шкӏэхъуэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

IPA [ʂtʹʂɐ'χʷɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

[шкӏ] + -э + [хъу] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ[зэгъэзэхуэжын]

Глагол лъэмыӏэс "шкӏэхъуэн"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	шкӏэхъуэн
щымыӀэныгъэ:	мышкӏэхъуэн

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуэн	ушкӏэхъуэн	шкӏэхъуэн	дышкӏэхъуэн	фышкӏэхъуэн	шкӏэхъуэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сымышкӏэхъуэн	умышкӏэхъуэн	мышкӏэхъуэн	дымышкӏэхъуэн	фымышкӏэхъуэн	мышкӏэхъуэн(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	шкӏахъуэ(т)!	фышкӏахъуэ(т)!
щымыӀэныгъэ:	умышкӏахъуэ(т)!	фымышкӏахъуэ(т)!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	срешкӏахъуэ	урешкӏахъуэ	ирешкӏахъуэ	дрешкӏахъуэ	фрешкӏахъуэ	ирешкӏахъуэ
щымыӀэныгъэ:	сремышкӏахъуэ	уремышкӏахъуэ	иремышкӏахъуэ	дремышкӏахъуэ	фремышкӏахъуэ	иремышкӏахъуэ

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сышкӏахъуэщ	ушкӏахъуэщ	шкӏахъуэщ	дышкӏахъуэщ	фышкӏахъуэщ	шкӏахъуэ(хэ)щ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сышкӏахъуэкъым	ушкӏахъуэкъым	шкӏахъуэкъым	дышкӏахъуэкъым	фышкӏахъуэкъым	шкӏахъуэ(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сышкӏахъуэт	ушкӏахъуэт	шкӏахъуэт	дышкӏахъуэт	фышкӏахъуэт	шкӏахъуэ(хэ)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сышкӏахъуэтэкъым	ушкӏахъуэтэкъым	шкӏахъуэтэкъым	дышкӏахъуэтэкъым	фышкӏахъуэтэкъым	шкӏахъуэ(хэ)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуащ	ушкӏэхъуащ	шкӏэхъуащ	дышкӏэхъуащ	фышкӏэхъуащ	шкӏэхъуа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуакъым	ушкӏэхъуакъым	шкӏэхъуакъым	дышкӏэхъуакъым	фышкӏэхъуакъым	шкӏэхъуа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуат	ушкӏэхъуат	шкӏэхъуат	дышкӏэхъуат	фышкӏэхъуат	шкӏэхъуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуатэкъым	ушкӏэхъуатэкъым	шкӏэхъуатэкъым	дышкӏэхъуатэкъым	фышкӏэхъуатэкъым	шкӏэхъуа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуэгъащ	ушкӏэхъуэгъащ	шкӏэхъуэгъащ	дышкӏэхъуэгъащ	фышкӏэхъуэгъащ	шкӏэхъуэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуэгъакъым	ушкӏэхъуэгъакъым	шкӏэхъуэгъакъым	дышкӏэхъуэгъакъым	фышкӏэхъуэгъакъым	шкӏэхъуэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуэгъат	ушкӏэхъуэгъат	шкӏэхъуэгъат	дышкӏэхъуэгъат	фышкӏэхъуэгъат	шкӏэхъуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуэгъатэкъым	ушкӏэхъуэгъатэкъым	шкӏэхъуэгъатэкъым	дышкӏэхъуэгъатэкъым	фышкӏэхъуэгъатэкъым	шкӏэхъуэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сышкӏахъуэщ	ушкӏахъуэщ	шкӏахъуэщ	дышкӏахъуэщ	фышкӏахъуэщ	шкӏахъуэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сышкӏахъуэкъым	ушкӏахъуэкъым	шкӏахъуэкъым	дышкӏахъуэкъым	фышкӏахъуэкъым	шкӏахъуэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сышкӏахъуэт	ушкӏахъуэт	шкӏахъуэт	дышкӏахъуэт	фышкӏахъуэт	шкӏахъуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сышкӏахъуэтэкъым	ушкӏахъуэтэкъым	шкӏахъуэтэкъым	дышкӏахъуэтэкъым	фышкӏахъуэтэкъым	шкӏахъуэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуэнщ	ушкӏэхъуэнщ	шкӏэхъуэнщ	дышкӏэхъуэнщ	фышкӏэхъуэнщ	шкӏэхъуэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуэнкъым	ушкӏэхъуэнкъым	шкӏэхъуэнкъым	дышкӏэхъуэнкъым	фышкӏэхъуэнкъым	шкӏэхъуэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуэнущ	ушкӏэхъуэнущ	шкӏэхъуэнущ	дышкӏэхъуэнущ	фышкӏэхъуэнущ	шкӏэхъуэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуэнукъым	ушкӏэхъуэнукъым	шкӏэхъуэнукъым	дышкӏэхъуэнукъым	фышкӏэхъуэнукъым	шкӏэхъуэну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сышкӏахъуэ	ушкӏахъуэ	шкӏахъуэ	дышкӏахъуэ	фышкӏахъуэ	шкӏахъуэ(хэ)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сышкӏахъуэкъэ	ушкӏахъуэкъэ	шкӏахъуэкъэ	дышкӏахъуэкъэ	фышкӏахъуэкъэ	шкӏахъуэ(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сышкӏахъуэт	ушкӏахъуэт	шкӏахъуэт	дышкӏахъуэт	фышкӏахъуэт	шкӏахъуэ(хэ)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сышкӏахъуэтэкъэ	ушкӏахъуэтэкъэ	шкӏахъуэтэкъэ	дышкӏахъуэтэкъэ	фышкӏахъуэтэкъэ	шкӏахъуэ(хэ)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуа	ушкӏэхъуа	шкӏэхъуа	дышкӏэхъуа	фышкӏэхъуа	шкӏэхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуакъэ	ушкӏэхъуакъэ	шкӏэхъуакъэ	дышкӏэхъуакъэ	фышкӏэхъуакъэ	шкӏэхъуа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуат	ушкӏэхъуат	шкӏэхъуат	дышкӏэхъуат	фышкӏэхъуат	шкӏэхъуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуатэкъэ	ушкӏэхъуатэкъэ	шкӏэхъуатэкъэ	дышкӏэхъуатэкъэ	фышкӏэхъуатэкъэ	шкӏэхъуа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуэгъа	ушкӏэхъуэгъа	шкӏэхъуэгъа	дышкӏэхъуэгъа	фышкӏэхъуэгъа	шкӏэхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуэгъакъэ	ушкӏэхъуэгъакъэ	шкӏэхъуэгъакъэ	дышкӏэхъуэгъакъэ	фышкӏэхъуэгъакъэ	шкӏэхъуэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуэгъат	ушкӏэхъуэгъат	шкӏэхъуэгъат	дышкӏэхъуэгъат	фышкӏэхъуэгъат	шкӏэхъуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуэгъатэкъэ	ушкӏэхъуэгъатэкъэ	шкӏэхъуэгъатэкъэ	дышкӏэхъуэгъатэкъэ	фышкӏэхъуэгъатэкъэ	шкӏэхъуэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сышкӏахъуэ	ушкӏахъуэ	шкӏахъуэ	дышкӏахъуэ	фышкӏахъуэ	шкӏахъуэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сышкӏахъуэкъэ	ушкӏахъуэкъэ	шкӏахъуэкъэ	дышкӏахъуэкъэ	фышкӏахъуэкъэ	шкӏахъуэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сышкӏахъуэт	ушкӏахъуэт	шкӏахъуэт	дышкӏахъуэт	фышкӏахъуэт	шкӏахъуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сышкӏахъуэтэкъэ	ушкӏахъуэтэкъэ	шкӏахъуэтэкъэ	дышкӏахъуэтэкъэ	фышкӏахъуэтэкъэ	шкӏахъуэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуэн	ушкӏэхъуэн	шкӏэхъуэн	дышкӏэхъуэн	фышкӏэхъуэн	шкӏэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуэнкъэ	ушкӏэхъуэнкъэ	шкӏэхъуэнкъэ	дышкӏэхъуэнкъэ	фышкӏэхъуэнкъэ	шкӏэхъуэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуэну	ушкӏэхъуэну	шкӏэхъуэну	дышкӏэхъуэну	фышкӏэхъуэну	шкӏэхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуэнукъэ	ушкӏэхъуэнукъэ	шкӏэхъуэнукъэ	дышкӏэхъуэнукъэ	фышкӏэхъуэнукъэ	шкӏэхъуэну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сышкӏахъуэмэ	ушкӏахъуэмэ	шкӏахъуэмэ	дышкӏахъуэмэ	фышкӏахъуэмэ	шкӏахъуэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышкӏахъуэмэ	умышкӏахъуэмэ	мышкӏахъуэмэ	дымышкӏахъуэмэ	фымышкӏахъуэмэ	мышкӏахъуэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуамэ	ушкӏэхъуамэ	шкӏэхъуамэ	дышкӏэхъуамэ	фышкӏэхъуамэ	шкӏэхъуа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышкӏэхъуамэ	умышкӏэхъуамэ	мышкӏэхъуамэ	дымышкӏэхъуамэ	фымышкӏэхъуамэ	мышкӏэхъуа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуэгъамэ	ушкӏэхъуэгъамэ	шкӏэхъуэгъамэ	дышкӏэхъуэгъамэ	фышкӏэхъуэгъамэ	шкӏэхъуэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышкӏэхъуэгъамэ	умышкӏэхъуэгъамэ	мышкӏэхъуэгъамэ	дымышкӏэхъуэгъамэ	фымышкӏэхъуэгъамэ	мышкӏэхъуэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуэнмэ	ушкӏэхъуэнмэ	шкӏэхъуэнмэ	дышкӏэхъуэнмэ	фышкӏэхъуэнмэ	шкӏэхъуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышкӏэхъуэнмэ	умышкӏэхъуэнмэ	мышкӏэхъуэнмэ	дымышкӏэхъуэнмэ	фымышкӏэхъуэнмэ	мышкӏэхъуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуэнумэ	ушкӏэхъуэнумэ	шкӏэхъуэнумэ	дышкӏэхъуэнумэ	фышкӏэхъуэнумэ	шкӏэхъуэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышкӏэхъуэнумэ	умышкӏэхъуэнумэ	мышкӏэхъуэнумэ	дымышкӏэхъуэнумэ	фымышкӏэхъуэнумэ	мышкӏэхъуэну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сышкӏахъуэтэмэ	ушкӏахъуэтэмэ	шкӏахъуэтэмэ	дышкӏахъуэтэмэ	фышкӏахъуэтэмэ	шкӏахъуэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышкӏахъуэтэмэ	умышкӏахъуэтэмэ	мышкӏахъуэтэмэ	дымышкӏахъуэтэмэ	фымышкӏахъуэтэмэ	мышкӏахъуэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуатэмэ	ушкӏэхъуатэмэ	шкӏэхъуатэмэ	дышкӏэхъуатэмэ	фышкӏэхъуатэмэ	шкӏэхъуа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышкӏэхъуатэмэ	умышкӏэхъуатэмэ	мышкӏэхъуатэмэ	дымышкӏэхъуатэмэ	фымышкӏэхъуатэмэ	мышкӏэхъуа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуэгъатэмэ	ушкӏэхъуэгъатэмэ	шкӏэхъуэгъатэмэ	дышкӏэхъуэгъатэмэ	фышкӏэхъуэгъатэмэ	шкӏэхъуэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышкӏэхъуэгъатэмэ	умышкӏэхъуэгъатэмэ	мышкӏэхъуэгъатэмэ	дымышкӏэхъуэгъатэмэ	фымышкӏэхъуэгъатэмэ	мышкӏэхъуэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуэнтэмэ	ушкӏэхъуэнтэмэ	шкӏэхъуэнтэмэ	дышкӏэхъуэнтэмэ	фышкӏэхъуэнтэмэ	шкӏэхъуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышкӏэхъуэнтэмэ	умышкӏэхъуэнтэмэ	мышкӏэхъуэнтэмэ	дымышкӏэхъуэнтэмэ	фымышкӏэхъуэнтэмэ	мышкӏэхъуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуэнутэмэ	ушкӏэхъуэнутэмэ	шкӏэхъуэнутэмэ	дышкӏэхъуэнутэмэ	фышкӏэхъуэнутэмэ	шкӏэхъуэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышкӏэхъуэнутэмэ	умышкӏэхъуэнутэмэ	мышкӏэхъуэнутэмэ	дымышкӏэхъуэнутэмэ	фымышкӏэхъуэнутэмэ	мышкӏэхъуэну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуэнт	ушкӏэхъуэнт	шкӏэхъуэнт	дышкӏэхъуэнт	фышкӏэхъуэнт	шкӏэхъуэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуэнтэкъым	ушкӏэхъуэнтэкъым	шкӏэхъуэнтэкъым	дышкӏэхъуэнтэкъым	фышкӏэхъуэнтэкъым	шкӏэхъуэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуэнут	ушкӏэхъуэнут	шкӏэхъуэнут	дышкӏэхъуэнут	фышкӏэхъуэнут	шкӏэхъуэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуэнутэкъым	ушкӏэхъуэнутэкъым	шкӏэхъуэнутэкъым	дышкӏэхъуэнутэкъым	фышкӏэхъуэнутэкъым	шкӏэхъуэну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сышкӏахъуэми	ушкӏахъуэми	шкӏахъуэми	дышкӏахъуэми	фышкӏахъуэми	шкӏахъуэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышкӏахъуэми	умышкӏахъуэми	мышкӏахъуэми	дымышкӏахъуэми	фымышкӏахъуэми	мышкӏахъуэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуами	ушкӏэхъуами	шкӏэхъуами	дышкӏэхъуами	фышкӏэхъуами	шкӏэхъуа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышкӏэхъуами	умышкӏэхъуами	мышкӏэхъуами	дымышкӏэхъуами	фымышкӏэхъуами	мышкӏэхъуа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуэгъами	ушкӏэхъуэгъами	шкӏэхъуэгъами	дышкӏэхъуэгъами	фышкӏэхъуэгъами	шкӏэхъуэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышкӏэхъуэгъами	умышкӏэхъуэгъами	мышкӏэхъуэгъами	дымышкӏэхъуэгъами	фымышкӏэхъуэгъами	мышкӏэхъуэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуэнми	ушкӏэхъуэнми	шкӏэхъуэнми	дышкӏэхъуэнми	фышкӏэхъуэнми	шкӏэхъуэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышкӏэхъуэнми	умышкӏэхъуэнми	мышкӏэхъуэнми	дымышкӏэхъуэнми	фымышкӏэхъуэнми	мышкӏэхъуэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуэнуми	ушкӏэхъуэнуми	шкӏэхъуэнуми	дышкӏэхъуэнуми	фышкӏэхъуэнуми	шкӏэхъуэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышкӏэхъуэнуми	умышкӏэхъуэнуми	мышкӏэхъуэнуми	дымышкӏэхъуэнуми	фымышкӏэхъуэнуми	мышкӏэхъуэну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сышкӏахъуэтэми	ушкӏахъуэтэми	шкӏахъуэтэми	дышкӏахъуэтэми	фышкӏахъуэтэми	шкӏахъуэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышкӏахъуэтэми	умышкӏахъуэтэми	мышкӏахъуэтэми	дымышкӏахъуэтэми	фымышкӏахъуэтэми	мышкӏахъуэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуатэми	ушкӏэхъуатэми	шкӏэхъуатэми	дышкӏэхъуатэми	фышкӏэхъуатэми	шкӏэхъуа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышкӏэхъуатэми	умышкӏэхъуатэми	мышкӏэхъуатэми	дымышкӏэхъуатэми	фымышкӏэхъуатэми	мышкӏэхъуа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуэгъатэми	ушкӏэхъуэгъатэми	шкӏэхъуэгъатэми	дышкӏэхъуэгъатэми	фышкӏэхъуэгъатэми	шкӏэхъуэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышкӏэхъуэгъатэми	умышкӏэхъуэгъатэми	мышкӏэхъуэгъатэми	дымышкӏэхъуэгъатэми	фымышкӏэхъуэгъатэми	мышкӏэхъуэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуэнтэми	ушкӏэхъуэнтэми	шкӏэхъуэнтэми	дышкӏэхъуэнтэми	фышкӏэхъуэнтэми	шкӏэхъуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышкӏэхъуэнтэми	умышкӏэхъуэнтэми	мышкӏэхъуэнтэми	дымышкӏэхъуэнтэми	фымышкӏэхъуэнтэми	мышкӏэхъуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуэнутэми	ушкӏэхъуэнутэми	шкӏэхъуэнутэми	дышкӏэхъуэнутэми	фышкӏэхъуэнутэми	шкӏэхъуэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышкӏэхъуэнутэми	умышкӏэхъуэнутэми	мышкӏэхъуэнутэми	дымышкӏэхъуэнутэми	фымышкӏэхъуэнутэми	мышкӏэхъуэну(хэ)тэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуаи	ушкӏэхъуаи	шкӏэхъуаи	дышкӏэхъуаи	фышкӏэхъуаи	шкӏэхъуаи
щымыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуакъыми	ушкӏэхъуакъыми	шкӏэхъуакъыми	дышкӏэхъуакъыми	фышкӏэхъуакъыми	шкӏэхъуакъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуащэрэт	ушкӏэхъуащэрэт	шкӏэхъуащэрэт	дышкӏэхъуащэрэт	фышкӏэхъуащэрэт	шкӏэхъуащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сымышкӏэхъуащэрэт	умышкӏэхъуащэрэт	мышкӏэхъуащэрэт	дымышкӏэхъуащэрэт	фымышкӏэхъуащэрэт	мышкӏэхъуащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуагъэнщ	ушкӏэхъуагъэнщ	шкӏэхъуагъэнщ	дышкӏэхъуагъэнщ	фышкӏэхъуагъэнщ	шкӏэхъуагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуагъэнкъым	ушкӏэхъуагъэнкъым	шкӏэхъуагъэнкъым	дышкӏэхъуагъэнкъым	фышкӏэхъуагъэнкъым	шкӏэхъуагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуагъэнт	ушкӏэхъуагъэнт	шкӏэхъуагъэнт	дышкӏэхъуагъэнт	фышкӏэхъуагъэнт	шкӏэхъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуагъэнтэкъым	ушкӏэхъуагъэнтэкъым	шкӏэхъуагъэнтэкъым	дышкӏэхъуагъэнтэкъым	фышкӏэхъуагъэнтэкъым	шкӏэхъуагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуагъэн	ушкӏэхъуагъэн	шкӏэхъуагъэн	дышкӏэхъуагъэн	фышкӏэхъуагъэн	шкӏэхъуагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуагъэнкъэ	ушкӏэхъуагъэнкъэ	шкӏэхъуагъэнкъэ	дышкӏэхъуагъэнкъэ	фышкӏэхъуагъэнкъэ	шкӏэхъуагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуагъэнт	ушкӏэхъуагъэнт	шкӏэхъуагъэнт	дышкӏэхъуагъэнт	фышкӏэхъуагъэнт	шкӏэхъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуагъэнтэкъэ	ушкӏэхъуагъэнтэкъэ	шкӏэхъуагъэнтэкъэ	дышкӏэхъуагъэнтэкъэ	фышкӏэхъуагъэнтэкъэ	шкӏэхъуагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуагъэнущ	ушкӏэхъуагъэнущ	шкӏэхъуагъэнущ	дышкӏэхъуагъэнущ	фышкӏэхъуагъэнущ	шкӏэхъуагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуагъэнукъым	ушкӏэхъуагъэнукъым	шкӏэхъуагъэнукъым	дышкӏэхъуагъэнукъым	фышкӏэхъуагъэнукъым	шкӏэхъуагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуагъэнут	ушкӏэхъуагъэнут	шкӏэхъуагъэнут	дышкӏэхъуагъэнут	фышкӏэхъуагъэнут	шкӏэхъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуагъэнутэкъым	ушкӏэхъуагъэнутэкъым	шкӏэхъуагъэнутэкъым	дышкӏэхъуагъэнутэкъым	фышкӏэхъуагъэнутэкъым	шкӏэхъуагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуагъэну	ушкӏэхъуагъэну	шкӏэхъуагъэну	дышкӏэхъуагъэну	фышкӏэхъуагъэну	шкӏэхъуагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуагъэнукъэ	ушкӏэхъуагъэнукъэ	шкӏэхъуагъэнукъэ	дышкӏэхъуагъэнукъэ	фышкӏэхъуагъэнукъэ	шкӏэхъуагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуагъэнут	ушкӏэхъуагъэнут	шкӏэхъуагъэнут	дышкӏэхъуагъэнут	фышкӏэхъуагъэнут	шкӏэхъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сышкӏэхъуагъэнутэкъэ	ушкӏэхъуагъэнутэкъэ	шкӏэхъуагъэнутэкъэ	дышкӏэхъуагъэнутэкъэ	фышкӏэхъуагъэнутэкъэ	шкӏэхъуагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сышкӏахъуэ	ушкӏахъуэ	шкӏахъуэ	дышкӏахъуэ	фышкӏахъуэ	шкӏахъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымышкӏахъуэ	умышкӏахъуэ	мышкӏахъуэ	дымышкӏахъуэ	фымышкӏахъуэ	мышкӏахъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сышкӏэхъуа	ушкӏэхъуа	шкӏэхъуа	дышкӏэхъуа	фышкӏэхъуа	шкӏэхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымышкӏэхъуа	умышкӏэхъуа	мышкӏэхъуа	дымышкӏэхъуа	фымышкӏэхъуа	мышкӏэхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сышкӏэхъуэгъа	ушкӏэхъуэгъа	шкӏэхъуэгъа	дышкӏэхъуэгъа	фышкӏэхъуэгъа	шкӏэхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымышкӏэхъуэгъа	умышкӏэхъуэгъа	мышкӏэхъуэгъа	дымышкӏэхъуэгъа	фымышкӏэхъуэгъа	мышкӏэхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сышкӏэхъуэн	ушкӏэхъуэн	шкӏэхъуэн	дышкӏэхъуэн	фышкӏэхъуэн	шкӏэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымышкӏэхъуэн	умышкӏэхъуэн	мышкӏэхъуэн	дымышкӏэхъуэн	фымышкӏэхъуэн	мышкӏэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сышкӏэхъуэну	ушкӏэхъуэну	шкӏэхъуэну	дышкӏэхъуэну	фышкӏэхъуэну	шкӏэхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымышкӏэхъуэну	умышкӏэхъуэну	мышкӏэхъуэну	дымышкӏэхъуэну	фымышкӏэхъуэну	мышкӏэхъуэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрышкӏахъуэ	узэрышкӏахъуэ	зэрышкӏахъуэ	дызэрышкӏахъуэ	фызэрышкӏахъуэ	зэрышкӏахъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымышкӏахъуэ	узэрымышкӏахъуэ	зэрымышкӏахъуэ	дызэрымышкӏахъуэ	фызэрымышкӏахъуэ	зэрымышкӏахъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрышкӏэхъуа	узэрышкӏэхъуа	зэрышкӏэхъуа	дызэрышкӏэхъуа	фызэрышкӏэхъуа	зэрышкӏэхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымышкӏэхъуа	узэрымышкӏэхъуа	зэрымышкӏэхъуа	дызэрымышкӏэхъуа	фызэрымышкӏэхъуа	зэрымышкӏэхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрышкӏэхъуэгъа	узэрышкӏэхъуэгъа	зэрышкӏэхъуэгъа	дызэрышкӏэхъуэгъа	фызэрышкӏэхъуэгъа	зэрышкӏэхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымышкӏэхъуэгъа	узэрымышкӏэхъуэгъа	зэрымышкӏэхъуэгъа	дызэрымышкӏэхъуэгъа	фызэрымышкӏэхъуэгъа	зэрымышкӏэхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрышкӏэхъуэн	узэрышкӏэхъуэн	зэрышкӏэхъуэн	дызэрышкӏэхъуэн	фызэрышкӏэхъуэн	зэрышкӏэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымышкӏэхъуэн	узэрымышкӏэхъуэн	зэрымышкӏэхъуэн	дызэрымышкӏэхъуэн	фызэрымышкӏэхъуэн	зэрымышкӏэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрышкӏэхъуэну	узэрышкӏэхъуэну	зэрышкӏэхъуэну	дызэрышкӏэхъуэну	фызэрышкӏэхъуэну	зэрышкӏэхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымышкӏэхъуэну	узэрымышкӏэхъуэну	зэрымышкӏэхъуэну	дызэрымышкӏэхъуэну	фызэрымышкӏэхъуэну	зэрымышкӏэхъуэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщышкӏахъуэ	ущышкӏахъуэ	щышкӏахъуэ	дыщышкӏахъуэ	фыщышкӏахъуэ	щышкӏахъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымышкӏахъуэ	ущымышкӏахъуэ	щымышкӏахъуэ	дыщымышкӏахъуэ	фыщымышкӏахъуэ	щымышкӏахъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщышкӏэхъуа	ущышкӏэхъуа	щышкӏэхъуа	дыщышкӏэхъуа	фыщышкӏэхъуа	щышкӏэхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымышкӏэхъуа	ущымышкӏэхъуа	щымышкӏэхъуа	дыщымышкӏэхъуа	фыщымышкӏэхъуа	щымышкӏэхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщышкӏэхъуэгъа	ущышкӏэхъуэгъа	щышкӏэхъуэгъа	дыщышкӏэхъуэгъа	фыщышкӏэхъуэгъа	щышкӏэхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымышкӏэхъуэгъа	ущымышкӏэхъуэгъа	щымышкӏэхъуэгъа	дыщымышкӏэхъуэгъа	фыщымышкӏэхъуэгъа	щымышкӏэхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщышкӏэхъуэн	ущышкӏэхъуэн	щышкӏэхъуэн	дыщышкӏэхъуэн	фыщышкӏэхъуэн	щышкӏэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымышкӏэхъуэн	ущымышкӏэхъуэн	щымышкӏэхъуэн	дыщымышкӏэхъуэн	фыщымышкӏэхъуэн	щымышкӏэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщышкӏэхъуэну	ущышкӏэхъуэну	щышкӏэхъуэну	дыщышкӏэхъуэну	фыщышкӏэхъуэну	щышкӏэхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымышкӏэхъуэну	ущымышкӏэхъуэну	щымышкӏэхъуэну	дыщымышкӏэхъуэну	фыщымышкӏэхъуэну	щымышкӏэхъуэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздэшкӏахъуэ	уздэшкӏахъуэ	здэшкӏахъуэ	дыздэшкӏахъуэ	фыздэшкӏахъуэ	здэшкӏахъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмышкӏахъуэ	уздэмышкӏахъуэ	здэмышкӏахъуэ	дыздэмышкӏахъуэ	фыздэмышкӏахъуэ	здэмышкӏахъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздэшкӏэхъуа	уздэшкӏэхъуа	здэшкӏэхъуа	дыздэшкӏэхъуа	фыздэшкӏэхъуа	здэшкӏэхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмышкӏэхъуа	уздэмышкӏэхъуа	здэмышкӏэхъуа	дыздэмышкӏэхъуа	фыздэмышкӏэхъуа	здэмышкӏэхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздэшкӏэхъуэгъа	уздэшкӏэхъуэгъа	здэшкӏэхъуэгъа	дыздэшкӏэхъуэгъа	фыздэшкӏэхъуэгъа	здэшкӏэхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмышкӏэхъуэгъа	уздэмышкӏэхъуэгъа	здэмышкӏэхъуэгъа	дыздэмышкӏэхъуэгъа	фыздэмышкӏэхъуэгъа	здэмышкӏэхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздэшкӏэхъуэн	уздэшкӏэхъуэн	здэшкӏэхъуэн	дыздэшкӏэхъуэн	фыздэшкӏэхъуэн	здэшкӏэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмышкӏэхъуэн	уздэмышкӏэхъуэн	здэмышкӏэхъуэн	дыздэмышкӏэхъуэн	фыздэмышкӏэхъуэн	здэмышкӏэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздэшкӏэхъуэну	уздэшкӏэхъуэну	здэшкӏэхъуэну	дыздэшкӏэхъуэну	фыздэшкӏэхъуэну	здэшкӏэхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмышкӏэхъуэну	уздэмышкӏэхъуэну	здэмышкӏэхъуэну	дыздэмышкӏэхъуэну	фыздэмышкӏэхъуэну	здэмышкӏэхъуэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэшкӏахъуэ	ущӀэшкӏахъуэ	щӀэшкӏахъуэ	дыщӀэшкӏахъуэ	фыщӀэшкӏахъуэ	щӀэшкӏахъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмышкӏахъуэ	ущӀэмышкӏахъуэ	щӀэмышкӏахъуэ	дыщӀэмышкӏахъуэ	фыщӀэмышкӏахъуэ	щӀэмышкӏахъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэшкӏэхъуа	ущӀэшкӏэхъуа	щӀэшкӏэхъуа	дыщӀэшкӏэхъуа	фыщӀэшкӏэхъуа	щӀэшкӏэхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмышкӏэхъуа	ущӀэмышкӏэхъуа	щӀэмышкӏэхъуа	дыщӀэмышкӏэхъуа	фыщӀэмышкӏэхъуа	щӀэмышкӏэхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэшкӏэхъуэгъа	ущӀэшкӏэхъуэгъа	щӀэшкӏэхъуэгъа	дыщӀэшкӏэхъуэгъа	фыщӀэшкӏэхъуэгъа	щӀэшкӏэхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмышкӏэхъуэгъа	ущӀэмышкӏэхъуэгъа	щӀэмышкӏэхъуэгъа	дыщӀэмышкӏэхъуэгъа	фыщӀэмышкӏэхъуэгъа	щӀэмышкӏэхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэшкӏэхъуэн	ущӀэшкӏэхъуэн	щӀэшкӏэхъуэн	дыщӀэшкӏэхъуэн	фыщӀэшкӏэхъуэн	щӀэшкӏэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмышкӏэхъуэн	ущӀэмышкӏэхъуэн	щӀэмышкӏэхъуэн	дыщӀэмышкӏэхъуэн	фыщӀэмышкӏэхъуэн	щӀэмышкӏэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэшкӏэхъуэну	ущӀэшкӏэхъуэну	щӀэшкӏэхъуэну	дыщӀэшкӏэхъуэну	фыщӀэшкӏэхъуэну	щӀэшкӏэхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмышкӏэхъуэну	ущӀэмышкӏэхъуэну	щӀэмышкӏэхъуэну	дыщӀэмышкӏэхъуэну	фыщӀэмышкӏэхъуэну	щӀэмышкӏэхъуэну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сышкӏахъуэу	ушкӏахъуэу	шкӏахъуэу	дышкӏахъуэу	фышкӏахъуэу	шкӏахъуэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымышкӏахъуэу	умышкӏахъуэу	мышкӏахъуэу	дымышкӏахъуэу	фымышкӏахъуэу	мышкӏахъуэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сышкӏэхъуауэ	ушкӏэхъуауэ	шкӏэхъуауэ	дышкӏэхъуауэ	фышкӏэхъуауэ	шкӏэхъуауэ / шкӏэхъуа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымышкӏэхъуауэ	умышкӏэхъуауэ	мышкӏэхъуауэ	дымышкӏэхъуауэ	фымышкӏэхъуауэ	мышкӏэхъуауэ(хэ) / мышкӏэхъуа(хэ)у
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сышкӏахъуэурэ	ушкӏахъуэурэ	шкӏахъуэурэ	дышкӏахъуэурэ	фышкӏахъуэурэ	шкӏахъуэ(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сымышкӏахъуэурэ	умышкӏахъуэурэ	мышкӏахъуэурэ	дымышкӏахъуэурэ	фымышкӏахъуэурэ	мышкӏахъуэ(хэ)урэ

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[шкӏахъу]э	[шкӏахъу]эр	--	[шкӏахъу]эхэр
Эргативнэ:	[шкӏахъу]э	[шкӏахъу]эм	--	[шкӏахъу]эхэм
Послеложнэ:	[шкӏахъу]экӀэ	[шкӏахъу]эмкӀэ	[шкӏахъу]эхэкӀэ	[шкӏахъу]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[шкӏахъу]эу	[шкӏахъу]эрауэ	[шкӏахъу]эхэу	[шкӏахъу]эхэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[шкӏэхъу]а	[шкӏэхъу]ар	--	[шкӏэхъу]ахэр
Эргативнэ:	[шкӏэхъу]а	[шкӏэхъу]ам	--	[шкӏэхъу]ахэм
Послеложнэ:	[шкӏэхъу]акӀэ	[шкӏэхъу]амкӀэ	[шкӏэхъу]ахэкӀэ	[шкӏэхъу]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[шкӏэхъу]ауэ	[шкӏэхъу]арауэ	[шкӏэхъу]ахэу	[шкӏэхъу]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[шкӏэхъу]эн	[шкӏэхъу]эныр	--	[шкӏэхъу]энхэр
Эргативнэ:	[шкӏэхъу]эн	[шкӏэхъу]эным	--	[шкӏэхъу]энхэм
Послеложнэ:	[шкӏэхъу]энкӀэ	[шкӏэхъу]энымкӀэ	[шкӏэхъу]энхэкӀэ	[шкӏэхъу]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[шкӏэхъу]эну	[шкӏэхъу]энырауэ	[шкӏэхъу]энхэу	[шкӏэхъу]энхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[шкӏэхъу]эну	[шкӏэхъу]энур	--	[шкӏэхъу]энухэр
Эргативнэ:	[шкӏэхъу]эну	[шкӏэхъу]энум	--	[шкӏэхъу]энухэм
Послеложнэ:	[шкӏэхъу]энукӀэ	[шкӏэхъу]энумкӀэ	[шкӏэхъу]энухэкӀэ	[шкӏэхъу]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[шкӏэхъу]энууэ	[шкӏэхъу]энурауэ	[шкӏэхъу]энухэу	[шкӏэхъу]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

ШкӀэ гъэхъун.

ЩАПХЪЭХЭР

Ныджэм шкӀащӀэ дихуф зэрыхъу лъандэрэ зы махуэ къэмынэу ар [Бэтокъуэ] шкӀахъуащ. Шортэн Аскэрбий

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

шкӏэхъуэн: herd or mind calves

УРЫСЫБЗЭ

шкӏэхъуэн: пасти телят

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын