пэрыхьэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [pɐrǝˈħɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• пэ- + ры- + [хь] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "пэрыхьэн"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	пэрыхьэн
щымыӀэныгъэ:	пэрымыхьэн

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэн	упэрыхьэн	пэрыхьэн	дыпэрыхьэн	фыпэрыхьэн	пэрыхьэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыхьэн	упэрымыхьэн	пэрымыхьэн	дыпэрымыхьэн	фыпэрымыхьэн	пэрымыхьэн(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	пэрыхьэ!	фыпэрыхьэ!
щымыӀэныгъэ:	упэрымыхьэ!	фыпэрымыхьэ!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпэрырехьэ	упэрырехьэ	пэрырехьэ	дыпэрырехьэ	фыпэрырехьэ	пэрырехьэ
щымыӀэныгъэ:	сыпэрыремыхьэ	упэрыремыхьэ	пэрыремыхьэ	дыпэрыремыхьэ	фыпэрыремыхьэ	пэрыремыхьэ

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрохьэ(р)	упэрохьэ(р)	пэрохьэ(р)	дыпэрохьэ(р)	фыпэрохьэ(р)	пэрохьэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэркъым	упэрыхьэркъым	пэрыхьэркъым	дыпэрыхьэркъым	фыпэрыхьэркъым	пэрыхьэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэ(р)т	упэрыхьэ(р)т	пэрыхьэ(р)т	дыпэрыхьэ(р)т	фыпэрыхьэ(р)т	пэрыхьэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэ(р)тэкъым	упэрыхьэ(р)тэкъым	пэрыхьэ(р)тэкъым	дыпэрыхьэ(р)тэкъым	фыпэрыхьэ(р)тэкъым	пэрыхьэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьащ	упэрыхьащ	пэрыхьащ	дыпэрыхьащ	фыпэрыхьащ	пэрыхьа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыхьакъым	упэрыхьакъым	пэрыхьакъым	дыпэрыхьакъым	фыпэрыхьакъым	пэрыхьа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьат	упэрыхьат	пэрыхьат	дыпэрыхьат	фыпэрыхьат	пэрыхьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыхьатэкъым	упэрыхьатэкъым	пэрыхьатэкъым	дыпэрыхьатэкъым	фыпэрыхьатэкъым	пэрыхьа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэгъащ	упэрыхьэгъащ	пэрыхьэгъащ	дыпэрыхьэгъащ	фыпэрыхьэгъащ	пэрыхьэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэгъакъым	упэрыхьэгъакъым	пэрыхьэгъакъым	дыпэрыхьэгъакъым	фыпэрыхьэгъакъым	пэрыхьэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэгъат	упэрыхьэгъат	пэрыхьэгъат	дыпэрыхьэгъат	фыпэрыхьэгъат	пэрыхьэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэгъатэкъым	упэрыхьэгъатэкъым	пэрыхьэгъатэкъым	дыпэрыхьэгъатэкъым	фыпэрыхьэгъатэкъым	пэрыхьэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэщ	упэрыхьэщ	пэрыхьэщ	дыпэрыхьэщ	фыпэрыхьэщ	пэрыхьэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэкъым	упэрыхьэкъым	пэрыхьэкъым	дыпэрыхьэкъым	фыпэрыхьэкъым	пэрыхьэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэт	упэрыхьэт	пэрыхьэт	дыпэрыхьэт	фыпэрыхьэт	пэрыхьэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэтэкъым	упэрыхьэтэкъым	пэрыхьэтэкъым	дыпэрыхьэтэкъым	фыпэрыхьэтэкъым	пэрыхьэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэнщ	упэрыхьэнщ	пэрыхьэнщ	дыпэрыхьэнщ	фыпэрыхьэнщ	пэрыхьэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэнкъым	упэрыхьэнкъым	пэрыхьэнкъым	дыпэрыхьэнкъым	фыпэрыхьэнкъым	пэрыхьэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэнущ	упэрыхьэнущ	пэрыхьэнущ	дыпэрыхьэнущ	фыпэрыхьэнущ	пэрыхьэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэнукъым	упэрыхьэнукъым	пэрыхьэнукъым	дыпэрыхьэнукъым	фыпэрыхьэнукъым	пэрыхьэну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэрэ	упэрыхьэрэ	пэрыхьэрэ	дыпэрыхьэрэ	фыпэрыхьэрэ	пэрыхьэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэркъэ	упэрыхьэркъэ	пэрыхьэркъэ	дыпэрыхьэркъэ	фыпэрыхьэркъэ	пэрыхьэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэ(р)т	упэрыхьэ(р)т	пэрыхьэ(р)т	дыпэрыхьэ(р)т	фыпэрыхьэ(р)т	пэрыхьэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэ(р)тэкъэ	упэрыхьэ(р)тэкъэ	пэрыхьэ(р)тэкъэ	дыпэрыхьэ(р)тэкъэ	фыпэрыхьэ(р)тэкъэ	пэрыхьэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьа	упэрыхьа	пэрыхьа	дыпэрыхьа	фыпэрыхьа	пэрыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыхьакъэ	упэрыхьакъэ	пэрыхьакъэ	дыпэрыхьакъэ	фыпэрыхьакъэ	пэрыхьа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьат	упэрыхьат	пэрыхьат	дыпэрыхьат	фыпэрыхьат	пэрыхьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыхьатэкъэ	упэрыхьатэкъэ	пэрыхьатэкъэ	дыпэрыхьатэкъэ	фыпэрыхьатэкъэ	пэрыхьа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэгъа	упэрыхьэгъа	пэрыхьэгъа	дыпэрыхьэгъа	фыпэрыхьэгъа	пэрыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэгъакъэ	упэрыхьэгъакъэ	пэрыхьэгъакъэ	дыпэрыхьэгъакъэ	фыпэрыхьэгъакъэ	пэрыхьэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэгъат	упэрыхьэгъат	пэрыхьэгъат	дыпэрыхьэгъат	фыпэрыхьэгъат	пэрыхьэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэгъатэкъэ	упэрыхьэгъатэкъэ	пэрыхьэгъатэкъэ	дыпэрыхьэгъатэкъэ	фыпэрыхьэгъатэкъэ	пэрыхьэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэ	упэрыхьэ	пэрыхьэ	дыпэрыхьэ	фыпэрыхьэ	пэрыхьэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэкъэ	упэрыхьэкъэ	пэрыхьэкъэ	дыпэрыхьэкъэ	фыпэрыхьэкъэ	пэрыхьэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэт	упэрыхьэт	пэрыхьэт	дыпэрыхьэт	фыпэрыхьэт	пэрыхьэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэтэкъэ	упэрыхьэтэкъэ	пэрыхьэтэкъэ	дыпэрыхьэтэкъэ	фыпэрыхьэтэкъэ	пэрыхьэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэн	упэрыхьэн	пэрыхьэн	дыпэрыхьэн	фыпэрыхьэн	пэрыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэнкъэ	упэрыхьэнкъэ	пэрыхьэнкъэ	дыпэрыхьэнкъэ	фыпэрыхьэнкъэ	пэрыхьэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэну	упэрыхьэну	пэрыхьэну	дыпэрыхьэну	фыпэрыхьэну	пэрыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэнукъэ	упэрыхьэнукъэ	пэрыхьэнукъэ	дыпэрыхьэнукъэ	фыпэрыхьэнукъэ	пэрыхьэну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэмэ	упэрыхьэмэ	пэрыхьэмэ	дыпэрыхьэмэ	фыпэрыхьэмэ	пэрыхьэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыхьэмэ	упэрымыхьэмэ	пэрымыхьэмэ	дыпэрымыхьэмэ	фыпэрымыхьэмэ	пэрымыхьэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьамэ	упэрыхьамэ	пэрыхьамэ	дыпэрыхьамэ	фыпэрыхьамэ	пэрыхьа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыхьамэ	упэрымыхьамэ	пэрымыхьамэ	дыпэрымыхьамэ	фыпэрымыхьамэ	пэрмыхьа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэгъамэ	упэрыхьэгъамэ	пэрыхьэгъамэ	дыпэрыхьэгъамэ	фыпэрыхьэгъамэ	пэрыхьэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыхьэгъамэ	упэрымыхьэгъамэ	пэрымыхьэгъамэ	дыпэрымыхьэгъамэ	фыпэрымыхьэгъамэ	пэрымыхьэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэнмэ	упэрыхьэнмэ	пэрыхьэнмэ	дыпэрыхьэнмэ	фыпэрыхьэнмэ	пэрыхьэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыхьэнмэ	упэрымыхьэнмэ	пэрымыхьэнмэ	дыпэрымыхьэнмэ	фыпэрымыхьэнмэ	пэрымыхьэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэнумэ	упэрыхьэнумэ	пэрыхьэнумэ	дыпэрыхьэнумэ	фыпэрыхьэнумэ	пэрыхьэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыхьэнумэ	упэрымыхьэнумэ	пэрымыхьэнумэ	дыпэрымыхьэнумэ	фыпэрымыхьэнумэ	пэрымыхьэну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэтэмэ	упэрыхьэтэмэ	пэрыхьэтэмэ	дыпэрыхьэтэмэ	фыпэрыхьэтэмэ	пэрыхьэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыхьэтэмэ	упэрымыхьэтэмэ	пэрымыхьэтэмэ	дыпэрымыхьэтэмэ	фыпэрымыхьэтэмэ	пэрымыхьэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьатэмэ	упэрыхьатэмэ	пэрыхьатэмэ	дыпэрыхьатэмэ	фыпэрыхьатэмэ	пэрыхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыхьатэмэ	упэрымыхьатэмэ	пэрымыхьатэмэ	дыпэрымыхьатэмэ	фыпэрымыхьатэмэ	пэрымыхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэгъатэмэ	упэрыхьэгъатэмэ	пэрыхьэгъатэмэ	дыпэрыхьэгъатэмэ	фыпэрыхьэгъатэмэ	пэрыхьэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыхьэгъатэмэ	упэрымыхьэгъатэмэ	пэрымыхьэгъатэмэ	дыпэрымыхьэгъатэмэ	фыпэрымыхьэгъатэмэ	пэрымыхьэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэнтэмэ	упэрыхьэнтэмэ	пэрыхьэнтэмэ	дыпэрыхьэнтэмэ	фыпэрыхьэнтэмэ	пэрыхьэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыхьэнтэмэ	упэрымыхьэнтэмэ	пэрымыхьэнтэмэ	дыпэрымыхьэнтэмэ	фыпэрымыхьэнтэмэ	пэрымыхьэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэнутэмэ	упэрыхьэнутэмэ	пэрыхьэнутэмэ	дыпэрыхьэнутэмэ	фыпэрыхьэнутэмэ	пэрыхьэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыхьэнутэмэ	упэрымыхьэнутэмэ	пэрымыхьэнутэмэ	дыпэрымыхьэнутэмэ	фыпэрымыхьэнутэмэ	пэрымыхьэну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэнт	упэрыхьэнт	пэрыхьэнт	дыпэрыхьэнт	фыпэрыхьэнт	пэрыхьэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэнтэкъым	упэрыхьэнтэкъым	пэрыхьэнтэкъым	дыпэрыхьэнтэкъым	фыпэрыхьэнтэкъым	пэрыхьэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэнут	упэрыхьэнут	пэрыхьэнут	дыпэрыхьэнут	фыпэрыхьэнут	пэрыхьэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэнутэкъым	упэрыхьэнутэкъым	пэрыхьэнутэкъым	дыпэрыхьэнутэкъым	фыпэрыхьэнутэкъым	пэрыхьэну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэми	упэрыхьэми	пэрыхьэми	дыпэрыхьэми	фыпэрыхьэми	пэрыхьэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыхьэми	упэрымыхьэми	пэрымыхьэми	дыпэрымыхьэми	фыпэрымыхьэми	пэрымыхьэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьами	упэрыхьами	пэрыхьами	дыпэрыхьами	фыпэрыхьами	пэрыхьа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыхьами	упэрымыхьами	пэрымыхьами	дыпэрымыхьами	фыпэрымыхьами	пэрымыхьа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэгъами	упэрыхьэгъами	пэрыхьэгъами	дыпэрыхьэгъами	фыпэрыхьэгъами	пэрыхьэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыхьэгъами	упэрымыхьэгъами	пэрымыхьэгъами	дыпэрымыхьэгъами	фыпэрымыхьэгъами	пэрымыхьэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэнми	упэрыхьэнми	пэрыхьэнми	дыпэрыхьэнми	фыпэрыхьэнми	пэрыхьэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыхьэнми	упэрымыхьэнми	пэрымыхьэнми	дыпэрымыхьэнми	фыпэрымыхьэнми	пэрымыхьэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэнуми	упэрыхьэнуми	пэрыхьэнуми	дыпэрыхьэнуми	фыпэрыхьэнуми	пэрыхьэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыхьэнуми	упэрымыхьэнуми	пэрымыхьэнуми	дыпэрымыхьэнуми	фыпэрымыхьэнуми	пэрымыхьэну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэтэми	упэрыхьэтэми	пэрыхьэтэми	дыпэрыхьэтэми	фыпэрыхьэтэми	пэрыхьэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыхьэтэми	упэрымыхьэтэми	пэрымыхьэтэми	дыпэрымыхьэтэми	фыпэрымыхьэтэми	пэрымыхьэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьатэми	упэрыхьатэми	пэрыхьатэми	дыпэрыхьатэми	фыпэрыхьатэми	пэрыхьа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыхьатэми	упэрымыхьатэми	пэрымыхьатэми	дыпэрымыхьатэми	фыпэрымыхьатэми	пэрымыхьа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэгъатэми	упэрыхьэгъатэми	пэрыхьэгъатэми	дыпэрыхьэгъатэми	фыпэрыхьэгъатэми	пэрыхьэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыхьэгъатэми	упэрымыхьэгъатэми	пэрымыхьэгъатэми	дыпэрымыхьэгъатэми	фыпэрымыхьэгъатэми	пэрымыхьэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэнтэми	упэрыхьэнтэми	пэрыхьэнтэми	дыпэрыхьэнтэми	фыпэрыхьэнтэми	пэрыхьэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыхьэнтэми	упэрымыхьэнтэми	пэрымыхьэнтэми	дыпэрымыхьэнтэми	фыпэрымыхьэнтэми	пэрымыхьэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьэнутэми	упэрыхьэнутэми	пэрыхьэнутэми	дыпэрыхьэнутэми	фыпэрыхьэнутэми	пэрыхьэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыхьэнутэми	упэрымыхьэнутэми	пэрымыхьэнутэми	дыпэрымыхьэнутэми	фыпэрымыхьэнутэми	пэрымыхьэну(хэ)тэми

гъэщӀэгъхьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьаи	упэрыхьаи	пэрыхьаи	дыпэрыхьаи	фыпэрыхьаи	пэрыхьаи
щымыӀэныгъэ:	сыпэрыхьакъыми	упэрыхьакъыми	пэрыхьакъыми	дыпэрыхьакъыми	фыпэрыхьакъыми	пэрыхьакъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьащэрэт	упэрыхьащэрэт	пэрыхьащэрэт	дыпэрыхьащэрэт	фыпэрыхьащэрэт	пэрыхьащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сыпэрымыхьащэрэт	упэрымыхьащэрэт	пэрымыхьащэрэт	дыпэрымыхьащэрэт	фыпэрымыхьащэрэт	пэрымыхьащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьагъэнщ	упэрыхьагъэнщ	пэрыхьагъэнщ	дыпэрыхьагъэнщ	фыпэрыхьагъэнщ	пэрыхьагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпэрыхьагъэнкъым	упэрыхьагъэнкъым	пэрыхьагъэнкъым	дыпэрыхьагъэнкъым	фыпэрыхьагъэнкъым	пэрыхьагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьагъэнт	упэрыхьагъэнт	пэрыхьагъэнт	дыпэрыхьагъэнт	фыпэрыхьагъэнт	пэрыхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпэрыхьагъэнтэкъым	упэрыхьагъэнтэкъым	пэрыхьагъэнтэкъым	дыпэрыхьагъэнтэкъым	фыпэрыхьагъэнтэкъым	пэрыхьагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьагъэн	упэрыхьагъэн	пэрыхьагъэн	дыпэрыхьагъэн	фыпэрыхьагъэн	пэрыхьагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпэрыхьагъэнкъэ	упэрыхьагъэнкъэ	пэрыхьагъэнкъэ	дыпэрыхьагъэнкъэ	фыпэрыхьагъэнкъэ	пэрыхьагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьагъэнт	упэрыхьагъэнт	пэрыхьагъэнт	дыпэрыхьагъэнт	фыпэрыхьагъэнт	пэрыхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпэрыхьагъэнтэкъэ	упэрыхьагъэнтэкъэ	пэрыхьагъэнтэкъэ	дыпэрыхьагъэнтэкъэ	фыпэрыхьагъэнтэкъэ	пэрыхьагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьагъэнущ	упэрыхьагъэнущ	пэрыхьагъэнущ	дыпэрыхьагъэнущ	фыпэрыхьагъэнущ	пэрыхьагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпэрыхьагъэнукъым	упэрыхьагъэнукъым	пэрыхьагъэнукъым	дыпэрыхьагъэнукъым	фыпэрыхьагъэнукъым	пэрыхьагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьагъэнут	упэрыхьагъэнут	пэрыхьагъэнут	дыпэрыхьагъэнут	фыпэрыхьагъэнут	пэрыхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпэрыхьагъэнутэкъым	упэрыхьагъэнутэкъым	пэрыхьагъэнутэкъым	дыпэрыхьагъэнутэкъым	фыпэрыхьагъэнутэкъым	пэрыхьагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьагъэну	упэрыхьагъэну	пэрыхьагъэну	дыпэрыхьагъэну	фыпэрыхьагъэну	пэрыхьагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпэрыхьагъэнукъэ	упэрыхьагъэнукъэ	пэрыхьагъэнукъэ	дыпэрыхьагъэнукъэ	фыпэрыхьагъэнукъэ	пэрыхьагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпэрыхьагъэнут	упэрыхьагъэнут	пэрыхьагъэнут	дыпэрыхьагъэнут	фыпэрыхьагъэнут	пэрыхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпэрыхьагъэнутэкъэ	упэрыхьагъэнутэкъэ	пэрыхьагъэнутэкъэ	дыпэрыхьагъэнутэкъэ	фыпэрыхьагъэнутэкъэ	пэрыхьагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпэрыхьэ	упэрыхьэ	пэрыхьэ	дыпэрыхьэ	фыпэрыхьэ	пэрыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэрымыхьэ	упэрымыхьэ	пэрымыхьэ	дыпэрымыхьэ	фыпэрымыхьэ	пэрымыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпэрыхьа	упэрыхьа	пэрыхьа	дыпэрыхьа	фыпэрыхьа	пэрыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэрымыхьа	упэрымыхьа	пэрымыхьа	дыпэрымыхьа	фыпэрымыхьа	пэрымыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпэрыхьэгъа	упэрыхьэгъа	пэрыхьэгъа	дыпэрыхьэгъа	фыпэрыхьэгъа	пэрыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэрымыхьэгъа	упэрымыхьэгъа	пэрымыхьэгъа	дыпэрымыхьэгъа	фыпэрымыхьэгъа	пэрымыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпэрыхьэн	упэрыхьэн	пэрыхьэн	дыпэрыхьэн	фыпэрыхьэн	пэрыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэрымыхьэн	упэрымыхьэн	пэрымыхьэн	дыпэрымыхьэн	фыпэрымыхьэн	пэрымыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпэрыхьэну	упэрыхьэну	пэрыхьэну	дыпэрыхьэну	фыпэрыхьэну	пэрыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэрымыхьэну	упэрымыхьэну	пэрымыхьэну	дыпэрымыхьэну	фыпэрымыхьэну	пэрымыхьэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъупэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэрыхьэ	узэрыпэрыхьэ	зэрыпэрыхьэ	дызэрыпэрыхьэ	фызэрыпэрыхьэ	зэрыпэрыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпэрымыхьэ	узэрыпэрымыхьэ	зэрыпэрымыхьэ	дызэрыпэрымыхьэ	фызэрыпэрымыхьэ	зэрыпэрымыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэрыхьа	узэрыпэрыхьа	зэрыпэрыхьа	дызэрыпэрыхьа	фызэрыпэрыхьа	зэрыпэрыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпэрымыхьа	узэрыпэрымыхьа	зэрыпэрымыхьа	дызэрыпэрымыхьа	фызэрыпэрымыхьа	зэрыпэрымыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэрыхьэгъа	узэрыпэрыхьэгъа	зэрыпэрыхьэгъа	дызэрыпэрыхьэгъа	фызэрыпэрыхьэгъа	зэрыпэрыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпэрымыхьэгъа	узэрыпэрымыхьэгъа	зэрыпэрымыхьэгъа	дызэрыпэрымыхьэгъа	фызэрыпэрымыхьэгъа	зэрыпэрымыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэрыхьэн	узэрыпэрыхьэн	зэрыпэрыхьэн	дызэрыпэрыхьэн	фызэрыпэрыхьэн	зэрыпэрыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпэрымыхьэн	узэрыпэрымыхьэн	зэрыпэрымыхьэн	дызэрыпэрымыхьэн	фызэрыпэрымыхьэн	зэрыпэрымыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэрыхьэну	узэрыпэрыхьэну	зэрыпэрыхьэну	дызэрыпэрыхьэну	фызэрыпэрыхьэну	зэрыпэрыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпэрымыхьэну	узэрыпэрымыхьэну	зэрыпэрымыхьэну	дызэрыпэрымыхьэну	фызэрыпэрымыхьэну	зэрыпэрымыхьэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэрыхьэ	ущыпэрыхьэ	щыпэрыхьэ	дыщыпэрыхьэ	фыщыпэрыхьэ	щыпэрыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпэрымыхьэ	ущыпэрымыхьэ	щыпэрымыхьэ	дыщыпэрымыхьэ	фыщыпэрымыхьэ	щыпэрымыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэрыхьа	ущыпэрыхьа	щыпэрыхьа	дыщыпэрыхьа	фыщыпэрыхьа	щыпэрыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпэрымыхьа	ущыпэрымыхьа	щыпэрымыхьа	дыщыпэрымыхьа	фыщыпэрымыхьа	щыпэрымыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэрыхьэгъа	ущыпэрыхьэгъа	щыпэрыхьэгъа	дыщыпэрыхьэгъа	фыщыпэрыхьэгъа	щыпэрыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпэрымыхьэгъа	ущыпэрымыхьэгъа	щыпэрымыхьэгъа	дыщыпэрымыхьэгъа	фыщыпэрымыхьэгъа	щыпэрымыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэрыхьэн	ущыпэрыхьэн	щыпэрыхьэн	дыщыпэрыхьэн	фыщыпэрыхьэн	щыпэрыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпэрымыхьэн	ущыпэрымыхьэн	щыпэрымыхьэн	дыщыпэрымыхьэн	фыщыпэрымыхьэн	щыпэрымыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэрыхьэну	ущыпэрыхьэну	щыпэрыхьэну	дыщыпэрыхьэну	фыщыпэрыхьэну	щыпэрыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпэрымыхьэну	ущыпэрымыхьэну	щыпэрымыхьэну	дыщыпэрымыхьэну	фыщыпэрымыхьэну	щыпэрымыхьэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпэрыхьэ	уздыпэрыхьэ	здыпэрыхьэ	дыздыпэрыхьэ	фыздыпэрыхьэ	здыпэрыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпэрымыхьэ	уздыпэрымыхьэ	здыпэрымыхьэ	дыздыпэрымыхьэ	фыздыпэрымыхьэ	здыпэрымыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпэрыхьа	уздыпэрыхьа	здыпэрыхьа	дыздыпэрыхьа	фыздыпэрыхьа	здыпэрыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпэрымыхьа	уздыпэрымыхьа	здыпэрымыхьа	дыздыпэрымыхьа	фыздыпэрымыхьа	здыпэрымыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпэрыхьэгъа	уздыпэрыхьэгъа	здыпэрыхьэгъа	дыздыпэрыхьэгъа	фыздыпэрыхьэгъа	здыпэрыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпэрымыхьэгъа	уздыпэрымыхьэгъа	здыпэрымыхьэгъа	дыздыпэрымыхьэгъа	фыздыпэрымыхьэгъа	здыпэрымыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпэрыхьэн	уздыпэрыхьэн	здыпэрыхьэн	дыздыпэрыхьэн	фыздыпэрыхьэн	здыпэрыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпэрымыхьэн	уздыпэрымыхьэн	здыпэрымыхьэн	дыздыпэрымыхьэн	фыздыпэрымыхьэн	здыпэрымыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпэрыхьэну	уздыпэрыхьэну	здыпэрыхьэну	дыздыпэрыхьэну	фыздыпэрыхьэну	здыпэрыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпэрымыхьэну	уздыпэрымыхьэну	здыпэрымыхьэну	дыздыпэрымыхьэну	фыздыпэрымыхьэну	здыпэрымыхьэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпэрыхьэ	ущӀыпэрыхьэ	щӀыпэрыхьэ	дыщӀыпэрыхьэ	фыщӀыпэрыхьэ	щӀыпэрыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпэрымыхьэ	ущӀыпэрымыхьэ	щӀыпэрымыхьэ	дыщӀыпэрымыхьэ	фыщӀыпэрымыхьэ	щӀыпэрымыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпэрыхьа	ущӀыпэрыхьа	щӀыпэрыхьа	дыщӀыпэрыхьа	фыщӀыпэрыхьа	щӀыпэрыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпэрымыхьа	ущӀыпэрымыхьа	щӀыпэрымыхьа	дыщӀыпэрымыхьа	фыщӀыпэрымыхьа	щӀыпэрымыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпэрыхьэгъа	ущӀыпэрыхьэгъа	щӀыпэрыхьэгъа	дыщӀыпэрыхьэгъа	фыщӀыпэрыхьэгъа	щӀыпэрыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпэрымыхьэгъа	ущӀыпэрымыхьэгъа	щӀыпэрымыхьэгъа	дыщӀыпэрымыхьэгъа	фыщӀыпэрымыхьэгъа	щӀыпэрымыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпэрыхьэн	ущӀыпэрыхьэн	щӀыпэрыхьэн	дыщӀыпэрыхьэн	фыщӀыпэрыхьэн	щӀыпэрыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпэрымыхьэн	ущӀыпэрымыхьэн	щӀыпэрымыхьэн	дыщӀыпэрымыхьэн	фыщӀыпэрымыхьэн	щӀыпэрымыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпэрыхьэну	ущӀыпэрыхьэну	щӀыпэрыхьэну	дыщӀыпэрыхьэну	фыщӀыпэрыхьэну	щӀыпэрыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпэрымыхьэну	ущӀыпэрымыхьэну	щӀыпэрымыхьэну	дыщӀыпэрымыхьэну	фыщӀыпэрымыхьэну	щӀыпэрымыхьэну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпэрыхьэу	упэрыхьэу	пэрыхьэу	дыпэрыхьэу	фыпэрыхьэу	пэрыхьэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэрымыхьэу	упэрымыхьэу	пэрымыхьэу	дыпэрымыхьэу	фыпэрымыхьэу	пэрымыхьэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпэрыхьауэ	упэрыхьауэ	пэрыхьауэ	дыпэрыхьауэ	фыпэрыхьауэ	пэрыхьауэ / пэрыхьа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэрымыхьауэ	упэрымыхьауэ	пэрымыхьауэ	дыпэрымыхьауэ	фыпэрымыхьауэ	пэрымыхьауэ(хэ) / пэрымыхьа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сыпэрыхьэурэ	упэрыхьэурэ	пэрыхьэурэ	дыпэрыхьэурэ	фыпэрыхьэурэ	пэрыхьэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сыпэрымыхьэурэ	упэрымыхьэурэ	пэрымыхьэурэ	дыпэрымыхьэурэ	фыпэрымыхьэурэ	пэрымыхьэ(хэ)урэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыппэрохьэ	сыпэрохьэ	--	сыфпэрохьэ	сапэрохьэ(хэ)
уэ	успэрохьэ	--	упэрохьэ	утпэрохьэ	--	уапэрохьэ(хэ)
ар	спэрохьэ	ппэрохьэ	пэрохьэ	тпэрохьэ	фпэрохьэ	япэрохьэ(хэ)
дэ	--	дыппэрохьэ	дыпэрохьэ	--	дыфпэрохьэ	дапэрохьэ(хэ)
фэ	фыспэрохьэ	--	фыпэрохьэ	фытпэрохьэ	--	фапэрохьэ(хэ)
ахэр	спэрохьэ	ппэрохьэ	пэрохьэ	тпэрохьэ	фпэрохьэ	япэрохьэ(хэ)

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыппэрыхьэрэ	сыпэрыхьэрэ	--	сыфпэрыхьэрэ	сапэрыхьэ(хэ)рэ
уэ	успэрыхьэрэ	--	упэрыхьэрэ	утпэрыхьэрэ	--	уапэрыхьэ(хэ)рэ
ар	спэрыхьэрэ	ппэрыхьэрэ	пэрыхьэрэ	тпэрыхьэрэ	фпэрыхьэрэ	япэрыхьэ(хэ)рэ
дэ	--	дыппэрыхьэрэ	дыпэрыхьэрэ	--	дыфпэрыхьэрэ	дапэрыхьэ(хэ)рэ
фэ	фыспэрыхьэрэ	--	фыпэрыхьэрэ	фытдпэрыхьэрэ	--	фапэрыхьэ(хэ)рэ
ахэр	спэрыхьэрэ	ппэрыхьэрэ	пэрыхьэрэ	тпэрыхьэрэ	фпэрыхьэрэ	япэрыхьэ(хэ)рэ

		-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[хь]э	[хь]эр	--	[хь]эхэр
Эргативнэ:	[хь]э	[хь]эм	--	[хь]эхэм
Послеложнэ:	[хь]экӀэ	[хь]эмкӀэ	[хь]эхэкӀэ	[хь]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[хь]эуэ	[хь]эрауэ	[хь]эхэу	[хь]эхэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[хь]а	[хь]ар	--	[хь]ахэр
Эргативнэ:	[хь]а	[хь]ам	--	[хь]ахэм
Послеложнэ:	[хь]акӀэ	[хь]амкӀэ	[хь]ахэкӀэ	[хь]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[хь]ауэ	[хь]арауэ	[хь]ахэу	[хь]ахэрауэ

		-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[хь]эн	[хь]эныр	--	[хь]энхэр
Эргативнэ:	[хь]эн	[хь]эным	--	[хь]энхэм
Послеложнэ:	[хь]энкӀэ	[хь]энымкӀэ	[хь]энхэкӀэ	[хь]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[хь]эну	[хь]энырауэ	[хь]энхэу	[хь]энхэрауэ

		-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[хь]эну	[хь]энур	--	[хь]энухэр
Эргативнэ:	[хь]эну	[хь]энум	--	[хь]энухэм
Послеложнэ:	[хь]энукӀэ	[хь]энумкӀэ	[хь]энухэкӀэ	[хь]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[хь]энууэ	[хь]энурауэ	[хь]энухэу	[хь]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Ипэм ихьэн, ипэмкӀэ екӀуэлӀэн.
2. Лэжьыгъэ гуэрым еувэлӀэн; ублэн; щӀэдзэн.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Ӏуэхум пэрыхьэн.
• ӀэнатӀэм пэрыхьэн.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• пэрыхьэн: 1. come up to or approach sth 2. undertake or start doing sth.
• Ӏуэхум пэрыхьэн: start doing sth.
• ӀэнатӀэм пэрыхьэн: undertake some job or assume some position.

УРЫСЫБЗЭ

• пэрыхьэн: 1. подойти к кому-чему-л. 2. приступить к чему-л.; начать что-л.
• Ӏуэхум пэрыхьэн: приступить к делу.
• ӀэнатӀэм пэрыхьэн: занять какую-л. должность.

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын