пэрыжыхьын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [pɐrǝᶎǝˈħǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• пэ- + ры- + [ж] + -ы + -хь + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "пэрыжыхьын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	пэрыжыхьын
щымыӀэныгъэ:	пэрымыжыхьын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьын	упэрыжыхьын	пэрыжыхьын	дыпэрыжыхьын	фыпэрыжыхьын	пэрыжыхьын(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыжыхьын	упэрымыжыхьын	пэрымыжыхьын	дыпэрымыжыхьын	фыпэрымыжыхьын	пэрымыжыхьын(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	пэрыжыхь!	фыпэрыжыхь!
щымыӀэныгъэ:	упэрымыжыхь!	фыпэрымыжыхь!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпэрырежыхь	упэрырежыхь	пэрырежыхь	дыпэрырежыхь	фыпэрырежыхь	пэрырежыхь
щымыӀэныгъэ:	сыпэрыремыжыхь	упэрыремыжыхь	пэрыремыжыхь	дыпэрыремыжыхь	фыпэрыремыжыхь	пэрыремыжыхь

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрожыхь(ыр)	упэрожыхь(ыр)	пэрожыхь(ыр)	дыпэрожыхь(ыр)	фыпэрожыхь(ыр)	пэрожыхь(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьыркъым	упэрыжыхьыркъым	пэрыжыхьыркъым	дыпэрыжыхьыркъым	фыпэрыжыхьыркъым	пэрыжыхьы(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхь(ыр)т	упэрыжыхь(ыр)т	пэрыжыхь(ыр)т	дыпэрыжыхь(ыр)т	фыпэрыжыхь(ыр)т	пэрыжыхь(ыр)т / пэрыжыхьхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхь(ыр)тэкъым	упэрыжыхь(ыр)тэкъым	пэрыжыхь(ыр)тэкъым	дыпэрыжыхь(ыр)тэкъым	фыпэрыжыхь(ыр)тэкъым	пэрыжыхь(ыр)тэкъым / пэрыжыхьхэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьащ	упэрыжыхьащ	пэрыжыхьащ	дыпэрыжыхьащ	фыпэрыжыхьащ	пэрыжыхьа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьакъым	упэрыжыхьакъым	пэрыжыхьакъым	дыпэрыжыхьакъым	фыпэрыжыхьакъым	пэрыжыхьа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьат	упэрыжыхьат	пэрыжыхьат	дыпэрыжыхьат	фыпэрыжыхьат	пэрыжыхьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьатэкъым	упэрыжыхьатэкъым	пэрыжыхьатэкъым	дыпэрыжыхьатэкъым	фыпэрыжыхьатэкъым	пэрыжыхьа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьыгъащ	упэрыжыхьыгъащ	пэрыжыхьыгъащ	дыпэрыжыхьыгъащ	фыпэрыжыхьыгъащ	пэрыжыхьыгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьыгъакъым	упэрыжыхьыгъакъым	пэрыжыхьыгъакъым	дыпэрыжыхьыгъакъым	фыпэрыжыхьыгъакъым	пэрыжыхьыгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьыгъат	упэрыжыхьыгъат	пэрыжыхьыгъат	дыпэрыжыхьыгъат	фыпэрыжыхьыгъат	пэрыжыхьыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьыгъатэкъым	упэрыжыхьыгъатэкъым	пэрыжыхьыгъатэкъым	дыпэрыжыхьыгъатэкъым	фыпэрыжыхьыгъатэкъым	пэрыжыхьыгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьщ	упэрыжыхьщ	пэрыжыхьщ	дыпэрыжыхьщ	фыпэрыжыхьщ	пэрыжыхь(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхькъым	упэрыжыхькъым	пэрыжыхькъым	дыпэрыжыхькъым	фыпэрыжыхькъым	пэрыжыхь(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьт	упэрыжыхьт	пэрыжыхьт	дыпэрыжыхьт	фыпэрыжыхьт	пэрыжыхь(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьтэкъым	упэрыжыхьтэкъым	пэрыжыхьтэкъым	дыпэрыжыхьтэкъым	фыпэрыжыхьтэкъым	пэрыжыхь(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьынщ	упэрыжыхьынщ	пэрыжыхьынщ	дыпэрыжыхьынщ	фыпэрыжыхьынщ	пэрыжыхьын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьынкъым	упэрыжыхьынкъым	пэрыжыхьынкъым	дыпэрыжыхьынкъым	фыпэрыжыхьынкъым	пэрыжыхьын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьынущ	упэрыжыхьынущ	пэрыжыхьынущ	дыпэрыжыхьынущ	фыпэрыжыхьынущ	пэрыжыхьыну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьынукъым	упэрыжыхьынукъым	пэрыжыхьынукъым	дыпэрыжыхьынукъым	фыпэрыжыхьынукъым	пэрыжыхьыну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьрэ	упэрыжыхьрэ	пэрыжыхьрэ	дыпэрыжыхьрэ	фыпэрыжыхьрэ	пэрыжыхь(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьыркъэ	упэрыжыхьыркъэ	пэрыжыхьыркъэ	дыпэрыжыхьыркъэ	фыпэрыжыхьыркъэ	пэрыжыхьыркъэ / пэрыжыхьхэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхь(ыр)т	упэрыжыхь(ыр)т	пэрыжыхь(ыр)т	дыпэрыжыхь(ыр)т	фыпэрыжыхь(ыр)т	пэрыжыхь(ыр)т / пэрыжыхьхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхь(ыр)тэкъэ	упэрыжыхь(ыр)тэкъэ	пэрыжыхь(ыр)тэкъэ	дыпэрыжыхь(ыр)тэкъэ	фыпэрыжыхь(ыр)тэкъэ	пэрыжыхь(ыр)тэкъэ / пэрыжыхьхэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьа	упэрыжыхьа	пэрыжыхьа	дыпэрыжыхьа	фыпэрыжыхьа	пэрыжыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьакъэ	упэрыжыхьакъэ	пэрыжыхьакъэ	дыпэрыжыхьакъэ	фыпэрыжыхьакъэ	пэрыжыхьа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьат	упэрыжыхьат	пэрыжыхьат	дыпэрыжыхьат	фыпэрыжыхьат	пэрыжыхьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьатэкъэ	упэрыжыхьатэкъэ	пэрыжыхьатэкъэ	дыпэрыжыхьатэкъэ	фыпэрыжыхьатэкъэ	пэрыжыхьа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьыгъа	упэрыжыхьыгъа	пэрыжыхьыгъа	дыпэрыжыхьыгъа	фыпэрыжыхьыгъа	пэрыжыхьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьыгъакъэ	упэрыжыхьыгъакъэ	пэрыжыхьыгъакъэ	дыпэрыжыхьыгъакъэ	фыпэрыжыхьыгъакъэ	пэрыжыхьыгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьыгъат	упэрыжыхьыгъат	пэрыжыхьыгъат	дыпэрыжыхьыгъат	фыпэрыжыхьыгъат	пэрыжыхьыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьыгъатэкъэ	упэрыжыхьыгъатэкъэ	пэрыжыхьыгъатэкъэ	дыпэрыжыхьыгъатэкъэ	фыпэрыжыхьыгъатэкъэ	пэрыжыхьыгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхь	упэрыжыхь	пэрыжыхь	дыпэрыжыхь	фыпэрыжыхь	пэрыжыхь(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхькъэ	упэрыжыхькъэ	пэрыжыхькъэ	дыпэрыжыхькъэ	фыпэрыжыхькъэ	пэрыжыхь(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьт	упэрыжыхьт	пэрыжыхьт	дыпэрыжыхьт	фыпэрыжыхьт	пэрыжыхь(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьтэкъэ	упэрыжыхьтэкъэ	пэрыжыхьтэкъэ	дыпэрыжыхьтэкъэ	фыпэрыжыхьтэкъэ	пэрыжыхь(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьын	упэрыжыхьын	пэрыжыхьын	дыпэрыжыхьын	фыпэрыжыхьын	пэрыжыхьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьынкъэ	упэрыжыхьынкъэ	пэрыжыхьынкъэ	дыпэрыжыхьынкъэ	фыпэрыжыхьынкъэ	пэрыжыхьын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьыну	упэрыжыхьыну	пэрыжыхьыну	дыпэрыжыхьыну	фыпэрыжыхьыну	пэрыжыхьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьынукъэ	упэрыжыхьынукъэ	пэрыжыхьынукъэ	дыпэрыжыхьынукъэ	фыпэрыжыхьынукъэ	пэрыжыхьыну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьмэ	упэрыжыхьмэ	пэрыжыхьмэ	дыпэрыжыхьмэ	фыпэрыжыхьмэ	пэрыжыхь(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыжыхьмэ	упэрымыжыхьмэ	пэрымыжыхьмэ	дыпэрымыжыхьмэ	фыпэрымыжыхьмэ	пэрымыжыхь(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьамэ	упэрыжыхьамэ	пэрыжыхьамэ	дыпэрыжыхьамэ	фыпэрыжыхьамэ	пэрыжыхьа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыжыхьамэ	упэрымыжыхьамэ	пэрымыжыхьамэ	дыпэрымыжыхьамэ	фыпэрымыжыхьамэ	пэрымыжыхьа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьыгъамэ	упэрыжыхьыгъамэ	пэрыжыхьыгъамэ	дыпэрыжыхьыгъамэ	фыпэрыжыхьыгъамэ	пэрыжыхьыгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыжыхьыгъамэ	упэрымыжыхьыгъамэ	пэрымыжыхьыгъамэ	дыпэрымыжыхьыгъамэ	фыпэрымыжыхьыгъамэ	пэрымыжыхьыгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьынмэ	упэрыжыхьынмэ	пэрыжыхьынмэ	дыпэрыжыхьынмэ	фыпэрыжыхьынмэ	пэрыжыхьын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыжыхьынмэ	упэрымыжыхьынмэ	пэрымыжыхьынмэ	дыпэрымыжыхьынмэ	фыпэрымыжыхьынмэ	пэрымыжыхьын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьынумэ	упэрыжыхьынумэ	пэрыжыхьынумэ	дыпэрыжыхьынумэ	фыпэрыжыхьынумэ	пэрыжыхьыну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыжыхьынумэ	упэрымыжыхьынумэ	пэрымыжыхьынумэ	дыпэрымыжыхьынумэ	фыпэрымыжыхьынумэ	пэрымыжыхьыну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьтэмэ	упэрыжыхьтэмэ	пэрыжыхьтэмэ	дыпэрыжыхьтэмэ	фыпэрыжыхьтэмэ	пэрыжыхь(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыжыхьтэмэ	упэрымыжыхьтэмэ	пэрымыжыхьтэмэ	дыпэрымыжыхьтэмэ	фыпэрымыжыхьтэмэ	пэрымыжыхь(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьатэмэ	упэрыжыхьатэмэ	пэрыжыхьатэмэ	дыпэрыжыхьатэмэ	фыпэрыжыхьатэмэ	пэрыжыхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыжыхьатэмэ	упэрымыжыхьатэмэ	пэрымыжыхьатэмэ	дыпэрымыжыхьатэмэ	фыпэрымыжыхьатэмэ	пэрымыжыхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьыгъатэмэ	упэрыжыхьыгъатэмэ	пэрыжыхьыгъатэмэ	дыпэрыжыхьыгъатэмэ	фыпэрыжыхьыгъатэмэ	пэрыжыхьыгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыжыхьыгъатэмэ	упэрымыжыхьыгъатэмэ	пэрымыжыхьыгъатэмэ	дыпэрымыжыхьыгъатэмэ	фыпэрымыжыхьыгъатэмэ	пэрымыжыхьыгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьынтэмэ	упэрыжыхьынтэмэ	пэрыжыхьынтэмэ	дыпэрыжыхьынтэмэ	фыпэрыжыхьынтэмэ	пэрыжыхьын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыжыхьынтэмэ	упэрымыжыхьынтэмэ	пэрымыжыхьынтэмэ	дыпэрымыжыхьынтэмэ	фыпэрымыжыхьынтэмэ	пэрымыжыхьын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьынутэмэ	упэрыжыхьынутэмэ	пэрыжыхьынутэмэ	дыпэрыжыхьынутэмэ	фыпэрыжыхьынутэмэ	пэрыжыхьыну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыжыхьынутэмэ	упэрымыжыхьынутэмэ	пэрымыжыхьынутэмэ	дыпэрымыжыхьынутэмэ	фыпэрымыжыхьынутэмэ	пэрымыжыхьыну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьынт	упэрыжыхьынт	пэрыжыхьынт	дыпэрыжыхьынт	фыпэрыжыхьынт	пэрыжыхьын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьынтэкъым	упэрыжыхьынтэкъым	пэрыжыхьынтэкъым	дыпэрыжыхьынтэкъым	фыпэрыжыхьынтэкъым	пэрыжыхьын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьынут	упэрыжыхьынут	пэрыжыхьынут	дыпэрыжыхьынут	фыпэрыжыхьынут	пэрыжыхьыну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьынутэкъым	упэрыжыхьынутэкъым	пэрыжыхьынутэкъым	дыпэрыжыхьынутэкъым	фыпэрыжыхьынутэкъым	пэрыжыхьыну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьми	упэрыжыхьми	пэрыжыхьми	дыпэрыжыхьми	фыпэрыжыхьми	пэрыжыхь(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыжыхьми	упэрымыжыхьми	пэрымыжыхьми	дыпэрымыжыхьми	фыпэрымыжыхьми	пэрымыжыхь(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьами	упэрыжыхьами	пэрыжыхьами	дыпэрыжыхьами	фыпэрыжыхьами	пэрыжыхьа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыжыхьами	упэрымыжыхьами	пэрымыжыхьами	дыпэрымыжыхьами	фыпэрымыжыхьами	пэрымыжыхьа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьыгъами	упэрыжыхьыгъами	пэрыжыхьыгъами	дыпэрыжыхьыгъами	фыпэрыжыхьыгъами	пэрыжыхьыгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыжыхьыгъами	упэрымыжыхьыгъами	пэрымыжыхьыгъами	дыпэрымыжыхьыгъами	фыпэрымыжыхьыгъами	пэрымыжыхьыгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьынми	упэрыжыхьынми	пэрыжыхьынми	дыпэрыжыхьынми	фыпэрыжыхьынми	пэрыжыхьын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыжыхьынми	упэрымыжыхьынми	пэрымыжыхьынми	дыпэрымыжыхьынми	фыпэрымыжыхьынми	пэрымыжыхьын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьынуми	упэрыжыхьынуми	пэрыжыхьынуми	дыпэрыжыхьынуми	фыпэрыжыхьынуми	пэрыжыхьыну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыжыхьынуми	упэрымыжыхьынуми	пэрымыжыхьынуми	дыпэрымыжыхьынуми	фыпэрымыжыхьынуми	пэрымыжыхьыну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьтэми	упэрыжыхьтэми	пэрыжыхьтэми	дыпэрыжыхьтэми	фыпэрыжыхьтэми	пэрыжыхь(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыжыхьтэми	упэрымыжыхьтэми	пэрымыжыхьтэми	дыпэрымыжыхьтэми	фыпэрымыжыхьтэми	пэрымыжыхь(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьатэми	упэрыжыхьатэми	пэрыжыхьатэми	дыпэрыжыхьатэми	фыпэрыжыхьатэми	пэрыжыхьа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыжыхьатэми	упэрымыжыхьатэми	пэрымыжыхьатэми	дыпэрымыжыхьатэми	фыпэрымыжыхьатэми	пэрымыжыхьа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьыгъатэми	упэрыжыхьыгъатэми	пэрыжыхьыгъатэми	дыпэрыжыхьыгъатэми	фыпэрыжыхьыгъатэми	пэрыжыхьыгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыжыхьыгъатэми	упэрымыжыхьыгъатэми	пэрымыжыхьыгъатэми	дыпэрымыжыхьыгъатэми	фыпэрымыжыхьыгъатэми	пэрымыжыхьыгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьынтэми	упэрыжыхьынтэми	пэрыжыхьынтэми	дыпэрыжыхьынтэми	фыпэрыжыхьынтэми	пэрыжыхьын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыжыхьынтэми	упэрымыжыхьынтэми	пэрымыжыхьынтэми	дыпэрымыжыхьынтэми	фыпэрымыжыхьынтэми	пэрымыжыхьын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьынутэми	упэрыжыхьынутэми	пэрыжыхьынутэми	дыпэрыжыхьынутэми	фыпэрыжыхьынутэми	пэрыжыхьыну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыжыхьынутэми	упэрымыжыхьынутэми	пэрымыжыхьынутэми	дыпэрымыжыхьынутэми	фыпэрымыжыхьынутэми	пэрымыжыхьыну(хэ)тэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьаи	упэрыжыхьаи	пэрыжыхьаи	дыпэрыжыхьаи	фыпэрыжыхьаи	пэрыжыхьаи
щымыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьакъыми	упэрыжыхьакъыми	пэрыжыхьакъыми	дыпэрыжыхьакъыми	фыпэрыжыхьакъыми	пэрыжыхьакъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьащэрэт	упэрыжыхьащэрэт	пэрыжыхьащэрэт	дыпэрыжыхьащэрэт	фыпэрыжыхьащэрэт	пэрыжыхьащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыжыхьащэрэт	упэрымыжыхьащэрэт	пэрымыжыхьащэрэт	дыпэрымыжыхьащэрэт	фыпэрымыжыхьащэрэт	пэрымыжыхьащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьагъэнщ	упэрыжыхьагъэнщ	пэрыжыхьагъэнщ	дыпэрыжыхьагъэнщ	фыпэрыжыхьагъэнщ	пэрыжыхьагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьагъэнкъым	упэрыжыхьагъэнкъым	пэрыжыхьагъэнкъым	дыпэрыжыхьагъэнкъым	фыпэрыжыхьагъэнкъым	пэрыжыхьагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьагъэнт	упэрыжыхьагъэнт	пэрыжыхьагъэнт	дыпэрыжыхьагъэнт	фыпэрыжыхьагъэнт	пэрыжыхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьагъэнтэкъым	упэрыжыхьагъэнтэкъым	пэрыжыхьагъэнтэкъым	дыпэрыжыхьагъэнтэкъым	фыпэрыжыхьагъэнтэкъым	пэрыжыхьагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьагъэн	упэрыжыхьагъэн	пэрыжыхьагъэн	дыпэрыжыхьагъэн	фыпэрыжыхьагъэн	пэрыжыхьагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьагъэнкъэ	упэрыжыхьагъэнкъэ	пэрыжыхьагъэнкъэ	дыпэрыжыхьагъэнкъэ	фыпэрыжыхьагъэнкъэ	пэрыжыхьагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьагъэнт	упэрыжыхьагъэнт	пэрыжыхьагъэнт	дыпэрыжыхьагъэнт	фыпэрыжыхьагъэнт	пэрыжыхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьагъэнтэкъэ	упэрыжыхьагъэнтэкъэ	пэрыжыхьагъэнтэкъэ	дыпэрыжыхьагъэнтэкъэ	фыпэрыжыхьагъэнтэкъэ	пэрыжыхьагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьагъэнжыхь	упэрыжыхьагъэнжыхь	пэрыжыхьагъэнжыхь	дыпэрыжыхьагъэнжыхь	фыпэрыжыхьагъэнжыхь	пэрыжыхьагъэнжыхь
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьагъэнукъым	упэрыжыхьагъэнукъым	пэрыжыхьагъэнукъым	дыпэрыжыхьагъэнукъым	фыпэрыжыхьагъэнукъым	пэрыжыхьагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьагъэнут	упэрыжыхьагъэнут	пэрыжыхьагъэнут	дыпэрыжыхьагъэнут	фыпэрыжыхьагъэнут	пэрыжыхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьагъэнутэкъым	упэрыжыхьагъэнутэкъым	пэрыжыхьагъэнутэкъым	дыпэрыжыхьагъэнутэкъым	фыпэрыжыхьагъэнутэкъым	пэрыжыхьагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьагъэну	упэрыжыхьагъэну	пэрыжыхьагъэну	дыпэрыжыхьагъэну	фыпэрыжыхьагъэну	пэрыжыхьагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьагъэнукъэ	упэрыжыхьагъэнукъэ	пэрыжыхьагъэнукъэ	дыпэрыжыхьагъэнукъэ	фыпэрыжыхьагъэнукъэ	пэрыжыхьагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьагъэнут	упэрыжыхьагъэнут	пэрыжыхьагъэнут	дыпэрыжыхьагъэнут	фыпэрыжыхьагъэнут	пэрыжыхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпэрыжыхьагъэнутэкъэ	упэрыжыхьагъэнутэкъэ	пэрыжыхьагъэнутэкъэ	дыпэрыжыхьагъэнутэкъэ	фыпэрыжыхьагъэнутэкъэ	пэрыжыхьагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпэрыжыхь	упэрыжыхь	пэрыжыхь	дыпэрыжыхь	фыпэрыжыхь	пэрыжыхь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэрымыжыхь	упэрымыжыхь	пэрымыжыхь	дыпэрымыжыхь	фыпэрымыжыхь	пэрымыжыхь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпэрыжыхьа	упэрыжыхьа	пэрыжыхьа	дыпэрыжыхьа	фыпэрыжыхьа	пэрыжыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэрымыжыхьа	упэрымыжыхьа	пэрымыжыхьа	дыпэрымыжыхьа	фыпэрымыжыхьа	пэрымыжыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпэрыжыхьыгъа	упэрыжыхьыгъа	пэрыжыхьыгъа	дыпэрыжыхьыгъа	фыпэрыжыхьыгъа	пэрыжыхьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэрымыжыхьыгъа	упэрымыжыхьыгъа	пэрымыжыхьыгъа	дыпэрымыжыхьыгъа	фыпэрымыжыхьыгъа	пэрымыжыхьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпэрыжыхьын	упэрыжыхьын	пэрыжыхьын	дыпэрыжыхьын	фыпэрыжыхьын	пэрыжыхьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэрымыжыхьын	упэрымыжыхьын	пэрымыжыхьын	дыпэрымыжыхьын	фыпэрымыжыхьын	пэрымыжыхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпэрыжыхьыну	упэрыжыхьыну	пэрыжыхьыну	дыпэрыжыхьыну	фыпэрыжыхьыну	пэрыжыхьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэрымыжыхьыну	упэрымыжыхьыну	пэрымыжыхьыну	дыпэрымыжыхьыну	фыпэрымыжыхьыну	пэрымыжыхьыну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъупэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэрыжыхь	узэрыпэрыжыхь	зэрыпэрыжыхь	дызэрыпэрыжыхь	фызэрыпэрыжыхь	зэрыпэрыжыхь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпэрымыжыхь	узэрыпэрымыжыхь	зэрыпэрымыжыхь	дызэрыпэрымыжыхь	фызэрыпэрымыжыхь	зэрыпэрымыжыхь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэрыжыхьа	узэрыпэрыжыхьа	зэрыпэрыжыхьа	дызэрыпэрыжыхьа	фызэрыпэрыжыхьа	зэрыпэрыжыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпэрымыжыхьа	узэрыпэрымыжыхьа	зэрыпэрымыжыхьа	дызэрыпэрымыжыхьа	фызэрыпэрымыжыхьа	зэрыпэрымыжыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэрыжыхьыгъа	узэрыпэрыжыхьыгъа	зэрыпэрыжыхьыгъа	дызэрыпэрыжыхьыгъа	фызэрыпэрыжыхьыгъа	зэрыпэрыжыхьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпэрымыжыхьыгъа	узэрыпэрымыжыхьыгъа	зэрыпэрымыжыхьыгъа	дызэрыпэрымыжыхьыгъа	фызэрыпэрымыжыхьыгъа	зэрыпэрымыжыхьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэрыжыхьын	узэрыпэрыжыхьын	зэрыпэрыжыхьын	дызэрыпэрыжыхьын	фызэрыпэрыжыхьын	зэрыпэрыжыхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпэрымыжыхьын	узэрыпэрымыжыхьын	зэрыпэрымыжыхьын	дызэрыпэрымыжыхьын	фызэрыпэрымыжыхьын	зэрыпэрымыжыхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэрыжыхьыну	узэрыпэрыжыхьыну	зэрыпэрыжыхьыну	дызэрыпэрыжыхьыну	фызэрыпэрыжыхьыну	зэрыпэрыжыхьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпэрымыжыхьыну	узэрыпэрымыжыхьыну	зэрыпэрымыжыхьыну	дызэрыпэрымыжыхьыну	фызэрыпэрымыжыхьыну	зэрыпэрымыжыхьыну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэрыжыхь	ущыпэрыжыхь	щыпэрыжыхь	дыщыпэрыжыхь	фыщыпэрыжыхь	щыпэрыжыхь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпэрымыжыхь	ущыпэрымыжыхь	щыпэрымыжыхь	дыщыпэрымыжыхь	фыщыпэрымыжыхь	щыпэрымыжыхь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэрыжыхьа	ущыпэрыжыхьа	ущыпэрыжыхьа	дыщыпэрыжыхьа	фыщыпэрыжыхьа	щыпэрыжыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпэрымыжыхьа	фыщипэрымыжыхьа	щыпэрымыжыхьа	дыщыпэрымыжыхьа	фыщыпэрымыжыхьа	щыпэрымыжыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэрыжыхьыгъа	ущыпэрыжыхьыгъа	щыпэрыжыхьыгъа	дыщыпэрыжыхьыгъа	фыщыпэрыжыхьыгъа	щыпэрыжыхьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпэрымыжыхьыгъа	ущыпэрымыжыхьыгъа	щыпэрымыжыхьыгъа	дыщыпэрымыжыхьыгъа	фыщыпэрымыжыхьыгъа	щыпэрымыжыхьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэрыжыхьын	ущыпэрыжыхьын	щыпэрыжыхьын	дыщыпэрыжыхьын	фыщыпэрыжыхьын	щыпэрыжыхьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпэрымыжыхьын	ущыпэрыжыхьын	щыпэрымыжыхьын	дыщыпэрымыжыхьын	фыщыпэрымыжыхьын	щыпэрымыжыхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэрыжыхьыну	ущыпэрыжыхьыну	щыпэрыжыхьыну	дыщыпэрыжыхьыну	фыщыпэрыжыхьыну	щыпэрыжыхьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпэрымыжыхьыну	ущыпэрымыжыхьыну	щыпэрымыжыхьыну	дыщыпэрымыжыхьыну	фыщыпэрымыжыхьыну	щыпэрымыжыхьыну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпэрыжыхь	уздыпэрыжыхь	здыпэрыжыхь	дыздыпэрыжыхь	фыздыпэрыжыхь	здыпэрыжыхь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпэрымыжыхь	уздыпэрымыжыхь	здыпэрымыжыхь	дыздыпэрымыжыхь	фыздыпэрымыжыхь	здыпэрымыжыхь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпэрыжыхьа	уздыпэрыжыхьа	здыпэрыжыхьа	дыздыпэрыжыхьа	фыздыпэрыжыхьа	здыпэрыжыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпэрымыжыхьа	уздыпэрымыжыхьа	здыпэрымыжыхьа	дыздыпэрымыжыхьа	фыздыпэрымыжыхьа	здыпэрымыжыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпэрыжыхьыгъа	уздыпэрыжыхьыгъа	здыпэрыжыхьыгъа	дыздыпэрыжыхьыгъа	фыздыпэрыжыхьыгъа	здыпэрыжыхьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпэрымыжыхьыгъа	уздыпэрымыжыхьыгъа	здыпэрымыжыхьыгъа	дыздыпэрымыжыхьыгъа	фыздыпэрымыжыхьыгъа	здыпэрымыжыхьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпэрыжыхьын	уздыпэрыжыхьын	здыпэрыжыхьын	дыздыпэрыжыхьын	фыздыпэрыжыхьын	здыпэрыжыхьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпэрымыжыхьын	уздыпэрымыжыхьын	здыпэрымыжыхьын	дыздыпэрымыжыхьын	фыздыпэрымыжыхьын	здыпэрымыжыхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпэрыжыхьыну	уздыпэрыжыхьыну	здыпэрыжыхьыну	дыздыпэрыжыхьыну	фыздыпэрыжыхьыну	здыпэрыжыхьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпэрымыжыхьыну	уздыпэрымыжыхьыну	здыпэрымыжыхьыну	дыздыпэрымыжыхьыну	фыздыпэрымыжыхьыну	здыпэрымыжыхьыну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпэрыжыхь	ущӀыпэрыжыхь	щӀыпэрыжыхь	дыщӀыпэрыжыхь	фыщӀыпэрыжыхь	щӀыпэрыжыхь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпэрымыжыхь	ущӀыпэрымыжыхь	щӀыпэрымыжыхь	дыщӀыпэрымыжыхь	фыщӀыпэрымыжыхь	щӀыпэрымыжыхь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпэрыжыхьа	ущӀыпэрыжыхьӀэжыхьа	щӀыпэрыжыхьа	дыщӀыпэрыжыхьа	фыщӀыпэрыжыхьа	щӀыпэрыжыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпэрымыжыхьа	ущӀыпэрымыжыхьа	щӀыпэрымыжыхьа	дыщӀыпэрымыжыхьа	фыщӀыпэрымыжыхьа	щӀыпэрымыжыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпэрыжыхьыгъа	ущӀыпэрыжыхьыгъа	щӀыпэрыжыхьыгъа	дыщӀыпэрыжыхьыгъа	фыщӀыпэрыжыхьыгъа	щӀыпэрыжыхьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпэрымыжыхьыгъа	ущӀыпэрымыжыхьыгъа	щӀыпэрымыжыхьыгъа	дыщӀыпэрымыжыхьыгъа	фыщӀыпэрымыжыхьыгъа	щӀыпэрымыжыхьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпэрыжыхьын	ущӀыпэрыжыхьын	щӀыпэрыжыхьын	дыщӀыпэрыжыхьын	фыщӀыпэрыжыхьын	щӀыпэрыжыхьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпэрымыжыхьын	ущӀыпэрымыжыхьын	щӀыпэрымыжыхьын	дыщӀыпэрымыжыхьын	фыщӀыпэрымыжыхьын	щӀыпэрымыжыхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпэрыжыхьыну	ущӀыпэрыжыхьыну	щӀыпэрыжыхьыну	дыщӀыпэрыжыхьыну	фыщӀыпэрыжыхьыну	щӀыпэрыжыхьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпэрымыжыхьыну	ущӀыпэрымыжыхьыну	щӀыпэрымыжыхьыну	дыщӀыпэрымыжыхьыну	фыщӀыпэрымыжыхьыну	щӀыпэрымыжыхьыну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпэрыжыхьу	упэрыжыхьу	пэрыжыхьу	дыпэрыжыхьу	фыпэрыжыхьу	пэрыжыхь(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэрымыжыхьу	упэрымыжыхьу	пэрымыжыхьу	дыпэрымыжыхьу	фыпэрымыжыхьу	пэрымыжыхь(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпэрыжыхьауэ	упэрыжыхьауэ	пэрыжыхьауэ	дыпэрыжыхьауэ	фыпэрыжыхьауэ	пэрыжыхьауэ / пэрыжыхьахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэрымыжыхьауэ	упэрымыжыхьауэ	пэрымыжыхьауэ	дыпэрымыжыхьауэ	фыпэрымыжыхьауэ	пэрымыжыхьауэ / пэрымыжыхьахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сыпэрыжыхьурэ	упэрыжыхьурэ	пэрыжыхьурэ	дыпэрыжыхьурэ	фыпэрыжыхьурэ	пэрыжыхь(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сыпэрымыжыхьурэ	упэрымыжыхьурэ	пэрымыжыхьурэ	дыпэрымыжыхьурэ	фыпэрымыжыхьурэ	пэрымыжыхь(хэ)урэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыппэрожыхь	сыпэрожыхь	--	сыфпэрожыхь	сапэрожыхь
уэ	успэрожыхь	--	упэрожыхь	утпэрожыхь	--	уапэрожыхь
ар	спэрожыхь	ппэрожыхь	пэрожыхь	тпэрожыхь	фпэрожыхь	япэрожыхь
дэ	--	дыппэрожыхь	дыпэрожыхь	--	дыфпэрожыхь	дапэрожыхь
фэ	фыспэрожыхь	--	фыпэрожыхь	фытпэрожыхь	--	фапэрожыхь
ахэр	спэрожыхь(хэ)	ппэрожыхь(хэ)	пэрожыхь(хэ)	тпэрожыхь(хэ)	фпэрожыхь(хэ)	япэрожыхь(хэ)

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[жыхь]	[жыхь]ыр	--	[жыхь]хэр
Эргативнэ:	[жыхь]	[жыхь]ым	--	[жыхь]хэм
Послеложнэ:	[жыхь]кӀэ	[жыхь]ымкӀэ	[жыхь]хэкӀэ	[жыхь]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[жыхь]у	[жыхь]ырауэ	[жыхь]хэу	[жыхь]хэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[жыхь]а	[жыхь]ар	--	[жыхь]ахэр
Эргативнэ:	[жыхь]а	[жыхь]ам	--	[жыхь]ахэм
Послеложнэ:	[жыхь]акӀэ	[жыхь]амкӀэ	[жыхь]ахэкӀэ	[жыхь]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[жыхь]ауэ	[жыхь]арауэ	[жыхь]ахэу	[жыхь]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[жыхь]ын	[жыхь]ыныр	--	[жыхь]ынхэр
Эргативнэ:	[жыхь]ын	[жыхь]ыным	--	[жыхь]ынхэм
Послеложнэ:	[жыхь]ынкӀэ	[жыхь]ынымкӀэ	[жыхь]ынхэкӀэ	[жыхь]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[жыхь]ыну	[жыхь]ынырауэ	[жыхь]ынхэу	[жыхь]ынхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[жыхь]ыну	[жыхь]ынур	--	[жыхь]ынухэр
Эргативнэ:	[жыхь]ыну	[жыхь]ынум	--	[жыхь]ынухэм
Послеложнэ:	[жыхь]ынукӀэ	[жыхь]ынумкӀэ	[жыхь]ынухэкӀэ	[жыхь]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[жыхь]ынууэ	[жыхь]ынурауэ	[жыхь]ынухэу	[жыхь]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Жьэгум, мафӀэм пэрылъурэ быдэ пэрыхъухьын.
2. Умэзэхын, пэрыдиихьын.

ЩАПХЪЭХЭР

• - А хъушэм упэрымыжыхьамэ къызэкӀуэталӀэ! - къэкӀиящ адакъэшым тесыр. ӀуэрыӀуатэ, фольклор

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• пэрыжыхьын: 1. harden, stiffen or solidify in sth. 2. be petrified or dumbfounded in front of or before sb.

УРЫСЫБЗЭ

• пэрыжыхьын: 1. затвердеветь, закалиться в чём-л. 2. окаменеть, остолбенеть перед кем-чем-л.

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын