пэкӏэцӏын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [pɐtʹʂɐˈtʹsǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• пэ- + [кӏэцӏ] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "пэкӏэцӏын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	пэкӏэцӏын
щымыӀэныгъэ:	пэмыкӏэцӏын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏын	упэкӏэцӏын	пэкӏэцӏын	дыпэкӏэцӏын	фыпэкӏэцӏын	пэкӏэцӏын(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сыпэмыкӏэцӏын	упэмыкӏэцӏын	пэмыкӏэцӏын	дыпэмыкӏэцӏын	фыпэмыкӏэцӏын	пэмыкӏэцӏын(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	пэкӏэцӏ!	фыпэкӏэцӏ!
щымыӀэныгъэ:	упэмыкӏэцӏ!	фыпэмыкӏэцӏ!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпрекӏэцӏ	упрекӏэцӏ	прекӏэцӏ	дыпрекӏэцӏ	фыпрекӏэцӏ	прекӏэцӏ
щымыӀэныгъэ:	сыпремыкӏэцӏ	упремыкӏэцӏ	премыкӏэцӏ	дыпремыкӏэцӏ	фыпремыкӏэцӏ	премыкӏэцӏ

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпокӏэцӏ(ыр)	упокӏэцӏ(ыр)	покӏэцӏ(ыр)	дыпокӏэцӏ(ыр)	фыпокӏэцӏ(ыр)	покӏэцӏ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏыркъым	упэкӏэцӏыркъым	пэкӏэцӏыркъым	дыпэкӏэцӏыркъым	фыпэкӏэцӏыркъым	пэкӏэцӏы(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏ(ыр)т	упэкӏэцӏ(ыр)т	пэкӏэцӏ(ыр)т	дыпэкӏэцӏ(ыр)т	фыпэкӏэцӏ(ыр)т	пэкӏэцӏ(ыр)т / пэкӏэцӏхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏ(ыр)тэкъым	упэкӏэцӏ(ыр)тэкъым	пэкӏэцӏ(ыр)тэкъым	дыпэкӏэцӏ(ыр)тэкъым	фыпэкӏэцӏ(ыр)тэкъым	пэкӏэцӏ(ыр)тэкъым / пэкӏэцӏхэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏащ	упэкӏэцӏащ	пэкӏэцӏащ	дыпэкӏэцӏащ	фыпэкӏэцӏащ	пэкӏэцӏа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏакъым	упэкӏэцӏакъым	пэкӏэцӏакъым	дыпэкӏэцӏакъым	фыпэкӏэцӏакъым	пэкӏэцӏа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏат	упэкӏэцӏат	пэкӏэцӏат	дыпэкӏэцӏат	фыпэкӏэцӏат	пэкӏэцӏа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏатэкъым	упэкӏэцӏатэкъым	пэкӏэцӏатэкъым	дыпэкӏэцӏатэкъым	фыпэкӏэцӏатэкъым	пэкӏэцӏа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏыгъащ	упэкӏэцӏыгъащ	пэкӏэцӏыгъащ	дыпэкӏэцӏыгъащ	фыпэкӏэцӏыгъащ	пэкӏэцӏыгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏыгъакъым	упэкӏэцӏыгъакъым	пэкӏэцӏыгъакъым	дыпэкӏэцӏыгъакъым	фыпэкӏэцӏыгъакъым	пэкӏэцӏыгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏыгъат	упэкӏэцӏыгъат	пэкӏэцӏыгъат	дыпэкӏэцӏыгъат	фыпэкӏэцӏыгъат	пэкӏэцӏыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏыгъатэкъым	упэкӏэцӏыгъатэкъым	пэкӏэцӏыгъатэкъым	дыпэкӏэцӏыгъатэкъым	фыпэкӏэцӏыгъатэкъым	пэкӏэцӏыгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏщ	упэкӏэцӏщ	пэкӏэцӏщ	дыпэкӏэцӏщ	фыпэкӏэцӏщ	пэкӏэцӏ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏкъым	упэкӏэцӏкъым	пэкӏэцӏкъым	дыпэкӏэцӏкъым	фыпэкӏэцӏкъым	пэкӏэцӏ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏт	упэкӏэцӏт	пэкӏэцӏт	дыпэкӏэцӏт	фыпэкӏэцӏт	пэкӏэцӏ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏтэкъым	упэкӏэцӏтэкъым	пэкӏэцӏтэкъым	дыпэкӏэцӏтэкъым	фыпэкӏэцӏтэкъым	пэкӏэцӏ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏынщ	упэкӏэцӏынщ	пэкӏэцӏынщ	дыпэкӏэцӏынщ	фыпэкӏэцӏынщ	пэкӏэцӏын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏынкъым	упэкӏэцӏынкъым	пэкӏэцӏынкъым	дыпэкӏэцӏынкъым	фыпэкӏэцӏынкъым	пэкӏэцӏын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏынущ	упэкӏэцӏынущ	пэкӏэцӏынущ	дыпэкӏэцӏынущ	фыпэкӏэцӏынущ	пэкӏэцӏыну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏынукъым	упэкӏэцӏынукъым	пэкӏэцӏынукъым	дыпэкӏэцӏынукъым	фыпэкӏэцӏынукъым	пэкӏэцӏыну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏрэ	упэкӏэцӏрэ	пэкӏэцӏрэ	дыпэкӏэцӏрэ	фыпэкӏэцӏрэ	пэкӏэцӏ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏыркъэ	упэкӏэцӏыркъэ	пэкӏэцӏыркъэ	дыпэкӏэцӏыркъэ	фыпэкӏэцӏыркъэ	пэкӏэцӏыркъэ / пэкӏэцӏхэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏ(ыр)т	упэкӏэцӏ(ыр)т	пэкӏэцӏ(ыр)т	дыпэкӏэцӏ(ыр)т	фыпэкӏэцӏ(ыр)т	пэкӏэцӏ(ыр)т / пэкӏэцӏхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏ(ыр)тэкъэ	упэкӏэцӏ(ыр)тэкъэ	пэкӏэцӏ(ыр)тэкъэ	дыпэкӏэцӏ(ыр)тэкъэ	фыпэкӏэцӏ(ыр)тэкъэ	пэкӏэцӏ(ыр)тэкъэ / пэкӏэцӏхэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏа	упэкӏэцӏа	пэкӏэцӏа	дыпэкӏэцӏа	фыпэкӏэцӏа	пэкӏэцӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏакъэ	упэкӏэцӏакъэ	пэкӏэцӏакъэ	дыпэкӏэцӏакъэ	фыпэкӏэцӏакъэ	пэкӏэцӏа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏат	упэкӏэцӏат	пэкӏэцӏат	дыпэкӏэцӏат	фыпэкӏэцӏат	пэкӏэцӏа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏатэкъэ	упэкӏэцӏатэкъэ	пэкӏэцӏатэкъэ	дыпэкӏэцӏатэкъэ	фыпэкӏэцӏатэкъэ	пэкӏэцӏа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏыгъа	упэкӏэцӏыгъа	пэкӏэцӏыгъа	дыпэкӏэцӏыгъа	фыпэкӏэцӏыгъа	пэкӏэцӏыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏыгъакъэ	упэкӏэцӏыгъакъэ	пэкӏэцӏыгъакъэ	дыпэкӏэцӏыгъакъэ	фыпэкӏэцӏыгъакъэ	пэкӏэцӏыгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏыгъат	упэкӏэцӏыгъат	пэкӏэцӏыгъат	дыпэкӏэцӏыгъат	фыпэкӏэцӏыгъат	пэкӏэцӏыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏыгъатэкъэ	упэкӏэцӏыгъатэкъэ	пэкӏэцӏыгъатэкъэ	дыпэкӏэцӏыгъатэкъэ	фыпэкӏэцӏыгъатэкъэ	пэкӏэцӏыгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏ	упэкӏэцӏ	пэкӏэцӏ	дыпэкӏэцӏ	фыпэкӏэцӏ	пэкӏэцӏ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏкъэ	упэкӏэцӏкъэ	пэкӏэцӏкъэ	дыпэкӏэцӏкъэ	фыпэкӏэцӏкъэ	пэкӏэцӏ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏт	упэкӏэцӏт	пэкӏэцӏт	дыпэкӏэцӏт	фыпэкӏэцӏт	пэкӏэцӏ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏтэкъэ	упэкӏэцӏтэкъэ	пэкӏэцӏтэкъэ	дыпэкӏэцӏтэкъэ	фыпэкӏэцӏтэкъэ	пэкӏэцӏ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏын	упэкӏэцӏын	пэкӏэцӏын	дыпэкӏэцӏын	фыпэкӏэцӏын	пэкӏэцӏын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏынкъэ	упэкӏэцӏынкъэ	пэкӏэцӏынкъэ	дыпэкӏэцӏынкъэ	фыпэкӏэцӏынкъэ	пэкӏэцӏын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏыну	упэкӏэцӏыну	пэкӏэцӏыну	дыпэкӏэцӏыну	фыпэкӏэцӏыну	пэкӏэцӏыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏынукъэ	упэкӏэцӏынукъэ	пэкӏэцӏынукъэ	дыпэкӏэцӏынукъэ	фыпэкӏэцӏынукъэ	пэкӏэцӏыну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏмэ	упэкӏэцӏмэ	пэкӏэцӏмэ	дыпэкӏэцӏмэ	фыпэкӏэцӏмэ	пэкӏэцӏ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэмыкӏэцӏмэ	упэмыкӏэцӏмэ	пэмыкӏэцӏмэ	дыпэмыкӏэцӏмэ	фыпэмыкӏэцӏмэ	пэмыкӏэцӏ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏамэ	упэкӏэцӏамэ	пэкӏэцӏамэ	дыпэкӏэцӏамэ	фыпэкӏэцӏамэ	пэкӏэцӏа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэмыкӏэцӏамэ	упэмыкӏэцӏамэ	пэмыкӏэцӏамэ	дыпэмыкӏэцӏамэ	фыпэмыкӏэцӏамэ	пэмыкӏэцӏа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏыгъамэ	упэкӏэцӏыгъамэ	пэкӏэцӏыгъамэ	дыпэкӏэцӏыгъамэ	фыпэкӏэцӏыгъамэ	пэкӏэцӏыгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэмыкӏэцӏыгъамэ	упэмыкӏэцӏыгъамэ	пэмыкӏэцӏыгъамэ	дыпэмыкӏэцӏыгъамэ	фыпэмыкӏэцӏыгъамэ	пэмыкӏэцӏыгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏынмэ	упэкӏэцӏынмэ	пэкӏэцӏынмэ	дыпэкӏэцӏынмэ	фыпэкӏэцӏынмэ	пэкӏэцӏын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэмыкӏэцӏынмэ	упэмыкӏэцӏынмэ	пэмыкӏэцӏынмэ	дыпэмыкӏэцӏынмэ	фыпэмыкӏэцӏынмэ	пэмыкӏэцӏын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏынумэ	упэкӏэцӏынумэ	пэкӏэцӏынумэ	дыпэкӏэцӏынумэ	фыпэкӏэцӏынумэ	пэкӏэцӏыну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэмыкӏэцӏынумэ	упэмыкӏэцӏынумэ	пэмыкӏэцӏынумэ	дыпэмыкӏэцӏынумэ	фыпэмыкӏэцӏынумэ	пэмыкӏэцӏыну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏтэмэ	упэкӏэцӏтэмэ	пэкӏэцӏтэмэ	дыпэкӏэцӏтэмэ	фыпэкӏэцӏтэмэ	пэкӏэцӏ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэмыкӏэцӏтэмэ	упэмыкӏэцӏтэмэ	пэмыкӏэцӏтэмэ	дыпэмыкӏэцӏтэмэ	фыпэмыкӏэцӏтэмэ	пэмыкӏэцӏ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏатэмэ	упэкӏэцӏатэмэ	пэкӏэцӏатэмэ	дыпэкӏэцӏатэмэ	фыпэкӏэцӏатэмэ	пэкӏэцӏа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэмыкӏэцӏатэмэ	упэмыкӏэцӏатэмэ	пэмыкӏэцӏатэмэ	дыпэмыкӏэцӏатэмэ	фыпэмыкӏэцӏатэмэ	пэмыкӏэцӏа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏыгъатэмэ	упэкӏэцӏыгъатэмэ	пэкӏэцӏыгъатэмэ	дыпэкӏэцӏыгъатэмэ	фыпэкӏэцӏыгъатэмэ	пэкӏэцӏыгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэмыкӏэцӏыгъатэмэ	упэмыкӏэцӏыгъатэмэ	пэмыкӏэцӏыгъатэмэ	дыпэмыкӏэцӏыгъатэмэ	фыпэмыкӏэцӏыгъатэмэ	пэмыкӏэцӏыгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏынтэмэ	упэкӏэцӏынтэмэ	пэкӏэцӏынтэмэ	дыпэкӏэцӏынтэмэ	фыпэкӏэцӏынтэмэ	пэкӏэцӏын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэмыкӏэцӏынтэмэ	упэмыкӏэцӏынтэмэ	пэмыкӏэцӏынтэмэ	дыпэмыкӏэцӏынтэмэ	фыпэмыкӏэцӏынтэмэ	пэмыкӏэцӏын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏынутэмэ	упэкӏэцӏынутэмэ	пэкӏэцӏынутэмэ	дыпэкӏэцӏынутэмэ	фыпэкӏэцӏынутэмэ	пэкӏэцӏыну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэмыкӏэцӏынутэмэ	упэмыкӏэцӏынутэмэ	пэмыкӏэцӏынутэмэ	дыпэмыкӏэцӏынутэмэ	фыпэмыкӏэцӏынутэмэ	пэмыкӏэцӏыну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏынт	упэкӏэцӏынт	пэкӏэцӏынт	дыпэкӏэцӏынт	фыпэкӏэцӏынт	пэкӏэцӏын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏынтэкъым	упэкӏэцӏынтэкъым	пэкӏэцӏынтэкъым	дыпэкӏэцӏынтэкъым	фыпэкӏэцӏынтэкъым	пэкӏэцӏын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏынут	упэкӏэцӏынут	пэкӏэцӏынут	дыпэкӏэцӏынут	фыпэкӏэцӏынут	пэкӏэцӏыну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏынутэкъым	упэкӏэцӏынутэкъым	пэкӏэцӏынутэкъым	дыпэкӏэцӏынутэкъым	фыпэкӏэцӏынутэкъым	пэкӏэцӏыну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏми	упэкӏэцӏми	пэкӏэцӏми	дыпэкӏэцӏми	фыпэкӏэцӏми	пэкӏэцӏ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэмыкӏэцӏми	упэмыкӏэцӏми	пэмыкӏэцӏми	дыпэмыкӏэцӏми	фыпэмыкӏэцӏми	пэмыкӏэцӏ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏами	упэкӏэцӏами	пэкӏэцӏами	дыпэкӏэцӏами	фыпэкӏэцӏами	пэкӏэцӏа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэмыкӏэцӏами	упэмыкӏэцӏами	пэмыкӏэцӏами	дыпэмыкӏэцӏами	фыпэмыкӏэцӏами	пэмыкӏэцӏа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏыгъами	упэкӏэцӏыгъами	пэкӏэцӏыгъами	дыпэкӏэцӏыгъами	фыпэкӏэцӏыгъами	пэкӏэцӏыгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэмыкӏэцӏыгъами	упэмыкӏэцӏыгъами	пэмыкӏэцӏыгъами	дыпэмыкӏэцӏыгъами	фыпэмыкӏэцӏыгъами	пэмыкӏэцӏыгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏынми	упэкӏэцӏынми	пэкӏэцӏынми	дыпэкӏэцӏынми	фыпэкӏэцӏынми	пэкӏэцӏын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэмыкӏэцӏынми	упэмыкӏэцӏынми	пэмыкӏэцӏынми	дыпэмыкӏэцӏынми	фыпэмыкӏэцӏынми	пэмыкӏэцӏын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏынуми	упэкӏэцӏынуми	пэкӏэцӏынуми	дыпэкӏэцӏынуми	фыпэкӏэцӏынуми	пэкӏэцӏыну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэмыкӏэцӏынуми	упэмыкӏэцӏынуми	пэмыкӏэцӏынуми	дыпэмыкӏэцӏынуми	фыпэмыкӏэцӏынуми	пэмыкӏэцӏыну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏтэми	упэкӏэцӏтэми	пэкӏэцӏтэми	дыпэкӏэцӏтэми	фыпэкӏэцӏтэми	пэкӏэцӏ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэмыкӏэцӏтэми	упэмыкӏэцӏтэми	пэмыкӏэцӏтэми	дыпэмыкӏэцӏтэми	фыпэмыкӏэцӏтэми	пэмыкӏэцӏ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏатэми	упэкӏэцӏатэми	пэкӏэцӏатэми	дыпэкӏэцӏатэми	фыпэкӏэцӏатэми	пэкӏэцӏа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэмыкӏэцӏатэми	упэмыкӏэцӏатэми	пэмыкӏэцӏатэми	дыпэмыкӏэцӏатэми	фыпэмыкӏэцӏатэми	пэмыкӏэцӏа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏыгъатэми	упэкӏэцӏыгъатэми	пэкӏэцӏыгъатэми	дыпэкӏэцӏыгъатэми	фыпэкӏэцӏыгъатэми	пэкӏэцӏыгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэмыкӏэцӏыгъатэми	упэмыкӏэцӏыгъатэми	пэмыкӏэцӏыгъатэми	дыпэмыкӏэцӏыгъатэми	фыпэмыкӏэцӏыгъатэми	пэмыкӏэцӏыгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏынтэми	упэкӏэцӏынтэми	пэкӏэцӏынтэми	дыпэкӏэцӏынтэми	фыпэкӏэцӏынтэми	пэкӏэцӏын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэмыкӏэцӏынтэми	упэмыкӏэцӏынтэми	пэмыкӏэцӏынтэми	дыпэмыкӏэцӏынтэми	фыпэмыкӏэцӏынтэми	пэмыкӏэцӏын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏынутэми	упэкӏэцӏынутэми	пэкӏэцӏынутэми	дыпэкӏэцӏынутэми	фыпэкӏэцӏынутэми	пэкӏэцӏыну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэмыкӏэцӏынутэми	упэмыкӏэцӏынутэми	пэмыкӏэцӏынутэми	дыпэмыкӏэцӏынутэми	фыпэмыкӏэцӏынутэми	пэмыкӏэцӏыну(хэ)тэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏаи	упэкӏэцӏаи	пэкӏэцӏаи	дыпэкӏэцӏаи	фыпэкӏэцӏаи	пэкӏэцӏаи
щымыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏакъыми	упэкӏэцӏакъыми	пэкӏэцӏакъыми	дыпэкӏэцӏакъыми	фыпэкӏэцӏакъыми	пэкӏэцӏакъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏащэрэт	упэкӏэцӏащэрэт	пэкӏэцӏащэрэт	дыпэкӏэцӏащэрэт	фыпэкӏэцӏащэрэт	пэкӏэцӏащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сыпэмыкӏэцӏащэрэт	упэмыкӏэцӏащэрэт	пэмыкӏэцӏащэрэт	дыпэмыкӏэцӏащэрэт	фыпэмыкӏэцӏащэрэт	пэмыкӏэцӏащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏагъэнщ	упэкӏэцӏагъэнщ	пэкӏэцӏагъэнщ	дыпэкӏэцӏагъэнщ	фыпэкӏэцӏагъэнщ	пэкӏэцӏагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏагъэнкъым	упэкӏэцӏагъэнкъым	пэкӏэцӏагъэнкъым	дыпэкӏэцӏагъэнкъым	фыпэкӏэцӏагъэнкъым	пэкӏэцӏагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏагъэнт	упэкӏэцӏагъэнт	пэкӏэцӏагъэнт	дыпэкӏэцӏагъэнт	фыпэкӏэцӏагъэнт	пэкӏэцӏагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏагъэнтэкъым	упэкӏэцӏагъэнтэкъым	пэкӏэцӏагъэнтэкъым	дыпэкӏэцӏагъэнтэкъым	фыпэкӏэцӏагъэнтэкъым	пэкӏэцӏагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏагъэн	упэкӏэцӏагъэн	пэкӏэцӏагъэн	дыпэкӏэцӏагъэн	фыпэкӏэцӏагъэн	пэкӏэцӏагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏагъэнкъэ	упэкӏэцӏагъэнкъэ	пэкӏэцӏагъэнкъэ	дыпэкӏэцӏагъэнкъэ	фыпэкӏэцӏагъэнкъэ	пэкӏэцӏагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏагъэнт	упэкӏэцӏагъэнт	пэкӏэцӏагъэнт	дыпэкӏэцӏагъэнт	фыпэкӏэцӏагъэнт	пэкӏэцӏагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏагъэнтэкъэ	упэкӏэцӏагъэнтэкъэ	пэкӏэцӏагъэнтэкъэ	дыпэкӏэцӏагъэнтэкъэ	фыпэкӏэцӏагъэнтэкъэ	пэкӏэцӏагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏагъэнкӏэцӏ	упэкӏэцӏагъэнкӏэцӏ	пэкӏэцӏагъэнкӏэцӏ	дыпэкӏэцӏагъэнкӏэцӏ	фыпэкӏэцӏагъэнкӏэцӏ	пэкӏэцӏагъэнкӏэцӏ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏагъэнукъым	упэкӏэцӏагъэнукъым	пэкӏэцӏагъэнукъым	дыпэкӏэцӏагъэнукъым	фыпэкӏэцӏагъэнукъым	пэкӏэцӏагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏагъэнут	упэкӏэцӏагъэнут	пэкӏэцӏагъэнут	дыпэкӏэцӏагъэнут	фыпэкӏэцӏагъэнут	пэкӏэцӏагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏагъэнутэкъым	упэкӏэцӏагъэнутэкъым	пэкӏэцӏагъэнутэкъым	дыпэкӏэцӏагъэнутэкъым	фыпэкӏэцӏагъэнутэкъым	пэкӏэцӏагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏагъэну	упэкӏэцӏагъэну	пэкӏэцӏагъэну	дыпэкӏэцӏагъэну	фыпэкӏэцӏагъэну	пэкӏэцӏагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏагъэнукъэ	упэкӏэцӏагъэнукъэ	пэкӏэцӏагъэнукъэ	дыпэкӏэцӏагъэнукъэ	фыпэкӏэцӏагъэнукъэ	пэкӏэцӏагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏагъэнут	упэкӏэцӏагъэнут	пэкӏэцӏагъэнут	дыпэкӏэцӏагъэнут	фыпэкӏэцӏагъэнут	пэкӏэцӏагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпэкӏэцӏагъэнутэкъэ	упэкӏэцӏагъэнутэкъэ	пэкӏэцӏагъэнутэкъэ	дыпэкӏэцӏагъэнутэкъэ	фыпэкӏэцӏагъэнутэкъэ	пэкӏэцӏагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпэкӏэцӏ	упэкӏэцӏ	пэкӏэцӏ	дыпэкӏэцӏ	фыпэкӏэцӏ	пэкӏэцӏ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэмыкӏэцӏ	упэмыкӏэцӏ	пэмыкӏэцӏ	дыпэмыкӏэцӏ	фыпэмыкӏэцӏ	пэмыкӏэцӏ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпэкӏэцӏа	упэкӏэцӏа	пэкӏэцӏа	дыпэкӏэцӏа	фыпэкӏэцӏа	пэкӏэцӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэмыкӏэцӏа	упэмыкӏэцӏа	пэмыкӏэцӏа	дыпэмыкӏэцӏа	фыпэмыкӏэцӏа	пэмыкӏэцӏа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпэкӏэцӏыгъа	упэкӏэцӏыгъа	пэкӏэцӏыгъа	дыпэкӏэцӏыгъа	фыпэкӏэцӏыгъа	пэкӏэцӏыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэмыкӏэцӏыгъа	упэмыкӏэцӏыгъа	пэмыкӏэцӏыгъа	дыпэмыкӏэцӏыгъа	фыпэмыкӏэцӏыгъа	пэмыкӏэцӏыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпэкӏэцӏын	упэкӏэцӏын	пэкӏэцӏын	дыпэкӏэцӏын	фыпэкӏэцӏын	пэкӏэцӏын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэмыкӏэцӏын	упэмыкӏэцӏын	пэмыкӏэцӏын	дыпэмыкӏэцӏын	фыпэмыкӏэцӏын	пэмыкӏэцӏын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпэкӏэцӏыну	упэкӏэцӏыну	пэкӏэцӏыну	дыпэкӏэцӏыну	фыпэкӏэцӏыну	пэкӏэцӏыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэмыкӏэцӏыну	упэмыкӏэцӏыну	пэмыкӏэцӏыну	дыпэмыкӏэцӏыну	фыпэмыкӏэцӏыну	пэмыкӏэцӏыну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэкӏэцӏ	узэрыпэкӏэцӏ	зэрыпэкӏэцӏ	дызэрыпэкӏэцӏ	фызэрыпэкӏэцӏ	зэрыпэкӏэцӏ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпэмыкӏэцӏ	узэрыпэмыкӏэцӏ	зэрыпэмыкӏэцӏ	дызэрыпэмыкӏэцӏ	фызэрыпэмыкӏэцӏ	зэрыпэмыкӏэцӏ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэкӏэцӏа	узэрыпэкӏэцӏа	зэрыпэкӏэцӏа	дызэрыпэкӏэцӏа	фызэрыпэкӏэцӏа	зэрыпэкӏэцӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпэмыкӏэцӏа	узэрыпэмыкӏэцӏа	зэрыпэмыкӏэцӏа	дызэрыпэмыкӏэцӏа	фызэрыпэмыкӏэцӏа	зэрыпэмыкӏэцӏа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэкӏэцӏыгъа	узэрыпэкӏэцӏыгъа	зэрыпэкӏэцӏыгъа	дызэрыпэкӏэцӏыгъа	фызэрыпэкӏэцӏыгъа	зэрыпэкӏэцӏыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпэмыкӏэцӏыгъа	узэрыпэмыкӏэцӏыгъа	зэрыпэмыкӏэцӏыгъа	дызэрыпэмыкӏэцӏыгъа	фызэрыпэмыкӏэцӏыгъа	зэрыпэмыкӏэцӏыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэкӏэцӏын	узэрыпэкӏэцӏын	зэрыпэкӏэцӏын	дызэрыпэкӏэцӏын	фызэрыпэкӏэцӏын	зэрыпэкӏэцӏын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпэмыкӏэцӏын	узэрыпэмыкӏэцӏын	зэрыпэмыкӏэцӏын	дызэрыпэмыкӏэцӏын	фызэрыпэмыкӏэцӏын	зэрыпэмыкӏэцӏын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэкӏэцӏыну	узэрыпэкӏэцӏыну	зэрыпэкӏэцӏыну	дызэрыпэкӏэцӏыну	фызэрыпэкӏэцӏыну	зэрыпэкӏэцӏыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпэмыкӏэцӏыну	узэрыпэмыкӏэцӏыну	зэрыпэмыкӏэцӏыну	дызэрыпэмыкӏэцӏыну	фызэрыпэмыкӏэцӏыну	зэрыпэмыкӏэцӏыну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэкӏэцӏ	ущыпэкӏэцӏ	щыпэкӏэцӏ	дыщыпэкӏэцӏ	фыщыпэкӏэцӏ	щыпэкӏэцӏ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпэмыкӏэцӏ	ущыпэмыкӏэцӏ	щыпэмыкӏэцӏ	дыщыпэмыкӏэцӏ	фыщыпэмыкӏэцӏ	щыпэмыкӏэцӏ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэкӏэцӏа	ущыпэкӏэцӏа	щыпэкӏэцӏа	дыщыпэкӏэцӏа	фыщыпэкӏэцӏа	щыпэкӏэцӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпэмыкӏэцӏа	ущипэмыкӏэцӏа	щыпэмыкӏэцӏа	дыщыпэмыкӏэцӏа	фыщыпэмыкӏэцӏа	щыпэмыкӏэцӏа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэкӏэцӏыгъа	ущыпэкӏэцӏыгъа	щыпэкӏэцӏыгъа	дыщыпэкӏэцӏыгъа	фыщыпэкӏэцӏыгъа	щыпэкӏэцӏыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпэмыкӏэцӏыгъа	ущыпэмыкӏэцӏыгъа	щыпэмыкӏэцӏыгъа	дыщыпэмыкӏэцӏыгъа	фыщыпэмыкӏэцӏыгъа	щыпэмыкӏэцӏыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэкӏэцӏын	ущыпэкӏэцӏын	щыпэкӏэцӏын	дыщыпэкӏэцӏын	фыщыпэкӏэцӏын	щыпэкӏэцӏын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпэмыкӏэцӏын	ущыпэкӏэцӏын	щыпэмыкӏэцӏын	дыщыпэмыкӏэцӏын	фыщыпэмыкӏэцӏын	щыпэмыкӏэцӏын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэкӏэцӏыну	ущыпэкӏэцӏыну	щыпэкӏэцӏыну	дыщыпэкӏэцӏыну	фыщыпэкӏэцӏыну	щыпэкӏэцӏыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпэмыкӏэцӏыну	ущыпэмыкӏэцӏыну	щыпэмыкӏэцӏыну	дыщыпэмыкӏэцӏыну	фыщыпэмыкӏэцӏыну	щыпэмыкӏэцӏыну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпэкӏэцӏ	уздыпэкӏэцӏ	здыпэкӏэцӏ	дыздыпэкӏэцӏ	фыздыпэкӏэцӏ	здыпэкӏэцӏ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпэмыкӏэцӏ	уздыпэмыкӏэцӏ	здыпэмыкӏэцӏ	дыздыпэмыкӏэцӏ	фыздыпэмыкӏэцӏ	здыпэмыкӏэцӏ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпэкӏэцӏа	уздыпэкӏэцӏа	здыпэкӏэцӏа	дыздыпэкӏэцӏа	фыздыпэкӏэцӏа	здыпэкӏэцӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпэмыкӏэцӏа	уздыпэмыкӏэцӏа	здыпэмыкӏэцӏа	дыздыпэмыкӏэцӏа	фыздыпэмыкӏэцӏа	здыпэмыкӏэцӏа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпэкӏэцӏыгъа	уздыпэкӏэцӏыгъа	здыпэкӏэцӏыгъа	дыздыпэкӏэцӏыгъа	фыздыпэкӏэцӏыгъа	здыпэкӏэцӏыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпэмыкӏэцӏыгъа	уздыпэмыкӏэцӏыгъа	здыпэмыкӏэцӏыгъа	дыздыпэмыкӏэцӏыгъа	фыздыпэмыкӏэцӏыгъа	здыпэмыкӏэцӏыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпэкӏэцӏын	уздыпэкӏэцӏын	здыпэкӏэцӏын	дыздыпэкӏэцӏын	фыздыпэкӏэцӏын	здыпэкӏэцӏын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпэмыкӏэцӏын	уздыпэмыкӏэцӏын	здыпэмыкӏэцӏын	дыздыпэмыкӏэцӏын	фыздыпэмыкӏэцӏын	здыпэмыкӏэцӏын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпэкӏэцӏыну	уздыпэкӏэцӏыну	здыпэкӏэцӏыну	дыздыпэкӏэцӏыну	фыздыпэкӏэцӏыну	здыпэкӏэцӏыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпэмыкӏэцӏыну	уздыпэмыкӏэцӏыну	здыпэмыкӏэцӏыну	дыздыпэмыкӏэцӏыну	фыздыпэмыкӏэцӏыну	здыпэмыкӏэцӏыну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпэкӏэцӏ	ущӀыпэкӏэцӏ	щӀыпэкӏэцӏ	дыщӀыпэкӏэцӏ	фыщӀыпэкӏэцӏ	щӀыпэкӏэцӏ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпэмыкӏэцӏ	ущӀыпэмыкӏэцӏ	щӀыпэмыкӏэцӏ	дыщӀыпэмыкӏэцӏ	фыщӀыпэмыкӏэцӏ	щӀыпэмыкӏэцӏ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпэкӏэцӏа	ущӀыпэкӏэцӏӀэкӏэцӏа	щӀыпэкӏэцӏа	дыщӀыпэкӏэцӏа	фыщӀыпэкӏэцӏа	щӀыпэкӏэцӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпэмыкӏэцӏа	ущӀыпэмыкӏэцӏа	щӀыпэмыкӏэцӏа	дыщӀыпэмыкӏэцӏа	фыщӀыпэмыкӏэцӏа	щӀыпэмыкӏэцӏа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпэкӏэцӏыгъа	ущӀыпэкӏэцӏыгъа	щӀыпэкӏэцӏыгъа	дыщӀыпэкӏэцӏыгъа	фыщӀыпэкӏэцӏыгъа	щӀыпэкӏэцӏыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпэмыкӏэцӏыгъа	ущӀыпэмыкӏэцӏыгъа	щӀыпэмыкӏэцӏыгъа	дыщӀыпэмыкӏэцӏыгъа	фыщӀыпэмыкӏэцӏыгъа	щӀыпэмыкӏэцӏыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпэкӏэцӏын	ущӀыпэкӏэцӏын	щӀыпэкӏэцӏын	дыщӀыпэкӏэцӏын	фыщӀыпэкӏэцӏын	щӀыпэкӏэцӏын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпэмыкӏэцӏын	ущӀыпэмыкӏэцӏын	щӀыпэмыкӏэцӏын	дыщӀыпэмыкӏэцӏын	фыщӀыпэмыкӏэцӏын	щӀыпэмыкӏэцӏын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпэкӏэцӏыну	ущӀыпэкӏэцӏыну	щӀыпэкӏэцӏыну	дыщӀыпэкӏэцӏыну	фыщӀыпэкӏэцӏыну	щӀыпэкӏэцӏыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпэмыкӏэцӏыну	ущӀыпэмыкӏэцӏыну	щӀыпэмыкӏэцӏыну	дыщӀыпэмыкӏэцӏыну	фыщӀыпэмыкӏэцӏыну	щӀыпэмыкӏэцӏыну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпэкӏэцӏу	упэкӏэцӏу	пэкӏэцӏу	дыпэкӏэцӏу	фыпэкӏэцӏу	пэкӏэцӏ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэмыкӏэцӏу	упэмыкӏэцӏу	пэмыкӏэцӏу	дыпэмыкӏэцӏу	фыпэмыкӏэцӏу	пэмыкӏэцӏ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпэкӏэцӏауэ	упэкӏэцӏауэ	пэкӏэцӏауэ	дыпэкӏэцӏауэ	фыпэкӏэцӏауэ	пэкӏэцӏауэ / пэкӏэцӏахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэмыкӏэцӏауэ	упэмыкӏэцӏауэ	пэмыкӏэцӏауэ	дыпэмыкӏэцӏауэ	фыпэмыкӏэцӏауэ	пэмыкӏэцӏауэ / пэмыкӏэцӏахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сыпэкӏэцӏурэ	упэкӏэцӏурэ	пэкӏэцӏурэ	дыпэкӏэцӏурэ	фыпэкӏэцӏурэ	пэкӏэцӏ(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сыпэмыкӏэцӏурэ	упэмыкӏэцӏурэ	пэмыкӏэцӏурэ	дыпэмыкӏэцӏурэ	фыпэмыкӏэцӏурэ	пэмыкӏэцӏ(хэ)урэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыппокӏэцӏ	сыпокӏэцӏ	--	сыфпокӏэцӏ	сапокӏэцӏ
уэ	успокӏэцӏ	--	упокӏэцӏ	утпокӏэцӏ	--	уапокӏэцӏ
ар	спокӏэцӏ	ппокӏэцӏ	покӏэцӏ	тпокӏэцӏ	фпокӏэцӏ	япокӏэцӏ
дэ	--	дыппокӏэцӏ	дыпокӏэцӏ	--	дыфпокӏэцӏ	дапокӏэцӏ
фэ	фыспокӏэцӏ	--	фыпокӏэцӏ	фытпокӏэцӏ	--	фапокӏэцӏ
ахэр	спокӏэцӏ(хэ)	ппокӏэцӏ(хэ)	покӏэцӏ(хэ)	тпокӏэцӏ(хэ)	фпокӏэцӏ(хэ)	япокӏэцӏ(хэ)

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[кӏэцӏ]	[кӏэцӏ]ыр	--	[кӏэцӏ]хэр
Эргативнэ:	[кӏэцӏ]	[кӏэцӏ]ым	--	[кӏэцӏ]хэм
Послеложнэ:	[кӏэцӏ]кӀэ	[кӏэцӏ]ымкӀэ	[кӏэцӏ]хэкӀэ	[кӏэцӏ]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[кӏэцӏ]у	[кӏэцӏ]ырауэ	[кӏэцӏ]хэу	[кӏэцӏ]хэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[кӏэцӏ]а	[кӏэцӏ]ар	--	[кӏэцӏ]ахэр
Эргативнэ:	[кӏэцӏ]а	[кӏэцӏ]ам	--	[кӏэцӏ]ахэм
Послеложнэ:	[кӏэцӏ]акӀэ	[кӏэцӏ]амкӀэ	[кӏэцӏ]ахэкӀэ	[кӏэцӏ]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[кӏэцӏ]ауэ	[кӏэцӏ]арауэ	[кӏэцӏ]ахэу	[кӏэцӏ]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[кӏэцӏ]ын	[кӏэцӏ]ыныр	--	[кӏэцӏ]ынхэр
Эргативнэ:	[кӏэцӏ]ын	[кӏэцӏ]ыным	--	[кӏэцӏ]ынхэм
Послеложнэ:	[кӏэцӏ]ынкӀэ	[кӏэцӏ]ынымкӀэ	[кӏэцӏ]ынхэкӀэ	[кӏэцӏ]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[кӏэцӏ]ыну	[кӏэцӏ]ынырауэ	[кӏэцӏ]ынхэу	[кӏэцӏ]ынхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[кӏэцӏ]ыну	[кӏэцӏ]ынур	--	[кӏэцӏ]ынухэр
Эргативнэ:	[кӏэцӏ]ыну	[кӏэцӏ]ынум	--	[кӏэцӏ]ынухэм
Послеложнэ:	[кӏэцӏ]ынукӀэ	[кӏэцӏ]ынумкӀэ	[кӏэцӏ]ынухэкӀэ	[кӏэцӏ]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[кӏэцӏ]ынууэ	[кӏэцӏ]ынурауэ	[кӏэцӏ]ынухэу	[кӏэцӏ]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Узыпэмыхъунум упеуэн.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Гъунэгъум пэкӀэцӀын.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• пэкӏэцӏын: compete, contend or vie with sb (those who have a clear advantage in strength, wealth, etc.)
• Гъунэгъум пэкӀэцӀын: compete with one's neighbour.

УРЫСЫБЗЭ

• пэкӏэцӏын: состязаться, соперничать с кем-л. (тем, кто имеет явное преимущество в силе, богатстве и т. п.)
• Гъунэгъум пэкӀэцӀын: состязаться с соседом

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын