пэрытӏысыкӏын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [pɐrǝtʹǝsǝˈtʹʂǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• пэ- + ры- + [тӏыс] + -ы + -кӏ + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "пэрытӏысыкӏын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	пэрытӏысыкӏын
щымыӀэныгъэ:	пэрымытӏысыкӏын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏын	упэрытӏысыкӏын	пэрытӏысыкӏын	дыпэрытӏысыкӏын	фыпэрытӏысыкӏын	пэрытӏысыкӏын(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сыпэрымытӏысыкӏын	упэрымытӏысыкӏын	пэрымытӏысыкӏын	дыпэрымытӏысыкӏын	фыпэрымытӏысыкӏын	пэрымытӏысыкӏын(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	пэрытӏысыкӏ!	фыпэрытӏысыкӏ!
щымыӀэныгъэ:	упэрымытӏысыкӏ!	фыпэрымытӏысыкӏ!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпэрыретӏысыкӏ	упэрыретӏысыкӏ	пэрыретӏысыкӏ	дыпэрыретӏысыкӏ	фыпэрыретӏысыкӏ	пэрыретӏысыкӏ
щымыӀэныгъэ:	сыпэрыремытӏысыкӏ	упэрыремытӏысыкӏ	пэрыремытӏысыкӏ	дыпэрыремытӏысыкӏ	фыпэрыремытӏысыкӏ	пэрыремытӏысыкӏ

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэротӏысыкӏ(ыр)	упэротӏысыкӏ(ыр)	пэротӏысыкӏ(ыр)	дыпэротӏысыкӏ(ыр)	фыпэротӏысыкӏ(ыр)	пэротӏысыкӏ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏыркъым	упэрытӏысыкӏыркъым	пэрытӏысыкӏыркъым	дыпэрытӏысыкӏыркъым	фыпэрытӏысыкӏыркъым	пэрытӏысыкӏ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏ(ыр)т	упэрытӏысыкӏ(ыр)т	пэрытӏысыкӏ(ыр)т	дыпэрытӏысыкӏ(ыр)т	фыпэрытӏысыкӏ(ыр)т	пэрытӏысыкӏ(ыр)т / пэрытӏысыкӏхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏ(ыр)тэкъым	упэрытӏысыкӏ(ыр)тэкъым	пэрытӏысыкӏ(ыр)тэкъым	дыпэрытӏысыкӏ(ыр)тэкъым	фыпэрытӏысыкӏ(ыр)тэкъым	пэрытӏысыкӏ(ыр)тэкъым / пэрытӏысыкӏхэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏащ	упэрытӏысыкӏащ	пэрытӏысыкӏащ	дыпэрытӏысыкӏащ	фыпэрытӏысыкӏащ	пэрытӏысыкӏа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏакъым	упэрытӏысыкӏакъым	пэрытӏысыкӏакъым	дыпэрытӏысыкӏакъым	фыпэрытӏысыкӏакъым	пэрытӏысыкӏа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏат	упэрытӏысыкӏат	пэрытӏысыкӏат	дыпэрытӏысыкӏат	фыпэрытӏысыкӏат	пэрытӏысыкӏа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏатэкъым	упэрытӏысыкӏатэкъым	пэрытӏысыкӏатэкъым	дыпэрытӏысыкӏатэкъым	фыпэрытӏысыкӏатэкъым	пэрытӏысыкӏа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏыгъащ	упэрытӏысыкӏыгъащ	пэрытӏысыкӏыгъащ	дыпэрытӏысыкӏыгъащ	фыпэрытӏысыкӏыгъащ	пэрытӏысыкӏыгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏыгъакъым	упэрытӏысыкӏыгъакъым	пэрытӏысыкӏыгъакъым	дыпэрытӏысыкӏыгъакъым	фыпэрытӏысыкӏыгъакъым	пэрытӏысыкӏыгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏыгъат	упэрытӏысыкӏыгъат	пэрытӏысыкӏыгъат	дыпэрытӏысыкӏыгъат	фыпэрытӏысыкӏыгъат	пэрытӏысыкӏыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏыгъатэкъым	упэрытӏысыкӏыгъатэкъым	пэрытӏысыкӏыгъатэкъым	дыпэрытӏысыкӏыгъатэкъым	фыпэрытӏысыкӏыгъатэкъым	пэрытӏысыкӏыгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏщ	упэрытӏысыкӏщ	пэрытӏысыкӏщ	дыпэрытӏысыкӏщ	фыпэрытӏысыкӏщ	пэрытӏысыкӏ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏкъым	упэрытӏысыкӏкъым	пэрытӏысыкӏкъым	дыпэрытӏысыкӏкъым	фыпэрытӏысыкӏкъым	пэрытӏысыкӏ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏт	упэрытӏысыкӏт	пэрытӏысыкӏт	дыпэрытӏысыкӏт	фыпэрытӏысыкӏт	пэрытӏысыкӏ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏтэкъым	упэрытӏысыкӏтэкъым	пэрытӏысыкӏтэкъым	дыпэрытӏысыкӏтэкъым	фыпэрытӏысыкӏтэкъым	пэрытӏысыкӏ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏынщ	упэрытӏысыкӏынщ	пэрытӏысыкӏынщ	дыпэрытӏысыкӏынщ	фыпэрытӏысыкӏынщ	пэрытӏысыкӏын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏынкъым	упэрытӏысыкӏынкъым	пэрытӏысыкӏынкъым	дыпэрытӏысыкӏынкъым	фыпэрытӏысыкӏынкъым	пэрытӏысыкӏын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏынущ	упэрытӏысыкӏынущ	пэрытӏысыкӏынущ	дыпэрытӏысыкӏынущ	фыпэрытӏысыкӏынущ	пэрытӏысыкӏыну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏынукъым	упэрытӏысыкӏынукъым	пэрытӏысыкӏынукъым	дыпэрытӏысыкӏынукъым	фыпэрытӏысыкӏынукъым	пэрытӏысыкӏыну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏрэ	упэрытӏысыкӏрэ	пэрытӏысыкӏрэ	дыпэрытӏысыкӏрэ	фыпэрытӏысыкӏрэ	пэрытӏысыкӏ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏыркъэ	упэрытӏысыкӏыркъэ	пэрытӏысыкӏыркъэ	дыпэрытӏысыкӏыркъэ	фыпэрытӏысыкӏыркъэ	пэрытӏысыкӏыркъэ / пэрытӏысыкӏхэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏ(ыр)т	упэрытӏысыкӏ(ыр)т	пэрытӏысыкӏ(ыр)т	дыпэрытӏысыкӏ(ыр)т	фыпэрытӏысыкӏ(ыр)т	пэрытӏысыкӏ(ыр)т / пэрытӏысыкӏхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏ(ыр)тэкъэ	упэрытӏысыкӏ(ыр)тэкъэ	пэрытӏысыкӏ(ыр)тэкъэ	дыпэрытӏысыкӏ(ыр)тэкъэ	фыпэрытӏысыкӏ(ыр)тэкъэ	пэрытӏысыкӏ(ыр)тэкъэ / пэрытӏысыкӏхэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏа	упэрытӏысыкӏа	пэрытӏысыкӏа	дыпэрытӏысыкӏа	фыпэрытӏысыкӏа	пэрытӏысыкӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏакъэ	упэрытӏысыкӏакъэ	пэрытӏысыкӏакъэ	дыпэрытӏысыкӏакъэ	фыпэрытӏысыкӏакъэ	пэрытӏысыкӏа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏат	упэрытӏысыкӏат	пэрытӏысыкӏат	дыпэрытӏысыкӏат	фыпэрытӏысыкӏат	пэрытӏысыкӏа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏатэкъэ	упэрытӏысыкӏатэкъэ	пэрытӏысыкӏатэкъэ	дыпэрытӏысыкӏатэкъэ	фыпэрытӏысыкӏатэкъэ	пэрытӏысыкӏа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏыгъа	упэрытӏысыкӏыгъа	пэрытӏысыкӏыгъа	дыпэрытӏысыкӏыгъа	фыпэрытӏысыкӏыгъа	пэрытӏысыкӏыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏыгъакъэ	упэрытӏысыкӏыгъакъэ	пэрытӏысыкӏыгъакъэ	дыпэрытӏысыкӏыгъакъэ	фыпэрытӏысыкӏыгъакъэ	пэрытӏысыкӏыгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏыгъат	упэрытӏысыкӏыгъат	пэрытӏысыкӏыгъат	дыпэрытӏысыкӏыгъат	фыпэрытӏысыкӏыгъат	пэрытӏысыкӏыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏыгъатэкъэ	упэрытӏысыкӏыгъатэкъэ	пэрытӏысыкӏыгъатэкъэ	дыпэрытӏысыкӏыгъатэкъэ	фыпэрытӏысыкӏыгъатэкъэ	пэрытӏысыкӏыгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏ	упэрытӏысыкӏ	пэрытӏысыкӏ	дыпэрытӏысыкӏ	фыпэрытӏысыкӏ	пэрытӏысыкӏ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏкъэ	упэрытӏысыкӏкъэ	пэрытӏысыкӏкъэ	дыпэрытӏысыкӏкъэ	фыпэрытӏысыкӏкъэ	пэрытӏысыкӏ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏт	упэрытӏысыкӏт	пэрытӏысыкӏт	дыпэрытӏысыкӏт	фыпэрытӏысыкӏт	пэрытӏысыкӏ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏтэкъэ	упэрытӏысыкӏтэкъэ	пэрытӏысыкӏтэкъэ	дыпэрытӏысыкӏтэкъэ	фыпэрытӏысыкӏтэкъэ	пэрытӏысыкӏ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏын	упэрытӏысыкӏын	пэрытӏысыкӏын	дыпэрытӏысыкӏын	фыпэрытӏысыкӏын	пэрытӏысыкӏын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏынкъэ	упэрытӏысыкӏынкъэ	пэрытӏысыкӏынкъэ	дыпэрытӏысыкӏынкъэ	фыпэрытӏысыкӏынкъэ	пэрытӏысыкӏын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏыну	упэрытӏысыкӏыну	пэрытӏысыкӏыну	дыпэрытӏысыкӏыну	фыпэрытӏысыкӏыну	пэрытӏысыкӏыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏынукъэ	упэрытӏысыкӏынукъэ	пэрытӏысыкӏынукъэ	дыпэрытӏысыкӏынукъэ	фыпэрытӏысыкӏынукъэ	пэрытӏысыкӏыну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏмэ	упэрытӏысыкӏмэ	пэрытӏысыкӏмэ	дыпэрытӏысыкӏмэ	фыпэрытӏысыкӏмэ	пэрытӏысыкӏ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымытӏысыкӏмэ	упэрымытӏысыкӏмэ	пэрымытӏысыкӏмэ	дыпэрымытӏысыкӏмэ	фыпэрымытӏысыкӏмэ	пэрымытӏысыкӏ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏамэ	упэрытӏысыкӏамэ	пэрытӏысыкӏамэ	дыпэрытӏысыкӏамэ	фыпэрытӏысыкӏамэ	пэрытӏысыкӏа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымытӏысыкӏамэ	упэрымытӏысыкӏамэ	пэрымытӏысыкӏамэ	дыпэрымытӏысыкӏамэ	фыпэрымытӏысыкӏамэ	пэрымытӏысыкӏа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏыгъамэ	упэрытӏысыкӏыгъамэ	пэрытӏысыкӏыгъамэ	дыпэрытӏысыкӏыгъамэ	фыпэрытӏысыкӏыгъамэ	пэрытӏысыкӏыгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымытӏысыкӏыгъамэ	упэрымытӏысыкӏыгъамэ	пэрымытӏысыкӏыгъамэ	дыпэрымытӏысыкӏыгъамэ	фыпэрымытӏысыкӏыгъамэ	пэрымытӏысыкӏыгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏынмэ	упэрытӏысыкӏынмэ	пэрытӏысыкӏынмэ	дыпэрытӏысыкӏынмэ	фыпэрытӏысыкӏынмэ	пэрытӏысыкӏын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымытӏысыкӏынмэ	упэрымытӏысыкӏынмэ	пэрымытӏысыкӏынмэ	дыпэрымытӏысыкӏынмэ	фыпэрымытӏысыкӏынмэ	пэрымытӏысыкӏын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏынумэ	упэрытӏысыкӏынумэ	пэрытӏысыкӏынумэ	дыпэрытӏысыкӏынумэ	фыпэрытӏысыкӏынумэ	пэрытӏысыкӏыну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымытӏысыкӏынумэ	упэрымытӏысыкӏынумэ	пэрымытӏысыкӏынумэ	дыпэрымытӏысыкӏынумэ	фыпэрымытӏысыкӏынумэ	пэрымытӏысыкӏыну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏтэмэ	упэрытӏысыкӏтэмэ	пэрытӏысыкӏтэмэ	дыпэрытӏысыкӏтэмэ	фыпэрытӏысыкӏтэмэ	пэрытӏысыкӏ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымытӏысыкӏтэмэ	упэрымытӏысыкӏтэмэ	пэрымытӏысыкӏтэмэ	дыпэрымытӏысыкӏтэмэ	фыпэрымытӏысыкӏтэмэ	пэрымытӏысыкӏ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏатэмэ	упэрытӏысыкӏатэмэ	пэрытӏысыкӏатэмэ	дыпэрытӏысыкӏатэмэ	фыпэрытӏысыкӏатэмэ	пэрытӏысыкӏа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымытӏысыкӏатэмэ	упэрымытӏысыкӏатэмэ	пэрымытӏысыкӏатэмэ	дыпэрымытӏысыкӏатэмэ	фыпэрымытӏысыкӏатэмэ	пэрымытӏысыкӏа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏыгъатэмэ	упэрытӏысыкӏыгъатэмэ	пэрытӏысыкӏыгъатэмэ	дыпэрытӏысыкӏыгъатэмэ	фыпэрытӏысыкӏыгъатэмэ	пэрытӏысыкӏыгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымытӏысыкӏыгъатэмэ	упэрымытӏысыкӏыгъатэмэ	пэрымытӏысыкӏыгъатэмэ	дыпэрымытӏысыкӏыгъатэмэ	фыпэрымытӏысыкӏыгъатэмэ	пэрымытӏысыкӏыгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏынтэмэ	упэрытӏысыкӏынтэмэ	пэрытӏысыкӏынтэмэ	дыпэрытӏысыкӏынтэмэ	фыпэрытӏысыкӏынтэмэ	пэрытӏысыкӏын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымытӏысыкӏынтэмэ	упэрымытӏысыкӏынтэмэ	пэрымытӏысыкӏынтэмэ	дыпэрымытӏысыкӏынтэмэ	фыпэрымытӏысыкӏынтэмэ	пэрымытӏысыкӏын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏынутэмэ	упэрытӏысыкӏынутэмэ	пэрытӏысыкӏынутэмэ	дыпэрытӏысыкӏынутэмэ	фыпэрытӏысыкӏынутэмэ	пэрытӏысыкӏыну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымытӏысыкӏынутэмэ	упэрымытӏысыкӏынутэмэ	пэрымытӏысыкӏынутэмэ	дыпэрымытӏысыкӏынутэмэ	фыпэрымытӏысыкӏынутэмэ	пэрымытӏысыкӏыну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏынт	упэрытӏысыкӏынт	пэрытӏысыкӏынт	дыпэрытӏысыкӏынт	фыпэрытӏысыкӏынт	пэрытӏысыкӏын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏынтэкъым	упэрытӏысыкӏынтэкъым	пэрытӏысыкӏынтэкъым	дыпэрытӏысыкӏынтэкъым	фыпэрытӏысыкӏынтэкъым	пэрытӏысыкӏын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏынут	упэрытӏысыкӏынут	пэрытӏысыкӏынут	дыпэрытӏысыкӏынут	фыпэрытӏысыкӏынут	пэрытӏысыкӏыну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏынутэкъым	упэрытӏысыкӏынутэкъым	пэрытӏысыкӏынутэкъым	дыпэрытӏысыкӏынутэкъым	фыпэрытӏысыкӏынутэкъым	пэрытӏысыкӏыну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏми	упэрытӏысыкӏми	пэрытӏысыкӏми	дыпэрытӏысыкӏми	фыпэрытӏысыкӏми	пэрытӏысыкӏ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымытӏысыкӏми	упэрымытӏысыкӏми	пэрымытӏысыкӏми	дыпэрымытӏысыкӏми	фыпэрымытӏысыкӏми	пэрымытӏысыкӏ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏами	упэрытӏысыкӏами	пэрытӏысыкӏами	дыпэрытӏысыкӏами	фыпэрытӏысыкӏами	пэрытӏысыкӏа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымытӏысыкӏами	упэрымытӏысыкӏами	пэрымытӏысыкӏами	дыпэрымытӏысыкӏами	фыпэрымытӏысыкӏами	пэрымытӏысыкӏа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏыгъами	упэрытӏысыкӏыгъами	пэрытӏысыкӏыгъами	дыпэрытӏысыкӏыгъами	фыпэрытӏысыкӏыгъами	пэрытӏысыкӏыгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымытӏысыкӏыгъами	упэрымытӏысыкӏыгъами	пэрымытӏысыкӏыгъами	дыпэрымытӏысыкӏыгъами	фыпэрымытӏысыкӏыгъами	пэрымытӏысыкӏыгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏынми	упэрытӏысыкӏынми	пэрытӏысыкӏынми	дыпэрытӏысыкӏынми	фыпэрытӏысыкӏынми	пэрытӏысыкӏын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымытӏысыкӏынми	упэрымытӏысыкӏынми	пэрымытӏысыкӏынми	дыпэрымытӏысыкӏынми	фыпэрымытӏысыкӏынми	пэрымытӏысыкӏын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏынуми	упэрытӏысыкӏынуми	пэрытӏысыкӏынуми	дыпэрытӏысыкӏынуми	фыпэрытӏысыкӏынуми	пэрытӏысыкӏыну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымытӏысыкӏынуми	упэрымытӏысыкӏынуми	пэрымытӏысыкӏынуми	дыпэрымытӏысыкӏынуми	фыпэрымытӏысыкӏынуми	пэрымытӏысыкӏыну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏтэми	упэрытӏысыкӏтэми	пэрытӏысыкӏтэми	дыпэрытӏысыкӏтэми	фыпэрытӏысыкӏтэми	пэрытӏысыкӏ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымытӏысыкӏтэми	упэрымытӏысыкӏтэми	пэрымытӏысыкӏтэми	дыпэрымытӏысыкӏтэми	фыпэрымытӏысыкӏтэми	пэрымытӏысыкӏ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏатэми	упэрытӏысыкӏатэми	пэрытӏысыкӏатэми	дыпэрытӏысыкӏатэми	фыпэрытӏысыкӏатэми	пэрытӏысыкӏа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымытӏысыкӏатэми	упэрымытӏысыкӏатэми	пэрымытӏысыкӏатэми	дыпэрымытӏысыкӏатэми	фыпэрымытӏысыкӏатэми	пэрымытӏысыкӏа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏыгъатэми	упэрытӏысыкӏыгъатэми	пэрытӏысыкӏыгъатэми	дыпэрытӏысыкӏыгъатэми	фыпэрытӏысыкӏыгъатэми	пэрытӏысыкӏыгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымытӏысыкӏыгъатэми	упэрымытӏысыкӏыгъатэми	пэрымытӏысыкӏыгъатэми	дыпэрымытӏысыкӏыгъатэми	фыпэрымытӏысыкӏыгъатэми	пэрымытӏысыкӏыгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏынтэми	упэрытӏысыкӏынтэми	пэрытӏысыкӏынтэми	дыпэрытӏысыкӏынтэми	фыпэрытӏысыкӏынтэми	пэрытӏысыкӏын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымытӏысыкӏынтэми	упэрымытӏысыкӏынтэми	пэрымытӏысыкӏынтэми	дыпэрымытӏысыкӏынтэми	фыпэрымытӏысыкӏынтэми	пэрымытӏысыкӏын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏынутэми	упэрытӏысыкӏынутэми	пэрытӏысыкӏынутэми	дыпэрытӏысыкӏынутэми	фыпэрытӏысыкӏынутэми	пэрытӏысыкӏыну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымытӏысыкӏынутэми	упэрымытӏысыкӏынутэми	пэрымытӏысыкӏынутэми	дыпэрымытӏысыкӏынутэми	фыпэрымытӏысыкӏынутэми	пэрымытӏысыкӏыну(хэ)тэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏаи	упэрытӏысыкӏаи	пэрытӏысыкӏаи	дыпэрытӏысыкӏаи	фыпэрытӏысыкӏаи	пэрытӏысыкӏаи
щымыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏакъыми	упэрытӏысыкӏакъыми	пэрытӏысыкӏакъыми	дыпэрытӏысыкӏакъыми	фыпэрытӏысыкӏакъыми	пэрытӏысыкӏакъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏащэрэт	упэрытӏысыкӏащэрэт	пэрытӏысыкӏащэрэт	дыпэрытӏысыкӏащэрэт	фыпэрытӏысыкӏащэрэт	пэрытӏысыкӏащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сыпэрымытӏысыкӏащэрэт	упэрымытӏысыкӏащэрэт	пэрымытӏысыкӏащэрэт	дыпэрымытӏысыкӏащэрэт	фыпэрымытӏысыкӏащэрэт	пэрымытӏысыкӏащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏагъэнщ	упэрытӏысыкӏагъэнщ	пэрытӏысыкӏагъэнщ	дыпэрытӏысыкӏагъэнщ	фыпэрытӏысыкӏагъэнщ	пэрытӏысыкӏагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏагъэнкъым	упэрытӏысыкӏагъэнкъым	пэрытӏысыкӏагъэнкъым	дыпэрытӏысыкӏагъэнкъым	фыпэрытӏысыкӏагъэнкъым	пэрытӏысыкӏагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏагъэнт	упэрытӏысыкӏагъэнт	пэрытӏысыкӏагъэнт	дыпэрытӏысыкӏагъэнт	фыпэрытӏысыкӏагъэнт	пэрытӏысыкӏагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏагъэнтэкъым	упэрытӏысыкӏагъэнтэкъым	пэрытӏысыкӏагъэнтэкъым	дыпэрытӏысыкӏагъэнтэкъым	фыпэрытӏысыкӏагъэнтэкъым	пэрытӏысыкӏагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏагъэн	упэрытӏысыкӏагъэн	пэрытӏысыкӏагъэн	дыпэрытӏысыкӏагъэн	фыпэрытӏысыкӏагъэн	пэрытӏысыкӏагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏагъэнкъэ	упэрытӏысыкӏагъэнкъэ	пэрытӏысыкӏагъэнкъэ	дыпэрытӏысыкӏагъэнкъэ	фыпэрытӏысыкӏагъэнкъэ	пэрытӏысыкӏагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏагъэнт	упэрытӏысыкӏагъэнт	пэрытӏысыкӏагъэнт	дыпэрытӏысыкӏагъэнт	фыпэрытӏысыкӏагъэнт	пэрытӏысыкӏагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏагъэнтэкъэ	упэрытӏысыкӏагъэнтэкъэ	пэрытӏысыкӏагъэнтэкъэ	дыпэрытӏысыкӏагъэнтэкъэ	фыпэрытӏысыкӏагъэнтэкъэ	пэрытӏысыкӏагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏагъэнтӏысыкӏ	упэрытӏысыкӏагъэнтӏысыкӏ	пэрытӏысыкӏагъэнтӏысыкӏ	дыпэрытӏысыкӏагъэнтӏысыкӏ	фыпэрытӏысыкӏагъэнтӏысыкӏ	пэрытӏысыкӏагъэнтӏысыкӏ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏагъэнукъым	упэрытӏысыкӏагъэнукъым	пэрытӏысыкӏагъэнукъым	дыпэрытӏысыкӏагъэнукъым	фыпэрытӏысыкӏагъэнукъым	пэрытӏысыкӏагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏагъэнут	упэрытӏысыкӏагъэнут	пэрытӏысыкӏагъэнут	дыпэрытӏысыкӏагъэнут	фыпэрытӏысыкӏагъэнут	пэрытӏысыкӏагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏагъэнутэкъым	упэрытӏысыкӏагъэнутэкъым	пэрытӏысыкӏагъэнутэкъым	дыпэрытӏысыкӏагъэнутэкъым	фыпэрытӏысыкӏагъэнутэкъым	пэрытӏысыкӏагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏагъэну	упэрытӏысыкӏагъэну	пэрытӏысыкӏагъэну	дыпэрытӏысыкӏагъэну	фыпэрытӏысыкӏагъэну	пэрытӏысыкӏагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏагъэнукъэ	упэрытӏысыкӏагъэнукъэ	пэрытӏысыкӏагъэнукъэ	дыпэрытӏысыкӏагъэнукъэ	фыпэрытӏысыкӏагъэнукъэ	пэрытӏысыкӏагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏагъэнут	упэрытӏысыкӏагъэнут	пэрытӏысыкӏагъэнут	дыпэрытӏысыкӏагъэнут	фыпэрытӏысыкӏагъэнут	пэрытӏысыкӏагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпэрытӏысыкӏагъэнутэкъэ	упэрытӏысыкӏагъэнутэкъэ	пэрытӏысыкӏагъэнутэкъэ	дыпэрытӏысыкӏагъэнутэкъэ	фыпэрытӏысыкӏагъэнутэкъэ	пэрытӏысыкӏагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпэрытӏысыкӏ	упэрытӏысыкӏ	пэрытӏысыкӏ	дыпэрытӏысыкӏ	фыпэрытӏысыкӏ	пэрытӏысыкӏ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэрымытӏысыкӏ	упэрымытӏысыкӏ	пэрымытӏысыкӏ	дыпэрымытӏысыкӏ	фыпэрымытӏысыкӏ	пэрымытӏысыкӏ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпэрытӏысыкӏа	упэрытӏысыкӏа	пэрытӏысыкӏа	дыпэрытӏысыкӏа	фыпэрытӏысыкӏа	пэрытӏысыкӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэрымытӏысыкӏа	упэрымытӏысыкӏа	пэрымытӏысыкӏа	дыпэрымытӏысыкӏа	фыпэрымытӏысыкӏа	пэрымытӏысыкӏа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпэрытӏысыкӏыгъа	упэрытӏысыкӏыгъа	пэрытӏысыкӏыгъа	дыпэрытӏысыкӏыгъа	фыпэрытӏысыкӏыгъа	пэрытӏысыкӏыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэрымытӏысыкӏыгъа	упэрымытӏысыкӏыгъа	пэрымытӏысыкӏыгъа	дыпэрымытӏысыкӏыгъа	фыпэрымытӏысыкӏыгъа	пэрымытӏысыкӏыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпэрытӏысыкӏын	упэрытӏысыкӏын	пэрытӏысыкӏын	дыпэрытӏысыкӏын	фыпэрытӏысыкӏын	пэрытӏысыкӏын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэрымытӏысыкӏын	упэрымытӏысыкӏын	пэрымытӏысыкӏын	дыпэрымытӏысыкӏын	фыпэрымытӏысыкӏын	пэрымытӏысыкӏын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпэрытӏысыкӏыну	упэрытӏысыкӏыну	пэрытӏысыкӏыну	дыпэрытӏысыкӏыну	фыпэрытӏысыкӏыну	пэрытӏысыкӏыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэрымытӏысыкӏыну	упэрымытӏысыкӏыну	пэрымытӏысыкӏыну	дыпэрымытӏысыкӏыну	фыпэрымытӏысыкӏыну	пэрымытӏысыкӏыну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъупэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэрытӏысыкӏ	узэрыпэрытӏысыкӏ	зэрыпэрытӏысыкӏ	дызэрыпэрытӏысыкӏ	фызэрыпэрытӏысыкӏ	зэрыпэрытӏысыкӏ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпэрымытӏысыкӏ	узэрыпэрымытӏысыкӏ	зэрыпэрымытӏысыкӏ	дызэрыпэрымытӏысыкӏ	фызэрыпэрымытӏысыкӏ	зэрыпэрымытӏысыкӏ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэрытӏысыкӏа	узэрыпэрытӏысыкӏа	зэрыпэрытӏысыкӏа	дызэрыпэрытӏысыкӏа	фызэрыпэрытӏысыкӏа	зэрыпэрытӏысыкӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпэрымытӏысыкӏа	узэрыпэрымытӏысыкӏа	зэрыпэрымытӏысыкӏа	дызэрыпэрымытӏысыкӏа	фызэрыпэрымытӏысыкӏа	зэрыпэрымытӏысыкӏа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэрытӏысыкӏыгъа	узэрыпэрытӏысыкӏыгъа	зэрыпэрытӏысыкӏыгъа	дызэрыпэрытӏысыкӏыгъа	фызэрыпэрытӏысыкӏыгъа	зэрыпэрытӏысыкӏыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпэрымытӏысыкӏыгъа	узэрыпэрымытӏысыкӏыгъа	зэрыпэрымытӏысыкӏыгъа	дызэрыпэрымытӏысыкӏыгъа	фызэрыпэрымытӏысыкӏыгъа	зэрыпэрымытӏысыкӏыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэрытӏысыкӏын	узэрыпэрытӏысыкӏын	зэрыпэрытӏысыкӏын	дызэрыпэрытӏысыкӏын	фызэрыпэрытӏысыкӏын	зэрыпэрытӏысыкӏын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпэрымытӏысыкӏын	узэрыпэрымытӏысыкӏын	зэрыпэрымытӏысыкӏын	дызэрыпэрымытӏысыкӏын	фызэрыпэрымытӏысыкӏын	зэрыпэрымытӏысыкӏын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэрытӏысыкӏыну	узэрыпэрытӏысыкӏыну	зэрыпэрытӏысыкӏыну	дызэрыпэрытӏысыкӏыну	фызэрыпэрытӏысыкӏыну	зэрыпэрытӏысыкӏыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпэрымытӏысыкӏыну	узэрыпэрымытӏысыкӏыну	зэрыпэрымытӏысыкӏыну	дызэрыпэрымытӏысыкӏыну	фызэрыпэрымытӏысыкӏыну	зэрыпэрымытӏысыкӏыну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэрытӏысыкӏ	ущыпэрытӏысыкӏ	щыпэрытӏысыкӏ	дыщыпэрытӏысыкӏ	фыщыпэрытӏысыкӏ	щыпэрытӏысыкӏ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпэрымытӏысыкӏ	ущыпэрымытӏысыкӏ	щыпэрымытӏысыкӏ	дыщыпэрымытӏысыкӏ	фыщыпэрымытӏысыкӏ	щыпэрымытӏысыкӏ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэрытӏысыкӏа	ущыпэрытӏысыкӏа	ущыпэрытӏысыкӏа	дыщыпэрытӏысыкӏа	фыщыпэрытӏысыкӏа	щыпэрытӏысыкӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпэрымытӏысыкӏа	фыщипэрымытӏысыкӏа	щыпэрымытӏысыкӏа	дыщыпэрымытӏысыкӏа	фыщыпэрымытӏысыкӏа	щыпэрымытӏысыкӏа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэрытӏысыкӏыгъа	ущыпэрытӏысыкӏыгъа	щыпэрытӏысыкӏыгъа	дыщыпэрытӏысыкӏыгъа	фыщыпэрытӏысыкӏыгъа	щыпэрытӏысыкӏыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпэрымытӏысыкӏыгъа	ущыпэрымытӏысыкӏыгъа	щыпэрымытӏысыкӏыгъа	дыщыпэрымытӏысыкӏыгъа	фыщыпэрымытӏысыкӏыгъа	щыпэрымытӏысыкӏыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэрытӏысыкӏын	ущыпэрытӏысыкӏын	щыпэрытӏысыкӏын	дыщыпэрытӏысыкӏын	фыщыпэрытӏысыкӏын	щыпэрытӏысыкӏын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпэрымытӏысыкӏын	ущыпэрытӏысыкӏын	щыпэрымытӏысыкӏын	дыщыпэрымытӏысыкӏын	фыщыпэрымытӏысыкӏын	щыпэрымытӏысыкӏын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэрытӏысыкӏыну	ущыпэрытӏысыкӏыну	щыпэрытӏысыкӏыну	дыщыпэрытӏысыкӏыну	фыщыпэрытӏысыкӏыну	щыпэрытӏысыкӏыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпэрымытӏысыкӏыну	ущыпэрымытӏысыкӏыну	щыпэрымытӏысыкӏыну	дыщыпэрымытӏысыкӏыну	фыщыпэрымытӏысыкӏыну	щыпэрымытӏысыкӏыну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпэрытӏысыкӏ	уздыпэрытӏысыкӏ	здыпэрытӏысыкӏ	дыздыпэрытӏысыкӏ	фыздыпэрытӏысыкӏ	здыпэрытӏысыкӏ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпэрымытӏысыкӏ	уздыпэрымытӏысыкӏ	здыпэрымытӏысыкӏ	дыздыпэрымытӏысыкӏ	фыздыпэрымытӏысыкӏ	здыпэрымытӏысыкӏ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпэрытӏысыкӏа	уздыпэрытӏысыкӏа	здыпэрытӏысыкӏа	дыздыпэрытӏысыкӏа	фыздыпэрытӏысыкӏа	здыпэрытӏысыкӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпэрымытӏысыкӏа	уздыпэрымытӏысыкӏа	здыпэрымытӏысыкӏа	дыздыпэрымытӏысыкӏа	фыздыпэрымытӏысыкӏа	здыпэрымытӏысыкӏа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпэрытӏысыкӏыгъа	уздыпэрытӏысыкӏыгъа	здыпэрытӏысыкӏыгъа	дыздыпэрытӏысыкӏыгъа	фыздыпэрытӏысыкӏыгъа	здыпэрытӏысыкӏыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпэрымытӏысыкӏыгъа	уздыпэрымытӏысыкӏыгъа	здыпэрымытӏысыкӏыгъа	дыздыпэрымытӏысыкӏыгъа	фыздыпэрымытӏысыкӏыгъа	здыпэрымытӏысыкӏыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпэрытӏысыкӏын	уздыпэрытӏысыкӏын	здыпэрытӏысыкӏын	дыздыпэрытӏысыкӏын	фыздыпэрытӏысыкӏын	здыпэрытӏысыкӏын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпэрымытӏысыкӏын	уздыпэрымытӏысыкӏын	здыпэрымытӏысыкӏын	дыздыпэрымытӏысыкӏын	фыздыпэрымытӏысыкӏын	здыпэрымытӏысыкӏын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпэрытӏысыкӏыну	уздыпэрытӏысыкӏыну	здыпэрытӏысыкӏыну	дыздыпэрытӏысыкӏыну	фыздыпэрытӏысыкӏыну	здыпэрытӏысыкӏыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпэрымытӏысыкӏыну	уздыпэрымытӏысыкӏыну	здыпэрымытӏысыкӏыну	дыздыпэрымытӏысыкӏыну	фыздыпэрымытӏысыкӏыну	здыпэрымытӏысыкӏыну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпэрытӏысыкӏ	ущӀыпэрытӏысыкӏ	щӀыпэрытӏысыкӏ	дыщӀыпэрытӏысыкӏ	фыщӀыпэрытӏысыкӏ	щӀыпэрытӏысыкӏ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпэрымытӏысыкӏ	ущӀыпэрымытӏысыкӏ	щӀыпэрымытӏысыкӏ	дыщӀыпэрымытӏысыкӏ	фыщӀыпэрымытӏысыкӏ	щӀыпэрымытӏысыкӏ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпэрытӏысыкӏа	ущӀыпэрытӏысыкӏӀетӏысыкӏа	щӀыпэрытӏысыкӏа	дыщӀыпэрытӏысыкӏа	фыщӀыпэрытӏысыкӏа	щӀыпэрытӏысыкӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпэрымытӏысыкӏа	ущӀыпэрымытӏысыкӏа	щӀыпэрымытӏысыкӏа	дыщӀыпэрымытӏысыкӏа	фыщӀыпэрымытӏысыкӏа	щӀыпэрымытӏысыкӏа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпэрытӏысыкӏыгъа	ущӀыпэрытӏысыкӏыгъа	щӀыпэрытӏысыкӏыгъа	дыщӀыпэрытӏысыкӏыгъа	фыщӀыпэрытӏысыкӏыгъа	щӀыпэрытӏысыкӏыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпэрымытӏысыкӏыгъа	ущӀыпэрымытӏысыкӏыгъа	щӀыпэрымытӏысыкӏыгъа	дыщӀыпэрымытӏысыкӏыгъа	фыщӀыпэрымытӏысыкӏыгъа	щӀыпэрымытӏысыкӏыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпэрытӏысыкӏын	ущӀыпэрытӏысыкӏын	щӀыпэрытӏысыкӏын	дыщӀыпэрытӏысыкӏын	фыщӀыпэрытӏысыкӏын	щӀыпэрытӏысыкӏын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпэрымытӏысыкӏын	ущӀыпэрымытӏысыкӏын	щӀыпэрымытӏысыкӏын	дыщӀыпэрымытӏысыкӏын	фыщӀыпэрымытӏысыкӏын	щӀыпэрымытӏысыкӏын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпэрытӏысыкӏыну	ущӀыпэрытӏысыкӏыну	щӀыпэрытӏысыкӏыну	дыщӀыпэрытӏысыкӏыну	фыщӀыпэрытӏысыкӏыну	щӀыпэрытӏысыкӏыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпэрымытӏысыкӏыну	ущӀыпэрымытӏысыкӏыну	щӀыпэрымытӏысыкӏыну	дыщӀыпэрымытӏысыкӏыну	фыщӀыпэрымытӏысыкӏыну	щӀыпэрымытӏысыкӏыну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпэрытӏысыкӏыу	упэрытӏысыкӏыу	пэрытӏысыкӏыу	дыпэрытӏысыкӏыу	фыпэрытӏысыкӏыу	пэрытӏысыкӏыу / пэрытӏысыкӏхэу
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэрымытӏысыкӏыу	упэрымытӏысыкӏыу	пэрымытӏысыкӏыу	дыпэрымытӏысыкӏыу	фыпэрымытӏысыкӏыу	пэрымытӏысыкӏыу / пэрытӏысыкӏхэу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпэрытӏысыкӏауэ	упэрытӏысыкӏауэ	пэрытӏысыкӏауэ	дыпэрытӏысыкӏауэ	фыпэрытӏысыкӏауэ	пэрытӏысыкӏауэ / пэрытӏысыкӏахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэрымытӏысыкӏауэ	упэрымытӏысыкӏауэ	пэрымытӏысыкӏауэ	дыпэрымытӏысыкӏауэ	фыпэрымытӏысыкӏауэ	пэрымытӏысыкӏауэ / пэрымытӏысыкӏахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сыпэрытӏысыкӏыурэ	упэрытӏысыкӏыурэ	пэрытӏысыкӏыурэ	дыпэрытӏысыкӏыурэ	фыпэрытӏысыкӏыурэ	пэрытӏысыкӏыурэ / пэрытӏысыкӏхэурэ пэрытӏысыкӏ(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сыпэрымытӏысыкӏыурэ	упэрымытӏысыкӏыурэ	пэрымытӏысыкӏыурэ	дыпэрымытӏысыкӏыурэ	фыпэрымытӏысыкӏыурэ	пэрымытӏысыкӏыурэ / пэрымытӏысыкӏхэурэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыппэротӏысыкӏ	сыпэротӏысыкӏ	--	сыфпэротӏысыкӏ	сапэротӏысыкӏ(хэ)
уэ	успэротӏысыкӏ	--	упэротӏысыкӏ	утпэротӏысыкӏ	--	уапэротӏысыкӏ(хэ)
ар	спэротӏысыкӏ	ппэротӏысыкӏ	пэротӏысыкӏ	тпэротӏысыкӏ	фпэротӏысыкӏ	япэротӏысыкӏ(хэ)
дэ	--	дыппэротӏысыкӏ	дыпэротӏысыкӏ	--	дыфпэротӏысыкӏ	дапэротӏысыкӏ(хэ)
фэ	фыспэротӏысыкӏ	--	фыпэротӏысыкӏ	фытпэротӏысыкӏ	--	фапэротӏысыкӏ(хэ)
ахэр	спэротӏысыкӏ	ппэротӏысыкӏ	пэротӏысыкӏ	тпэротӏысыкӏ	фпэротӏысыкӏ	япэротӏысыкӏ(хэ)

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыппэры[тӏысыкӏрэ]	сыпэры[тӏысыкӏрэ]	--	сыфпэры[тӏысыкӏрэ]	сапэры[тӏысыкӏ(хэ)рэ]
уэ	успэры[тӏысыкӏрэ]	--	упэры[тӏысыкӏрэ]	утпэры[тӏысыкӏрэ]	--	уапэры[тӏысыкӏ(хэ)рэ]
ар	спэры[тӏысыкӏрэ]	ппэры[тӏысыкӏрэ]	пэры[тӏысыкӏрэ]	тпэры[тӏысыкӏрэ]	фпэры[тӏысыкӏрэ]	япэры[тӏысыкӏ(хэ)рэ]
дэ	--	дыппэры[тӏысыкӏрэ]	дыпэры[тӏысыкӏрэ]	--	дыфпэры[тӏысыкӏрэ]	дапэры[тӏысыкӏ(хэ)рэ]
фэ	фыспэры[тӏысыкӏрэ]	--	фыпъэпэры[тӏысыкӏрэ]	фытпэры[тӏысыкӏрэ]	--	фапэры[тӏысыкӏ(хэ)рэ]
ахэр	спэры[тӏысыкӏрэ]	ппэры[тӏысыкӏрэ]	пэры[тӏысыкӏрэ]	тпэры[тӏысыкӏрэ]	фпэры[тӏысыкӏрэ]	япэры[тӏысыкӏ(хэ)рэ]

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[тӏысыкӏ]	[тӏысыкӏ]ыр	--	[тӏысыкӏ]хэр
Эргативнэ:	[тӏысыкӏ]	[тӏысыкӏ]ым	--	[тӏысыкӏ]хэм
Послеложнэ:	[тӏысыкӏ]кӀэ	[тӏысыкӏ]ымкӀэ	[тӏысыкӏ]хэкӀэ	[тӏысыкӏ]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[тӏысыкӏ]ыу	[тӏысыкӏ]ырауэ	[тӏысыкӏ]хэу	[тӏысыкӏ]хэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[тӏысыкӏ]а	[тӏысыкӏ]ар	--	[тӏысыкӏ]ахэр
Эргативнэ:	[тӏысыкӏ]а	[тӏысыкӏ]ам	--	[тӏысыкӏ]ахэм
Послеложнэ:	[тӏысыкӏ]акӀэ	[тӏысыкӏ]амкӀэ	[тӏысыкӏ]ахэкӀэ	[тӏысыкӏ]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[тӏысыкӏ]ауэ	[тӏысыкӏ]арауэ	[тӏысыкӏ]ахэу	[тӏысыкӏ]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[тӏысыкӏ]ын	[тӏысыкӏ]ыныр	--	[тӏысыкӏ]ынхэр
Эргативнэ:	[тӏысыкӏ]ын	[тӏысыкӏ]ыным	--	[тӏысыкӏ]ынхэм
Послеложнэ:	[тӏысыкӏ]ынкӀэ	[тӏысыкӏ]ынымкӀэ	[тӏысыкӏ]ынхэкӀэ	[тӏысыкӏ]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[тӏысыкӏ]ыну	[тӏысыкӏ]ынырауэ	[тӏысыкӏ]ынхэу	[тӏысыкӏ]ынхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[тӏысыкӏ]ыну	[тӏысыкӏ]ынур	--	[тӏысыкӏ]ынухэр
Эргативнэ:	[тӏысыкӏ]ыну	[тӏысыкӏ]ынум	--	[тӏысыкӏ]ынухэм
Послеложнэ:	[тӏысыкӏ]ынукӀэ	[тӏысыкӏ]ынумкӀэ	[тӏысыкӏ]ынухэкӀэ	[тӏысыкӏ]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[тӏысыкӏ]ынууэ	[тӏысыкӏ]ынурауэ	[тӏысыкӏ]ынухэу	[тӏысыкӏ]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. ПэрыкӀуэту тӀысын.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Жьэгум пэрытӀысыкӀын.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• пэрытӏысыкӏын: sit back away from sth
• Жьэгум пэрытӀысыкӀын: sit back away from the hearth

УРЫСЫБЗЭ

• пэрытӏысыкӏын: отсесть от чего-л.
• Жьэгум пэрытӀысыкӀын: отсесть от очага.

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын