пэжын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [pɐˈᶎǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• [пэж] + -ы = -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "пэжын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	пэжын
щымыӀэныгъэ:	мыпэжын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпэжын	упэжын	пэжын	дыпэжын	фыпэжын	пэжын(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сымыпэжын	умыпэжын	мыпэжын	дымыпэжын	фымыпэжын	мыпэжын(хэ)

Унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	пэж!	фыпэж!
щымыӀэныгъэ:	умыпэж!	фымыпэж!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	срепэж	урепэж	ирепэж	дрепэж	фрепэж	ирепэж(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сремыпэж	уремыпэж	иремыпэж	дремыпэж	фремыпэж	иремыпэж(хэ)

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэжщ	упэжщ	пэжщ	дыпэжщ	фыпэжщ	пэж(хэ)щ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэжкъым	упэжкъым	пэжкъым	дыпэжкъым	фыпэжкъым	пэж(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэжт	упэжт	пэжт	дыпэжт	фыпэжт	пэж(хэ)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэжтэкъым	упэжтэкъым	пэжтэкъым	дыпэжтэкъым	фыпэжтэкъым	пэж(хэ)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэжащ	упэжащ	пэжащ	дыпэжащ	фыпэжащ	пэжа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэжакъым	упэжакъым	пэжакъым	дыпэжакъым	фыпэжакъым	пэжа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэжат	упэжат	пэжат	дыпэжат	фыпэжат	пэжа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэжатэкъым	упэжатэкъым	пэжатэкъым	дыпэжатэкъым	фыпэжатэкъым	пэжа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэжыгъащ	упэжыгъащ	пэжыгъащ	дыпэжыгъащ	фыпэжыгъащ	пэжыгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэжыгъакъым	упэжыгъакъым	пэжыгъакъым	дыпэжыгъакъым	фыпэжыгъакъым	пэжыгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэжыгъат	упэжыгъат	пэжыгъат	дыпэжыгъат	фыпэжыгъат	пэжыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэжыгъатэкъым	упэжыгъатэкъым	пэжыгъатэкъым	дыпэжыгъатэкъым	фыпэжыгъатэкъым	пэжыгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпэжщ	упэжщ	пэжщ	дыпэжщ	фыпэжщ	пэж(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпэжкъым	упэжкъым	пэжкъым	дыпэжкъым	фыпэжкъым	пэж(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпэжт	упэжт	пэжт	дыпэжт	фыпэжт	пэж(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпэжтэкъым	упэжтэкъым	пэжтэкъым	дыпэжтэкъым	фыпэжтэкъым	пэж(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэжынщ	упэжынщ	пэжынщ	дыпэжынщ	фыпэжынщ	пэжын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэжынкъым	упэжынкъым	пэжынкъым	дыпэжынкъым	фыпэжынкъым	пэжын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэжынущ	упэжынущ	пэжынущ	дыпэжынущ	фыпэжЫнущ	пэжэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэжынукъым	упэжынукъым	пэжынукъым	дыпэжынукъым	фыпэжынукъым	пэжэну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэж	упэж	пэж	дыпэж	фыпэж	пэж(хэ)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэжкъэ	упэжкъэ	пэжкъэ	дыпэжкъэ	фыпэжкъэ	пэж(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэжт	упэжт	пэжт	дыпэжт	фыпэжт	пэж(хэ)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэжтэкъэ	упэжтэкъэ	пэжтэкъэ	дыпэжтэкъэ	фыпэжтэкъэ	пэж(хэ)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэжа	упэжа	пэжа	дыпэжа	фыпэжа	пэжа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэжакъэ	упэжакъэ	пэжакъэ	дыпэжакъэ	фыпэжакъэ	пэжа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэжат	упэжат	пэжат	дыпэжат	фыпэжат	пэжа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэжатэкъэ	упэжатэкъэ	пэжатэкъэ	дыпэжатэкъэ	фыпэжатэкъэ	пэжа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэжыгъа	упэжыгъа	пэжыгъа	дыпэжыгъа	фыпэжыгъа	пэжыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэжыгъакъэ	упэжыгъакъэ	пэжыгъакъэ	дыпэжыгъакъэ	фыпэжыгъакъэ	пэжыгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэжыгъат	упэжыгъат	пэжыгъат	дыпэжыгъат	фыпэжыгъат	пэжыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэжыгъатэкъэ	упэжыгъатэкъэ	пэжыгъатэкъэ	дыпэжыгъатэкъэ	фыпэжыгъатэкъэ	пэжыгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпэж	упэж	пэж	дыпэж	фыпэж	пэж(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпэжкъэ	упэжкъэ	пэжкъэ	дыпэжкъэ	фыпэжкъэ	пэж(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпэжт	упэжт	пэжт	дыпэжт	фыпэжт	пэж(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпэжтэкъэ	упэжтэкъэ	пэжтэкъэ	дыпэжтэкъэ	фыпэжтэкъэ	пэж(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэжын	упэжын	пэжын	дыпэжын	фыпэжын	пэжын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэжынкъэ	упэжынкъэ	пэжынкъэ	дыпэжынкъэ	фыпэжынкъэ	пэжын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэжыну	упэжыну	пэжыну	дыпэжыну	фыпэжыну	пэжыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэжынукъэ	упэжынукъэ	пэжынукъэ	дыпэжынукъэ	фыпэжынукъэ	пэжыну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэжмэ	упэжмэ	пэжмэ	дыпэжмэ	фыпэжмэ	пэж(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпэжмэ	умыпэжмэ	мыпэжмэ	дымыпэжмэ	фымыпэжмэ	мыпэж(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэжамэ	упэжамэ	пэжамэ	дыпэжамэ	фыпэжамэ	пэжа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпэжамэ	умыпэжамэ	мыпэжамэ	дымыпэжамэ	фымыпэжамэ	мыпэжа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэжыгъамэ	упэжыгъамэ	пэжыгъамэ	дыпэжыгъамэ	фыпэжыгъамэ	пэжыгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпэжыгъамэ	умыпэжыгъамэ	мыпэжыгъамэ	дымыпэжыгъамэ	фымыпэжыгъамэ	мыпэжыгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэжынмэ	упэжынмэ	пэжынмэ	дыпэжынмэ	фыпэжынмэ	пэжын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпэжынмэ	умыпэжынмэ	мыпэжынмэ	дымыпэжынмэ	фымыпэжынмэ	мыпэжын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэжынумэ	упэжынумэ	пэжынумэ	дыпэжынумэ	фыпэжынумэ	пэжыну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпэжынумэ	умыпэжынумэ	мыпэжынумэ	дымыпэжынумэ	фымыпэжынумэ	мыпэжыну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэжтэмэ	упэжтэмэ	пэжтэмэ	дыпэжтэмэ	фыпэжтэмэ	пэж(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпэжтэмэ	умыпэжтэмэ	мыпэжтэмэ	дымыпэжтэмэ	фымыпэжтэмэ	мыпэж(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэжатэмэ	упэжатэмэ	пэжатэмэ	дыпэжатэмэ	фыпэжатэмэ	пэжа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпэжатэмэ	умыпэжатэмэ	мыпэжатэмэ	дымыпэжатэмэ	фымыпэжатэмэ	мыпэжа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэжыгъатэмэ	упэжыгъатэмэ	пэжыгъатэмэ	дыпэжыгъатэмэ	фыпэжыгъатэмэ	пэжыгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпэжыгъатэмэ	умыпэжыгъатэмэ	мыпэжыгъатэмэ	дымыпэжыгъатэмэ	фымыпэжыгъатэмэ	мыпэжыгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэжынтэмэ	упэжынтэмэ	пэжынтэмэ	дыпэжынтэмэ	фыпэжынтэмэ	пэжын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпэжынтэмэ	умыпэжынтэмэ	мыпэжынтэмэ	дымыпэжынтэмэ	фымыпэжынтэмэ	мыпэжын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэжынутэмэ	упэжынутэмэ	пэжынутэмэ	дыпэжынутэмэ	фыпэжынутэмэ	пэжыну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпэжынутэмэ	умыпэжынутэмэ	мыпэжынутэмэ	дымыпэжынутэмэ	фымыпэжынутэмэ	мыпэжыну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэжынт	упэжынт	пэжынт	дыпэжынт	фыпэжынт	пэжын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэжынтэкъым	упэжынтэкъым	пэжынтэкъым	дыпэжынтэкъым	фыпэжынтэкъым	пэжын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэжынут	упэжынут	пэжынут	дыпэжынут	фыпэжынут	пэжыну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэжынутэкъым	упэжынутэкъым	пэжынутэкъым	дыпэжынутэкъым	фыпэжынутэкъым	пэжыну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэжми	упэжми	пэжми	дыпэжми	фыпэжми	пэж(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпэжми	умыпэжми	мыпэжми	дымыпэжми	фымыпэжми	мыпэж(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэжами	упэжами	пэжами	дыпэжами	фыпэжами	пэжа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпэжами	умыпэжами	мыпэжами	дымыпэжами	фымыпэжами	мыпэжа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпэжыгъами	упэжыгъами	пэжыгъами	дыпэжыгъами	фыпэжыгъами	пэжыгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпэжыгъами	умыпэжыгъами	мыпэжыгъами	дымыпэжыгъами	фымыпэжыгъами	мыпэжыгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэжынми	упэжынми	пэжынми	дыпэжынми	фыпэжынми	пэжын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпэжынми	умыпэжынми	мыпэжынми	дымыпэжынми	фымыпэжынми	мыпэжын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэжынуми	упэжынуми	пэжынуми	дыпэжынуми	фыпэжынуми	пэжыну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпэжынуми	умыпэжынуми	мыпэжынуми	дымыпэжынуми	фымыпэжынуми	мыпэжыну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэжтэми	упэжтэми	пэжтэми	дыпэжтэми	фыпэжтэми	пэж(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпэжтэми	умыпэжтэми	мыпэжтэми	дымыпэжтэми	фымыпэжтэми	мыпэж(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэжатэми	упэжатэми	пэжатэми	дыпэжатэми	фыпэжатэми	пэжа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпэжатэми	умыпэжатэми	мыпэжатэми	дымыпэжатэми	фымыпэжатэми	мыпэжа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпэжыгъатэми	упэжыгъатэми	пэжыгъатэми	дыпэжыгъатэми	фыпэжыгъатэми	пэжыгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпэжыгъатэми	умыпэжыгъатэми	мыпэжыгъатэми	дымыпэжыгъатэми	фымыпэжыгъатэми	мыпэжыгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэжынтэми	упэжынтэми	пэжынтэми	дыпэжынтэми	фыпэжынтэми	пэжын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпэжынтэми	умыпэжынтэми	мыпэжынтэми	дымыпэжынтэми	фымыпэжынтэми	мыпэжын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэжынутэми	упэжынутэми	пэжынутэми	дыпэжынутэми	фыпэжынутэми	пэжыну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпэжынутэми	умыпэжынутэми	мыпэжынутэми	дымыпэжынутэми	фымыпэжынутэми	мыпэжыну(хэ)тэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпэжаи	упэжаи	пэжаи	дыпэжаи	фыпэжаи	пэжаи
щымыӀэныгъэ:	сымыпэжаи	умыпэжаи	мыпэжаи	дымыпэжаи	фымыпэжаи	мыпэжаи

