Jump to content

унэ

Тхыгъэр къыздрахар Википсалъалъэ

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

  • унэ
    унэ
  • унэ
    унэ
  • унэ
    унэ

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA ['wǝnɐ]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • [ун] + -э

СКЛОНЕНЭ

Закъуэ бжыгъэ Куэд бжыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: унэ унэр -- унэхэр
Эргативнэ: унэ унэм -- унэхэм
Послеложнэ: унэкӀэ унэмкӀэ унэхэкӀэ унэхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: унэу унэрауэ унэхэу унэхэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. ЦӀыху щыпсэуну, щӀэсыну яухуэ псэуалъэ.
  2. Унагъуэ.

ЩАПХЪЭХЭР

  • Хъуэжэ и насып щӀэкӀыгъуэ махуэти, и унэр мафӀэм исат. ӀуэрыӀуатэ, фольклор
  • Унэм зыщыгъаси хасэ кӀуэ. Псалъэжьхэр
  • Унэр зыгъэунэри благъэр зыгъэблагъэри фызщ. Псалъэжьхэр
  • Унэжьрэ пхъэжь мафӀэрэ. Псалъэжьхэр
Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь, «Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984 нап. 24
адыгэбзэ урысыбзэ/русский инджылыбзэ/English
Нанэ унэм дэсщ. Бабушка сидит дома. Grandmother is sitting at home.
Нуни унэм дэсщ. Нуна тоже сидит дома. Nuna is also sitting at home.
Нани Нуни унэм дэсхэщ. И бабушка, и Нуна сидят дома Both grandmother and Nune are sitting at home.
нап. 47
Псори унэм дэсщ. Все сидят дома. Everybody is at home.
нап. 57
Абы нобэ бзу унэ ещӀ. Он сегодня строит скворешник. Today he is building a birdhouse.
нап. 63
Унэ хадэм. На огороде. In the home garden.
Дэ унэ хадэ диӀэщ. У нас огород. We have a home garden.
нап. 77
Къат зыбжанэу зэтет унэхэр Налшык куэду дэтщ. Есть много многоэтажных домов в Нальчике. There are a lot of multi-storied buildings in Nalchik.
нап. 108
Нобэ псори ди унэ дисщ. Сегодня мы все сидим дома. Today we are all sitting at home.
нап. 116
Унэ блыныр и чэзум бъин хуейщ. Необходимо своевременно стены дома белить. You should whitewash the walls of your house in a timely fashion.
Тхьэмахуэти, псори унэм дэст. Было воскресенье – мы все сидели дома. It was Sunday and we were all at home.
Унэ блыныр дъин хуейуэ ди анэм жиӀащ. Мама сказала, что нам необходимо побелить глиной стены дома. Our mother said that the walls of our house needed whitewashing.
Дэ унэ блыныр дъинущ. Мы побелим стену дома. We are going to whitewash the walls of the house.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • Унэ пхашэ.
  • унэжь
  • унэшхуэ

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • унэ: 1. house, dwelling, residence 2. family
  • Унэ пхашэ: lopsided, rickety house
  • унэжь: an old house
  • унэшхуэ: a big house
УРЫСЫБЗЭ
  • унэ: 1. дом 2. семья
  • Унэ пхашэ: кособокий дом
  • унэжь: старый дом
  • унэшхуэ: большой дом
НЭГЪУЭЩӀ БЗЭХЭР:
  • адыгеибзэ (кӀахыбзэ) (ady): унэ
  • азэрбайджаныбзэ (az): ev
  • армяныбзэ (ермэлыбзэ) (hy): տուն
  • башкирыбзэ (ba):
  • грузиныбзэ (куржыбзэ, сонэбзэ) (ka): სახლი
  • иврит (he): בַּיִת
  • къэрэшей-балъкъэрыбзэ (kbc): юй
  • нэмыцэбзэ (de): Haus (n)
  • персыбзэ (fa): انه‎, کاشانه‎
  • тыркубзэ (tr): ev, hane
  • французыбзэ (франджыбзэ) (fr): maison (f)
  • хьэрыпыбзэ (ar): بَيْت,مَنْزِل‎, دَار
псалъафэ зэпыщӀахэр

Унэ исын

[зэгъэзэхуэжын]
  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: be married (about a woman)
     Урысыбзэ: быть замужем.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Унэ ихьэн

[зэгъэзэхуэжын]
  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: get married (about a woman)
     Урысыбзэ: выйти замуж.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Унэ ишэн

[зэгъэзэхуэжын]
  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: perform the ceremony of bringing the new bride into the house of the groom’s parents.
     Урысыбзэ: провести обряд ввода невесты в дом родителей жениха.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Унэ хегъэсэн

[зэгъэзэхуэжын]
  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: build a house with sb’s help
     Урысыбзэ: строить дом с чьей-л. помощью.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Унэкъым, жьэгукъым

[зэгъэзэхуэжын]
  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: be homeless, have nowhere to call your own; be without hearth or home.
     Урысыбзэ: ни кола, ни двора.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Унэр къичу исэжын

[зэгъэзэхуэжын]
  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: redo your house from idleness
     Урысыбзэ: перестраивать, переделывать дом от нечего делать.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     ЗыщӀэн зымыщӀэжым унэр къречри иресэж. Псалъэжьхэр

Унэр лъэныкъуэбэн

[зэгъэзэхуэжын]
  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: lose the family breadwinner
     Урысыбзэ: потерять кормильца.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Унэр тхьэм къибгъэн

[зэгъэзэхуэжын]
  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: come into good fortune; get lucky
     Урысыбзэ: привалить - об успехе, счастье.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Унэу тӀысын (тӀысыжын)

[зэгъэзэхуэжын]
  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: start a family
     Урысыбзэ: обзавестись семьёй.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Дауэ мыгупсысэми, Ӏэюбей Ӏэпхъуэжу унэу тӀысыжыным нэхърэ нэхъыфӀ, нэхъ езэгъ [Зырамыку] къыхуэгъуэтыркъым. Теунэ Хьэчим

унэ гупэ

[зэгъэзэхуэжын]
  Мыхьэнэ: Унэм и ӀуплъапӀэ лъэныкъуэ.
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: façade (of a house)
        Унэ гупэр нэхъ ягъэщӀэращӀэ: They mostly decorate the front of the house.
        Унэ гупэм жыг щагъэтӀысащ: They planted a tree in front of the house.
     Урысыбзэ: фасад (дома)
        Унэ гупэр нэхъ ягъэщӀэращӀэ: более всего украшают фасад дома.
        Унэ гупэм жыг щагъэтӀысащ. Перед домом посадили дерево.
  Псалъэ зэпхахэр:
     Унэ гупэр нэхъ ягъэщӀэращӀэ 
     Унэ гупэм жыг щагъэтӀысащ.
  Щапхъэхэр:

унэ зэтет

[зэгъэзэхуэжын]
  Мыхьэнэ: КъатитӀ е нэхъыбэ зиӀэ унэ.
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: a two-storeyed or multistoreyed house
     Урысыбзэ: дом, имеющий два или несколько этажей
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

унэ ихьэгъуэ

[зэгъэзэхуэжын]
  Мыхьэнэ: ЛӀы дэкӀуэну щичэзу.
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: time to get married
     Урысыбзэ: пора замужества
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Хъыджэбзым и унэ ихьэгъуэ дахэт. ӀуэрыӀуатэ, фольклор

унэ кӀуэцӀ

[зэгъэзэхуэжын]
  Мыхьэнэ: ПсэупӀэм и кӀуэцӀ, пэш.
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: the inside of a house; interior, room
     Урысыбзэ: внутренняя часть дома, комната
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Унэ кӀуэцӀым нэмыс ущимыӀэмэ, унэ щӀыбым ущиӀэххэнкъым. Псалъэжьхэр

унэ лъэгу

[зэгъэзэхуэжын]
  Мыхьэнэ: Унэ кӀуэцӀым и лъащӀэ.
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: floor
        Пхъэбгъу унэ лъэгу. plank floor
     Урысыбзэ: пол
        Пхъэбгъу унэ лъэгу. дощатый пол
  Псалъэ зэпхахэр:
     Пхъэбгъу унэ лъэгу.
  Щапхъэхэр:

унэ щӀыб

[зэгъэзэхуэжын]
  Мыхьэнэ: Унэм и щӀыбагъ лъэныкъуэ.
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: backside of a house
        Унэ щӀыбым дыхьэн. enter a house through the back
     Урысыбзэ: задняя сторона дома
        Унэ щӀыбым дыхьэн. Войти в дом сзади.
  Псалъэ зэпхахэр:
     Унэ щӀыбым дыхьэн.
  Щапхъэхэр:

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын

Къыздырахар: "https://kbd.wiktionary.org/w/index.php?title=унэ&oldid=37678"