэмылъын |
фызэрыпщӏэхэмылъын |
зэрыпщӏэхэмылъын(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сызэрыпщӏэхэлъыну |
узэрыпщӏэхэлъыну |
зэрыпщӏэхэлъыну |
дызэрыпщӏэхэлъыну |
фызэрыпщӏэхэлъыну |
зэрыпщӏэхэлъыну(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сызэрыпщӏэхэмылъыну |
узэрыпщӏэхэмылъыну |
зэрыпщӏэхэмылъыну |
дызэрыпщӏэхэмылъыну |
фызэрыпщӏэхэмылъыну |
зэрыпщӏэхэмылъыну(хэ)
|
| Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыщыпщӏэхэлъ |
ущыпщӏэхэлъ |
щыпщӏэхэлъ |
дыщыпщӏэхэлъ |
фыщыпщӏэхэлъ |
щыпщӏэхэлъ(хэ)
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщыпщӏэхэмылъ |
ущыпщӏэхэмылъ |
щыпщӏэхэмылъ |
дыщыпщӏэхэмылъ |
фыщыпщӏэхэмылъ |
щыпщӏэхэмылъ(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыщыпщӏэхэлъа |
ущыпщӏэхэлъа |
щыпщӏэхэлъа |
дыщыпщӏэхэлъа |
фыщыпщӏэхэлъа |
щыпщӏэхэлъа(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщыпщӏэхэмылъа |
ущыпщӏэхэмылъа |
щыпщӏэхэмылъа |
дыщыпщӏэхэмылъа |
фыщыпщӏэхэмылъа |
щыпщӏэхэмылъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыщыпщӏэхэлъыгъа |
ущыпщӏэхэлъыгъа |
щыпщӏэхэлъыгъа |
дыщыпщӏэхэлъыгъа |
фыщыпщӏэхэлъыгъа |
щыпщӏэхэлъыгъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщыпщӏэхэмылъыгъа |
ущыпщӏэхэмылъыгъа |
щыпщӏэхэмылъыгъа |
дыщыпщӏэхэмылъыгъа |
фыщыпщӏэхэмылъыгъа |
щыпщӏэхэмылъыгъа(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыщыпщӏэхэлъын |
ущыпщӏэхэлъын |
щыпщӏэхэлъын |
дыщыпщӏэхэлъын |
фыщыпщӏэхэлъын |
щыпщӏэхэлъын(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщыпщӏэхэмылъын |
ущыпщӏэхэмылъын |
щыпщӏэхэмылъын |
дыщыпщӏэхэмылъын |
фыщыпщӏэхэмылъын |
щыпщӏэхэмылъын(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыщыпщӏэхэлъыну |
ущыпщӏэхэлъыну |
щыпщӏэхэлъыну |
дыщыпщӏэхэлъыну |
фыщыпщӏэхэлъыну |
щыпщӏэхэлъыну(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщыпщӏэхэмылъыну |
ущыпщӏэхэмылъыну |
щыпщӏэхэмылъыну |
дыщыпщӏэхэмылъыну |
фыщыпщӏэхэмылъыну |
щыпщӏэхэмылъыну(хэ)
|
| ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыздэпщӏэхэлъ |
уздэпщӏэхэлъ |
здэпщӏэхэлъ |
дыздэпщӏэхэлъ |
фыздэпщӏэхэлъ |
здэпщӏэхэлъ(хэ)
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыздэпщӏэхэмылъ |
уздэпщӏэхэмылъ |
здэпщӏэхэмылъ |
дыздэпщӏэхэмылъ |
фыздэпщӏэхэмылъ |
здэпщӏэхэмылъ(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыздэпщӏэхэлъа |
уздэпщӏэхэлъа |
здэпщӏэхэлъа |
дыздэпщӏэхэлъа |
фыздэпщӏэхэлъа |
здэпщӏэхэлъа(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыздэпщӏэхэмылъа |
уздэпщӏэхэмылъа |
здэпщӏэхэмылъа |
дыздэпщӏэхэмылъа |
фыздэпщӏэхэмылъа |
здэпщӏэхэмылъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыздэпщӏэхэлъыгъа |
уздэпщӏэхэлъыгъа |
здэпщӏэхэлъыгъа |
дыздэпщӏэхэлъыгъа |
фыздэпщӏэхэлъыгъа |
здэпщӏэхэлъыгъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыздэпщӏэхэмылъыгъа |
уздэпщӏэхэмылъыгъа |
здэпщӏэхэмылъыгъа |
дыздэпщӏэхэмылъыгъа |
фыздэпщӏэхэмылъыгъа |
здэпщӏэхэмылъыгъа(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыздэпщӏэхэлъын |
уздэпщӏэхэлъын |
здэпщӏэхэлъын |
дыздэпщӏэхэлъын |
фыздэпщӏэхэлъын |
здэпщӏэхэлъын(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыздэпщӏэхэмылъын |
уздэпщӏэхэмылъын |
здэпщӏэхэмылъын |
дыздэпщӏэхэмылъын |
фыздэпщӏэхэмылъын |
здэпщӏэхэмылъын(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыздэпщӏэхэлъыну |
уздэпщӏэхэлъыну |
здэпщӏэхэлъыну |
дыздэпщӏэхэлъыну |
фыздэпщӏэхэлъыну |
здэпщӏэхэлъыну(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыздэпщӏэхэмылъыну |
уздэпщӏэхэмылъыну |
здэпщӏэхэмылъыну |
дыздэпщӏэхэмылъыну |
фыздэпщӏэхэмылъыну |
здэпщӏэхэмылъыну(хэ)
|
| Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыщӀэпщӏэхэлъ |
ущӀэпщӏэхэлъ |
щӀэпщӏэхэлъ |
дыщӀэпщӏэхэлъ |
фыщӀэпщӏэхэлъ |
щӀэпщӏэхэлъ(хэ)
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщӀэпщӏэхэмылъ |
ущӀэпщӏэхэмылъ |
щӀэпщӏэхэмылъ |
дыщӀэпщӏэхэмылъ |
фыщӀэпщӏэхэмылъ |
щӀэпщӏэхэмылъ(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыщӀэпщӏэхэлъа |
ущӀэпщӏэхэлъа |
щӀэпщӏэхэлъа |
дыщӀэпщӏэхэлъа |
фыщӀэпщӏэхэлъа |
щӀэпщӏэхэлъа(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщӀэпщӏэхэмылъа |
ущӀэпщӏэхэмылъа |
щӀэпщӏэхэмылъа |
дыщӀэпщӏэхэмылъа |
фыщӀэпщӏэхэмылъа |
щӀэпщӏэхэмылъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыщӀэпщӏэхэлъыгъа |
ущӀэпщӏэхэлъыгъа |
щӀэпщӏэхэлъыгъа |
дыщӀэпщӏэхэлъыгъа |
фыщӀэпщӏэхэлъыгъа |
щӀэпщӏэхэлъыгъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщӀэпщӏэхэмылъыгъа |
ущӀэпщӏэхэмылъыгъа |
щӀэпщӏэхэмылъыгъа |
дыщӀэпщӏэхэмылъыгъа |
фыщӀэпщӏэхэмылъыгъа |
щӀэпщӏэхэмылъыгъа(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыщӀэпщӏэхэлъын |
ущӀэпщӏэхэлъын |
щӀэпщӏэхэлъын |
дыщӀэпщӏэхэлъын |
фыщӀэпщӏэхэлъын |
щӀэпщӏэхэлъын(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщӀэпщӏэхэмылъын |
ущӀэпщӏэхэмылъын |
щӀэпщӏэхэмылъын |
дыщӀэпщӏэхэмылъын |
фыщӀэпщӏэхэмылъын |
щӀэпщӏэхэмылъын(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыщӀэпщӏэхэлъыну |
ущӀэпщӏэхэлъыну |
щӀэпщӏэхэлъыну |
дыщӀэпщӏэхэлъыну |
фыщӀэпщӏэхэлъыну |
щӀэпщӏэхэлъыну(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщӀэпщӏэхэмылъыну |
ущӀэпщӏэхэмылъыну |
щӀэпщӏэхэмылъыну |
дыщӀэпщӏэхэмылъыну |
фыщӀэпщӏэхэмылъыну |
щӀыпщӏэхэмылъыну(хэ)
|
| Деепричастиехэр |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыпщӏэхэлъу |
упщӏэхэлъу |
пщӏэхэлъу |
дыпщӏэхэлъу |
фыпщӏэхэлъу |
пщӏэхэлъ(хэ)у
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыпщӏэхэмылъу |
упщӏэхэмылъу |
пщӏэхэмылъу |
дыпщӏэхэмылъу |
фыпщӏэхэмылъу |
пщӏэхэмылъ(хэ)у
|
| блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыпщӏэхэлъауэ |
упщӏэхэлъауэ |
пщӏэхэлъауэ |
дыпщӏэхэлъауэ |
фыпщӏэхэлъауэ |
пщӏэхэлъауэ / пщӏэхэлъахэу
|
| блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыпщӏэхэмылъауэ |
упщӏэхэмылъауэ |
пщӏэхэмылъауэ |
дыпщӏэхэмылъауэ |
фыпщӏэхэмылъауэ |
пщӏэхэмылъауэ / пщӏэхэмылъахэу
|
| урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ |
сыпщӏэхэлъурэ |
упщӏэхэлъурэ |
пщӏэхэлъурэ |
дыпщӏэхэлъурэ |
фыпщӏэхэлъурэ |
пщӏэхэлъ(хэ)урэ
|
| урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ |
сыпщӏэхэмылъурэ |
упщӏэхэмылъурэ |
пщӏэхэмылъурэ |
дыпщӏэхэмылъурэ |
фыпщӏэхэмылъурэ |
пщӏэхэмылъ(хэ)урэ
|
|
|
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
| Именительнэ: |
[лъ] |
[лъ]ыр |
-- |
[лъ]хэр
|
| Эргативнэ: |
[лъ] |
[лъ]ым |
-- |
[лъ]хэм
|
| Послеложнэ: |
[лъ]кӀэ |
[лъ]ымкӀэ |
[лъ]хэкӀэ |
[лъ]хэмкӀэ
|
| Обстоятельственнэ: |
[лъ]у |
[лъ]ырауэ |
[лъ]хэу |
[лъ]хэрауэ
|
|
|
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
| Именительнэ: |
[лъ]а |
[лъ]ар |
-- |
[лъ]ахэр
|
| Эргативнэ: |
[лъ]а |
[лъ]ам |
-- |
[лъ]ахэм
|
| Послеложнэ: |
[лъ]акӀэ |
[лъ]амкӀэ |
[лъ]ахэкӀэ |
[лъ]ахэмкӀэ
|
| Обстоятельственнэ: |
[лъ]ауэ |
[лъ]арауэ |
[лъ]ахэу |
[лъ]ахэрауэ
|
|
|
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
| Именительнэ: |
[лъ]ын |
[лъ]ыныр |
-- |
[лъ]ынхэр
|
| Эргативнэ: |
[лъ]ын |
[лъ]ыным |
-- |
[лъ]ынхэм
|
| Послеложнэ: |
[лъ]ынкӀэ |
[лъ]ынымкӀэ |
[лъ]ынхэкӀэ |
[лъ]ынхэмкӀэ
|
| 'Обстоятельственнэ: |
[лъ]ыну |
[лъ]ынырауэ |
[лъ]ынхэу |
[лъ]ынхэрауэ
|
|
|
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
| Именительнэ: |
[лъ]ыну |
[лъ]ынур |
-- |
[лъ]ынухэр
|
| Эргативнэ: |
[лъ]ыну |
[лъ]ынум |
-- |
[лъ]ынухэм
|
| Послеложнэ: |
[лъ]ынукӀэ |
[лъ]ынумкӀэ |
[лъ]ынухэкӀэ |
[лъ]ынухэмкӀэ
|
| Обстоятельственнэ: |
[лъ]ынууэ |
[лъ]ынурауэ |
[лъ]ынухэу |
[лъ]ынухэрауэ
|
МЫХЬЭНЭ
- Пщэм, дамэм фӀэдзауэ, фӀэлъхьауэ щытын.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- пщӏэхэлъын: hang (on one's neck or shoulders)
- Фоч пщӀэхэлъын: hang on one's shoulders (a gun)
УРЫСЫБЗЭ
- пщӏэхэлъын: висеть (на шее, плече)
- Фоч пщӀэхэлъын: висеть на плече (о ружье)
БИБЛИОГРАФИЕ
Библиографием еплъын
