Тхыгъэр къыздрахар Википсалъалъэ
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- пщӏэ- + хэ- + [ху] + -э + -н
Глагол лъэмыӏэс "пщӏэхэхуэн"-м и спряженэ
| Инфинитив (масдар) |
|
| щыӀэныгъэ: |
пщӏэхэхуэн
|
| щымыӀэныгъэ: |
пщӏэхэмыхуэн
|
| Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэн |
упщӏэхэхуэн |
пщӏэхэхуэн |
дыпщӏэхэхуэн |
фыпщӏэхэхуэн |
пщӏэхэхуэн(хэ)
|
| щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмыхуэн |
упщӏэхэмыхуэн |
пщӏэхэмыхуэн |
дыпщӏэхэмыхуэн |
фыпщӏэхэмыхуэн |
пщӏэхэмыхуэн(хэ)
|
| унафэ наклоненэ |
уэ |
фэ
|
| щыӀэныгъэ: |
пщӏэхэхуэ! |
фыпщӏэхэхуэ!
|
| щымыӀэныгъэ: |
упщӏэхэмыхуэ! |
фыпщӏэхэмыхуэ!
|
| Ре-кӀэ унафэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхрехуэ |
упщӏэхрехуэ |
пщӏэхрехуэ |
дыпщӏэхрехуэ |
фыпщӏэхрехуэ |
пщӏэхрехуэ
|
| щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхремыхуэ |
упщӏэхремыхуэ |
пщӏэхремыхуэ |
дыпщӏэхремыхуэ |
фыпщӏэхремыхуэ |
пщӏэхремыхуэ
|
| ЗэраӀуатэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхохуэ(р) |
упщӏэхохуэ(р) |
пщӏэхохуэ(р) |
дыпщӏэхохуэ(р) |
фыпщӏэхохуэ(р) |
пщӏэхохуэ(хэ)(р)
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэркъым |
упщӏэхэхуэркъым |
пщӏэхэхуэркъым |
дыпщӏэхэхуэркъым |
фыпщӏэхэхуэркъым |
пщӏэхэхуэ(хэ)ркъым
|
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэрт |
упщӏэхэхуэрт |
пщӏэхэхуэрт |
дыпщӏэхэхуэрт |
фыпщӏэхэхуэрт |
пщӏэхэхуэ(хэ)рт
|
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэртэкъым |
упщӏэхэхуэртэкъым |
пщӏэхэхуэртэкъым |
дыпщӏэхэхуэртэкъым |
фыпщӏэхэхуэртэкъым |
пщӏэхэхуэ(хэ)ртэкъым
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуащ |
упщӏэхэхуащ |
пщӏэхэхуащ |
дыпщӏэхэхуащ |
фыпщӏэхэхуащ |
пщӏэхэхуа(хэ)щ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуакъым |
упщӏэхэхуакъым |
пщӏэхэхуакъым |
дыпщӏэхэхуакъым |
фыпщӏэхэхуакъым |
пщӏэхэхуа(хэ)къым
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуат |
упщӏэхэхуат |
пщӏэхэхуат |
дыпщӏэхэхуат |
фыпщӏэхэхуат |
пщӏэхэхуа(хэ)т
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуатэкъым |
упщӏэхэхуатэкъым |
пщӏэхэхуатэкъым |
дыпщӏэхэхуатэкъым |
фыпщӏэхэхуатэкъым |
пщӏэхэхуа(хэ)тэкъым
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэгъащ |
упщӏэхэхуэгъащ |
пщӏэхэхуэгъащ |
дыпщӏэхэхуэгъащ |
фыпщӏэхэхуэгъащ |
пщӏэхэхуэгъа(хэ)щ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэгъакъым |
упщӏэхэхуэгъакъым |
пщӏэхэхуэгъакъым |
дыпщӏэхэхуэгъакъым |
фыпщӏэхэхуэгъакъым |
пщӏэхэхуэгъа(хэ)къым
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэгъат |
упщӏэхэхуэгъат |
пщӏэхэхуэгъат |
дыпщӏэхэхуэгъат |
фыпщӏэхэхуэгъат |
пщӏэхэхуэгъа(хэ)т
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэгъатэкъым |
упщӏэхэхуэгъатэкъым |
пщӏэхэхуэгъатэкъым |
дыпщӏэхэхуэгъатэкъым |
фыпщӏэхэхуэгъатэкъым |
пщӏэхэхуэгъа(хэ)тэкъым
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэщ |
упщӏэхэхуэщ |
пщӏэхэхуэщ |
дыпщӏэхэхуэщ |
фыпщӏэхэхуэщ |
пщӏэхэхуэ(хэ)щ
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэкъым |
упщӏэхэхуэкъым |
пщӏэхэхуэкъым |
дыпщӏэхэхуэкъым |
фыпщӏэхэхуэкъым |
пщӏэхэхуэ(хэ)къым
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэт |
упщӏэхэхуэт |
пщӏэхэхуэт |
дыпщӏэхэхуэт |
фыпщӏэхэхуэт |
пщӏэхэхуэ(хэ)т
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэтэкъым |
упщӏэхэхуэтэкъым |
пщӏэхэхуэтэкъым |
дыпщӏэхэхуэтэкъым |
фыпщӏэхэхуэтэкъым |
пщӏэхэхуэ(хэ)тэкъым
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэнщ |
упщӏэхэхуэнщ |
пщӏэхэхуэнщ |
дыпщӏэхэхуэнщ |
фыпщӏэхэхуэнщ |
пщӏэхэхуэн(хэ)щ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэнкъым |
упщӏэхэхуэнкъым |
пщӏэхэхуэнкъым |
дыпщӏэхэхуэнкъым |
фыпщӏэхэхуэнкъым |
пщӏэхэхуэн(хэ)къым
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэнущ |
упщӏэхэхуэнущ |
пщӏэхэхуэнущ |
дыпщӏэхэхуэнущ |
фыпщӏэхэхуэнущ |
пщӏэхэхуэну(хэ)щ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэнукъым |
упщӏэхэхуэнукъым |
пщӏэхэхуэнукъым |
дыпщӏэхэхуэнукъым |
фыпщӏэхэхуэнукъым |
пщӏэхэхуэну(хэ)къым
|
| ЗэрыупщӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэрэ |
упщӏэхэхуэрэ |
пщӏэхэхуэрэ |
дыпщӏэхэхуэрэ |
фыпщӏэхэхуэрэ |
пщӏэхэхуэ(хэ)рэ
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэркъэ |
упщӏэхэхуэркъэ |
пщӏэхэхуэркъэ |
дыпщӏэхэхуэркъэ |
фыпщӏэхэхуэркъэ |
пщӏэхэхуэ(хэ)ркъэ
|
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэрт |
упщӏэхэхуэрт |
пщӏэхэхуэрт |
дыпщӏэхэхуэрт |
фыпщӏэхэхуэрт |
пщӏэхэхуэ(хэ)рт
|
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэртэкъэ |
упщӏэхэхуэртэкъэ |
пщӏэхэхуэртэкъэ |
дыпщӏэхэхуэртэкъэ |
фыпщӏэхэхуэртэкъэ |
пщӏэхэхуэ(хэ)ртэкъэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуа |
упщӏэхэхуа |
пщӏэхэхуа |
дыпщӏэхэхуа |
фыпщӏэхэхуа |
пщӏэхэхуа(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуакъэ |
упщӏэхэхуакъэ |
пщӏэхэхуакъэ |
дыпщӏэхэхуакъэ |
фыпщӏэхэхуакъэ |
пщӏэхэхуа(хэ)къэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуат |
упщӏэхэхуат |
пщӏэхэхуат |
дыпщӏэхэхуат |
фыпщӏэхэхуат |
пщӏэхэхуа(хэ)т
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуатэкъэ |
упщӏэхэхуатэкъэ |
пщӏэхэхуатэкъэ |
дыпщӏэхэхуатэкъэ |
фыпщӏэхэхуатэкъэ |
пщӏэхэхуа(хэ)тэкъэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэгъа |
упщӏэхэхуэгъа |
пщӏэхэхуэгъа |
дыпщӏэхэхуэгъа |
фыпщӏэхэхуэгъа |
пщӏэхэхуэгъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэгъакъэ |
упщӏэхэхуэгъакъэ |
пщӏэхэхуэгъакъэ |
дыпщӏэхэхуэгъакъэ |
фыпщӏэхэхуэгъакъэ |
пщӏэхэхуэгъа(хэ)къэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэгъат |
упщӏэхэхуэгъат |
пщӏэхэхуэгъат |
дыпщӏэхэхуэгъат |
фыпщӏэхэхуэгъат |
пщӏэхэхуэгъа(хэ)т
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэгъатэкъэ |
упщӏэхэхуэгъатэкъэ |
пщӏэхэхуэгъатэкъэ |
дыпщӏэхэхуэгъатэкъэ |
фыпщӏэхэхуэгъатэкъэ |
пщӏэхэхуэгъа(хэ)тэкъэ
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэ |
упщӏэхэхуэ |
пщӏэхэхуэ |
дыпщӏэхэхуэ |
фыпщӏэхэхуэ |
пщӏэхэхуэ(хэ)
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэкъэ |
упщӏэхэхуэкъэ |
пщӏэхэхуэкъэ |
дыпщӏэхэхуэкъэ |
фыпщӏэхэхуэкъэ |
пщӏэхэхуэ(хэ)къэ
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэт |
упщӏэхэхуэт |
пщӏэхэхуэт |
дыпщӏэхэхуэт |
фыпщӏэхэхуэт |
пщӏэхэхуэ(хэ)т
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэтэкъэ |
упщӏэхэхуэтэкъэ |
пщӏэхэхуэтэкъэ |
дыпщӏэхэхуэтэкъэ |
фыпщӏэхэхуэтэкъэ |
пщӏэхэхуэ(хэ)тэкъэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэн |
упщӏэхэхуэн |
пщӏэхэхуэн |
дыпщӏэхэхуэн |
фыпщӏэхэхуэн |
пщӏэхэхуэн(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэнкъэ |
упщӏэхэхуэнкъэ |
пщӏэхэхуэнкъэ |
дыпщӏэхэхуэнкъэ |
фыпщӏэхэхуэнкъэ |
пщӏэхэхуэн(хэ)къэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэну |
упщӏэхэхуэну |
пщӏэхэхуэну |
дыпщӏэхэхуэну |
фыпщӏэхэхуэну |
пщӏэхэхуэну(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэнукъэ |
упщӏэхэхуэнукъэ |
пщӏэхэхуэнукъэ |
дыпщӏэхэхуэнукъэ |
фыпщӏэхэхуэнукъэ |
пщӏэхэхуэну(хэ)къэ
|
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэмэ |
упщӏэхэхуэмэ |
пщӏэхэхуэмэ |
дыпщӏэхэхуэмэ |
фыпщӏэхэхуэмэ |
пщӏэхэхуэ(хэ)мэ
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмыхуэмэ |
упщӏэхэмыхуэмэ |
пщӏэхэмыхуэмэ |
дыпщӏэхэмыхуэмэ |
фыпщӏэхэмыхуэмэ |
пщӏэхэмыхуэ(хэ)мэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуамэ |
упщӏэхэхуамэ |
пщӏэхэхуамэ |
дыпщӏэхэхуамэ |
фыпщӏэхэхуамэ |
пщӏэхэхуа(хэ)мэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмыхуамэ |
упщӏэхэмыхуамэ |
пщӏэхэмыхуамэ |
дыпщӏэхэмыхуамэ |
фыпщӏэхэмыхуамэ |
мыхуа(хэ)мэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэгъамэ |
упщӏэхэхуэгъамэ |
пщӏэхэхуэгъамэ |
дыпщӏэхэхуэгъамэ |
фыпщӏэхэхуэгъамэ |
пщӏэхэхуэгъа(хэ)мэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмыхуэгъамэ |
упщӏэхэмыхуэгъамэ |
пщӏэхэмыхуэгъамэ |
дыпщӏэхэмыхуэгъамэ |
фыпщӏэхэмыхуэгъамэ |
пщӏэхэмыхуэгъа(хэ)мэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэнмэ |
упщӏэхэхуэнмэ |
пщӏэхэхуэнмэ |
дыпщӏэхэхуэнмэ |
фыпщӏэхэхуэнмэ |
пщӏэхэхуэн(хэ)мэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмыхуэнмэ |
упщӏэхэмыхуэнмэ |
пщӏэхэмыхуэнмэ |
дыпщӏэхэмыхуэнмэ |
фыпщӏэхэмыхуэнмэ |
пщӏэхэмыхуэн(хэ)мэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэнумэ |
упщӏэхэхуэнумэ |
пщӏэхэхуэнумэ |
дыпщӏэхэхуэнумэ |
фыпщӏэхэхуэнумэ |
пщӏэхэхуэну(хэ)мэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмыхуэнумэ |
упщӏэхэмыхуэнумэ |
пщӏэхэмыхуэнумэ |
дыпщӏэхэмыхуэнумэ |
фыпщӏэхэмыхуэнумэ |
пщӏэхэмыхуэну(хэ)мэ
|
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэтэмэ |
упщӏэхэхуэтэмэ |
пщӏэхэхуэтэмэ |
дыпщӏэхэхуэтэмэ |
фыпщӏэхэхуэтэмэ |
пщӏэхэхуэ(хэ)тэмэ
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмыхуэтэмэ |
упщӏэхэмыхуэтэмэ |
пщӏэхэмыхуэтэмэ |
дыпщӏэхэмыхуэтэмэ |
фыпщӏэхэмыхуэтэмэ |
пщӏэхэмыхуэ(хэ)тэмэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуатэмэ |
упщӏэхэхуатэмэ |
пщӏэхэхуатэмэ |
дыпщӏэхэхуатэмэ |
фыпщӏэхэхуатэмэ |
пщӏэхэхуа(хэ)тэмэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмыхуатэмэ |
упщӏэхэмыхуатэмэ |
пщӏэхэмыхуатэмэ |
дыпщӏэхэмыхуатэмэ |
фыпщӏэхэмыхуатэмэ |
пщӏэхэмыхуа(хэ)тэмэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэгъатэмэ |
упщӏэхэхуэгъатэмэ |
пщӏэхэхуэгъатэмэ |
дыпщӏэхэхуэгъатэмэ |
фыпщӏэхэхуэгъатэмэ |
пщӏэхэхуэгъа(хэ)тэмэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмыхуэгъатэмэ |
упщӏэхэмыхуэгъатэмэ |
пщӏэхэмыхуэгъатэмэ |
дыпщӏэхэмыхуэгъатэмэ |
фыпщӏэхэмыхуэгъатэмэ |
пщӏэхэмыхуэгъа(хэ)тэмэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэнтэмэ |
упщӏэхэхуэнтэмэ |
пщӏэхэхуэнтэмэ |
дыпщӏэхэхуэнтэмэ |
фыпщӏэхэхуэнтэмэ |
пщӏэхэхуэн(хэ)тэмэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмыхуэнтэмэ |
упщӏэхэмыхуэнтэмэ |
пщӏэхэмыхуэнтэмэ |
дыпщӏэхэмыхуэнтэмэ |
фыпщӏэхэмыхуэнтэмэ |
пщӏэхэмыхуэн(хэ)тэмэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэнутэмэ |
упщӏэхэхуэнутэмэ |
пщӏэхэхуэнутэмэ |
дыпщӏэхэхуэнутэмэ |
фыпщӏэхэхуэнутэмэ |
пщӏэхэхуэну(хэ)тэмэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмыхуэнутэмэ |
упщӏэхэмыхуэнутэмэ |
пщӏэхэмыхуэнутэмэ |
дыпщӏэхэмыхуэнутэмэ |
фыпщӏэхэмыхуэнутэмэ |
пщӏэхэмыхуэну(хэ)тэмэ
|
| сослагательнэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэнт |
упщӏэхэхуэнт |
пщӏэхэхуэнт |
дыпщӏэхэхуэнт |
фыпщӏэхэхуэнт |
пщӏэхэхуэн(хэ)т
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэнтэкъым |
упщӏэхэхуэнтэкъым |
пщӏэхэхуэнтэкъым |
дыпщӏэхэхуэнтэкъым |
фыпщӏэхэхуэнтэкъым |
пщӏэхэхуэн(хэ)тэкъым
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэнут |
упщӏэхэхуэнут |
пщӏэхэхуэнут |
дыпщӏэхэхуэнут |
фыпщӏэхэхуэнут |
пщӏэхэхуэну(хэ)т
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэнутэкъым |
упщӏэхэхуэнутэкъым |
пщӏэхэхуэнутэкъым |
дыпщӏэхэхуэнутэкъым |
фыпщӏэхэхуэнутэкъым |
пщӏэхэхуэну(хэ)тэкъым
|
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэми |
упщӏэхэхуэми |
пщӏэхэхуэми |
дыпщӏэхэхуэми |
фыпщӏэхэхуэми |
пщӏэхэхуэ(хэ)ми
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмыхуэми |
упщӏэхэмыхуэми |
пщӏэхэмыхуэми |
дыпщӏэхэмыхуэми |
фыпщӏэхэмыхуэми |
пщӏэхэмыхуэ(хэ)ми
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуами |
упщӏэхэхуами |
пщӏэхэхуами |
дыпщӏэхэхуами |
фыпщӏэхэхуами |
пщӏэхэхуа(хэ)ми
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмыхуами |
упщӏэхэмыхуами |
пщӏэхэмыхуами |
дыпщӏэхэмыхуами |
фыпщӏэхэмыхуами |
пщӏэхэмыхуа(хэ)ми
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэгъами |
упщӏэхэхуэгъами |
пщӏэхэхуэгъами |
дыпщӏэхэхуэгъами |
фыпщӏэхэхуэгъами |
пщӏэхэхуэгъа(хэ)ми
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмыхуэгъами |
упщӏэхэмыхуэгъами |
пщӏэхэмыхуэгъами |
дыпщӏэхэмыхуэгъами |
фыпщӏэхэмыхуэгъами |
пщӏэхэмыхуэгъа(хэ)ми
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэнми |
упщӏэхэхуэнми |
пщӏэхэхуэнми |
дыпщӏэхэхуэнми |
фыпщӏэхэхуэнми |
пщӏэхэхуэн(хэ)ми
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмыхуэнми |
упщӏэхэмыхуэнми |
пщӏэхэмыхуэнми |
дыпщӏэхэмыхуэнми |
фыпщӏэхэмыхуэнми |
пщӏэхэмыхуэн(хэ)ми
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэнуми |
упщӏэхэхуэнуми |
пщӏэхэхуэнуми |
дыпщӏэхэхуэнуми |
фыпщӏэхэхуэнуми |
пщӏэхэхуэну(хэ)ми
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмыхуэнуми |
упщӏэхэмыхуэнуми |
пщӏэхэмыхуэнуми |
дыпщӏэхэмыхуэнуми |
фыпщӏэхэмыхуэнуми |
пщӏэхэмыхуэну(хэ)ми
|
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэтэми |
упщӏэхэхуэтэми |
пщӏэхэхуэтэми |
дыпщӏэхэхуэтэми |
фыпщӏэхэхуэтэми |
пщӏэхэхуэ(хэ)тэми
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмыхуэтэми |
упщӏэхэмыхуэтэми |
пщӏэхэмыхуэтэми |
дыпщӏэхэмыхуэтэми |
фыпщӏэхэмыхуэтэми |
пщӏэхэмыхуэ(хэ)тэми
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуатэми |
упщӏэхэхуатэми |
пщӏэхэхуатэми |
дыпщӏэхэхуатэми |
фыпщӏэхэхуатэми |
пщӏэхэхуа(хэ)тэми
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмыхуатэми |
упщӏэхэмыхуатэми |
пщӏэхэмыхуатэми |
дыпщӏэхэмыхуатэми |
фыпщӏэхэмыхуатэми |
пщӏэхэмыхуа(хэ)тэми
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэгъатэми |
упщӏэхэхуэгъатэми |
пщӏэхэхуэгъатэми |
дыпщӏэхэхуэгъатэми |
фыпщӏэхэхуэгъатэми |
пщӏэхэхуэгъа(хэ)тэми
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмыхуэгъатэми |
упщӏэхэмыхуэгъатэми |
пщӏэхэмыхуэгъатэми |
дыпщӏэхэмыхуэгъатэми |
фыпщӏэхэмыхуэгъатэми |
пщӏэхэмыхуэгъа(хэ)тэми
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэнтэми |
упщӏэхэхуэнтэми |
пщӏэхэхуэнтэми |
дыпщӏэхэхуэнтэми |
фыпщӏэхэхуэнтэми |
пщӏэхэхуэн(хэ)тэми
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмыхуэнтэми |
упщӏэхэмыхуэнтэми |
пщӏэхэмыхуэнтэми |
дыпщӏэхэмыхуэнтэми |
фыпщӏэхэмыхуэнтэми |
пщӏэхэмыхуэн(хэ)тэми
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуэнутэми |
упщӏэхэхуэнутэми |
пщӏэхэхуэнутэми |
дыпщӏэхэхуэнутэми |
фыпщӏэхэхуэнутэми |
пщӏэхэхуэну(хэ)тэми
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмыхуэнутэми |
упщӏэхэмыхуэнутэми |
пщӏэхэмыхуэнутэми |
дыпщӏэхэмыхуэнутэми |
фыпщӏэхэмыхуэнутэми |
пщӏэхэмыхуэну(хэ)тэми
|
| гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуаи |
упщӏэхэхуаи |
пщӏэхэхуаи |
дыпщӏэхэхуаи |
фыпщӏэхэхуаи |
пщӏэхэхуаи
|
| щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуакъыми |
упщӏэхэхуакъыми |
пщӏэхэхуакъыми |
дыпщӏэхэхуакъыми |
фыпщӏэхэхуакъыми |
пщӏэхэхуакъыми
|
| фӀэфӀыныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуащэрэт |
упщӏэхэхуащэрэт |
пщӏэхэхуащэрэт |
дыпщӏэхэхуащэрэт |
фыпщӏэхэхуащэрэт |
пщӏэхэхуащэрэт
|
| щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэмыхуащэрэт |
упщӏэхэмыхуащэрэт |
пщӏэхэмыхуащэрэт |
дыпщӏэхэмыхуащэрэт |
фыпщӏэхэмыхуащэрэт |
пщӏэхэмыхуащэрэт
|
| шэч къытехьэныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуагъэнщ |
упщӏэхэхуагъэнщ |
пщӏэхэхуагъэнщ |
дыпщӏэхэхуагъэнщ |
фыпщӏэхэхуагъэнщ |
пщӏэхэхуагъэнщ
|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуагъэнкъым |
упщӏэхэхуагъэнкъым |
пщӏэхэхуагъэнкъым |
дыпщӏэхэхуагъэнкъым |
фыпщӏэхэхуагъэнкъым |
пщӏэхэхуагъэнкъым
|
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуагъэнт |
упщӏэхэхуагъэнт |
пщӏэхэхуагъэнт |
дыпщӏэхэхуагъэнт |
фыпщӏэхэхуагъэнт |
пщӏэхэхуагъэнт
|
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуагъэнтэкъым |
упщӏэхэхуагъэнтэкъым |
пщӏэхэхуагъэнтэкъым |
дыпщӏэхэхуагъэнтэкъым |
фыпщӏэхэхуагъэнтэкъым |
пщӏэхэхуагъэнтэкъым
|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуагъэн |
упщӏэхэхуагъэн |
пщӏэхэхуагъэн |
дыпщӏэхэхуагъэн |
фыпщӏэхэхуагъэн |
пщӏэхэхуагъэн
|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуагъэнкъэ |
упщӏэхэхуагъэнкъэ |
пщӏэхэхуагъэнкъэ |
дыпщӏэхэхуагъэнкъэ |
фыпщӏэхэхуагъэнкъэ |
пщӏэхэхуагъэнкъэ
|
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуагъэнт |
упщӏэхэхуагъэнт |
пщӏэхэхуагъэнт |
дыпщӏэхэхуагъэнт |
фыпщӏэхэхуагъэнт |
пщӏэхэхуагъэнт
|
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуагъэнтэкъэ |
упщӏэхэхуагъэнтэкъэ |
пщӏэхэхуагъэнтэкъэ |
дыпщӏэхэхуагъэнтэкъэ |
фыпщӏэхэхуагъэнтэкъэ |
пщӏэхэхуагъэнтэкъэ
|
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуагъэнущ |
упщӏэхэхуагъэнущ |
пщӏэхэхуагъэнущ |
дыпщӏэхэхуагъэнущ |
фыпщӏэхэхуагъэнущ |
пщӏэхэхуагъэнущ
|
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуагъэнукъым |
упщӏэхэхуагъэнукъым |
пщӏэхэхуагъэнукъым |
дыпщӏэхэхуагъэнукъым |
фыпщӏэхэхуагъэнукъым |
пщӏэхэхуагъэнукъым
|
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуагъэнут |
упщӏэхэхуагъэнут |
пщӏэхэхуагъэнут |
дыпщӏэхэхуагъэнут |
фыпщӏэхэхуагъэнут |
пщӏэхэхуагъэнут
|
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуагъэнутэкъым |
упщӏэхэхуагъэнутэкъым |
пщӏэхэхуагъэнутэкъым |
дыпщӏэхэхуагъэнутэкъым |
фыпщӏэхэхуагъэнутэкъым |
пщӏэхэхуагъэнутэкъым
|
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуагъэну |
упщӏэхэхуагъэну |
пщӏэхэхуагъэну |
дыпщӏэхэхуагъэну |
фыпщӏэхэхуагъэну |
пщӏэхэхуагъэну
|
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуагъэнукъэ |
упщӏэхэхуагъэнукъэ |
пщӏэхэхуагъэнукъэ |
дыпщӏэхэхуагъэнукъэ |
фыпщӏэхэхуагъэнукъэ |
пщӏэхэхуагъэнукъэ
|
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуагъэнут |
упщӏэхэхуагъэнут |
пщӏэхэхуагъэнут |
дыпщӏэхэхуагъэнут |
фыпщӏэхэхуагъэнут |
пщӏэхэхуагъэнут
|
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сыпщӏэхэхуагъэнутэкъэ |
упщӏэхэхуагъэнутэкъэ |
пщӏэхэхуагъэнутэкъэ |
дыпщӏэхэхуагъэнутэкъэ |
фыпщӏэхэхуагъэнутэкъэ |
пщӏэхэхуагъэнутэкъэ
|
| Причастиехэр |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| Зылэжь (субъектнэ) причастие |
|
|
|
|
|
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыпщӏэхэхуэ |
упщӏэхэхуэ |
пщӏэхэхуэ |
дыпщӏэхэхуэ |
фыпщӏэхэхуэ |
пщӏэхэхуэ(хэ)
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыпщӏэхэмыхуэ |
упщӏэхэмыхуэ |
пщӏэхэмыхуэ |
дыпщӏэхэмыхуэ |
фыпщӏэхэмыхуэ |
пщӏэхэмыхуэ(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыпщӏэхэхуа |
упщӏэхэхуа |
пщӏэхэхуа |
дыпщӏэхэхуа |
фыпщӏэхэхуа |
пщӏэхэхуа(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыпщӏэхэмыхуа |
упщӏэхэмыхуа |
пщӏэхэмыхуа |
дыпщӏэхэмыхуа |
фыпщӏэхэмыхуа |
пщӏэхэмыхуа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыпщӏэхэхуэгъа |
упщӏэхэхуэгъа |
пщӏэхэхуэгъа |
дыпщӏэхэхуэгъа |
фыпщӏэхэхуэгъа |
пщӏэхэхуэгъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыпщӏэхэмыхуэгъа |
упщӏэхэмыхуэгъа |
пщӏэхэмыхуэгъа |
дыпщӏэхэмыхуэгъа |
фыпщӏэхэмыхуэгъа |
пщӏэхэмыхуэгъа(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сыпщӏэхэхуэн |
упщӏэхэхуэн |
пщӏэхэхуэн |
дыпщӏэхэхуэн |
фыпщӏэхэхуэн |
пщӏэхэхуэн(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сыпщӏэхэмыхуэн |
упщӏэхэмыхуэн |
пщӏэхэмыхуэн |
дыпщӏэхэмыхуэн |
фыпщӏэхэмыхуэн |
пщӏэхэмыхуэн(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сыпщӏэхэхуэну |
упщӏэхэхуэну |
пщӏэхэхуэну |
дыпщӏэхэхуэну |
фыпщӏэхэхуэну |
пщӏэхэхуэну(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сыпщӏэхэмыхуэну |
упщӏэхэмыхуэну |
пщӏэхэмыхуэну |
дыпщӏэхэмыхуэну |
фыпщӏэхэмыхуэну |
пщӏэхэмыхуэну(хэ)
|
| Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
сызэрыпщӏэхэхуэ |
узэрыпщӏэхэхуэ |
зэрыпщӏэхэхуэ |
дызэрыпщӏэхэхуэ |
фызэрыпщӏэхэхуэ |
зэрыпщӏэхэхуэ(хэ)
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сызэрыпщӏэхэмыхуэ |
узэрыпщӏэхэмыхуэ |
зэрыпщӏэхэмыхуэ |
дызэрыпщӏэхэмыхуэ |
фызэрыпщӏэхэмыхуэ |
зэрыпщӏэхэмыхуэ(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сызэрыпщӏэхэхуа |
узэрыпщӏэхэхуа |
зэрыпщӏэхэхуа |
дызэрыпщӏэхэхуа |
фызэрыпщӏэхэхуа |
зэрыпщӏэхэхуа(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сызэрыпщӏэхэмыхуа |
узэрыпщӏэхэмыхуа |
зэрыпщӏэхэмыхуа |
дызэрыпщӏэхэмыхуа |
фызэрыпщӏэхэмыхуа |
зэрыпщӏэхэмыхуа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сызэрыпщӏэхэхуэгъа |
узэрыпщӏэхэхуэгъа |
зэрыпщӏэхэхуэгъа |
дызэрыпщӏэхэхуэгъа |
фызэрыпщӏэхэхуэгъа |
зэрыпщӏэхэхуэгъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сызэрыпщӏэхэмыхуэгъа |
узэрыпщӏэхэмыхуэгъа |
зэрыпщӏэхэмыхуэгъа |
дызэрыпщӏэхэмыхуэгъа |
фызэрыпщӏэхэмыхуэгъа |
зэрыпщӏэхэмыхуэгъа(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сызэрыпщӏэхэхуэн |
узэрыпщӏэхэхуэн |
зэрыпщӏэхэхуэн |
дызэрыпщӏэхэхуэн |
фызэрыпщӏэхэхуэн |
зэрыпщӏэхэхуэн(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сызэрыпщӏэхэмыхуэн |
узэрыпщӏэхэмыхуэн |
зэрыпщӏэхэмыхуэн |
дызэрыпщӏэхэмыхуэн |
фызэрыпщӏэхэмыхуэн |
зэрыпщӏэхэмыхуэн(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сызэрыпщӏэхэхуэну |
узэрыпщӏэхэхуэну |
зэрыпщӏэхэхуэну |
дызэрыпщӏэхэхуэну |
фызэрыпщӏэхэхуэну |
зэрыпщӏэхэхуэну(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сызэрыпщӏэхэмыхуэну |
узэрыпщӏэхэмыхуэну |
зэрыпщӏэхэмыхуэну |
дызэрыпщӏэхэмыхуэну |
фызэрыпщӏэхэмыхуэну |
зэрыпщӏэхэмыхуэну(хэ)
|
| Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыщыпщӏэхэхуэ |
ущыпщӏэхэхуэ |
щыпщӏэхэхуэ |
дыщыпщӏэхэхуэ |
фыщыпщӏэхэхуэ |
щыпщӏэхэхуэ(хэ)
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщыпщӏэхэмыхуэ |
ущыпщӏэхэмыхуэ |
щыпщӏэхэмыхуэ |
дыщыпщӏэхэмыхуэ |
фыщыпщӏэхэмыхуэ |
щыпщӏэхэмыхуэ(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыщыпщӏэхэхуа |
ущыпщӏэхэхуа |
щыпщӏэхэхуа |
дыщыпщӏэхэхуа |
фыщыпщӏэхэхуа |
щыпщӏэхэхуа(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщыпщӏэхэмыхуа |
ущыпщӏэхэмыхуа |
щыпщӏэхэмыхуа |
дыщыпщӏэхэмыхуа |
фыщыпщӏэхэмыхуа |
щыпщӏэхэмыхуа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыщыпщӏэхэхуэгъа |
ущыпщӏэхэхуэгъа |
щыпщӏэхэхуэгъа |
дыщыпщӏэхэхуэгъа |
фыщыпщӏэхэхуэгъа |
щыпщӏэхэхуэгъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщыпщӏэхэмыхуэгъа |
ущыпщӏэхэмыхуэгъа |
щыпщӏэхэмыхуэгъа |
дыщыпщӏэхэмыхуэгъа |
фыщыпщӏэхэмыхуэгъа |
щыпщӏэхэмыхуэгъа(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыщыпщӏэхэхуэн |
ущыпщӏэхэхуэн |
щыпщӏэхэхуэн |
дыщыпщӏэхэхуэн |
фыщыпщӏэхэхуэн |
щыпщӏэхэхуэн(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщыпщӏэхэмыхуэн |
ущыпщӏэхэмыхуэн |
щыпщӏэхэмыхуэн |
дыщыпщӏэхэмыхуэн |
фыщыпщӏэхэмыхуэн |
щыпщӏэхэмыхуэн(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыщыпщӏэхэхуэну |
ущыпщӏэхэхуэну |
щыпщӏэхэхуэну |
дыщыпщӏэхэхуэну |
фыщыпщӏэхэхуэну |
щыпщӏэхэхуэну(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщыпщӏэхэмыхуэну |
ущыпщӏэхэмыхуэну |
щыпщӏэхэмыхуэну |
дыщыпщӏэхэмыхуэну |
фыщыпщӏэхэмыхуэну |
щыпщӏэхэмыхуэну(хэ)
|
| ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыздыпщӏэхэхуэ |
уздыпщӏэхэхуэ |
здыпщӏэхэхуэ |
дыздыпщӏэхэхуэ |
фыздыпщӏэхэхуэ |
здыпщӏэхэхуэ(хэ)
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыздыпщӏэхэмыхуэ |
уздыпщӏэхэмыхуэ |
здыпщӏэхэмыхуэ |
дыздыпщӏэхэмыхуэ |
фыздыпщӏэхэмыхуэ |
здыпщӏэхэмыхуэ(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыздыпщӏэхэхуа |
уздыпщӏэхэхуа |
здыпщӏэхэхуа |
дыздыпщӏэхэхуа |
фыздыпщӏэхэхуа |
здыпщӏэхэхуа(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыздыпщӏэхэмыхуа |
уздыпщӏэхэмыхуа |
здыпщӏэхэмыхуа |
дыздыпщӏэхэмыхуа |
фыздыпщӏэхэмыхуа |
здыпщӏэхэмыхуа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыздыпщӏэхэхуэгъа |
уздыпщӏэхэхуэгъа |
здыпщӏэхэхуэгъа |
дыздыпщӏэхэхуэгъа |
фыздыпщӏэхэхуэгъа |
здыпщӏэхэхуэгъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыздыпщӏэхэмыхуэгъа |
уздыпщӏэхэмыхуэгъа |
здыпщӏэхэмыхуэгъа |
дыздыпщӏэхэмыхуэгъа |
фыздыпщӏэхэмыхуэгъа |
здыпщӏэхэмыхуэгъа(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыздыпщӏэхэхуэн |
уздыпщӏэхэхуэн |
здыпщӏэхэхуэн |
дыздыпщӏэхэхуэн |
фыздыпщӏэхэхуэн |
здыпщӏэхэхуэн(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыздыпщӏэхэмыхуэн |
уздыпщӏэхэмыхуэн |
здыпщӏэхэмыхуэн |
дыздыпщӏэхэмыхуэн |
фыздыпщӏэхэмыхуэн |
здыпщӏэхэмыхуэн(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыздыпщӏэхэхуэну |
уздыпщӏэхэхуэну |
здыпщӏэхэхуэну |
дыздыпщӏэхэхуэну |
фыздыпщӏэхэхуэну |
здыпщӏэхэхуэну(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыздыпщӏэхэмыхуэну |
уздыпщӏэхэмыхуэну |
здыпщӏэхэмыхуэну |
дыздыпщӏэхэмыхуэну |
фыздыпщӏэхэмыхуэну |
здыпщӏэхэмыхуэну(хэ)
|
| Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыщӀыпщӏэхэхуэ |
ущӀыпщӏэхэхуэ |
щӀыпщӏэхэхуэ |
дыщӀыпщӏэхэхуэ |
фыщӀыпщӏэхэхуэ |
щӀыпщӏэхэхуэ(хэ)
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщӀыпщӏэхэмыхуэ |
ущӀыпщӏэхэмыхуэ |
щӀыпщӏэхэмыхуэ |
дыщӀыпщӏэхэмыхуэ |
фыщӀыпщӏэхэмыхуэ |
щӀыпщӏэхэмыхуэ(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыщӀыпщӏэхэхуа |
ущӀыпщӏэхэхуа |
щӀыпщӏэхэхуа |
дыщӀыпщӏэхэхуа |
фыщӀыпщӏэхэхуа |
щӀыпщӏэхэхуа(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщӀыпщӏэхэмыхуа |
ущӀыпщӏэхэмыхуа |
щӀыпщӏэхэмыхуа |
дыщӀыпщӏэхэмыхуа |
фыщӀыпщӏэхэмыхуа |
щӀыпщӏэхэмыхуа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыщӀыпщӏэхэхуэгъа |
ущӀыпщӏэхэхуэгъа |
щӀыпщӏэхэхуэгъа |
дыщӀыпщӏэхэхуэгъа |
фыщӀыпщӏэхэхуэгъа |
щӀыпщӏэхэхуэгъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщӀыпщӏэхэмыхуэгъа |
ущӀыпщӏэхэмыхуэгъа |
щӀыпщӏэхэмыхуэгъа |
дыщӀыпщӏэхэмыхуэгъа |
фыщӀыпщӏэхэмыхуэгъа |
щӀыпщӏэхэмыхуэгъа(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыщӀыпщӏэхэхуэн |
ущӀыпщӏэхэхуэн |
щӀыпщӏэхэхуэн |
дыщӀыпщӏэхэхуэн |
фыщӀыпщӏэхэхуэн |
щӀыпщӏэхэхуэн(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщӀыпщӏэхэмыхуэн |
ущӀыпщӏэхэмыхуэн |
щӀыпщӏэхэмыхуэн |
дыщӀыпщӏэхэмыхуэн |
фыщӀыпщӏэхэмыхуэн |
щӀыпщӏэхэмыхуэн(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыщӀыпщӏэхэхуэну |
ущӀыпщӏэхэхуэну |
щӀыпщӏэхэхуэну |
дыщӀыпщӏэхэхуэну |
фыщӀыпщӏэхэхуэну |
щӀыпщӏэхэхуэну(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщӀыпщӏэхэмыхуэну |
ущӀыпщӏэхэмыхуэну |
щӀыпщӏэхэмыхуэну |
дыщӀыпщӏэхэмыхуэну |
фыщӀыпщӏэхэмыхуэну |
щӀыпщӏэхэмыхуэну(хэ)
|
| Деепричастиехэр |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыпщӏэхэхуэу |
упщӏэхэхуэу |
пщӏэхэхуэу |
дыпщӏэхэхуэу |
фыпщӏэхэхуэу |
пщӏэхэхуэ(хэ)у
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыпщӏэхэмыхуэу |
упщӏэхэмыхуэу |
пщӏэхэмыхуэу |
дыпщӏэхэмыхуэу |
фыпщӏэхэмыхуэу |
пщӏэхэмыхуэ(хэ)у
|
| блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыпщӏэхэхуауэ |
упщӏэхэхуауэ |
пщӏэхэхуауэ |
дыпщӏэхэхуауэ |
фыпщӏэхэхуауэ |
пщӏэхэхуауэ / пщӏэхэхуа(хэ)у
|
| блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыпщӏэхэмыхуауэ |
упщӏэхэмыхуауэ |
пщӏэхэмыхуауэ |
дыпщӏэхэмыхуауэ |
фыпщӏэхэмыхуауэ |
пщӏэхэмыхуауэ(хэ) / пщӏэхэмыхуа(хэ)у
|
| жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ |
сыпщӏэхэхуэурэ |
упщӏэхэхуэурэ |
пщӏэхэхуэурэ |
дыпщӏэхэхуэурэ |
фыпщӏэхэхуэурэ |
пщӏэхэхуэ(хэ)урэ
|
| жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ |
сыпщӏэхэмыхуэурэ |
упщӏэхэмыхуэурэ |
пщӏэхэмыхуэурэ |
дыпщӏэхэмыхуэурэ |
фыпщӏэхэмыхуэурэ |
пщӏэхэмыхуэ(хэ)урэ
|
|
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
|
|
|
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
|
|
|
|
|
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| Подлежащэ |
|
|
|
|
|
|
| сэ |
-- |
сыппщӏэхохуэ |
сыпщӏэхохуэ |
-- |
сыфпщӏэхохуэ |
сапщӏэхохуэ
|
| уэ |
успщӏэхохуэ |
-- |
упщӏэхохуэ |
утпщӏэхохуэ |
-- |
уапщӏэхохуэ
|
| ар |
спщӏэхохуэ |
ппщӏэхохуэ |
пщӏэхохуэ |
тпщӏэхохуэ |
фпщӏэхохуэ |
япщӏэхохуэ
|
| дэ |
-- |
дыппщӏэхохуэ |
дыпщӏэхохуэ |
-- |
дыфпщӏэхохуэ |
дапщӏэхохуэ
|
| фэ |
фыспщӏэхохуэ |
-- |
фыпщӏэхохуэ |
фытпщӏэхохуэ |
-- |
фапщӏэхохуэ
|
| ахэр |
спщӏэхохуэ(хэ) |
ппщӏэхохуэ(хэ) |
пщӏэхохуэ(хэ) |
тпщӏэхохуэ(хэ) |
фпщӏэхохуэ(хэ) |
япщӏэхохуэ(хэ)
|
|
|
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
| Именительнэ: |
[ху]э |
[ху]эр |
-- |
[ху]эхэр
|
| Эргативнэ: |
[ху]э |
[ху]эм |
-- |
[ху]эхэм
|
| Послеложнэ: |
[ху]экӀэ |
[ху]эмкӀэ |
[ху]эхэкӀэ |
[ху]эхэмкӀэ
|
| Обстоятельственнэ: |
[ху]эуэ |
[ху]эрауэ |
[ху]эхэу |
[ху]эхэрауэ
|
|
|
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
| Именительнэ: |
[ху]а |
[ху]ар |
-- |
[ху]ахэр
|
| Эргативнэ: |
[ху]а |
[ху]ам |
-- |
[ху]ахэм
|
| Послеложнэ: |
[ху]акӀэ |
[ху]амкӀэ |
[ху]ахэкӀэ |
[ху]ахэмкӀэ
|
| Обстоятельственнэ: |
[ху]ауэ |
[ху]арауэ |
[ху]ахэу |
[ху]ахэрауэ
|
|
|
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
| Именительнэ: |
[ху]эн |
[ху]эныр |
-- |
[ху]энхэр
|
| Эргативнэ: |
[ху]эн |
[ху]эным |
-- |
[ху]энхэм
|
| Послеложнэ: |
[ху]энкӀэ |
[ху]энымкӀэ |
[ху]энхэкӀэ |
[ху]энхэмкӀэ
|
| 'Обстоятельственнэ: |
[ху]эну |
[ху]энырауэ |
[ху]энхэу |
[ху]энхэрауэ
|
|
|
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
| Именительнэ: |
[ху]эну |
[ху]энур |
-- |
[ху]энухэр
|
| Эргативнэ: |
[ху]эну |
[ху]энум |
-- |
[ху]энухэм
|
| Послеложнэ: |
[ху]энукӀэ |
[ху]энумкӀэ |
[ху]энухэкӀэ |
[ху]энухэмкӀэ
|
| Обстоятельственнэ: |
[ху]энууэ |
[ху]энурауэ |
[ху]энухэу |
[ху]энухэрауэ
|
МЫХЬЭНЭ
- И пщэм хуэхъун, хуэмыцӀыкӀун.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- пщӏэхэхуэн: fit the neck in size or measurements.
УРЫСЫБЗЭ
- пщӏэхэхуэн: подходить по величине, размерам к шее
БИБЛИОГРАФИЕ
Библиографием еплъын