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпэжащэрэт	упэжащэрэт	пэжащэрэт	дыпэжащэрэт	фыпэжащэрэт	пэжа(хэ)щэрэт
щымыӀэныгъэ:	сымыпэжащэрэт	умыпэжащэрэт	мыпэжащэрэт	дымыпэжащэрэт	фымыпэжащэрэт	мыпэжа(хэ)щэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпэжагъэнщ	упэжагъэнщ	пэжагъэнщ	дыпэжагъэнщ	фыпэжагъэнщ	пэжагъэн(хэ)щ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпэжагъэнкъым	упэжагъэнкъым	пэжагъэнкъым	дыпэжагъэнкъым	фыпэжагъэнкъым	пэжагъэн(хэ)къым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпэжагъэнт	упэжагъэнт	пэжагъэнт	дыпэжагъэнт	фыпэжагъэнт	пэжагъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпэжагъэнтэкъым	упэжагъэнтэкъым	пэжагъэнтэкъым	дыпэжагъэнтэкъым	фыпэжагъэнтэкъым	пэжагъэн(хэ)тэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпэжагъэн	упэжагъэн	пэжагъэн	дыпэжагъэн	фыпэжагъэн	пэжагъэн(хэ)
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпэжагъэнкъэ	упэжагъэнкъэ	пэжагъэнкъэ	дыпэжагъэнкъэ	фыпэжагъэнкъэ	пэжагъэн(хэ)къэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпэжагъэнт	упэжагъэнт	пэжагъэнт	дыпэжагъэнт	фыпэжагъэнт	пэжагъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпэжагъэнтэкъэ	упэжагъэнтэкъэ	пэжагъэнтэкъэ	дыпэжагъэнтэкъэ	фыпэжагъэнтэкъэ	пэжагъэн(хэ)тэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпэжагъэнущ	упэжагъэнущ	пэжагъэнущ	дыпэжагъэнущ	фыпэжагъэнущ	пэжагъэну(хэ)щ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпэжагъэнукъым	упэжагъэнукъым	пэжагъэнукъым	дыпэжагъэнукъым	фыпэжагъэнукъым	пэжагъэну(хэ)къым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпэжагъэнут	упэжагъэнут	пэжагъэнут	дыпэжагъэнут	фыпэжагъэнут	пэжагъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпэжагъэнутэкъым	упэжагъэнутэкъым	пэжагъэнутэкъым	дыпэжагъэнутэкъым	фыпэжагъэнутэкъым	пэжагъэну(хэ)тэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпэжагъэну	упэжагъэну	пэжагъэну	дыпэжагъэну	фыпэжагъэну	пэжагъэну(хэ)
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпэжагъэнукъэ	упэжагъэнукъэ	пэжагъэнукъэ	дыпэжагъэнукъэ	фыпэжагъэнукъэ	пэжагъэну(хэ)къэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпэжагъэнут	упэжагъэнут	пэжагъэнут	дыпэжагъэнут	фыпэжагъэнут	пэжагъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпэжагъэнутэкъэ	упэжагъэнутэкъэ	пэжагъэнутэкъэ	дыпэжагъэнутэкъэ	фыпэжагъэнутэкъэ	пэжагъэну(хэ)тэкъэ

Зылэжь (субъектнэ) причастие	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпэж	упэж	пэж	дыпэж	фыпэж	пэж(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпэж	умыпэж	мыпэж	дымыпэж	фымыпэж	мыпэж(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпэжа	упэжа	пэжа	дыпэжа	фыпэжа	пэжа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпэжа	умыпэжа	мыпэжа	дымыпэжа	фымыпэжа	мыпэжа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпэжыгъа	упэжыгъа	пэжыгъа	дыпэжыгъа	фыпэжыгъа	пэжыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпэжыгъа	умыпэжыгъа	мыпэжыгъа	дымыпэжыгъа	фымыпэжыгъа	мыпэжыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпэжын	упэжын	пэжын	дыпэжын	фыпэжын	пэжын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпэжын	умыпэжын	мыпэжын	дымыпэжын	фымыпэжын	мыпэжын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпэжыну	упэжыну	пэжыну	дыпэжыну	фыпэжыну	пэжыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпэжыну	умыпэжыну	мыпэжыну	дымыпэжыну	фымыпэжыну	мыпэжыну(хэ)

Обстоятельственнэ причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэж	узэрыпэж	зэрыпэж	дызэрыпэж	фызэрыпэж	зэрыпэж(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымыпэж	узэрымыпэж	зэрымыпэж	дызэрымыпэж	фызэрымыпэж	зэрымыпэж(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэжа	узэрыпэжа	зэрыпэжа	дызэрыпэжа	фызэрыпэжа	зэрыпэжа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымыпэжа	узэрымыпэжа	зэрымыпэжа	дызэрымыпэжа	фызэрымыпэжа	зэрымыпэжа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэжыгъа	узэрыпэжыгъа	зэрыпэжыгъа	дызэрыпэжыгъа	фызэрыпэжыгъа	зэрыпэжыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымыпэжыгъа	узэрымыпэжыгъа	зэрымыпэжыгъа	дызэрымыпэжыгъа	фызэрымыпэжыгъа	зэрымыпэжыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэжын	узэрыпэжын	зэрыпэжын	дызэрыпэжын	фызэрыпэжын	зэрыпэжын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымыпэжын	узэрымыпэжын	зэрымыпэжын	дызэрымыпэжын	фызэрымыпэжын	зэрымыпэжын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэжыну	узэрыпэжыну	зэрыпэжыну	дызэрыпэжыну	фызэрыпэжыну	зэрыпэжыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымыпэжыну	узэрымыпэжыну	зэрымыпэжыну	дызэрымыпэжыну	фызэрымыпэжыну	зэрымыпэжыну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэж	ущыпэж	щыпэж	дыщыпэж	фыщыпэж	щыпэж(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымыпэж	ущымыпэж	щымыпэж	дыщымыпэж	фыщымыпэж	щымыпэж(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэжа	ущыпэжа	щыпэжа	дыщыпэжа	фыщыпэжа	щыпэжа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымыпэжа	ущымыпэжа	щымыпэжа	дыщымыпэжа	фыщымыпэжа	щымыпэжа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэжыгъа	ущыпэжыгъа	щыпэжыгъа	дыщыпэжыгъа	фыщыпэжыгъа	щыпэжыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымыпэжыгъа	ущымыпэжыгъа	щымыпэжыгъа	дыщымыпэжыгъа	фыщымыпэжыгъа	щымыпэжыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэжын	ущыпэжын	щыпэжын	дыщыпэжын	фыщыпэжын	щыпэжын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымыпэжын	ущымыпэжын	щымыпэжын	дыщымыпэжын	фыщымыпэжын	щымыпэжын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэжыну	ущыпэжыну	щыпэжыну	дыщыпэжыну	фыщыпэжыну	щыпэжыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымыпэжыну	ущымыпэжыну	щымыпэжыну	дыщымыпэжыну	фыщымыпэжыну	щымыпэжыну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздэпэж	уздэпэж	здэпэж	дыздэпэж	фыздэпэж	здэпэж(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмыпэж	уздэмыпэж	здэмыпэж	дыздэмыпэж	фыздэмыпэж	здэмыпэж(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздэпэжа	уздэпэжа	здэпэжа	дыздэпэжа	фыздэпэжа	здэпэжа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмыпэжа	уздэмыпэжа	здэмыпэжа	дыздэмыпэжа	фыздэмыпэжа	здэмыпэжа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздэпэжыгъа	уздэпэжыгъа	здэпэжыгъа	дыздэпэжыгъа	фыздэпэжыгъа	здэпэжыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмыпэжыгъа	уздэмыпэжыгъа	здэмыпэжыгъа	дыздэмыпэжыгъа	фыздэмыпэжыгъа	здэмыпэжыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздэпэжын	уздэпэжын	здэпэжын	дыздэпэжын	фыздэпэжын	здэпэжын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмыпэжын	уздэмыпэжын	здэмыпэжын	дыздэмыпэжын	фыздэмыпэжын	здэмыпэжын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздэпэжыну	уздэпэжыну	здэпэжыну	дыздэпэжыну	фыздэпэжыну	здэпэжыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмыпэжыну	уздэмыпэжыну	здэмыпэжыну	дыздэмыпэжыну	фыздэмыпэжыну	здэмыпэжыну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэпэж	ущӀэпэж	щӀэпэж	дыщӀэпэж	фыщӀэпэж	щӀэпэж(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмыпэж	ущӀэмыпэж	щӀэмыпэж	дыщӀэмыпэж	фыщӀэмыпэж	щӀэмыпэж(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэпэжа	ущӀэпэжа	щӀэпэжа	дыщӀэпэжа	фыщӀэпэжа	щӀэпэжа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмыпэжа	ущӀэмыпэжа	щӀэмыпэжа	дыщӀэмыпэжа	фыщӀэмыпэжа	щӀэмыпэжа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэпэжыгъа	ущӀэпэжыгъа	щӀэпэжыгъа	дыщӀэпэжыгъа	фыщӀэпэжыгъа	щӀэпэжыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмыпэжыгъа	ущӀэмыпэжыгъа	щӀэмыпэжыгъа	дыщӀэмыпэжыгъа	фыщӀэмыпэжыгъа	щӀэмыпэжыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэпэжын	ущӀэпэжын	щӀэпэжын	дыщӀэпэжын	фыщӀэпэжын	щӀэпэжын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмыпэжын	ущӀэмыпэжын	щӀэмыпэжын	дыщӀэмыпэжын	фыщӀэмыпэжын	щӀэмыпэжын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэпэжыну	ущӀэпэжыну	щӀэпэжыну	дыщӀэпэжыну	фыщӀэпэжыну	щӀэпэжыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмыпэжыну	ущӀэмыпэжыну	щӀэмыпэжыну	дыщӀэмыпэжыну	фыщӀэмыпэжыну	щӀымыпэжыну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпэжу	упэжу	пэжу	дыпэжу	фыпэжу	пэж(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпэжу	умыпэжу	мыпэжу	дымыпэжу	фымыпэжу	мыпэж(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпэжауэ	упэжауэ	пэжауэ	дыпэжауэ	фыпэжауэ	пэжауэ / пэжахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпэжауэ	умыпэжауэ	мыпэжауэ	дымыпэжауэ	фымыпэжауэ	мыпэжауэ / мыпэжахэу
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сыпэжурэ	упэжурэ	пэжурэ	дыпэжурэ	фыпэжурэ	пэж(хэ)урэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сымыпэжурэ	умыпэжурэ	мыпэжурэ	дымыпэжурэ	фымыпэжурэ	мыпэж(хэ)урэ

		-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пэж]	[пэж]ыр	--	[пэж]хэр
Эргативнэ:	[пэж]	[пэж]ым	--	[пэж]хэм
Послеложнэ:	[пэж]кӀэ	[пэж]ымкӀэ	[пэж]хэкӀэ	[пэж]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пэж]у	[пэж]ырауэ	[пэж]хэу	[пэж]хэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пэж]а	[пэж]ар	--	[пэж]ахэр
Эргативнэ:	[пэж]а	[пэж]ам	--	[пэж]ахэм
Послеложнэ:	[пэж]акӀэ	[пэж]амкӀэ	[пэж]ахэкӀэ	[пэж]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пэж]ауэ	[пэж]арауэ	[пэж]ахэу	[пэж]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пэж]ын	[пэж]ыныр	--	[пэж]ынхэр
Эргативнэ:	[пэж]ын	[пэж]ыным	--	[пэж]ынхэм
Послеложнэ:	[пэж]ынкӀэ	[пэж]ынымкӀэ	[пэж]ынхэкӀэ	[пэж]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[пэж]ыну	[пэж]ынырауэ	[пэж]ынхэу	[пэж]ынхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пэж]ыну	[пэж]ынур	--	[пэж]ынухэр
Эргативнэ:	[пэж]ыну	[пэж]ынум	--	[пэж]ынухэм
Послеложнэ:	[пэж]ынукӀэ	[пэж]ынумкӀэ	[пэж]ынухэкӀэ	[пэж]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пэж]ынууэ	[пэж]ынурауэ	[пэж]ынухэу	[пэж]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. ПцӀы хэмылъын, тэмэму щытын.
2. Хьэлэлу, игукӀи и псэкӀи къабзэу щытын.

ЩАПХЪЭХЭР

• Хъаним и къуэр къэпсалъэри жиӀащ: - Ашэбокъуэм жиӀэр пэжщ, - жиӀэри. Къэбэрдей ӀуэрыӀуатэ, сборник

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Ар ныбжьэгъу пэжщ.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• пэжын: 1. be truthful, true 2. be honest, loyal, faithful
• Ар ныбжьэгъу пэжщ: [he] is a true friend.

УРЫСЫБЗЭ

• пэжын: 1. быть правдивым, истинным 2. быть честным, преданным, верным
• Ар ныбжьэгъу пэжщ: [он] истинный друг.

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын