пэщӏэкӏуэтын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [pɐɕʹɐkʹʷɐˈtǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• пэ- + щӏэ- + [кӏуэт] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "пэщӏэкӏуэтын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	пэщӏэкӏуэтын
щымыӀэныгъэ:	пэщӏэмыкӏуэтын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтын	упэщӏэкӏуэтын	пэщӏэкӏуэтын	дыпэщӏэкӏуэтын	фыпэщӏэкӏуэтын	пэщӏэкӏуэтын(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэмыкӏуэтын	упэщӏэмыкӏуэтын	пэщӏэмыкӏуэтын	дыпэщӏэмыкӏуэтын	фыпэщӏэмыкӏуэтын	пэщӏэмыкӏуэтын(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	пэщӏэкӏуэт!	фыпэщӏэкӏуэт!
щымыӀэныгъэ:	упэщӏэмыкӏуэт!	фыпэщӏэмыкӏуэт!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпэщӏрекӏуэт	упэщӏрекӏуэт	пэщӏрекӏуэт	дыпэщӏрекӏуэт	фыпэщӏрекӏуэт	пэщӏрекӏуэт
щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏремыкӏуэт	упэщӏремыкӏуэт	пэщӏремыкӏуэт	дыпэщӏремыкӏуэт	фыпэщӏремыкӏуэт	пэщӏремыкӏуэт

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэщӏокӏуэт(ыр)	упэщӏокӏуэт(ыр)	пэщӏокӏуэт(ыр)	дыпэщӏокӏуэт(ыр)	фыпэщӏокӏуэт(ыр)	пэщӏокӏуэт(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтыркъым	упэщӏэкӏуэтыркъым	пэщӏэкӏуэтыркъым	дыпэщӏэкӏуэтыркъым	фыпэщӏэкӏуэтыркъым	пэщӏэкӏуэты(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэт(ыр)т	упэщӏэкӏуэт(ыр)т	пэщӏэкӏуэт(ыр)т	дыпэщӏэкӏуэт(ыр)т	фыпэщӏэкӏуэт(ыр)т	пэщӏэкӏуэт(ыр)т / пэщӏэкӏуэтхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэт(ыр)тэкъым	упэщӏэкӏуэт(ыр)тэкъым	пэщӏэкӏуэт(ыр)тэкъым	дыпэщӏэкӏуэт(ыр)тэкъым	фыпэщӏэкӏуэт(ыр)тэкъым	пэщӏэкӏуэт(ыр)тэкъым / пэщӏэкӏуэтхэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтащ	упэщӏэкӏуэтащ	пэщӏэкӏуэтащ	дыпэщӏэкӏуэтащ	фыпэщӏэкӏуэтащ	пэщӏэкӏуэта(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтакъым	упэщӏэкӏуэтакъым	пэщӏэкӏуэтакъым	дыпэщӏэкӏуэтакъым	фыпэщӏэкӏуэтакъым	пэщӏэкӏуэта(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтат	упэщӏэкӏуэтат	пэщӏэкӏуэтат	дыпэщӏэкӏуэтат	фыпэщӏэкӏуэтат	пэщӏэкӏуэта(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтатэкъым	упэщӏэкӏуэтатэкъым	пэщӏэкӏуэтатэкъым	дыпэщӏэкӏуэтатэкъым	фыпэщӏэкӏуэтатэкъым	пэщӏэкӏуэта(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтыгъащ	упэщӏэкӏуэтыгъащ	пэщӏэкӏуэтыгъащ	дыпэщӏэкӏуэтыгъащ	фыпэщӏэкӏуэтыгъащ	пэщӏэкӏуэтыгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтыгъакъым	упэщӏэкӏуэтыгъакъым	пэщӏэкӏуэтыгъакъым	дыпэщӏэкӏуэтыгъакъым	фыпэщӏэкӏуэтыгъакъым	пэщӏэкӏуэтыгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтыгъат	упэщӏэкӏуэтыгъат	пэщӏэкӏуэтыгъат	дыпэщӏэкӏуэтыгъат	фыпэщӏэкӏуэтыгъат	пэщӏэкӏуэтыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтыгъатэкъым	упэщӏэкӏуэтыгъатэкъым	пэщӏэкӏуэтыгъатэкъым	дыпэщӏэкӏуэтыгъатэкъым	фыпэщӏэкӏуэтыгъатэкъым	пэщӏэкӏуэтыгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтщ	упэщӏэкӏуэтщ	пэщӏэкӏуэтщ	дыпэщӏэкӏуэтщ	фыпэщӏэкӏуэтщ	пэщӏэкӏуэт(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэткъым	упэщӏэкӏуэткъым	пэщӏэкӏуэткъым	дыпэщӏэкӏуэткъым	фыпэщӏэкӏуэткъым	пэщӏэкӏуэт(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтт	упэщӏэкӏуэтт	пэщӏэкӏуэтт	дыпэщӏэкӏуэтт	фыпэщӏэкӏуэтт	пэщӏэкӏуэт(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэттэкъым	упэщӏэкӏуэттэкъым	пэщӏэкӏуэттэкъым	дыпэщӏэкӏуэттэкъым	фыпэщӏэкӏуэттэкъым	пэщӏэкӏуэт(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтынщ	упэщӏэкӏуэтынщ	пэщӏэкӏуэтынщ	дыпэщӏэкӏуэтынщ	фыпэщӏэкӏуэтынщ	пэщӏэкӏуэтын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтынкъым	упэщӏэкӏуэтынкъым	пэщӏэкӏуэтынкъым	дыпэщӏэкӏуэтынкъым	фыпэщӏэкӏуэтынкъым	пэщӏэкӏуэтын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтынущ	упэщӏэкӏуэтынущ	пэщӏэкӏуэтынущ	дыпэщӏэкӏуэтынущ	фыпэщӏэкӏуэтынущ	пэщӏэкӏуэтыну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтынукъым	упэщӏэкӏуэтынукъым	пэщӏэкӏуэтынукъым	дыпэщӏэкӏуэтынукъым	фыпэщӏэкӏуэтынукъым	пэщӏэкӏуэтыну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтрэ	упэщӏэкӏуэтрэ	пэщӏэкӏуэтрэ	дыпэщӏэкӏуэтрэ	фыпэщӏэкӏуэтрэ	пэщӏэкӏуэт(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтыркъэ	упэщӏэкӏуэтыркъэ	пэщӏэкӏуэтыркъэ	дыпэщӏэкӏуэтыркъэ	фыпэщӏэкӏуэтыркъэ	пэщӏэкӏуэтыркъэ / пэщӏэкӏуэтхэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэт(ыр)т	упэщӏэкӏуэт(ыр)т	пэщӏэкӏуэт(ыр)т	дыпэщӏэкӏуэт(ыр)т	фыпэщӏэкӏуэт(ыр)т	пэщӏэкӏуэт(ыр)т / пэщӏэкӏуэтхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэт(ыр)тэкъэ	упэщӏэкӏуэт(ыр)тэкъэ	пэщӏэкӏуэт(ыр)тэкъэ	дыпэщӏэкӏуэт(ыр)тэкъэ	фыпэщӏэкӏуэт(ыр)тэкъэ	пэщӏэкӏуэт(ыр)тэкъэ / пэщӏэкӏуэтхэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэта	упэщӏэкӏуэта	пэщӏэкӏуэта	дыпэщӏэкӏуэта	фыпэщӏэкӏуэта	пэщӏэкӏуэта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтакъэ	упэщӏэкӏуэтакъэ	пэщӏэкӏуэтакъэ	дыпэщӏэкӏуэтакъэ	фыпэщӏэкӏуэтакъэ	пэщӏэкӏуэта(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтат	упэщӏэкӏуэтат	пэщӏэкӏуэтат	дыпэщӏэкӏуэтат	фыпэщӏэкӏуэтат	пэщӏэкӏуэта(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтатэкъэ	упэщӏэкӏуэтатэкъэ	пэщӏэкӏуэтатэкъэ	дыпэщӏэкӏуэтатэкъэ	фыпэщӏэкӏуэтатэкъэ	пэщӏэкӏуэта(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтыгъа	упэщӏэкӏуэтыгъа	пэщӏэкӏуэтыгъа	дыпэщӏэкӏуэтыгъа	фыпэщӏэкӏуэтыгъа	пэщӏэкӏуэтыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтыгъакъэ	упэщӏэкӏуэтыгъакъэ	пэщӏэкӏуэтыгъакъэ	дыпэщӏэкӏуэтыгъакъэ	фыпэщӏэкӏуэтыгъакъэ	пэщӏэкӏуэтыгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтыгъат	упэщӏэкӏуэтыгъат	пэщӏэкӏуэтыгъат	дыпэщӏэкӏуэтыгъат	фыпэщӏэкӏуэтыгъат	пэщӏэкӏуэтыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтыгъатэкъэ	упэщӏэкӏуэтыгъатэкъэ	пэщӏэкӏуэтыгъатэкъэ	дыпэщӏэкӏуэтыгъатэкъэ	фыпэщӏэкӏуэтыгъатэкъэ	пэщӏэкӏуэтыгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэт	упэщӏэкӏуэт	пэщӏэкӏуэт	дыпэщӏэкӏуэт	фыпэщӏэкӏуэт	пэщӏэкӏуэт(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэткъэ	упэщӏэкӏуэткъэ	пэщӏэкӏуэткъэ	дыпэщӏэкӏуэткъэ	фыпэщӏэкӏуэткъэ	пэщӏэкӏуэт(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтт	упэщӏэкӏуэтт	пэщӏэкӏуэтт	дыпэщӏэкӏуэтт	фыпэщӏэкӏуэтт	пэщӏэкӏуэт(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэттэкъэ	упэщӏэкӏуэттэкъэ	пэщӏэкӏуэттэкъэ	дыпэщӏэкӏуэттэкъэ	фыпэщӏэкӏуэттэкъэ	пэщӏэкӏуэт(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтын	упэщӏэкӏуэтын	пэщӏэкӏуэтын	дыпэщӏэкӏуэтын	фыпэщӏэкӏуэтын	пэщӏэкӏуэтын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтынкъэ	упэщӏэкӏуэтынкъэ	пэщӏэкӏуэтынкъэ	дыпэщӏэкӏуэтынкъэ	фыпэщӏэкӏуэтынкъэ	пэщӏэкӏуэтын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтыну	упэщӏэкӏуэтыну	пэщӏэкӏуэтыну	дыпэщӏэкӏуэтыну	фыпэщӏэкӏуэтыну	пэщӏэкӏуэтыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтынукъэ	упэщӏэкӏуэтынукъэ	пэщӏэкӏуэтынукъэ	дыпэщӏэкӏуэтынукъэ	фыпэщӏэкӏуэтынукъэ	пэщӏэкӏуэтыну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтмэ	упэщӏэкӏуэтмэ	пэщӏэкӏуэтмэ	дыпэщӏэкӏуэтмэ	фыпэщӏэкӏуэтмэ	пэщӏэкӏуэт(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэмыкӏуэтмэ	упэщӏэмыкӏуэтмэ	пэщӏэмыкӏуэтмэ	дыпэщӏэмыкӏуэтмэ	фыпэщӏэмыкӏуэтмэ	пэщӏэмыкӏуэт(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтамэ	упэщӏэкӏуэтамэ	пэщӏэкӏуэтамэ	дыпэщӏэкӏуэтамэ	фыпэщӏэкӏуэтамэ	пэщӏэкӏуэта(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэмыкӏуэтамэ	упэщӏэмыкӏуэтамэ	пэщӏэмыкӏуэтамэ	дыпэщӏэмыкӏуэтамэ	фыпэщӏэмыкӏуэтамэ	пэщӏэмыкӏуэта(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтыгъамэ	упэщӏэкӏуэтыгъамэ	пэщӏэкӏуэтыгъамэ	дыпэщӏэкӏуэтыгъамэ	фыпэщӏэкӏуэтыгъамэ	пэщӏэкӏуэтыгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэмыкӏуэтыгъамэ	упэщӏэмыкӏуэтыгъамэ	пэщӏэмыкӏуэтыгъамэ	дыпэщӏэмыкӏуэтыгъамэ	фыпэщӏэмыкӏуэтыгъамэ	пэщӏэмыкӏуэтыгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтынмэ	упэщӏэкӏуэтынмэ	пэщӏэкӏуэтынмэ	дыпэщӏэкӏуэтынмэ	фыпэщӏэкӏуэтынмэ	пэщӏэкӏуэтын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэмыкӏуэтынмэ	упэщӏэмыкӏуэтынмэ	пэщӏэмыкӏуэтынмэ	дыпэщӏэмыкӏуэтынмэ	фыпэщӏэмыкӏуэтынмэ	пэщӏэмыкӏуэтын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтынумэ	упэщӏэкӏуэтынумэ	пэщӏэкӏуэтынумэ	дыпэщӏэкӏуэтынумэ	фыпэщӏэкӏуэтынумэ	пэщӏэкӏуэтыну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэмыкӏуэтынумэ	упэщӏэмыкӏуэтынумэ	пэщӏэмыкӏуэтынумэ	дыпэщӏэмыкӏуэтынумэ	фыпэщӏэмыкӏуэтынумэ	пэщӏэмыкӏуэтыну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэттэмэ	упэщӏэкӏуэттэмэ	пэщӏэкӏуэттэмэ	дыпэщӏэкӏуэттэмэ	фыпэщӏэкӏуэттэмэ	пэщӏэкӏуэт(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэмыкӏуэттэмэ	упэщӏэмыкӏуэттэмэ	пэщӏэмыкӏуэттэмэ	дыпэщӏэмыкӏуэттэмэ	фыпэщӏэмыкӏуэттэмэ	пэщӏэмыкӏуэт(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтатэмэ	упэщӏэкӏуэтатэмэ	пэщӏэкӏуэтатэмэ	дыпэщӏэкӏуэтатэмэ	фыпэщӏэкӏуэтатэмэ	пэщӏэкӏуэта(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэмыкӏуэтатэмэ	упэщӏэмыкӏуэтатэмэ	пэщӏэмыкӏуэтатэмэ	дыпэщӏэмыкӏуэтатэмэ	фыпэщӏэмыкӏуэтатэмэ	пэщӏэмыкӏуэта(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтыгъатэмэ	упэщӏэкӏуэтыгъатэмэ	пэщӏэкӏуэтыгъатэмэ	дыпэщӏэкӏуэтыгъатэмэ	фыпэщӏэкӏуэтыгъатэмэ	пэщӏэкӏуэтыгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэмыкӏуэтыгъатэмэ	упэщӏэмыкӏуэтыгъатэмэ	пэщӏэмыкӏуэтыгъатэмэ	дыпэщӏэмыкӏуэтыгъатэмэ	фыпэщӏэмыкӏуэтыгъатэмэ	пэщӏэмыкӏуэтыгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтынтэмэ	упэщӏэкӏуэтынтэмэ	пэщӏэкӏуэтынтэмэ	дыпэщӏэкӏуэтынтэмэ	фыпэщӏэкӏуэтынтэмэ	пэщӏэкӏуэтын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэмыкӏуэтынтэмэ	упэщӏэмыкӏуэтынтэмэ	пэщӏэмыкӏуэтынтэмэ	дыпэщӏэмыкӏуэтынтэмэ	фыпэщӏэмыкӏуэтынтэмэ	пэщӏэмыкӏуэтын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтынутэмэ	упэщӏэкӏуэтынутэмэ	пэщӏэкӏуэтынутэмэ	дыпэщӏэкӏуэтынутэмэ	фыпэщӏэкӏуэтынутэмэ	пэщӏэкӏуэтыну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэмыкӏуэтынутэмэ	упэщӏэмыкӏуэтынутэмэ	пэщӏэмыкӏуэтынутэмэ	дыпэщӏэмыкӏуэтынутэмэ	фыпэщӏэмыкӏуэтынутэмэ	пэщӏэмыкӏуэтыну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтынт	упэщӏэкӏуэтынт	пэщӏэкӏуэтынт	дыпэщӏэкӏуэтынт	фыпэщӏэкӏуэтынт	пэщӏэкӏуэтын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтынтэкъым	упэщӏэкӏуэтынтэкъым	пэщӏэкӏуэтынтэкъым	дыпэщӏэкӏуэтынтэкъым	фыпэщӏэкӏуэтынтэкъым	пэщӏэкӏуэтын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтынут	упэщӏэкӏуэтынут	пэщӏэкӏуэтынут	дыпэщӏэкӏуэтынут	фыпэщӏэкӏуэтынут	пэщӏэкӏуэтыну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтынутэкъым	упэщӏэкӏуэтынутэкъым	пэщӏэкӏуэтынутэкъым	дыпэщӏэкӏуэтынутэкъым	фыпэщӏэкӏуэтынутэкъым	пэщӏэкӏуэтыну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтми	упэщӏэкӏуэтми	пэщӏэкӏуэтми	дыпэщӏэкӏуэтми	фыпэщӏэкӏуэтми	пэщӏэкӏуэт(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэмыкӏуэтми	упэщӏэмыкӏуэтми	пэщӏэмыкӏуэтми	дыпэщӏэмыкӏуэтми	фыпэщӏэмыкӏуэтми	пэщӏэмыкӏуэт(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтами	упэщӏэкӏуэтами	пэщӏэкӏуэтами	дыпэщӏэкӏуэтами	фыпэщӏэкӏуэтами	пэщӏэкӏуэта(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэмыкӏуэтами	упэщӏэмыкӏуэтами	пэщӏэмыкӏуэтами	дыпэщӏэмыкӏуэтами	фыпэщӏэмыкӏуэтами	пэщӏэмыкӏуэта(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтыгъами	упэщӏэкӏуэтыгъами	пэщӏэкӏуэтыгъами	дыпэщӏэкӏуэтыгъами	фыпэщӏэкӏуэтыгъами	пэщӏэкӏуэтыгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэмыкӏуэтыгъами	упэщӏэмыкӏуэтыгъами	пэщӏэмыкӏуэтыгъами	дыпэщӏэмыкӏуэтыгъами	фыпэщӏэмыкӏуэтыгъами	пэщӏэмыкӏуэтыгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтынми	упэщӏэкӏуэтынми	пэщӏэкӏуэтынми	дыпэщӏэкӏуэтынми	фыпэщӏэкӏуэтынми	пэщӏэкӏуэтын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэмыкӏуэтынми	упэщӏэмыкӏуэтынми	пэщӏэмыкӏуэтынми	дыпэщӏэмыкӏуэтынми	фыпэщӏэмыкӏуэтынми	пэщӏэмыкӏуэтын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтынуми	упэщӏэкӏуэтынуми	пэщӏэкӏуэтынуми	дыпэщӏэкӏуэтынуми	фыпэщӏэкӏуэтынуми	пэщӏэкӏуэтыну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэмыкӏуэтынуми	упэщӏэмыкӏуэтынуми	пэщӏэмыкӏуэтынуми	дыпэщӏэмыкӏуэтынуми	фыпэщӏэмыкӏуэтынуми	пэщӏэмыкӏуэтыну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэттэми	упэщӏэкӏуэттэми	пэщӏэкӏуэттэми	дыпэщӏэкӏуэттэми	фыпэщӏэкӏуэттэми	пэщӏэкӏуэт(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэмыкӏуэттэми	упэщӏэмыкӏуэттэми	пэщӏэмыкӏуэттэми	дыпэщӏэмыкӏуэттэми	фыпэщӏэмыкӏуэттэми	пэщӏэмыкӏуэт(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтатэми	упэщӏэкӏуэтатэми	пэщӏэкӏуэтатэми	дыпэщӏэкӏуэтатэми	фыпэщӏэкӏуэтатэми	пэщӏэкӏуэта(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэмыкӏуэтатэми	упэщӏэмыкӏуэтатэми	пэщӏэмыкӏуэтатэми	дыпэщӏэмыкӏуэтатэми	фыпэщӏэмыкӏуэтатэми	пэщӏэмыкӏуэта(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтыгъатэми	упэщӏэкӏуэтыгъатэми	пэщӏэкӏуэтыгъатэми	дыпэщӏэкӏуэтыгъатэми	фыпэщӏэкӏуэтыгъатэми	пэщӏэкӏуэтыгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэмыкӏуэтыгъатэми	упэщӏэмыкӏуэтыгъатэми	пэщӏэмыкӏуэтыгъатэми	дыпэщӏэмыкӏуэтыгъатэми	фыпэщӏэмыкӏуэтыгъатэми	пэщӏэмыкӏуэтыгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтынтэми	упэщӏэкӏуэтынтэми	пэщӏэкӏуэтынтэми	дыпэщӏэкӏуэтынтэми	фыпэщӏэкӏуэтынтэми	пэщӏэкӏуэтын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэмыкӏуэтынтэми	упэщӏэмыкӏуэтынтэми	пэщӏэмыкӏуэтынтэми	дыпэщӏэмыкӏуэтынтэми	фыпэщӏэмыкӏуэтынтэми	пэщӏэмыкӏуэтын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтынутэми	упэщӏэкӏуэтынутэми	пэщӏэкӏуэтынутэми	дыпэщӏэкӏуэтынутэми	фыпэщӏэкӏуэтынутэми	пэщӏэкӏуэтыну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэмыкӏуэтынутэми	упэщӏэмыкӏуэтынутэми	пэщӏэмыкӏуэтынутэми	дыпэщӏэмыкӏуэтынутэми	фыпэщӏэмыкӏуэтынутэми	пэщӏэмыкӏуэтыну(хэ)тэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтаи	упэщӏэкӏуэтаи	пэщӏэкӏуэтаи	дыпэщӏэкӏуэтаи	фыпэщӏэкӏуэтаи	пэщӏэкӏуэтаи
щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтакъыми	упэщӏэкӏуэтакъыми	пэщӏэкӏуэтакъыми	дыпэщӏэкӏуэтакъыми	фыпэщӏэкӏуэтакъыми	пэщӏэкӏуэтакъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтащэрэт	упэщӏэкӏуэтащэрэт	пэщӏэкӏуэтащэрэт	дыпэщӏэкӏуэтащэрэт	фыпэщӏэкӏуэтащэрэт	пэщӏэкӏуэтащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэмыкӏуэтащэрэт	упэщӏэмыкӏуэтащэрэт	пэщӏэмыкӏуэтащэрэт	дыпэщӏэмыкӏуэтащэрэт	фыпэщӏэмыкӏуэтащэрэт	пэщӏэмыкӏуэтащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтагъэнщ	упэщӏэкӏуэтагъэнщ	пэщӏэкӏуэтагъэнщ	дыпэщӏэкӏуэтагъэнщ	фыпэщӏэкӏуэтагъэнщ	пэщӏэкӏуэтагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтагъэнкъым	упэщӏэкӏуэтагъэнкъым	пэщӏэкӏуэтагъэнкъым	дыпэщӏэкӏуэтагъэнкъым	фыпэщӏэкӏуэтагъэнкъым	пэщӏэкӏуэтагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтагъэнт	упэщӏэкӏуэтагъэнт	пэщӏэкӏуэтагъэнт	дыпэщӏэкӏуэтагъэнт	фыпэщӏэкӏуэтагъэнт	пэщӏэкӏуэтагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтагъэнтэкъым	упэщӏэкӏуэтагъэнтэкъым	пэщӏэкӏуэтагъэнтэкъым	дыпэщӏэкӏуэтагъэнтэкъым	фыпэщӏэкӏуэтагъэнтэкъым	пэщӏэкӏуэтагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтагъэн	упэщӏэкӏуэтагъэн	пэщӏэкӏуэтагъэн	дыпэщӏэкӏуэтагъэн	фыпэщӏэкӏуэтагъэн	пэщӏэкӏуэтагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтагъэнкъэ	упэщӏэкӏуэтагъэнкъэ	пэщӏэкӏуэтагъэнкъэ	дыпэщӏэкӏуэтагъэнкъэ	фыпэщӏэкӏуэтагъэнкъэ	пэщӏэкӏуэтагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтагъэнт	упэщӏэкӏуэтагъэнт	пэщӏэкӏуэтагъэнт	дыпэщӏэкӏуэтагъэнт	фыпэщӏэкӏуэтагъэнт	пэщӏэкӏуэтагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтагъэнтэкъэ	упэщӏэкӏуэтагъэнтэкъэ	пэщӏэкӏуэтагъэнтэкъэ	дыпэщӏэкӏуэтагъэнтэкъэ	фыпэщӏэкӏуэтагъэнтэкъэ	пэщӏэкӏуэтагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтагъэнкӏуэт	упэщӏэкӏуэтагъэнкӏуэт	пэщӏэкӏуэтагъэнкӏуэт	дыпэщӏэкӏуэтагъэнкӏуэт	фыпэщӏэкӏуэтагъэнкӏуэт	пэщӏэкӏуэтагъэнкӏуэт
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтагъэнукъым	упэщӏэкӏуэтагъэнукъым	пэщӏэкӏуэтагъэнукъым	дыпэщӏэкӏуэтагъэнукъым	фыпэщӏэкӏуэтагъэнукъым	пэщӏэкӏуэтагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтагъэнут	упэщӏэкӏуэтагъэнут	пэщӏэкӏуэтагъэнут	дыпэщӏэкӏуэтагъэнут	фыпэщӏэкӏуэтагъэнут	пэщӏэкӏуэтагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтагъэнутэкъым	упэщӏэкӏуэтагъэнутэкъым	пэщӏэкӏуэтагъэнутэкъым	дыпэщӏэкӏуэтагъэнутэкъым	фыпэщӏэкӏуэтагъэнутэкъым	пэщӏэкӏуэтагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтагъэну	упэщӏэкӏуэтагъэну	пэщӏэкӏуэтагъэну	дыпэщӏэкӏуэтагъэну	фыпэщӏэкӏуэтагъэну	пэщӏэкӏуэтагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтагъэнукъэ	упэщӏэкӏуэтагъэнукъэ	пэщӏэкӏуэтагъэнукъэ	дыпэщӏэкӏуэтагъэнукъэ	фыпэщӏэкӏуэтагъэнукъэ	пэщӏэкӏуэтагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтагъэнут	упэщӏэкӏуэтагъэнут	пэщӏэкӏуэтагъэнут	дыпэщӏэкӏуэтагъэнут	фыпэщӏэкӏуэтагъэнут	пэщӏэкӏуэтагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпэщӏэкӏуэтагъэнутэкъэ	упэщӏэкӏуэтагъэнутэкъэ	пэщӏэкӏуэтагъэнутэкъэ	дыпэщӏэкӏуэтагъэнутэкъэ	фыпэщӏэкӏуэтагъэнутэкъэ	пэщӏэкӏуэтагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпэщӏэкӏуэт	упэщӏэкӏуэт	пэщӏэкӏуэт	дыпэщӏэкӏуэт	фыпэщӏэкӏуэт	пэщӏэкӏуэт(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэщӏэмыкӏуэт	упэщӏэмыкӏуэт	пэщӏэмыкӏуэт	дыпэщӏэмыкӏуэт	фыпэщӏэмыкӏуэт	пэщӏэмыкӏуэт(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпэщӏэкӏуэта	упэщӏэкӏуэта	пэщӏэкӏуэта	дыпэщӏэкӏуэта	фыпэщӏэкӏуэта	пэщӏэкӏуэта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэщӏэмыкӏуэта	упэщӏэмыкӏуэта	пэщӏэмыкӏуэта	дыпэщӏэмыкӏуэта	фыпэщӏэмыкӏуэта	пэщӏэмыкӏуэта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпэщӏэкӏуэтыгъа	упэщӏэкӏуэтыгъа	пэщӏэкӏуэтыгъа	дыпэщӏэкӏуэтыгъа	фыпэщӏэкӏуэтыгъа	пэщӏэкӏуэтыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэщӏэмыкӏуэтыгъа	упэщӏэмыкӏуэтыгъа	пэщӏэмыкӏуэтыгъа	дыпэщӏэмыкӏуэтыгъа	фыпэщӏэмыкӏуэтыгъа	пэщӏэмыкӏуэтыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпэщӏэкӏуэтын	упэщӏэкӏуэтын	пэщӏэкӏуэтын	дыпэщӏэкӏуэтын	фыпэщӏэкӏуэтын	пэщӏэкӏуэтын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэщӏэмыкӏуэтын	упэщӏэмыкӏуэтын	пэщӏэмыкӏуэтын	дыпэщӏэмыкӏуэтын	фыпэщӏэмыкӏуэтын	пэщӏэмыкӏуэтын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпэщӏэкӏуэтыну	упэщӏэкӏуэтыну	пэщӏэкӏуэтыну	дыпэщӏэкӏуэтыну	фыпэщӏэкӏуэтыну	пэщӏэкӏуэтыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэщӏэмыкӏуэтыну	упэщӏэмыкӏуэтыну	пэщӏэмыкӏуэтыну	дыпэщӏэмыкӏуэтыну	фыпэщӏэмыкӏуэтыну	пэщӏэмыкӏуэтыну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэщӏэкӏуэт	узэрыпэщӏэкӏуэт	зэрыпэщӏэкӏуэт	дызэрыпэщӏэкӏуэт	фызэрыпэщӏэкӏуэт	зэрыпэщӏэкӏуэт(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпэщӏэмыкӏуэт	узэрыпэщӏэмыкӏуэт	зэрыпэщӏэмыкӏуэт	дызэрыпэщӏэмыкӏуэт	фызэрыпэщӏэмыкӏуэт	зэрыпэщӏэмыкӏуэт(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэщӏэкӏуэта	узэрыпэщӏэкӏуэта	зэрыпэщӏэкӏуэта	дызэрыпэщӏэкӏуэта	фызэрыпэщӏэкӏуэта	зэрыпэщӏэкӏуэта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпэщӏэмыкӏуэта	узэрыпэщӏэмыкӏуэта	зэрыпэщӏэмыкӏуэта	дызэрыпэщӏэмыкӏуэта	фызэрыпэщӏэмыкӏуэта	зэрыпэщӏэмыкӏуэта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэщӏэкӏуэтыгъа	узэрыпэщӏэкӏуэтыгъа	зэрыпэщӏэкӏуэтыгъа	дызэрыпэщӏэкӏуэтыгъа	фызэрыпэщӏэкӏуэтыгъа	зэрыпэщӏэкӏуэтыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпэщӏэмыкӏуэтыгъа	узэрыпэщӏэмыкӏуэтыгъа	зэрыпэщӏэмыкӏуэтыгъа	дызэрыпэщӏэмыкӏуэтыгъа	фызэрыпэщӏэмыкӏуэтыгъа	зэрыпэщӏэмыкӏуэтыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэщӏэкӏуэтын	узэрыпэщӏэкӏуэтын	зэрыпэщӏэкӏуэтын	дызэрыпэщӏэкӏуэтын	фызэрыпэщӏэкӏуэтын	зэрыпэщӏэкӏуэтын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпэщӏэмыкӏуэтын	узэрыпэщӏэмыкӏуэтын	зэрыпэщӏэмыкӏуэтын	дызэрыпэщӏэмыкӏуэтын	фызэрыпэщӏэмыкӏуэтын	зэрыпэщӏэмыкӏуэтын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэщӏэкӏуэтыну	узэрыпэщӏэкӏуэтыну	зэрыпэщӏэкӏуэтыну	дызэрыпэщӏэкӏуэтыну	фызэрыпэщӏэкӏуэтыну	зэрыпэщӏэкӏуэтыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпэщӏэмыкӏуэтыну	узэрыпэщӏэмыкӏуэтыну	зэрыпэщӏэмыкӏуэтыну	дызэрыпэщӏэмыкӏуэтыну	фызэрыпэщӏэмыкӏуэтыну	зэрыпэщӏэмыкӏуэтыну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэщӏэкӏуэт	ущыпэщӏэкӏуэт	щыпэщӏэкӏуэт	дыщыпэщӏэкӏуэт	фыщыпэщӏэкӏуэт	щыпэщӏэкӏуэт(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпэщӏэмыкӏуэт	ущыпэщӏэмыкӏуэт	щыпэщӏэмыкӏуэт	дыщыпэщӏэмыкӏуэт	фыщыпэщӏэмыкӏуэт	щыпэщӏэмыкӏуэт(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэщӏэкӏуэта	ущыпэщӏэкӏуэта	щыпэщӏэкӏуэта	дыщыпэщӏэкӏуэта	фыщыпэщӏэкӏуэта	щыпэщӏэкӏуэта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпэщӏэмыкӏуэта	ущипэщӏэмыкӏуэта	щыпэщӏэмыкӏуэта	дыщыпэщӏэмыкӏуэта	фыщыпэщӏэмыкӏуэта	щыпэщӏэмыкӏуэта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэщӏэкӏуэтыгъа	ущыпэщӏэкӏуэтыгъа	щыпэщӏэкӏуэтыгъа	дыщыпэщӏэкӏуэтыгъа	фыщыпэщӏэкӏуэтыгъа	щыпэщӏэкӏуэтыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпэщӏэмыкӏуэтыгъа	ущыпэщӏэмыкӏуэтыгъа	щыпэщӏэмыкӏуэтыгъа	дыщыпэщӏэмыкӏуэтыгъа	фыщыпэщӏэмыкӏуэтыгъа	щыпэщӏэмыкӏуэтыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэщӏэкӏуэтын	ущыпэщӏэкӏуэтын	щыпэщӏэкӏуэтын	дыщыпэщӏэкӏуэтын	фыщыпэщӏэкӏуэтын	щыпэщӏэкӏуэтын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпэщӏэмыкӏуэтын	ущыпэщӏэкӏуэтын	щыпэщӏэмыкӏуэтын	дыщыпэщӏэмыкӏуэтын	фыщыпэщӏэмыкӏуэтын	щыпэщӏэмыкӏуэтын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэщӏэкӏуэтыну	ущыпэщӏэкӏуэтыну	щыпэщӏэкӏуэтыну	дыщыпэщӏэкӏуэтыну	фыщыпэщӏэкӏуэтыну	щыпэщӏэкӏуэтыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпэщӏэмыкӏуэтыну	ущыпэщӏэмыкӏуэтыну	щыпэщӏэмыкӏуэтыну	дыщыпэщӏэмыкӏуэтыну	фыщыпэщӏэмыкӏуэтыну	щыпэщӏэмыкӏуэтыну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпэщӏэкӏуэт	уздыпэщӏэкӏуэт	здыпэщӏэкӏуэт	дыздыпэщӏэкӏуэт	фыздыпэщӏэкӏуэт	здыпэщӏэкӏуэт(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпэщӏэмыкӏуэт	уздыпэщӏэмыкӏуэт	здыпэщӏэмыкӏуэт	дыздыпэщӏэмыкӏуэт	фыздыпэщӏэмыкӏуэт	здыпэщӏэмыкӏуэт(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпэщӏэкӏуэта	уздыпэщӏэкӏуэта	здыпэщӏэкӏуэта	дыздыпэщӏэкӏуэта	фыздыпэщӏэкӏуэта	здыпэщӏэкӏуэта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпэщӏэмыкӏуэта	уздыпэщӏэмыкӏуэта	здыпэщӏэмыкӏуэта	дыздыпэщӏэмыкӏуэта	фыздыпэщӏэмыкӏуэта	здыпэщӏэмыкӏуэта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпэщӏэкӏуэтыгъа	уздыпэщӏэкӏуэтыгъа	здыпэщӏэкӏуэтыгъа	дыздыпэщӏэкӏуэтыгъа	фыздыпэщӏэкӏуэтыгъа	здыпэщӏэкӏуэтыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпэщӏэмыкӏуэтыгъа	уздыпэщӏэмыкӏуэтыгъа	здыпэщӏэмыкӏуэтыгъа	дыздыпэщӏэмыкӏуэтыгъа	фыздыпэщӏэмыкӏуэтыгъа	здыпэщӏэмыкӏуэтыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпэщӏэкӏуэтын	уздыпэщӏэкӏуэтын	здыпэщӏэкӏуэтын	дыздыпэщӏэкӏуэтын	фыздыпэщӏэкӏуэтын	здыпэщӏэкӏуэтын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпэщӏэмыкӏуэтын	уздыпэщӏэмыкӏуэтын	здыпэщӏэмыкӏуэтын	дыздыпэщӏэмыкӏуэтын	фыздыпэщӏэмыкӏуэтын	здыпэщӏэмыкӏуэтын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпэщӏэкӏуэтыну	уздыпэщӏэкӏуэтыну	здыпэщӏэкӏуэтыну	дыздыпэщӏэкӏуэтыну	фыздыпэщӏэкӏуэтыну	здыпэщӏэкӏуэтыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпэщӏэмыкӏуэтыну	уздыпэщӏэмыкӏуэтыну	здыпэщӏэмыкӏуэтыну	дыздыпэщӏэмыкӏуэтыну	фыздыпэщӏэмыкӏуэтыну	здыпэщӏэмыкӏуэтыну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпэщӏэкӏуэт	ущӀыпэщӏэкӏуэт	щӀыпэщӏэкӏуэт	дыщӀыпэщӏэкӏуэт	фыщӀыпэщӏэкӏуэт	щӀыпэщӏэкӏуэт(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпэщӏэмыкӏуэт	ущӀыпэщӏэмыкӏуэт	щӀыпэщӏэмыкӏуэт	дыщӀыпэщӏэмыкӏуэт	фыщӀыпэщӏэмыкӏуэт	щӀыпэщӏэмыкӏуэт(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпэщӏэкӏуэта	ущӀыпэщӏэкӏуэтӀэкӏуэта	щӀыпэщӏэкӏуэта	дыщӀыпэщӏэкӏуэта	фыщӀыпэщӏэкӏуэта	щӀыпэщӏэкӏуэта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпэщӏэмыкӏуэта	ущӀыпэщӏэмыкӏуэта	щӀыпэщӏэмыкӏуэта	дыщӀыпэщӏэмыкӏуэта	фыщӀыпэщӏэмыкӏуэта	щӀыпэщӏэмыкӏуэта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпэщӏэкӏуэтыгъа	ущӀыпэщӏэкӏуэтыгъа	щӀыпэщӏэкӏуэтыгъа	дыщӀыпэщӏэкӏуэтыгъа	фыщӀыпэщӏэкӏуэтыгъа	щӀыпэщӏэкӏуэтыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпэщӏэмыкӏуэтыгъа	ущӀыпэщӏэмыкӏуэтыгъа	щӀыпэщӏэмыкӏуэтыгъа	дыщӀыпэщӏэмыкӏуэтыгъа	фыщӀыпэщӏэмыкӏуэтыгъа	щӀыпэщӏэмыкӏуэтыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпэщӏэкӏуэтын	ущӀыпэщӏэкӏуэтын	щӀыпэщӏэкӏуэтын	дыщӀыпэщӏэкӏуэтын	фыщӀыпэщӏэкӏуэтын	щӀыпэщӏэкӏуэтын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпэщӏэмыкӏуэтын	ущӀыпэщӏэмыкӏуэтын	щӀыпэщӏэмыкӏуэтын	дыщӀыпэщӏэмыкӏуэтын	фыщӀыпэщӏэмыкӏуэтын	щӀыпэщӏэмыкӏуэтын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпэщӏэкӏуэтыну	ущӀыпэщӏэкӏуэтыну	щӀыпэщӏэкӏуэтыну	дыщӀыпэщӏэкӏуэтыну	фыщӀыпэщӏэкӏуэтыну	щӀыпэщӏэкӏуэтыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпэщӏэмыкӏуэтыну	ущӀыпэщӏэмыкӏуэтыну	щӀыпэщӏэмыкӏуэтыну	дыщӀыпэщӏэмыкӏуэтыну	фыщӀыпэщӏэмыкӏуэтыну	щӀыпэщӏэмыкӏуэтыну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпэщӏэкӏуэту	упэщӏэкӏуэту	пэщӏэкӏуэту	дыпэщӏэкӏуэту	фыпэщӏэкӏуэту	пэщӏэкӏуэт(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэщӏэмыкӏуэту	упэщӏэмыкӏуэту	пэщӏэмыкӏуэту	дыпэщӏэмыкӏуэту	фыпэщӏэмыкӏуэту	пэщӏэмыкӏуэт(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпэщӏэкӏуэтауэ	упэщӏэкӏуэтауэ	пэщӏэкӏуэтауэ	дыпэщӏэкӏуэтауэ	фыпэщӏэкӏуэтауэ	пэщӏэкӏуэтауэ / пэщӏэкӏуэтахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпэщӏэмыкӏуэтауэ	упэщӏэмыкӏуэтауэ	пэщӏэмыкӏуэтауэ	дыпэщӏэмыкӏуэтауэ	фыпэщӏэмыкӏуэтауэ	пэщӏэмыкӏуэтауэ / пэщӏэмыкӏуэтахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сыпэщӏэкӏуэтурэ	упэщӏэкӏуэтурэ	пэщӏэкӏуэтурэ	дыпэщӏэкӏуэтурэ	фыпэщӏэкӏуэтурэ	пэщӏэкӏуэт(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сыпэщӏэмыкӏуэтурэ	упэщӏэмыкӏуэтурэ	пэщӏэмыкӏуэтурэ	дыпэщӏэмыкӏуэтурэ	фыпэщӏэмыкӏуэтурэ	пэщӏэмыкӏуэт(хэ)урэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыппэщӏокӏуэт	сыпэщӏокӏуэт	--	сыфпэщӏокӏуэт	сапэщӏокӏуэт
уэ	успэщӏокӏуэт	--	упэщӏокӏуэт	утпэщӏокӏуэт	--	уапэщӏокӏуэт
ар	спэщӏокӏуэт	ппэщӏокӏуэт	пэщӏокӏуэт	тпэщӏокӏуэт	фпэщӏокӏуэт	япэщӏокӏуэт
дэ	--	дыппэщӏокӏуэт	дыпэщӏокӏуэт	--	дыфпэщӏокӏуэт	дапэщӏокӏуэт
фэ	фыспэщӏокӏуэт	--	фыпэщӏокӏуэт	фытпэщӏокӏуэт	--	фапэщӏокӏуэт
ахэр	спэщӏокӏуэт(хэ)	ппэщӏокӏуэт(хэ)	пэщӏокӏуэт(хэ)	тпэщӏокӏуэт(хэ)	фпэщӏокӏуэт(хэ)	япэщӏокӏуэт(хэ)

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[кӏуэт]	[кӏуэт]ыр	--	[кӏуэт]хэр
Эргативнэ:	[кӏуэт]	[кӏуэт]ым	--	[кӏуэт]хэм
Послеложнэ:	[кӏуэт]кӀэ	[кӏуэт]ымкӀэ	[кӏуэт]хэкӀэ	[кӏуэт]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[кӏуэт]у	[кӏуэт]ырауэ	[кӏуэт]хэу	[кӏуэт]хэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[кӏуэт]а	[кӏуэт]ар	--	[кӏуэт]ахэр
Эргативнэ:	[кӏуэт]а	[кӏуэт]ам	--	[кӏуэт]ахэм
Послеложнэ:	[кӏуэт]акӀэ	[кӏуэт]амкӀэ	[кӏуэт]ахэкӀэ	[кӏуэт]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[кӏуэт]ауэ	[кӏуэт]арауэ	[кӏуэт]ахэу	[кӏуэт]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[кӏуэт]ын	[кӏуэт]ыныр	--	[кӏуэт]ынхэр
Эргативнэ:	[кӏуэт]ын	[кӏуэт]ыным	--	[кӏуэт]ынхэм
Послеложнэ:	[кӏуэт]ынкӀэ	[кӏуэт]ынымкӀэ	[кӏуэт]ынхэкӀэ	[кӏуэт]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[кӏуэт]ыну	[кӏуэт]ынырауэ	[кӏуэт]ынхэу	[кӏуэт]ынхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[кӏуэт]ыну	[кӏуэт]ынур	--	[кӏуэт]ынухэр
Эргативнэ:	[кӏуэт]ыну	[кӏуэт]ынум	--	[кӏуэт]ынухэм
Послеложнэ:	[кӏуэт]ынукӀэ	[кӏуэт]ынумкӀэ	[кӏуэт]ынухэкӀэ	[кӏуэт]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[кӏуэт]ынууэ	[кӏуэт]ынурауэ	[кӏуэт]ынухэу	[кӏуэт]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. И пэм икӀын, и пэм къыӀукӀуэтын.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Блыным пэщӀэкӀуэтын.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• пэщӏэкӏуэтын: go, walk or drive a short distance away from sb or sth from the front
• Блыным пэщӀэкӀуэтын: move away from the wall.

УРЫСЫБЗЭ

• пэщӏэкӏуэтын: немного отойти, отъехать от кого-чего-л. спереди
• Блыным пэщӀэкӀуэтын: отойти от стены.

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын