пэрыфэхъуэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [pɐrǝfɐˈχʷɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• пэ- + ры- + [фэхъу] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "пэрыфэхъуэн"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	пэрыфэхъуэн
щымыӀэныгъэ:	пэрымыфэхъуэн

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуэн	упэрыфэхъуэн	пэрыфэхъуэн	дыпэрыфэхъуэн	фыпэрыфэхъуэн	пэрыфэхъуэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыфэхъуэн	упэрымыфэхъуэн	пэрымыфэхъуэн	дыпэрымыфэхъуэн	фыпэрымыфэхъуэн	пэрымыфэхъуэн(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	пэрыфахъуэ!	фыпэрыфахъуэ!
щымыӀэныгъэ:	упэрымыфахъуэ!	фыпэрымыфахъуэ!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпэрырефахъуэ	упэрырефахъуэ	пэрырефахъуэ	дыпэрырефахъуэ	фыпэрырефахъуэ	пэрырефахъуэ
щымыӀэныгъэ:	сыпэрыремыфахъуэ	упэрыремыфахъуэ	пэрыремыфахъуэ	дыпэрыремыфахъуэ	фыпэрыремыфахъуэ	пэрыремыфахъуэ

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрофахъуэ(р)	упэрофахъуэ(р)	пэрофахъуэ(р)	пэрофахъуэ(р)	фыпэрофахъуэ(р)	пэрофахъуэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыфахъуэркъым	упэрыфахъуэркъым	пэрыфахъуэркъым	дыпэрыфахъуэркъым	фыпэрыфахъуэркъым	пэрыфахъуэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрыфахъуэ(р)т	упэрыфахъуэ(р)т	пэрыфахъуэ(р)т	дыпэрыфахъуэ(р)т	фыпэрыфахъуэ(р)т	пэрыфахъуэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыфахъуэ(р)тэкъым	упэрыфахъуэ(р)тэкъым	пэрыфахъуэ(р)тэкъым	дыпэрыфахъуэ(р)тэкъым	фыпэрыфахъуэ(р)тэкъым	пэрыфахъуэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуащ	упэрыфэхъуащ	пэрыфэхъуащ	дыпэрыфэхъуащ	фыпэрыфэхъуащ	пэрыфэхъуа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуакъым	упэрыфэхъуакъым	пэрыфэхъуакъым	дыпэрыфэхъуакъым	фыпэрыфэхъуакъым	пэрыфэхъуа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуат	упэрыфэхъуат	пэрыфэхъуат	дыпэрыфэхъуат	фыпэрыфэхъуат	пэрыфэхъуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуатэкъым	упэрыфэхъуатэкъым	пэрыфэхъуатэкъым	дыпэрыфэхъуатэкъым	фыпэрыфэхъуатэкъым	пэрыфэхъуа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуэгъащ	упэрыфэхъуэгъащ	пэрыфэхъуэгъащ	дыпэрыфэхъуэгъащ	фыпэрыфэхъуэгъащ	пэрыфэхъуэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуэгъакъым	упэрыфэхъуэгъакъым	пэрыфэхъуэгъакъым	дыпэрыфэхъуэгъакъым	фыпэрыфэхъуэгъакъым	пэрыфэхъуэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуэгъат	упэрыфэхъуэгъат	пэрыфэхъуэгъат	дыпэрыфэхъуэгъат	фыпэрыфэхъуэгъат	пэрыфэхъуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуэгъатэкъым	упэрыфэхъуэгъатэкъым	пэрыфэхъуэгъатэкъым	дыпэрыфэхъуэгъатэкъым	фыпэрыфэхъуэгъатэкъым	пэрыфэхъуэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпэрыфахъуэщ	упэрыфахъуэщ	пэрыфахъуэщ	дыпэрыфахъуэщ	фыпэрыфахъуэщ	пэрыфахъуэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыфахъуэкъым	упэрыфахъуэкъым	пэрыфахъуэкъым	дыпэрыфахъуэкъым	фыпэрыфахъуэкъым	пэрыфахъуэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпэрыфахъуэт	упэрыфахъуэт	пэрыфахъуэт	дыпэрыфахъуэт	фыпэрыфахъуэт	пэрыфахъуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыфахъуэтэкъым	упэрыфахъуэтэкъым	пэрыфахъуэтэкъым	дыпэрыфахъуэтэкъым	фыпэрыфахъуэтэкъым	пэрыфахъуэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуэнщ	упэрыфэхъуэнщ	пэрыфэхъуэнщ	дыпэрыфэхъуэнщ	фыпэрыфэхъуэнщ	пэрыфэхъуэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуэнкъым	упэрыфэхъуэнкъым	пэрыфэхъуэнкъым	дыпэрыфэхъуэнкъым	фыпэрыфэхъуэнкъым	пэрыфэхъуэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуэнущ	упэрыфэхъуэнущ	пэрыфэхъуэнущ	дыпэрыфэхъуэнущ	фыпэрыфэхъуэнущ	пэрыфэхъуэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуэнукъым	упэрыфэхъуэнукъым	пэрыфэхъуэнукъым	дыпэрыфэхъуэнукъым	фыпэрыфэхъуэнукъым	пэрыфэхъуэну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыфахъуэрэ	упэрыфахъуэрэ	пэрыфахъуэрэ	дыпэрыфахъуэрэ	фыпэрыфахъуэрэ	пэрыфахъуэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыфахъуэркъэ	упэрыфахъуэркъэ	пэрыфахъуэркъэ	дыпэрыфахъуэркъэ	фыпэрыфахъуэркъэ	пэрыфахъуэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрыфахъуэ(р)т	упэрыфахъуэ(р)т	пэрыфахъуэ(р)т	дыпэрыфахъуэ(р)т	фыпэрыфахъуэ(р)т	пэрыфахъуэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыфахъуэ(р)тэкъэ	упэрыфахъуэ(р)тэкъэ	пэрыфахъуэ(р)тэкъэ	дыпэрыфахъуэ(р)тэкъэ	фыпэрыфахъуэ(р)тэкъэ	пэрыфахъуэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуа	упэрыфэхъуа	пэрыфэхъуа	дыпэрыфэхъуа	фыпэрыфэхъуа	пэрыфэхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуакъэ	упэрыфэхъуакъэ	пэрыфэхъуакъэ	дыпэрыфэхъуакъэ	фыпэрыфэхъуакъэ	пэрыфэхъуа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуат	упэрыфэхъуат	пэрыфэхъуат	дыпэрыфэхъуат	фыпэрыфэхъуат	пэрыфэхъуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуатэкъэ	упэрыфэхъуатэкъэ	пэрыфэхъуатэкъэ	дыпэрыфэхъуатэкъэ	фыпэрыфэхъуатэкъэ	пэрыфэхъуа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуэгъа	упэрыфэхъуэгъа	пэрыфэхъуэгъа	дыпэрыфэхъуэгъа	фыпэрыфэхъуэгъа	пэрыфэхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуэгъакъэ	упэрыфэхъуэгъакъэ	пэрыфэхъуэгъакъэ	дыпэрыфэхъуэгъакъэ	фыпэрыфэхъуэгъакъэ	пэрыфэхъуэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуэгъат	упэрыфэхъуэгъат	пэрыфэхъуэгъат	дыпэрыфэхъуэгъат	фыпэрыфэхъуэгъат	пэрыфэхъуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуэгъатэкъэ	упэрыфэхъуэгъатэкъэ	пэрыфэхъуэгъатэкъэ	дыпэрыфэхъуэгъатэкъэ	фыпэрыфэхъуэгъатэкъэ	пэрыфэхъуэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпэрыфахъуэ	упэрыфахъуэ	пэрыфахъуэ	дыпэрыфахъуэ	фыпэрыфахъуэ	пэрыфахъуэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыфахъуэкъэ	упэрыфахъуэкъэ	пэрыфахъуэкъэ	дыпэрыфахъуэкъэ	фыпэрыфахъуэкъэ	пэрыфахъуэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпэрыфахъуэт	упэрыфахъуэт	пэрыфахъуэт	дыпэрыфахъуэт	фыпэрыфахъуэт	пэрыфахъуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыфахъуэтэкъэ	упэрыфахъуэтэкъэ	пэрыфахъуэтэкъэ	дыпэрыфахъуэтэкъэ	фыпэрыфахъуэтэкъэ	пэрыфахъуэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуэн	упэрыфэхъуэн	пэрыфэхъуэн	дыпэрыфэхъуэн	фыпэрыфэхъуэн	пэрыфэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуэнкъэ	упэрыфэхъуэнкъэ	пэрыфэхъуэнкъэ	дыпэрыфэхъуэнкъэ	фыпэрыфэхъуэнкъэ	пэрыфэхъуэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуэну	упэрыфэхъуэну	пэрыфэхъуэну	дыпэрыфэхъуэну	фыпэрыфэхъуэну	пэрыфэхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуэнукъэ	упэрыфэхъуэнукъэ	пэрыфэхъуэнукъэ	дыпэрыфэхъуэнукъэ	фыпэрыфэхъуэнукъэ	пэрыфэхъуэну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыфахъуэмэ	упэрыфахъуэмэ	пэрыфахъуэмэ	дыпэрыфахъуэмэ	фыпэрыфахъуэмэ	пэрыфахъуэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыфахъуэмэ	упэрымыфахъуэмэ	пэрымыфахъуэмэ	дыпэрымыфахъуэмэ	фыпэрымыфахъуэмэ	пэрымыфахъуэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуамэ	упэрыфэхъуамэ	пэрыфэхъуамэ	дыпэрыфэхъуамэ	фыпэрыфэхъуамэ	пэрыфэхъуа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыфэхъуамэ	упэрымыфэхъуамэ	пэрымыфэхъуамэ	дыпэрымыфэхъуамэ	фыпэрымыфэхъуамэ	пэрмыфэхъуа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуэгъамэ	упэрыфэхъуэгъамэ	пэрыфэхъуэгъамэ	дыпэрыфэхъуэгъамэ	фыпэрыфэхъуэгъамэ	пэрыфэхъуэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыфэхъуэгъамэ	упэрымыфэхъуэгъамэ	пэрымыфэхъуэгъамэ	дыпэрымыфэхъуэгъамэ	фыпэрымыфэхъуэгъамэ	пэрымыфэхъуэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуэнмэ	упэрыфэхъуэнмэ	пэрыфэхъуэнмэ	дыпэрыфэхъуэнмэ	фыпэрыфэхъуэнмэ	пэрыфэхъуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыфэхъуэнмэ	упэрымыфэхъуэнмэ	пэрымыфэхъуэнмэ	дыпэрымыфэхъуэнмэ	фыпэрымыфэхъуэнмэ	пэрымыфэхъуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуэнумэ	упэрыфэхъуэнумэ	пэрыфэхъуэнумэ	дыпэрыфэхъуэнумэ	фыпэрыфэхъуэнумэ	пэрыфэхъуэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыфэхъуэнумэ	упэрымыфэхъуэнумэ	пэрымыфэхъуэнумэ	дыпэрымыфэхъуэнумэ	фыпэрымыфэхъуэнумэ	пэрымыфэхъуэну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыфахъуэтэмэ	упэрыфахъуэтэмэ	пэрыфахъуэтэмэ	дыпэрыфахъуэтэмэ	фыпэрыфахъуэтэмэ	пэрыфахъуэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыфахъуэтэмэ	упэрымыфахъуэтэмэ	пэрымыфахъуэтэмэ	дыпэрымыфахъуэтэмэ	фыпэрымыфахъуэтэмэ	пэрымыфахъуэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуатэмэ	упэрыфэхъуатэмэ	пэрыфэхъуатэмэ	дыпэрыфэхъуатэмэ	фыпэрыфэхъуатэмэ	пэрыфэхъуа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыфэхъуатэмэ	упэрымыфэхъуатэмэ	пэрымыфэхъуатэмэ	дыпэрымыфэхъуатэмэ	фыпэрымыфэхъуатэмэ	пэрымыфэхъуа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуэгъатэмэ	упэрыфэхъуэгъатэмэ	пэрыфэхъуэгъатэмэ	дыпэрыфэхъуэгъатэмэ	фыпэрыфэхъуэгъатэмэ	пэрыфэхъуэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыфэхъуэгъатэмэ	упэрымыфэхъуэгъатэмэ	пэрымыфэхъуэгъатэмэ	дыпэрымыфэхъуэгъатэмэ	фыпэрымыфэхъуэгъатэмэ	пэрымыфэхъуэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуэнтэмэ	упэрыфэхъуэнтэмэ	пэрыфэхъуэнтэмэ	дыпэрыфэхъуэнтэмэ	фыпэрыфэхъуэнтэмэ	пэрыфэхъуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыфэхъуэнтэмэ	упэрымыфэхъуэнтэмэ	пэрымыфэхъуэнтэмэ	дыпэрымыфэхъуэнтэмэ	фыпэрымыфэхъуэнтэмэ	пэрымыфэхъуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуэнутэмэ	упэрыфэхъуэнутэмэ	пэрыфэхъуэнутэмэ	дыпэрыфэхъуэнутэмэ	фыпэрыфэхъуэнутэмэ	пэрыфэхъуэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыфэхъуэнутэмэ	упэрымыфэхъуэнутэмэ	пэрымыфэхъуэнутэмэ	дыпэрымыфэхъуэнутэмэ	фыпэрымыфэхъуэнутэмэ	пэрымыфэхъуэну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуэнт	упэрыфэхъуэнт	пэрыфэхъуэнт	дыпэрыфэхъуэнт	фыпэрыфэхъуэнт	пэрыфэхъуэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуэнтэкъым	упэрыфэхъуэнтэкъым	пэрыфэхъуэнтэкъым	дыпэрыфэхъуэнтэкъым	фыпэрыфэхъуэнтэкъым	пэрыфэхъуэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуэнут	упэрыфэхъуэнут	пэрыфэхъуэнут	дыпэрыфэхъуэнут	фыпэрыфэхъуэнут	пэрыфэхъуэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуэнутэкъым	упэрыфэхъуэнутэкъым	пэрыфэхъуэнутэкъым	дыпэрыфэхъуэнутэкъым	фыпэрыфэхъуэнутэкъым	пэрыфэхъуэну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыфахъуэми	упэрыфахъуэми	пэрыфахъуэми	дыпэрыфахъуэми	фыпэрыфахъуэми	пэрыфахъуэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыфахъуэми	упэрымыфахъуэми	пэрымыфахъуэми	дыпэрымыфахъуэми	фыпэрымыфахъуэми	пэрымыфахъуэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуами	упэрыфэхъуами	пэрыфэхъуами	дыпэрыфэхъуами	фыпэрыфэхъуами	пэрыфэхъуа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыфэхъуами	упэрымыфэхъуами	пэрымыфэхъуами	дыпэрымыфэхъуами	фыпэрымыфэхъуами	пэрымыфэхъуа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуэгъами	упэрыфэхъуэгъами	пэрыфэхъуэгъами	дыпэрыфэхъуэгъами	фыпэрыфэхъуэгъами	пэрыфэхъуэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыфэхъуэгъами	упэрымыфэхъуэгъами	пэрымыфэхъуэгъами	дыпэрымыфэхъуэгъами	фыпэрымыфэхъуэгъами	пэрымыфэхъуэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуэнми	упэрыфэхъуэнми	пэрыфэхъуэнми	дыпэрыфэхъуэнми	фыпэрыфэхъуэнми	пэрыфэхъуэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыфэхъуэнми	упэрымыфэхъуэнми	пэрымыфэхъуэнми	дыпэрымыфэхъуэнми	фыпэрымыфэхъуэнми	пэрымыфэхъуэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуэнуми	упэрыфэхъуэнуми	пэрыфэхъуэнуми	дыпэрыфэхъуэнуми	фыпэрыфэхъуэнуми	пэрыфэхъуэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыфэхъуэнуми	упэрымыфэхъуэнуми	пэрымыфэхъуэнуми	дыпэрымыфэхъуэнуми	фыпэрымыфэхъуэнуми	пэрымыфэхъуэну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыфахъуэтэми	упэрыфахъуэтэми	пэрыфахъуэтэми	дыпэрыфахъуэтэми	фыпэрыфахъуэтэми	пэрыфахъуэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыфахъуэтэми	упэрымыфахъуэтэми	пэрымыфахъуэтэми	дыпэрымыфахъуэтэми	фыпэрымыфахъуэтэми	пэрымыфахъуэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуатэми	упэрыфэхъуатэми	пэрыфэхъуатэми	дыпэрыфэхъуатэми	фыпэрыфэхъуатэми	пэрыфэхъуа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыфэхъуатэми	упэрымыфэхъуатэми	пэрымыфэхъуатэми	дыпэрымыфэхъуатэми	фыпэрымыфэхъуатэми	пэрымыфэхъуа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуэгъатэми	упэрыфэхъуэгъатэми	пэрыфэхъуэгъатэми	дыпэрыфэхъуэгъатэми	фыпэрыфэхъуэгъатэми	пэрыфэхъуэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыфэхъуэгъатэми	упэрымыфэхъуэгъатэми	пэрымыфэхъуэгъатэми	дыпэрымыфэхъуэгъатэми	фыпэрымыфэхъуэгъатэми	пэрымыфэхъуэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуэнтэми	упэрыфэхъуэнтэми	пэрыфэхъуэнтэми	дыпэрыфэхъуэнтэми	фыпэрыфэхъуэнтэми	пэрыфэхъуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыфэхъуэнтэми	упэрымыфэхъуэнтэми	пэрымыфэхъуэнтэми	дыпэрымыфэхъуэнтэми	фыпэрымыфэхъуэнтэми	пэрымыфэхъуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуэнутэми	упэрыфэхъуэнутэми	пэрыфэхъуэнутэми	дыпэрыфэхъуэнутэми	фыпэрыфэхъуэнутэми	пэрыфэхъуэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыфэхъуэнутэми	упэрымыфэхъуэнутэми	пэрымыфэхъуэнутэми	дыпэрымыфэхъуэнутэми	фыпэрымыфэхъуэнутэми	пэрымыфэхъуэну(хэ)тэми

гъэщӀэгъфэхъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуаи	упэрыфэхъуаи	пэрыфэхъуаи	дыпэрыфэхъуаи	фыпэрыфэхъуаи	пэрыфэхъуаи
щымыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуакъыми	упэрыфэхъуакъыми	пэрыфэхъуакъыми	дыпэрыфэхъуакъыми	фыпэрыфэхъуакъыми	пэрыфэхъуакъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуащэрэт	упэрыфэхъуащэрэт	пэрыфэхъуащэрэт	дыпэрыфэхъуащэрэт	фыпэрыфэхъуащэрэт	пэрыфэхъуащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыфэхъуащэрэт	упэрымыфэхъуащэрэт	пэрымыфэхъуащэрэт	дыпэрымыфэхъуащэрэт	фыпэрымыфэхъуащэрэт	пэрымыфэхъуащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуагъэнщ	упэрыфэхъуагъэнщ	пэрыфэхъуагъэнщ	дыпэрыфэхъуагъэнщ	фыпэрыфэхъуагъэнщ	пэрыфэхъуагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуагъэнкъым	упэрыфэхъуагъэнкъым	пэрыфэхъуагъэнкъым	дыпэрыфэхъуагъэнкъым	фыпэрыфэхъуагъэнкъым	пэрыфэхъуагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуагъэнт	упэрыфэхъуагъэнт	пэрыфэхъуагъэнт	дыпэрыфэхъуагъэнт	фыпэрыфэхъуагъэнт	пэрыфэхъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуагъэнтэкъым	упэрыфэхъуагъэнтэкъым	пэрыфэхъуагъэнтэкъым	дыпэрыфэхъуагъэнтэкъым	фыпэрыфэхъуагъэнтэкъым	пэрыфэхъуагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуагъэн	упэрыфэхъуагъэн	пэрыфэхъуагъэн	дыпэрыфэхъуагъэн	фыпэрыфэхъуагъэн	пэрыфэхъуагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуагъэнкъэ	упэрыфэхъуагъэнкъэ	пэрыфэхъуагъэнкъэ	дыпэрыфэхъуагъэнкъэ	фыпэрыфэхъуагъэнкъэ	пэрыфэхъуагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуагъэнт	упэрыфэхъуагъэнт	пэрыфэхъуагъэнт	дыпэрыфэхъуагъэнт	фыпэрыфэхъуагъэнт	пэрыфэхъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуагъэнтэкъэ	упэрыфэхъуагъэнтэкъэ	пэрыфэхъуагъэнтэкъэ	дыпэрыфэхъуагъэнтэкъэ	фыпэрыфэхъуагъэнтэкъэ	пэрыфэхъуагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуагъэнущ	упэрыфэхъуагъэнущ	пэрыфэхъуагъэнущ	дыпэрыфэхъуагъэнущ	фыпэрыфэхъуагъэнущ	пэрыфэхъуагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуагъэнукъым	упэрыфэхъуагъэнукъым	пэрыфэхъуагъэнукъым	дыпэрыфэхъуагъэнукъым	фыпэрыфэхъуагъэнукъым	пэрыфэхъуагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуагъэнут	упэрыфэхъуагъэнут	пэрыфэхъуагъэнут	дыпэрыфэхъуагъэнут	фыпэрыфэхъуагъэнут	пэрыфэхъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуагъэнутэкъым	упэрыфэхъуагъэнутэкъым	пэрыфэхъуагъэнутэкъым	дыпэрыфэхъуагъэнутэкъым	фыпэрыфэхъуагъэнутэкъым	пэрыфэхъуагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуагъэну	упэрыфэхъуагъэну	пэрыфэхъуагъэну	дыпэрыфэхъуагъэну	фыпэрыфэхъуагъэну	пэрыфэхъуагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуагъэнукъэ	упэрыфэхъуагъэнукъэ	пэрыфэхъуагъэнукъэ	дыпэрыфэхъуагъэнукъэ	фыпэрыфэхъуагъэнукъэ	пэрыфэхъуагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуагъэнут	упэрыфэхъуагъэнут	пэрыфэхъуагъэнут	дыпэрыфэхъуагъэнут	фыпэрыфэхъуагъэнут	пэрыфэхъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпэрыфэхъуагъэнутэкъэ	упэрыфэхъуагъэнутэкъэ	пэрыфэхъуагъэнутэкъэ	дыпэрыфэхъуагъэнутэкъэ	фыпэрыфэхъуагъэнутэкъэ	пэрыфэхъуагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпэрыфахъуэ	упэрыфахъуэ	пэрыфахъуэ	дыпэрыфахъуэ	фыпэрыфахъуэ	пэрыфахъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэрымыфахъуэ	упэрымыфахъуэ	пэрымыфахъуэ	дыпэрымыфахъуэ	фыпэрымыфахъуэ	пэрымыфахъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпэрыфэхъуа	упэрыфэхъуа	пэрыфэхъуа	дыпэрыфэхъуа	фыпэрыфэхъуа	пэрыфэхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэрымыфэхъуа	упэрымыфэхъуа	пэрымыфэхъуа	дыпэрымыфэхъуа	фыпэрымыфэхъуа	пэрымыфэхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпэрыфэхъуэгъа	упэрыфэхъуэгъа	пэрыфэхъуэгъа	дыпэрыфэхъуэгъа	фыпэрыфэхъуэгъа	пэрыфэхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэрымыфэхъуэгъа	упэрымыфэхъуэгъа	пэрымыфэхъуэгъа	дыпэрымыфэхъуэгъа	фыпэрымыфэхъуэгъа	пэрымыфэхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпэрыфэхъуэн	упэрыфэхъуэн	пэрыфэхъуэн	дыпэрыфэхъуэн	фыпэрыфэхъуэн	пэрыфэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэрымыфэхъуэн	упэрымыфэхъуэн	пэрымыфэхъуэн	дыпэрымыфэхъуэн	фыпэрымыфэхъуэн	пэрымыфэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпэрыфэхъуэну	упэрыфэхъуэну	пэрыфэхъуэну	дыпэрыфэхъуэну	фыпэрыфэхъуэну	пэрыфэхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэрымыфэхъуэну	упэрымыфэхъуэну	пэрымыфэхъуэну	дыпэрымыфэхъуэну	фыпэрымыфэхъуэну	пэрымыфэхъуэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъупэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэрыфахъуэ	узэрыпэрыфахъуэ	зэрыпэрыфахъуэ	дызэрыпэрыфахъуэ	фызэрыпэрыфахъуэ	зэрыпэрыфахъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпэрымыфахъуэ	узэрыпэрымыфахъуэ	зэрыпэрымыфахъуэ	дызэрыпэрымыфахъуэ	фызэрыпэрымыфахъуэ	зэрыпэрымыфахъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэрыфэхъуа	узэрыпэрыфэхъуа	зэрыпэрыфэхъуа	дызэрыпэрыфэхъуа	фызэрыпэрыфэхъуа	зэрыпэрыфэхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпэрымыфэхъуа	узэрыпэрымыфэхъуа	зэрыпэрымыфэхъуа	дызэрыпэрымыфэхъуа	фызэрыпэрымыфэхъуа	зэрыпэрымыфэхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэрыфэхъуэгъа	узэрыпэрыфэхъуэгъа	зэрыпэрыфэхъуэгъа	дызэрыпэрыфэхъуэгъа	фызэрыпэрыфэхъуэгъа	зэрыпэрыфэхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпэрымыфэхъуэгъа	узэрыпэрымыфэхъуэгъа	зэрыпэрымыфэхъуэгъа	дызэрыпэрымыфэхъуэгъа	фызэрыпэрымыфэхъуэгъа	зэрыпэрымыфэхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэрыфэхъуэн	узэрыпэрыфэхъуэн	зэрыпэрыфэхъуэн	дызэрыпэрыфэхъуэн	фызэрыпэрыфэхъуэн	зэрыпэрыфэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпэрымыфэхъуэн	узэрыпэрымыфэхъуэн	зэрыпэрымыфэхъуэн	дызэрыпэрымыфэхъуэн	фызэрыпэрымыфэхъуэн	зэрыпэрымыфэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэрыфэхъуэну	узэрыпэрыфэхъуэну	зэрыпэрыфэхъуэну	дызэрыпэрыфэхъуэну	фызэрыпэрыфэхъуэну	зэрыпэрыфэхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпэрымыфэхъуэну	узэрыпэрымыфэхъуэну	зэрыпэрымыфэхъуэну	дызэрыпэрымыфэхъуэну	фызэрыпэрымыфэхъуэну	зэрыпэрымыфэхъуэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэрыфахъуэ	ущыпэрыфахъуэ	щыпэрыфахъуэ	дыщыпэрыфахъуэ	фыщыпэрыфахъуэ	щыпэрыфахъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпэрымыфахъуэ	ущыпэрымыфахъуэ	щыпэрымыфахъуэ	дыщыпэрымыфахъуэ	фыщыпэрымыфахъуэ	щыпэрымыфахъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэрыфэхъуа	ущыпэрыфэхъуа	щыпэрыфэхъуа	дыщыпэрыфэхъуа	фыщыпэрыфэхъуа	щыпэрыфэхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпэрымыфэхъуа	ущыпэрымыфэхъуа	щыпэрымыфэхъуа	дыщыпэрымыфэхъуа	фыщыпэрымыфэхъуа	щыпэрымыфэхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэрыфэхъуэгъа	ущыпэрыфэхъуэгъа	щыпэрыфэхъуэгъа	дыщыпэрыфэхъуэгъа	фыщыпэрыфэхъуэгъа	щыпэрыфэхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпэрымыфэхъуэгъа	ущыпэрымыфэхъуэгъа	щыпэрымыфэхъуэгъа	дыщыпэрымыфэхъуэгъа	фыщыпэрымыфэхъуэгъа	щыпэрымыфэхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэрыфэхъуэн	ущыпэрыфэхъуэн	щыпэрыфэхъуэн	дыщыпэрыфэхъуэн	фыщыпэрыфэхъуэн	щыпэрыфэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпэрымыфэхъуэн	ущыпэрымыфэхъуэн	щыпэрымыфэхъуэн	дыщыпэрымыфэхъуэн	фыщыпэрымыфэхъуэн	щыпэрымыфэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэрыфэхъуэну	ущыпэрыфэхъуэну	щыпэрыфэхъуэну	дыщыпэрыфэхъуэну	фыщыпэрыфэхъуэну	щыпэрыфэхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпэрымыфэхъуэну	ущыпэрымыфэхъуэну	щыпэрымыфэхъуэну	дыщыпэрымыфэхъуэну	фыщыпэрымыфэхъуэну	щыпэрымыфэхъуэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпэрыфахъуэ	уздыпэрыфахъуэ	здыпэрыфахъуэ	дыздыпэрыфахъуэ	фыздыпэрыфахъуэ	здыпэрыфахъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпэрымыфахъуэ	уздыпэрымыфахъуэ	здыпэрымыфахъуэ	дыздыпэрымыфахъуэ	фыздыпэрымыфахъуэ	здыпэрымыфахъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпэрыфэхъуа	уздыпэрыфэхъуа	здыпэрыфэхъуа	дыздыпэрыфэхъуа	фыздыпэрыфэхъуа	здыпэрыфэхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпэрымыфэхъуа	уздыпэрымыфэхъуа	здыпэрымыфэхъуа	дыздыпэрымыфэхъуа	фыздыпэрымыфэхъуа	здыпэрымыфэхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпэрыфэхъуэгъа	уздыпэрыфэхъуэгъа	здыпэрыфэхъуэгъа	дыздыпэрыфэхъуэгъа	фыздыпэрыфэхъуэгъа	здыпэрыфэхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпэрымыфэхъуэгъа	уздыпэрымыфэхъуэгъа	здыпэрымыфэхъуэгъа	дыздыпэрымыфэхъуэгъа	фыздыпэрымыфэхъуэгъа	здыпэрымыфэхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпэрыфэхъуэн	уздыпэрыфэхъуэн	здыпэрыфэхъуэн	дыздыпэрыфэхъуэн	фыздыпэрыфэхъуэн	здыпэрыфэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпэрымыфэхъуэн	уздыпэрымыфэхъуэн	здыпэрымыфэхъуэн	дыздыпэрымыфэхъуэн	фыздыпэрымыфэхъуэн	здыпэрымыфэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпэрыфэхъуэну	уздыпэрыфэхъуэну	здыпэрыфэхъуэну	дыздыпэрыфэхъуэну	фыздыпэрыфэхъуэну	здыпэрыфэхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпэрымыфэхъуэну	уздыпэрымыфэхъуэну	здыпэрымыфэхъуэну	дыздыпэрымыфэхъуэну	фыздыпэрымыфэхъуэну	здыпэрымыфэхъуэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпэрыфахъуэ	ущӀыпэрыфахъуэ	щӀыпэрыфахъуэ	дыщӀыпэрыфахъуэ	фыщӀыпэрыфахъуэ	щӀыпэрыфахъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпэрымыфахъуэ	ущӀыпэрымыфахъуэ	щӀыпэрымыфахъуэ	дыщӀыпэрымыфахъуэ	фыщӀыпэрымыфахъуэ	щӀыпэрымыфахъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпэрыфэхъуа	ущӀыпэрыфэхъуа	щӀыпэрыфэхъуа	дыщӀыпэрыфэхъуа	фыщӀыпэрыфэхъуа	щӀыпэрыфэхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпэрымыфэхъуа	ущӀыпэрымыфэхъуа	щӀыпэрымыфэхъуа	дыщӀыпэрымыфэхъуа	фыщӀыпэрымыфэхъуа	щӀыпэрымыфэхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпэрыфэхъуэгъа	ущӀыпэрыфэхъуэгъа	щӀыпэрыфэхъуэгъа	дыщӀыпэрыфэхъуэгъа	фыщӀыпэрыфэхъуэгъа	щӀыпэрыфэхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпэрымыфэхъуэгъа	ущӀыпэрымыфэхъуэгъа	щӀыпэрымыфэхъуэгъа	дыщӀыпэрымыфэхъуэгъа	фыщӀыпэрымыфэхъуэгъа	щӀыпэрымыфэхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпэрыфэхъуэн	ущӀыпэрыфэхъуэн	щӀыпэрыфэхъуэн	дыщӀыпэрыфэхъуэн	фыщӀыпэрыфэхъуэн	щӀыпэрыфэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпэрымыфэхъуэн	ущӀыпэрымыфэхъуэн	щӀыпэрымыфэхъуэн	дыщӀыпэрымыфэхъуэн	фыщӀыпэрымыфэхъуэн	щӀыпэрымыфэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпэрыфэхъуэну	ущӀыпэрыфэхъуэну	щӀыпэрыфэхъуэну	дыщӀыпэрыфэхъуэну	фыщӀыпэрыфэхъуэну	щӀыпэрыфэхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпэрымыфэхъуэну	ущӀыпэрымыфэхъуэну	щӀыпэрымыфэхъуэну	дыщӀыпэрымыфэхъуэну	фыщӀыпэрымыфэхъуэну	щӀыпэрымыфэхъуэну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпэрыфахъуэу	упэрыфахъуэу	пэрыфахъуэу	дыпэрыфахъуэу	фыпэрыфахъуэу	пэрыфахъуэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэрымыфахъуэу	упэрымыфахъуэу	пэрымыфахъуэу	дыпэрымыфахъуэу	фыпэрымыфахъуэу	пэрымыфахъуэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпэрыфэхъуауэ	упэрыфэхъуауэ	пэрыфэхъуауэ	дыпэрыфэхъуауэ	фыпэрыфэхъуауэ	пэрыфэхъуауэ / пэрыфэхъуа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэрымыфэхъуауэ	упэрымыфэхъуауэ	пэрымыфэхъуауэ	дыпэрымыфэхъуауэ	фыпэрымыфэхъуауэ	пэрымыфэхъуауэ(хэ) / пэрымыфэхъуа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сыпэрыфахъуэурэ	упэрыфахъуэурэ	пэрыфахъуэурэ	дыпэрыфахъуэурэ	фыпэрыфахъуэурэ	пэрыфахъуэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сыпэрымыфахъуэурэ	упэрымыфахъуэурэ	пэрымыфахъуэурэ	дыпэрымыфахъуэурэ	фыпэрымыфахъуэурэ	пэрымыфахъуэ(хэ)урэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыппэрофахъуэ	сыпэрофахъуэ	--	сыфпэрофахъуэ	сапэрофахъуэ(хэ)
уэ	успэрофахъуэ	--	упэрофахъуэ	утпэрофахъуэ	--	уапэрофахъуэ(хэ)
ар	спэрофахъуэ	ппэрофахъуэ	пэрофахъуэ	тпэрофахъуэ	фпэрофахъуэ	япэрофахъуэ(хэ)
дэ	--	дыппэрофахъуэ	дыпэрофахъуэ	--	дыфпэрофахъуэ	дапэрофахъуэ(хэ)
фэ	фыспэрофахъуэ	--	фыпэрофахъуэ	фытпэрофахъуэ	--	фапэрофахъуэ(хэ)
ахэр	спэрофахъуэ	ппэрофахъуэ	пэрофахъуэ	тпэрофахъуэ	фпэрофахъуэ	япэрофахъуэ(хэ)

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыппэрыфахъуэрэ]	сыпэрыфахъуэрэ]	--	сыфпэрыфахъуэрэ]	сапэрыфахъуэ(хэ)рэ]
уэ	успэрыфахъуэрэ]	--	упэрыфахъуэрэ]	утпэрыфахъуэрэ]	--	уапэрыфахъуэ(хэ)рэ]
ар	спэрыфахъуэрэ]	ппэрыфахъуэрэ]	пэрыфахъуэрэ]	тпэрыфахъуэрэ]	фпэрыфахъуэрэ]	япэрыфахъуэ(хэ)рэ]
дэ	--	дыппэрыфахъуэрэ]	дыпэрыфахъуэрэ]	--	дыфпэрыфахъуэрэ]	дапэрыфахъуэ(хэ)рэ]
фэ	фыспэрыфахъуэрэ]	--	фыпэрыфахъуэрэ]	фытдпэрыфахъуэрэ]	--	фапэрыфахъуэ(хэ)рэ]
ахэр	спэрыфахъуэрэ]	ппэрыфахъуэрэ]	пэрыфахъуэрэ]	тпэрыфахъуэрэ]	фпэрыфахъуэрэ]	япэрыфахъуэ(хэ)рэ]

		-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[фахъу]э	[фахъу]эр	--	[фахъу]эхэр
Эргативнэ:	[фахъу]э	[фахъу]эм	--	[фахъу]эхэм
Послеложнэ:	[фахъу]экӀэ	[фахъу]эмкӀэ	[фахъу]эхэкӀэ	[фахъу]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[фахъу]эуэ	[фахъу]эрауэ	[фахъу]эхэу	[фахъу]эхэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[фэхъу]а	[фэхъу]ар	--	[фэхъу]ахэр
Эргативнэ:	[фэхъу]а	[фэхъу]ам	--	[фэхъу]ахэм
Послеложнэ:	[фэхъу]акӀэ	[фэхъу]амкӀэ	[фэхъу]ахэкӀэ	[фэхъу]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[фэхъу]ауэ	[фэхъу]арауэ	[фэхъу]ахэу	[фэхъу]ахэрауэ

		-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[фэхъу]эн	[фэхъу]эныр	--	[фэхъу]энхэр
Эргативнэ:	[фэхъу]эн	[фэхъу]эным	--	[фэхъу]энхэм
Послеложнэ:	[фэхъу]энкӀэ	[фэхъу]энымкӀэ	[фэхъу]энхэкӀэ	[фэхъу]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[фэхъу]эну	[фэхъу]энырауэ	[фэхъу]энхэу	[фэхъу]энхэрауэ

		-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[фэхъу]эну	[фэхъу]энур	--	[фэхъу]энухэр
Эргативнэ:	[фэхъу]эну	[фэхъу]энум	--	[фэхъу]энухэм
Послеложнэ:	[фэхъу]энукӀэ	[фэхъу]энумкӀэ	[фэхъу]энухэкӀэ	[фэхъу]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[фэхъу]энууэ	[фэхъу]энурауэ	[фэхъу]энухэу	[фэхъу]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Зыгуэрым хэхуэн, хэукӀуриен, пэрыхуэн.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• пэрыфэхъуэн: having fallen, find yourself in or before sth

УРЫСЫБЗЭ

• пэрыфэхъуэн: упав, оказаться в чём-л., перед чем-л.

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын