пэӏэщӏэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

IPA [pɐʔɐˈɕʹɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

пэ- + [ӏэщӏ] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ[зэгъэзэхуэжын]

Глагол лъэмыӏэс "пэӏэщӏэн"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	пэӏэщӏэн
щымыӀэныгъэ:	мыпэӏэщӏэн

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэн	упэӏэщӏэн	пэӏэщӏэн	дыпэӏэщӏэн	фыпэӏэщӏэн	пэӏэщӏэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сымыпэӏэщӏэн	умыпэӏэщӏэн	мыпэӏэщӏэн	дымыпэӏэщӏэн	фымыпэӏэщӏэн	мыпэӏэщӏэн(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	пэӏэщӏэ(т)!	фыпэӏэщӏэ(т)!
щымыӀэныгъэ:	умыпэӏэщӏэ(т)!	фымыпэӏэщӏэ(т)!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	срепэӏэщӏэ	урепэӏэщӏэ	ирепэӏэщӏэ	дрепэӏэщӏэ	фрепэӏэщӏэ	ирепэӏэщӏэ
щымыӀэныгъэ:	сремыпэӏэщӏэ	уремыпэӏэщӏэ	иремыпэӏэщӏэ	дремыпэӏэщӏэ	фремыпэӏэщӏэ	иремыпэӏэщӏэ

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэщ	упэӏэщӏэщ	пэӏэщӏэщ	дыпэӏэщӏэщ	фыпэӏэщӏэщ	пэӏэщӏэ(хэ)щ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэкъым	упэӏэщӏэкъым	пэӏэщӏэкъым	дыпэӏэщӏэкъым	фыпэӏэщӏэкъым	пэӏэщӏэ(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэт	упэӏэщӏэт	пэӏэщӏэт	дыпэӏэщӏэт	фыпэӏэщӏэт	пэӏэщӏэ(хэ)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэтэкъым	упэӏэщӏэтэкъым	пэӏэщӏэтэкъым	дыпэӏэщӏэтэкъым	фыпэӏэщӏэтэкъым	пэӏэщӏэ(хэ)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏащ	упэӏэщӏащ	пэӏэщӏащ	дыпэӏэщӏащ	фыпэӏэщӏащ	пэӏэщӏа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏакъым	упэӏэщӏакъым	пэӏэщӏакъым	дыпэӏэщӏакъым	фыпэӏэщӏакъым	пэӏэщӏа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏат	упэӏэщӏат	пэӏэщӏат	дыпэӏэщӏат	фыпэӏэщӏат	пэӏэщӏа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏатэкъым	упэӏэщӏатэкъым	пэӏэщӏатэкъым	дыпэӏэщӏатэкъым	фыпэӏэщӏатэкъым	пэӏэщӏа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэгъащ	упэӏэщӏэгъащ	пэӏэщӏэгъащ	дыпэӏэщӏэгъащ	фыпэӏэщӏэгъащ	пэӏэщӏэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэгъакъым	упэӏэщӏэгъакъым	пэӏэщӏэгъакъым	дыпэӏэщӏэгъакъым	фыпэӏэщӏэгъакъым	пэӏэщӏэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэгъат	упэӏэщӏэгъат	пэӏэщӏэгъат	дыпэӏэщӏэгъат	фыпэӏэщӏэгъат	пэӏэщӏэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэгъатэкъым	упэӏэщӏэгъатэкъым	пэӏэщӏэгъатэкъым	дыпэӏэщӏэгъатэкъым	фыпэӏэщӏэгъатэкъым	пэӏэщӏэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэщ	упэӏэщӏэщ	пэӏэщӏэщ	дыпэӏэщӏэщ	фыпэӏэщӏэщ	пэӏэщӏэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэкъым	упэӏэщӏэкъым	пэӏэщӏэкъым	дыпэӏэщӏэкъым	фыпэӏэщӏэкъым	пэӏэщӏэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэт	упэӏэщӏэт	пэӏэщӏэт	дыпэӏэщӏэт	фыпэӏэщӏэт	пэӏэщӏэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэтэкъым	упэӏэщӏэтэкъым	пэӏэщӏэтэкъым	дыпэӏэщӏэтэкъым	фыпэӏэщӏэтэкъым	пэӏэщӏэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэнщ	упэӏэщӏэнщ	пэӏэщӏэнщ	дыпэӏэщӏэнщ	фыпэӏэщӏэнщ	пэӏэщӏэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэнкъым	упэӏэщӏэнкъым	пэӏэщӏэнкъым	дыпэӏэщӏэнкъым	фыпэӏэщӏэнкъым	пэӏэщӏэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэнущ	упэӏэщӏэнущ	пэӏэщӏэнущ	дыпэӏэщӏэнущ	фыпэӏэщӏэнущ	пэӏэщӏэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэнукъым	упэӏэщӏэнукъым	пэӏэщӏэнукъым	дыпэӏэщӏэнукъым	фыпэӏэщӏэнукъым	пэӏэщӏэну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэ	упэӏэщӏэ	пэӏэщӏэ	дыпэӏэщӏэ	фыпэӏэщӏэ	пэӏэщӏэ(хэ)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэкъэ	упэӏэщӏэкъэ	пэӏэщӏэкъэ	дыпэӏэщӏэкъэ	фыпэӏэщӏэкъэ	пэӏэщӏэ(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэт	упэӏэщӏэт	пэӏэщӏэт	дыпэӏэщӏэт	фыпэӏэщӏэт	пэӏэщӏэ(хэ)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэтэкъэ	упэӏэщӏэтэкъэ	пэӏэщӏэтэкъэ	дыпэӏэщӏэтэкъэ	фыпэӏэщӏэтэкъэ	пэӏэщӏэ(хэ)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏа	упэӏэщӏа	пэӏэщӏа	дыпэӏэщӏа	фыпэӏэщӏа	пэӏэщӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏакъэ	упэӏэщӏакъэ	пэӏэщӏакъэ	дыпэӏэщӏакъэ	фыпэӏэщӏакъэ	пэӏэщӏа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏат	упэӏэщӏат	пэӏэщӏат	дыпэӏэщӏат	фыпэӏэщӏат	пэӏэщӏа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏатэкъэ	упэӏэщӏатэкъэ	пэӏэщӏатэкъэ	дыпэӏэщӏатэкъэ	фыпэӏэщӏатэкъэ	пэӏэщӏа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэгъа	упэӏэщӏэгъа	пэӏэщӏэгъа	дыпэӏэщӏэгъа	фыпэӏэщӏэгъа	пэӏэщӏэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэгъакъэ	упэӏэщӏэгъакъэ	пэӏэщӏэгъакъэ	дыпэӏэщӏэгъакъэ	фыпэӏэщӏэгъакъэ	пэӏэщӏэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэгъат	упэӏэщӏэгъат	пэӏэщӏэгъат	дыпэӏэщӏэгъат	фыпэӏэщӏэгъат	пэӏэщӏэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэгъатэкъэ	упэӏэщӏэгъатэкъэ	пэӏэщӏэгъатэкъэ	дыпэӏэщӏэгъатэкъэ	фыпэӏэщӏэгъатэкъэ	пэӏэщӏэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэ	упэӏэщӏэ	пэӏэщӏэ	дыпэӏэщӏэ	фыпэӏэщӏэ	пэӏэщӏэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэкъэ	упэӏэщӏэкъэ	пэӏэщӏэкъэ	дыпэӏэщӏэкъэ	фыпэӏэщӏэкъэ	пэӏэщӏэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэт	упэӏэщӏэт	пэӏэщӏэт	дыпэӏэщӏэт	фыпэӏэщӏэт	пэӏэщӏэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэтэкъэ	упэӏэщӏэтэкъэ	пэӏэщӏэтэкъэ	дыпэӏэщӏэтэкъэ	фыпэӏэщӏэтэкъэ	пэӏэщӏэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэн	упэӏэщӏэн	пэӏэщӏэн	дыпэӏэщӏэн	фыпэӏэщӏэн	пэӏэщӏэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэнкъэ	упэӏэщӏэнкъэ	пэӏэщӏэнкъэ	дыпэӏэщӏэнкъэ	фыпэӏэщӏэнкъэ	пэӏэщӏэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэну	упэӏэщӏэну	пэӏэщӏэну	дыпэӏэщӏэну	фыпэӏэщӏэну	пэӏэщӏэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэнукъэ	упэӏэщӏэнукъэ	пэӏэщӏэнукъэ	дыпэӏэщӏэнукъэ	фыпэӏэщӏэнукъэ	пэӏэщӏэну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэмэ	упэӏэщӏэмэ	пэӏэщӏэмэ	дыпэӏэщӏэмэ	фыпэӏэщӏэмэ	пэӏэщӏэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпэӏэщӏэмэ	умыпэӏэщӏэмэ	мыпэӏэщӏэмэ	дымыпэӏэщӏэмэ	фымыпэӏэщӏэмэ	мыпэӏэщӏэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏамэ	упэӏэщӏамэ	пэӏэщӏамэ	дыпэӏэщӏамэ	фыпэӏэщӏамэ	пэӏэщӏа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпэӏэщӏамэ	умыпэӏэщӏамэ	мыпэӏэщӏамэ	дымыпэӏэщӏамэ	фымыпэӏэщӏамэ	мыпэӏэщӏа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэгъамэ	упэӏэщӏэгъамэ	пэӏэщӏэгъамэ	дыпэӏэщӏэгъамэ	фыпэӏэщӏэгъамэ	пэӏэщӏэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпэӏэщӏэгъамэ	умыпэӏэщӏэгъамэ	мыпэӏэщӏэгъамэ	дымыпэӏэщӏэгъамэ	фымыпэӏэщӏэгъамэ	мыпэӏэщӏэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэнмэ	упэӏэщӏэнмэ	пэӏэщӏэнмэ	дыпэӏэщӏэнмэ	фыпэӏэщӏэнмэ	пэӏэщӏэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпэӏэщӏэнмэ	умыпэӏэщӏэнмэ	мыпэӏэщӏэнмэ	дымыпэӏэщӏэнмэ	фымыпэӏэщӏэнмэ	мыпэӏэщӏэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэнумэ	упэӏэщӏэнумэ	пэӏэщӏэнумэ	дыпэӏэщӏэнумэ	фыпэӏэщӏэнумэ	пэӏэщӏэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпэӏэщӏэнумэ	умыпэӏэщӏэнумэ	мыпэӏэщӏэнумэ	дымыпэӏэщӏэнумэ	фымыпэӏэщӏэнумэ	мыпэӏэщӏэну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэтэмэ	упэӏэщӏэтэмэ	пэӏэщӏэтэмэ	дыпэӏэщӏэтэмэ	фыпэӏэщӏэтэмэ	пэӏэщӏэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпэӏэщӏэтэмэ	умыпэӏэщӏэтэмэ	мыпэӏэщӏэтэмэ	дымыпэӏэщӏэтэмэ	фымыпэӏэщӏэтэмэ	мыпэӏэщӏэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏатэмэ	упэӏэщӏатэмэ	пэӏэщӏатэмэ	дыпэӏэщӏатэмэ	фыпэӏэщӏатэмэ	пэӏэщӏа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпэӏэщӏатэмэ	умыпэӏэщӏатэмэ	мыпэӏэщӏатэмэ	дымыпэӏэщӏатэмэ	фымыпэӏэщӏатэмэ	мыпэӏэщӏа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэгъатэмэ	упэӏэщӏэгъатэмэ	пэӏэщӏэгъатэмэ	дыпэӏэщӏэгъатэмэ	фыпэӏэщӏэгъатэмэ	пэӏэщӏэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпэӏэщӏэгъатэмэ	умыпэӏэщӏэгъатэмэ	мыпэӏэщӏэгъатэмэ	дымыпэӏэщӏэгъатэмэ	фымыпэӏэщӏэгъатэмэ	мыпэӏэщӏэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэнтэмэ	упэӏэщӏэнтэмэ	пэӏэщӏэнтэмэ	дыпэӏэщӏэнтэмэ	фыпэӏэщӏэнтэмэ	пэӏэщӏэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпэӏэщӏэнтэмэ	умыпэӏэщӏэнтэмэ	мыпэӏэщӏэнтэмэ	дымыпэӏэщӏэнтэмэ	фымыпэӏэщӏэнтэмэ	мыпэӏэщӏэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэнутэмэ	упэӏэщӏэнутэмэ	пэӏэщӏэнутэмэ	дыпэӏэщӏэнутэмэ	фыпэӏэщӏэнутэмэ	пэӏэщӏэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпэӏэщӏэнутэмэ	умыпэӏэщӏэнутэмэ	мыпэӏэщӏэнутэмэ	дымыпэӏэщӏэнутэмэ	фымыпэӏэщӏэнутэмэ	мыпэӏэщӏэну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэнт	упэӏэщӏэнт	пэӏэщӏэнт	дыпэӏэщӏэнт	фыпэӏэщӏэнт	пэӏэщӏэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэнтэкъым	упэӏэщӏэнтэкъым	пэӏэщӏэнтэкъым	дыпэӏэщӏэнтэкъым	фыпэӏэщӏэнтэкъым	пэӏэщӏэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэнут	упэӏэщӏэнут	пэӏэщӏэнут	дыпэӏэщӏэнут	фыпэӏэщӏэнут	пэӏэщӏэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэнутэкъым	упэӏэщӏэнутэкъым	пэӏэщӏэнутэкъым	дыпэӏэщӏэнутэкъым	фыпэӏэщӏэнутэкъым	пэӏэщӏэну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэми	упэӏэщӏэми	пэӏэщӏэми	дыпэӏэщӏэми	фыпэӏэщӏэми	пэӏэщӏэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпэӏэщӏэми	умыпэӏэщӏэми	мыпэӏэщӏэми	дымыпэӏэщӏэми	фымыпэӏэщӏэми	мыпэӏэщӏэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏами	упэӏэщӏами	пэӏэщӏами	дыпэӏэщӏами	фыпэӏэщӏами	пэӏэщӏа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпэӏэщӏами	умыпэӏэщӏами	мыпэӏэщӏами	дымыпэӏэщӏами	фымыпэӏэщӏами	мыпэӏэщӏа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэгъами	упэӏэщӏэгъами	пэӏэщӏэгъами	дыпэӏэщӏэгъами	фыпэӏэщӏэгъами	пэӏэщӏэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпэӏэщӏэгъами	умыпэӏэщӏэгъами	мыпэӏэщӏэгъами	дымыпэӏэщӏэгъами	фымыпэӏэщӏэгъами	мыпэӏэщӏэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэнми	упэӏэщӏэнми	пэӏэщӏэнми	дыпэӏэщӏэнми	фыпэӏэщӏэнми	пэӏэщӏэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпэӏэщӏэнми	умыпэӏэщӏэнми	мыпэӏэщӏэнми	дымыпэӏэщӏэнми	фымыпэӏэщӏэнми	мыпэӏэщӏэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэнуми	упэӏэщӏэнуми	пэӏэщӏэнуми	дыпэӏэщӏэнуми	фыпэӏэщӏэнуми	пэӏэщӏэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпэӏэщӏэнуми	умыпэӏэщӏэнуми	мыпэӏэщӏэнуми	дымыпэӏэщӏэнуми	фымыпэӏэщӏэнуми	мыпэӏэщӏэну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэтэми	упэӏэщӏэтэми	пэӏэщӏэтэми	дыпэӏэщӏэтэми	фыпэӏэщӏэтэми	пэӏэщӏэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпэӏэщӏэтэми	умыпэӏэщӏэтэми	мыпэӏэщӏэтэми	дымыпэӏэщӏэтэми	фымыпэӏэщӏэтэми	мыпэӏэщӏэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏатэми	упэӏэщӏатэми	пэӏэщӏатэми	дыпэӏэщӏатэми	фыпэӏэщӏатэми	пэӏэщӏа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпэӏэщӏатэми	умыпэӏэщӏатэми	мыпэӏэщӏатэми	дымыпэӏэщӏатэми	фымыпэӏэщӏатэми	мыпэӏэщӏа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэгъатэми	упэӏэщӏэгъатэми	пэӏэщӏэгъатэми	дыпэӏэщӏэгъатэми	фыпэӏэщӏэгъатэми	пэӏэщӏэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпэӏэщӏэгъатэми	умыпэӏэщӏэгъатэми	мыпэӏэщӏэгъатэми	дымыпэӏэщӏэгъатэми	фымыпэӏэщӏэгъатэми	мыпэӏэщӏэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэнтэми	упэӏэщӏэнтэми	пэӏэщӏэнтэми	дыпэӏэщӏэнтэми	фыпэӏэщӏэнтэми	пэӏэщӏэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпэӏэщӏэнтэми	умыпэӏэщӏэнтэми	мыпэӏэщӏэнтэми	дымыпэӏэщӏэнтэми	фымыпэӏэщӏэнтэми	мыпэӏэщӏэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏэнутэми	упэӏэщӏэнутэми	пэӏэщӏэнутэми	дыпэӏэщӏэнутэми	фыпэӏэщӏэнутэми	пэӏэщӏэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпэӏэщӏэнутэми	умыпэӏэщӏэнутэми	мыпэӏэщӏэнутэми	дымыпэӏэщӏэнутэми	фымыпэӏэщӏэнутэми	мыпэӏэщӏэну(хэ)тэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏаи	упэӏэщӏаи	пэӏэщӏаи	дыпэӏэщӏаи	фыпэӏэщӏаи	пэӏэщӏаи
щымыӀэныгъэ:	сымыпэӏэщӏаи	умыпэӏэщӏаи	мыпэӏэщӏаи	дымыпэӏэщӏаи	фымыпэӏэщӏаи	мыпэӏэщӏаи

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏащэрэт	упэӏэщӏащэрэт	пэӏэщӏащэрэт	дыпэӏэщӏащэрэт	фыпэӏэщӏащэрэт	пэӏэщӏащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сымыпэӏэщӏащэрэт	умыпэӏэщӏащэрэт	мыпэӏэщӏащэрэт	дымыпэӏэщӏащэрэт	фымыпэӏэщӏащэрэт	мыпэӏэщӏащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏагъэнщ	упэӏэщӏагъэнщ	пэӏэщӏагъэнщ	дыпэӏэщӏагъэнщ	фыпэӏэщӏагъэнщ	пэӏэщӏагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏагъэнкъым	упэӏэщӏагъэнкъым	пэӏэщӏагъэнкъым	дыпэӏэщӏагъэнкъым	фыпэӏэщӏагъэнкъым	пэӏэщӏагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏагъэнт	упэӏэщӏагъэнт	пэӏэщӏагъэнт	дыпэӏэщӏагъэнт	фыпэӏэщӏагъэнт	пэӏэщӏагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏагъэнтэкъым	упэӏэщӏагъэнтэкъым	пэӏэщӏагъэнтэкъым	дыпэӏэщӏагъэнтэкъым	фыпэӏэщӏагъэнтэкъым	пэӏэщӏагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏагъэн	упэӏэщӏагъэн	пэӏэщӏагъэн	дыпэӏэщӏагъэн	фыпэӏэщӏагъэн	пэӏэщӏагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏагъэнкъэ	упэӏэщӏагъэнкъэ	пэӏэщӏагъэнкъэ	дыпэӏэщӏагъэнкъэ	фыпэӏэщӏагъэнкъэ	пэӏэщӏагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏагъэнт	упэӏэщӏагъэнт	пэӏэщӏагъэнт	дыпэӏэщӏагъэнт	фыпэӏэщӏагъэнт	пэӏэщӏагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏагъэнтэкъэ	упэӏэщӏагъэнтэкъэ	пэӏэщӏагъэнтэкъэ	дыпэӏэщӏагъэнтэкъэ	фыпэӏэщӏагъэнтэкъэ	пэӏэщӏагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏагъэнущ	упэӏэщӏагъэнущ	пэӏэщӏагъэнущ	дыпэӏэщӏагъэнущ	фыпэӏэщӏагъэнущ	пэӏэщӏагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏагъэнукъым	упэӏэщӏагъэнукъым	пэӏэщӏагъэнукъым	дыпэӏэщӏагъэнукъым	фыпэӏэщӏагъэнукъым	пэӏэщӏагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏагъэнут	упэӏэщӏагъэнут	пэӏэщӏагъэнут	дыпэӏэщӏагъэнут	фыпэӏэщӏагъэнут	пэӏэщӏагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏагъэнутэкъым	упэӏэщӏагъэнутэкъым	пэӏэщӏагъэнутэкъым	дыпэӏэщӏагъэнутэкъым	фыпэӏэщӏагъэнутэкъым	пэӏэщӏагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏагъэну	упэӏэщӏагъэну	пэӏэщӏагъэну	дыпэӏэщӏагъэну	фыпэӏэщӏагъэну	пэӏэщӏагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏагъэнукъэ	упэӏэщӏагъэнукъэ	пэӏэщӏагъэнукъэ	дыпэӏэщӏагъэнукъэ	фыпэӏэщӏагъэнукъэ	пэӏэщӏагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏагъэнут	упэӏэщӏагъэнут	пэӏэщӏагъэнут	дыпэӏэщӏагъэнут	фыпэӏэщӏагъэнут	пэӏэщӏагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпэӏэщӏагъэнутэкъэ	упэӏэщӏагъэнутэкъэ	пэӏэщӏагъэнутэкъэ	дыпэӏэщӏагъэнутэкъэ	фыпэӏэщӏагъэнутэкъэ	пэӏэщӏагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпэӏэщӏэ	упэӏэщӏэ	пэӏэщӏэ	дыпэӏэщӏэ	фыпэӏэщӏэ	пэӏэщӏэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпэӏэщӏэ	умыпэӏэщӏэ	мыпэӏэщӏэ	дымыпэӏэщӏэ	фымыпэӏэщӏэ	мыпэӏэщӏэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпэӏэщӏа	упэӏэщӏа	пэӏэщӏа	дыпэӏэщӏа	фыпэӏэщӏа	пэӏэщӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпэӏэщӏа	умыпэӏэщӏа	мыпэӏэщӏа	дымыпэӏэщӏа	фымыпэӏэщӏа	мыпэӏэщӏа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпэӏэщӏэгъа	упэӏэщӏэгъа	пэӏэщӏэгъа	дыпэӏэщӏэгъа	фыпэӏэщӏэгъа	пэӏэщӏэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпэӏэщӏэгъа	умыпэӏэщӏэгъа	мыпэӏэщӏэгъа	дымыпэӏэщӏэгъа	фымыпэӏэщӏэгъа	мыпэӏэщӏэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпэӏэщӏэн	упэӏэщӏэн	пэӏэщӏэн	дыпэӏэщӏэн	фыпэӏэщӏэн	пэӏэщӏэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпэӏэщӏэн	умыпэӏэщӏэн	мыпэӏэщӏэн	дымыпэӏэщӏэн	фымыпэӏэщӏэн	мыпэӏэщӏэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпэӏэщӏэну	упэӏэщӏэну	пэӏэщӏэну	дыпэӏэщӏэну	фыпэӏэщӏэну	пэӏэщӏэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпэӏэщӏэну	умыпэӏэщӏэну	мыпэӏэщӏэну	дымыпэӏэщӏэну	фымыпэӏэщӏэну	мыпэӏэщӏэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэӏэщӏэ	узэрыпэӏэщӏэ	зэрыпэӏэщӏэ	дызэрыпэӏэщӏэ	фызэрыпэӏэщӏэ	зэрыпэӏэщӏэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымыпэӏэщӏэ	узэрымыпэӏэщӏэ	зэрымыпэӏэщӏэ	дызэрымыпэӏэщӏэ	фызэрымыпэӏэщӏэ	зэрымыпэӏэщӏэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэӏэщӏа	узэрыпэӏэщӏа	зэрыпэӏэщӏа	дызэрыпэӏэщӏа	фызэрыпэӏэщӏа	зэрыпэӏэщӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымыпэӏэщӏа	узэрымыпэӏэщӏа	зэрымыпэӏэщӏа	дызэрымыпэӏэщӏа	фызэрымыпэӏэщӏа	зэрымыпэӏэщӏа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэӏэщӏэгъа	узэрыпэӏэщӏэгъа	зэрыпэӏэщӏэгъа	дызэрыпэӏэщӏэгъа	фызэрыпэӏэщӏэгъа	зэрыпэӏэщӏэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымыпэӏэщӏэгъа	узэрымыпэӏэщӏэгъа	зэрымыпэӏэщӏэгъа	дызэрымыпэӏэщӏэгъа	фызэрымыпэӏэщӏэгъа	зэрымыпэӏэщӏэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэӏэщӏэн	узэрыпэӏэщӏэн	зэрыпэӏэщӏэн	дызэрыпэӏэщӏэн	фызэрыпэӏэщӏэн	зэрыпэӏэщӏэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымыпэӏэщӏэн	узэрымыпэӏэщӏэн	зэрымыпэӏэщӏэн	дызэрымыпэӏэщӏэн	фызэрымыпэӏэщӏэн	зэрымыпэӏэщӏэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпэӏэщӏэну	узэрыпэӏэщӏэну	зэрыпэӏэщӏэну	дызэрыпэӏэщӏэну	фызэрыпэӏэщӏэну	зэрыпэӏэщӏэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымыпэӏэщӏэну	узэрымыпэӏэщӏэну	зэрымыпэӏэщӏэну	дызэрымыпэӏэщӏэну	фызэрымыпэӏэщӏэну	зэрымыпэӏэщӏэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэӏэщӏэ	ущыпэӏэщӏэ	щыпэӏэщӏэ	дыщыпэӏэщӏэ	фыщыпэӏэщӏэ	щыпэӏэщӏэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымыпэӏэщӏэ	ущымыпэӏэщӏэ	щымыпэӏэщӏэ	дыщымыпэӏэщӏэ	фыщымыпэӏэщӏэ	щымыпэӏэщӏэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэӏэщӏа	ущыпэӏэщӏа	щыпэӏэщӏа	дыщыпэӏэщӏа	фыщыпэӏэщӏа	щыпэӏэщӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымыпэӏэщӏа	ущымыпэӏэщӏа	щымыпэӏэщӏа	дыщымыпэӏэщӏа	фыщымыпэӏэщӏа	щымыпэӏэщӏа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэӏэщӏэгъа	ущыпэӏэщӏэгъа	щыпэӏэщӏэгъа	дыщыпэӏэщӏэгъа	фыщыпэӏэщӏэгъа	щыпэӏэщӏэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымыпэӏэщӏэгъа	ущымыпэӏэщӏэгъа	щымыпэӏэщӏэгъа	дыщымыпэӏэщӏэгъа	фыщымыпэӏэщӏэгъа	щымыпэӏэщӏэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэӏэщӏэн	ущыпэӏэщӏэн	щыпэӏэщӏэн	дыщыпэӏэщӏэн	фыщыпэӏэщӏэн	щыпэӏэщӏэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымыпэӏэщӏэн	ущымыпэӏэщӏэн	щымыпэӏэщӏэн	дыщымыпэӏэщӏэн	фыщымыпэӏэщӏэн	щымыпэӏэщӏэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпэӏэщӏэну	ущыпэӏэщӏэну	щыпэӏэщӏэну	дыщыпэӏэщӏэну	фыщыпэӏэщӏэну	щыпэӏэщӏэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымыпэӏэщӏэну	ущымыпэӏэщӏэну	щымыпэӏэщӏэну	дыщымыпэӏэщӏэну	фыщымыпэӏэщӏэну	щымыпэӏэщӏэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздэпэӏэщӏэ	уздэпэӏэщӏэ	здэпэӏэщӏэ	дыздэпэӏэщӏэ	фыздэпэӏэщӏэ	здэпэӏэщӏэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмыпэӏэщӏэ	уздэмыпэӏэщӏэ	здэмыпэӏэщӏэ	дыздэмыпэӏэщӏэ	фыздэмыпэӏэщӏэ	здэмыпэӏэщӏэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздэпэӏэщӏа	уздэпэӏэщӏа	здэпэӏэщӏа	дыздэпэӏэщӏа	фыздэпэӏэщӏа	здэпэӏэщӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмыпэӏэщӏа	уздэмыпэӏэщӏа	здэмыпэӏэщӏа	дыздэмыпэӏэщӏа	фыздэмыпэӏэщӏа	здэмыпэӏэщӏа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздэпэӏэщӏэгъа	уздэпэӏэщӏэгъа	здэпэӏэщӏэгъа	дыздэпэӏэщӏэгъа	фыздэпэӏэщӏэгъа	здэпэӏэщӏэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмыпэӏэщӏэгъа	уздэмыпэӏэщӏэгъа	здэмыпэӏэщӏэгъа	дыздэмыпэӏэщӏэгъа	фыздэмыпэӏэщӏэгъа	здэмыпэӏэщӏэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздэпэӏэщӏэн	уздэпэӏэщӏэн	здэпэӏэщӏэн	дыздэпэӏэщӏэн	фыздэпэӏэщӏэн	здэпэӏэщӏэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмыпэӏэщӏэн	уздэмыпэӏэщӏэн	здэмыпэӏэщӏэн	дыздэмыпэӏэщӏэн	фыздэмыпэӏэщӏэн	здэмыпэӏэщӏэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздэпэӏэщӏэну	уздэпэӏэщӏэну	здэпэӏэщӏэну	дыздэпэӏэщӏэну	фыздэпэӏэщӏэну	здэпэӏэщӏэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмыпэӏэщӏэну	уздэмыпэӏэщӏэну	здэмыпэӏэщӏэну	дыздэмыпэӏэщӏэну	фыздэмыпэӏэщӏэну	здэмыпэӏэщӏэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэпэӏэщӏэ	ущӀэпэӏэщӏэ	щӀэпэӏэщӏэ	дыщӀэпэӏэщӏэ	фыщӀэпэӏэщӏэ	щӀэпэӏэщӏэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмыпэӏэщӏэ	ущӀэмыпэӏэщӏэ	щӀэмыпэӏэщӏэ	дыщӀэмыпэӏэщӏэ	фыщӀэмыпэӏэщӏэ	щӀэмыпэӏэщӏэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэпэӏэщӏа	ущӀэпэӏэщӏа	щӀэпэӏэщӏа	дыщӀэпэӏэщӏа	фыщӀэпэӏэщӏа	щӀэпэӏэщӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмыпэӏэщӏа	ущӀэмыпэӏэщӏа	щӀэмыпэӏэщӏа	дыщӀэмыпэӏэщӏа	фыщӀэмыпэӏэщӏа	щӀэмыпэӏэщӏа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэпэӏэщӏэгъа	ущӀэпэӏэщӏэгъа	щӀэпэӏэщӏэгъа	дыщӀэпэӏэщӏэгъа	фыщӀэпэӏэщӏэгъа	щӀэпэӏэщӏэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмыпэӏэщӏэгъа	ущӀэмыпэӏэщӏэгъа	щӀэмыпэӏэщӏэгъа	дыщӀэмыпэӏэщӏэгъа	фыщӀэмыпэӏэщӏэгъа	щӀэмыпэӏэщӏэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэпэӏэщӏэн	ущӀэпэӏэщӏэн	щӀэпэӏэщӏэн	дыщӀэпэӏэщӏэн	фыщӀэпэӏэщӏэн	щӀэпэӏэщӏэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмыпэӏэщӏэн	ущӀэмыпэӏэщӏэн	щӀэмыпэӏэщӏэн	дыщӀэмыпэӏэщӏэн	фыщӀэмыпэӏэщӏэн	щӀэмыпэӏэщӏэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэпэӏэщӏэну	ущӀэпэӏэщӏэну	щӀэпэӏэщӏэну	дыщӀэпэӏэщӏэну	фыщӀэпэӏэщӏэну	щӀэпэӏэщӏэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмыпэӏэщӏэну	ущӀэмыпэӏэщӏэну	щӀэмыпэӏэщӏэну	дыщӀэмыпэӏэщӏэну	фыщӀэмыпэӏэщӏэну	щӀэмыпэӏэщӏэну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпэӏэщӏэу	упэӏэщӏэу	пэӏэщӏэу	дыпэӏэщӏэу	фыпэӏэщӏэу	пэӏэщӏэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпэӏэщӏэу	умыпэӏэщӏэу	мыпэӏэщӏэу	дымыпэӏэщӏэу	фымыпэӏэщӏэу	мыпэӏэщӏэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпэӏэщӏауэ	упэӏэщӏауэ	пэӏэщӏауэ	дыпэӏэщӏауэ	фыпэӏэщӏауэ	пэӏэщӏауэ / пэӏэщӏа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпэӏэщӏауэ	умыпэӏэщӏауэ	мыпэӏэщӏауэ	дымыпэӏэщӏауэ	фымыпэӏэщӏауэ	мыпэӏэщӏауэ(хэ) / мыпэӏэщӏа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сыпэӏэщӏэурэ	упэӏэщӏэурэ	пэӏэщӏэурэ	дыпэӏэщӏэурэ	фыпэӏэщӏэурэ	пэӏэщӏэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сымыпэӏэщӏэурэ	умыпэӏэщӏэурэ	мыпэӏэщӏэурэ	дымыпэӏэщӏэурэ	фымыпэӏэщӏэурэ	мыпэӏэщӏэ(хэ)урэ

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пэӏэщӏ]э	[пэӏэщӏ]эр	--	[пэӏэщӏ]эхэр
Эргативнэ:	[пэӏэщӏ]э	[пэӏэщӏ]эм	--	[пэӏэщӏ]эхэм
Послеложнэ:	[пэӏэщӏ]экӀэ	[пэӏэщӏ]эмкӀэ	[пэӏэщӏ]эхэкӀэ	[пэӏэщӏ]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пэӏэщӏ]эу	[пэӏэщӏ]эрауэ	[пэӏэщӏ]эхэу	[пэӏэщӏ]эхэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пэӏэщӏ]а	[пэӏэщӏ]ар	--	[пэӏэщӏ]ахэр
Эргативнэ:	[пэӏэщӏ]а	[пэӏэщӏ]ам	--	[пэӏэщӏ]ахэм
Послеложнэ:	[пэӏэщӏ]акӀэ	[пэӏэщӏ]амкӀэ	[пэӏэщӏ]ахэкӀэ	[пэӏэщӏ]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пэӏэщӏ]ауэ	[пэӏэщӏ]арауэ	[пэӏэщӏ]ахэу	[пэӏэщӏ]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пэӏэщӏ]эн	[пэӏэщӏ]эныр	--	[пэӏэщӏ]энхэр
Эргативнэ:	[пэӏэщӏ]эн	[пэӏэщӏ]эным	--	[пэӏэщӏ]энхэм
Послеложнэ:	[пэӏэщӏ]энкӀэ	[пэӏэщӏ]энымкӀэ	[пэӏэщӏ]энхэкӀэ	[пэӏэщӏ]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[пэӏэщӏ]эну	[пэӏэщӏ]энырауэ	[пэӏэщӏ]энхэу	[пэӏэщӏ]энхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пэӏэщӏ]эну	[пэӏэщӏ]энур	--	[пэӏэщӏ]энухэр
Эргативнэ:	[пэӏэщӏ]эну	[пэӏэщӏ]энум	--	[пэӏэщӏ]энухэм
Послеложнэ:	[пэӏэщӏ]энукӀэ	[пэӏэщӏ]энумкӀэ	[пэӏэщӏ]энухэкӀэ	[пэӏэщӏ]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пэӏэщӏ]энууэ	[пэӏэщӏ]энурауэ	[пэӏэщӏ]энухэу	[пэӏэщӏ]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

Пэжыжьэу щытын, пэмыгъунэгъун.

ЩАПХЪЭХЭР

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

Къуажэр къалэм пэӀэщӀэщ.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

пэӏэщӏэн: be, be located or situated far or remotely from sb or sth.
Къуажэр къалэм пэӀэщӀэщ: the village is located far from the city.

УРЫСЫБЗЭ

пэӏэщӏэн: быть, находиться вдали от кого-чего-л.
Къуажэр къалэм пэӀэщӀэщ: село расположено вдали от города.

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын