шууеин

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [ʂu:we:'jǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• [шуу] + -ей + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "шууеин"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	шууеин
щымыӀэныгъэ:	мышууеин

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сышууеин	ушууеин	шууеин	дышууеин	фышууеин	шууеин(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сымышууеин	умышууеин	мышууеин	дымышууеин	фымышууеин	мышууеин(хэ)

Унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	шууей!	фышууей!
щымыӀэныгъэ:	умышууей!	фымышууей!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	срешууей	урешууей	ирешууей	дрешууей	фрешууей	ирешууей(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сремышууей	уремышууей	иремышууей	дремышууей	фремышууей	иремышууей(хэ)

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сышууейщ	ушууейщ	шууейщ	дышууейщ	фышууейщ	шууей(хэ)щ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сышууейкъым	ушууейкъым	шууейкъым	дышууейкъым	фышууейкъым	шууей(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сышууейт	ушууейт	шууейт	дышууейт	фышууейт	шууей(хэ)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сышууейтэкъым	ушууейтэкъым	шууейтэкъым	дышууейтэкъым	фышууейтэкъым	шууей(хэ)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сышууеящ	ушууеящ	шууеящ	дышууеящ	фышууеящ	шууея(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сышууеякъым	ушууеякъым	шууеякъым	дышууеякъым	фышууеякъым	шууея(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сышууеят	ушууеят	шууеят	дышууеят	фышууеят	шууея(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сышууеятэкъым	ушууеятэкъым	шууеятэкъым	дышууеятэкъым	фышууеятэкъым	шууея(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сышууейгъащ	ушууейгъащ	шууейгъащ	дышууейгъащ	фышууейгъащ	шууейгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сышууейгъакъым	ушууейгъакъым	шууейгъакъым	дышууейгъакъым	фышууейгъакъым	шууейгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сышууейгъат	ушууейгъат	шууейгъат	дышууейгъат	фышууейгъат	шууейгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сышууейгъатэкъым	ушууейгъатэкъым	шууейгъатэкъым	дышууейгъатэкъым	фышууейгъатэкъым	шууейгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сышууейщ	ушууейщ	шууейщ	дышууейщ	фышууейщ	шууей(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сышууейкъым	ушууейкъым	шууейкъым	дышууейкъым	фышууейкъым	шууей(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сышууейт	ушууейт	шууейт	дышууейт	фышууейт	шууей(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сышууейтэкъым	ушууейтэкъым	шууейтэкъым	дышууейтэкъым	фышууейтэкъым	шууей(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышууеинщ	ушууеинщ	шууеинщ	дышууеинщ	фышууеинщ	шууеин(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сышууеинкъым	ушууеинкъым	шууеинкъым	дышууеинкъым	фышууеинкъым	шууеин(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышууеинущ	ушууеинущ	шууеинущ	дышууеинущ	фышууеинущ	шууеэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сышууеинукъым	ушууеинукъым	шууеинукъым	дышууеинукъым	фышууеинукъым	шууеэну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сышууей	ушууей	шууей	дышууей	фышууей	шууей(хэ)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сышууейкъэ	ушууейкъэ	шууейкъэ	дышууейкъэ	фышууейкъэ	шууей(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сышууейт	ушууейт	шууейт	дышууейт	фышууейт	шууей(хэ)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сышууейтэкъэ	ушууейтэкъэ	шууейтэкъэ	дышууейтэкъэ	фышууейтэкъэ	шууей(хэ)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сышууея	ушууея	шууея	дышууея	фышууея	шууея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сышууеякъэ	ушууеякъэ	шууеякъэ	дышууеякъэ	фышууеякъэ	шууея(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сышууеят	ушууеят	шууеят	дышууеят	фышууеят	шууея(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сышууеятэкъэ	ушууеятэкъэ	шууеятэкъэ	дышууеятэкъэ	фышууеятэкъэ	шууея(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сышууейгъа	ушууейгъа	шууейгъа	дышууейгъа	фышууейгъа	шууейгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сышууейгъакъэ	ушууейгъакъэ	шууейгъакъэ	дышууейгъакъэ	фышууейгъакъэ	шууейгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сышууейгъат	ушууейгъат	шууейгъат	дышууейгъат	фышууейгъат	шууейгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сышууейгъатэкъэ	ушууейгъатэкъэ	шууейгъатэкъэ	дышууейгъатэкъэ	фышууейгъатэкъэ	шууейгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сышууей	ушууей	шууей	дышууей	фышууей	шууей(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сышууейкъэ	ушууейкъэ	шууейкъэ	дышууейкъэ	фышууейкъэ	шууей(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сышууейт	ушууейт	шууейт	дышууейт	фышууейт	шууей(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сышууейтэкъэ	ушууейтэкъэ	шууейтэкъэ	дышууейтэкъэ	фышууейтэкъэ	шууей(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышууеин	ушууеин	шууеин	дышууеин	фышууеин	шууеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сышууеинкъэ	ушууеинкъэ	шууеинкъэ	дышууеинкъэ	фышууеинкъэ	шууеин(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышууеину	ушууеину	шууеину	дышууеину	фышууеину	шууеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сышууеинукъэ	ушууеинукъэ	шууеинукъэ	дышууеинукъэ	фышууеинукъэ	шууеину(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сышууеймэ	ушууеймэ	шууеймэ	дышууеймэ	фышууеймэ	шууей(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышууеймэ	умышууеймэ	мышууеймэ	дымышууеймэ	фымышууеймэ	мышууей(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сышууеямэ	ушууеямэ	шууеямэ	дышууеямэ	фышууеямэ	шууея(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышууеямэ	умышууеямэ	мышууеямэ	дымышууеямэ	фымышууеямэ	мышууея(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сышууейгъамэ	ушууейгъамэ	шууейгъамэ	дышууейгъамэ	фышууейгъамэ	шууейгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышууейгъамэ	умышууейгъамэ	мышууейгъамэ	дымышууейгъамэ	фымышууейгъамэ	мышууейгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышууеинмэ	ушууеинмэ	шууеинмэ	дышууеинмэ	фышууеинмэ	шууеин(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышууеинмэ	умышууеинмэ	мышууеинмэ	дымышууеинмэ	фымышууеинмэ	мышууеин(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышууеинумэ	ушууеинумэ	шууеинумэ	дышууеинумэ	фышууеинумэ	шууеину(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышууеинумэ	умышууеинумэ	мышууеинумэ	дымышууеинумэ	фымышууеинумэ	мышууеину(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сышууейтэмэ	ушууейтэмэ	шууейтэмэ	дышууейтэмэ	фышууейтэмэ	шууей(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышууейтэмэ	умышууейтэмэ	мышууейтэмэ	дымышууейтэмэ	фымышууейтэмэ	мышууей(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сышууеятэмэ	ушууеятэмэ	шууеятэмэ	дышууеятэмэ	фышууеятэмэ	шууея(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышууеятэмэ	умышууеятэмэ	мышууеятэмэ	дымышууеятэмэ	фымышууеятэмэ	мышууея(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сышууейгъатэмэ	ушууейгъатэмэ	шууейгъатэмэ	дышууейгъатэмэ	фышууейгъатэмэ	шууейгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышууейгъатэмэ	умышууейгъатэмэ	мышууейгъатэмэ	дымышууейгъатэмэ	фымышууейгъатэмэ	мышууейгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышууеинтэмэ	ушууеинтэмэ	шууеинтэмэ	дышууеинтэмэ	фышууеинтэмэ	шууеин(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышууеинтэмэ	умышууеинтэмэ	мышууеинтэмэ	дымышууеинтэмэ	фымышууеинтэмэ	мышууеин(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышууеинутэмэ	ушууеинутэмэ	шууеинутэмэ	дышууеинутэмэ	фышууеинутэмэ	шууеину(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышууеинутэмэ	умышууеинутэмэ	мышууеинутэмэ	дымышууеинутэмэ	фымышууеинутэмэ	мышууеину(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышууеинт	ушууеинт	шууеинт	дышууеинт	фышууеинт	шууеин(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сышууеинтэкъым	ушууеинтэкъым	шууеинтэкъым	дышууеинтэкъым	фышууеинтэкъым	шууеин(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышууеинут	ушууеинут	шууеинут	дышууеинут	фышууеинут	шууеину(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сышууеинутэкъым	ушууеинутэкъым	шууеинутэкъым	дышууеинутэкъым	фышууеинутэкъым	шууеину(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сышууейми	ушууейми	шууейми	дышууейми	фышууейми	шууей(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышууейми	умышууейми	мышууейми	дымышууейми	фымышууейми	мышууей(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сышууеями	ушууеями	шууеями	дышууеями	фышууеями	шууея(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышууеями	умышууеями	мышууеями	дымышууеями	фымышууеями	мышууея(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сышууейгъами	ушууейгъами	шууейгъами	дышууейгъами	фышууейгъами	шууейгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышууейгъами	умышууейгъами	мышууейгъами	дымышууейгъами	фымышууейгъами	мышууейгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышууеинми	ушууеинми	шууеинми	дышууеинми	фышууеинми	шууеин(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышууеинми	умышууеинми	мышууеинми	дымышууеинми	фымышууеинми	мышууеин(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышууеинуми	ушууеинуми	шууеинуми	дышууеинуми	фышууеинуми	шууеину(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышууеинуми	умышууеинуми	мышууеинуми	дымышууеинуми	фымышууеинуми	мышууеину(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сышууейтэми	ушууейтэми	шууейтэми	дышууейтэми	фышууейтэми	шууей(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышууейтэми	умышууейтэми	мышууейтэми	дымышууейтэми	фымышууейтэми	мышууей(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сышууеятэми	ушууеятэми	шууеятэми	дышууеятэми	фышууеятэми	шууея(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышууеятэми	умышууеятэми	мышууеятэми	дымышууеятэми	фымышууеятэми	мышууея(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сышууейгъатэми	ушууейгъатэми	шууейгъатэми	дышууейгъатэми	фышууейгъатэми	шууейгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышууейгъатэми	умышууейгъатэми	мышууейгъатэми	дымышууейгъатэми	фымышууейгъатэми	мышууейгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышууеинтэми	ушууеинтэми	шууеинтэми	дышууеинтэми	фышууеинтэми	шууеин(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышууеинтэми	умышууеинтэми	мышууеинтэми	дымышууеинтэми	фымышууеинтэми	мышууеин(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышууеинутэми	ушууеинутэми	шууеинутэми	дышууеинутэми	фышууеинутэми	шууеину(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышууеинутэми	умышууеинутэми	мышууеинутэми	дымышууеинутэми	фымышууеинутэми	мышууеину(хэ)тэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сышууеяи	ушууеяи	шууеяи	дышууеяи	фышууеяи	шууеяи
щымыӀэныгъэ:	сышууеякъыми	ушууеякъыми	шууеякъыми	дышууеякъыми	фышууеякъыми	шууеякъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сышууеящэрэт	ушууеящэрэт	шууеящэрэт	дышууеящэрэт	фышууеящэрэт	шууея(хэ)щэрэт
щымыӀэныгъэ:	сымышууеящэрэт	умышууеящэрэт	мышууеящэрэт	дымышууеящэрэт	фымышууеящэрэт	мышууея(хэ)щэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сышууеягъэнщ	ушууеягъэнщ	шууеягъэнщ	дышууеягъэнщ	фышууеягъэнщ	шууеягъэн(хэ)щ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сышууеягъэнкъым	ушууеягъэнкъым	шууеягъэнкъым	дышууеягъэнкъым	фышууеягъэнкъым	шууеягъэн(хэ)къым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сышууеягъэнт	ушууеягъэнт	шууеягъэнт	дышууеягъэнт	фышууеягъэнт	шууеягъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сышууеягъэнтэкъым	ушууеягъэнтэкъым	шууеягъэнтэкъым	дышууеягъэнтэкъым	фышууеягъэнтэкъым	шууеягъэн(хэ)тэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сышууеягъэн	ушууеягъэн	шууеягъэн	дышууеягъэн	фышууеягъэн	шууеягъэн(хэ)
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сышууеягъэнкъэ	ушууеягъэнкъэ	шууеягъэнкъэ	дышууеягъэнкъэ	фышууеягъэнкъэ	шууеягъэн(хэ)къэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сышууеягъэнт	ушууеягъэнт	шууеягъэнт	дышууеягъэнт	фышууеягъэнт	шууеягъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сышууеягъэнтэкъэ	ушууеягъэнтэкъэ	шууеягъэнтэкъэ	дышууеягъэнтэкъэ	фышууеягъэнтэкъэ	шууеягъэн(хэ)тэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сышууеягъэнущ	ушууеягъэнущ	шууеягъэнущ	дышууеягъэнущ	фышууеягъэнущ	шууеягъэну(хэ)щ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сышууеягъэнукъым	ушууеягъэнукъым	шууеягъэнукъым	дышууеягъэнукъым	фышууеягъэнукъым	шууеягъэну(хэ)къым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сышууеягъэнут	ушууеягъэнут	шууеягъэнут	дышууеягъэнут	фышууеягъэнут	шууеягъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сышууеягъэнутэкъым	ушууеягъэнутэкъым	шууеягъэнутэкъым	дышууеягъэнутэкъым	фышууеягъэнутэкъым	шууеягъэну(хэ)тэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сышууеягъэну	ушууеягъэну	шууеягъэну	дышууеягъэну	фышууеягъэну	шууеягъэну(хэ)
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сышууеягъэнукъэ	ушууеягъэнукъэ	шууеягъэнукъэ	дышууеягъэнукъэ	фышууеягъэнукъэ	шууеягъэну(хэ)къэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сышууеягъэнут	ушууеягъэнут	шууеягъэнут	дышууеягъэнут	фышууеягъэнут	шууеягъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сышууеягъэнутэкъэ	ушууеягъэнутэкъэ	шууеягъэнутэкъэ	дышууеягъэнутэкъэ	фышууеягъэнутэкъэ	шууеягъэну(хэ)тэкъэ

Зылэжь (субъектнэ) причастие	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сышууей	ушууей	шууей	дышууей	фышууей	шууей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымышууей	умышууей	мышууей	дымышууей	фымышууей	мышууей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сышууея	ушууея	шууея	дышууея	фышууея	шууея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымышууея	умышууея	мышууея	дымышууея	фымышууея	мышууея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сышууейгъа	ушууейгъа	шууейгъа	дышууейгъа	фышууейгъа	шууейгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымышууейгъа	умышууейгъа	мышууейгъа	дымышууейгъа	фымышууейгъа	мышууейгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сышууеин	ушууеин	шууеин	дышууеин	фышууеин	шууеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымышууеин	умышууеин	мышууеин	дымышууеин	фымышууеин	мышууеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сышууеину	ушууеину	шууеину	дышууеину	фышууеину	шууеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымышууеину	умышууеину	мышууеину	дымышууеину	фымышууеину	мышууеину(хэ)

Обстоятельственнэ причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрышууей	узэрышууей	зэрышууей	дызэрышууей	фызэрышууей	зэрышууей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымышууей	узэрымышууей	зэрымышууей	дызэрымышууей	фызэрымышууей	зэрымышууей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрышууея	узэрышууея	зэрышууея	дызэрышууея	фызэрышууея	зэрышууея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымышууея	узэрымышууея	зэрымышууея	дызэрымышууея	фызэрымышууея	зэрымышууея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрышууейгъа	узэрышууейгъа	зэрышууейгъа	дызэрышууейгъа	фызэрышууейгъа	зэрышууейгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымышууейгъа	узэрымышууейгъа	зэрымышууейгъа	дызэрымышууейгъа	фызэрымышууейгъа	зэрымышууейгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрышууеин	узэрышууеин	зэрышууеин	дызэрышууеин	фызэрышууеин	зэрышууеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымышууеин	узэрымышууеин	зэрымышууеин	дызэрымышууеин	фызэрымышууеин	зэрымышууеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрышууеину	узэрышууеину	зэрышууеину	дызэрышууеину	фызэрышууеину	зэрышууеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымышууеину	узэрымышууеину	зэрымышууеину	дызэрымышууеину	фызэрымышууеину	зэрымышууеину(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщышууей	ущышууей	щышууей	дыщышууей	фыщышууей	щышууей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымышууей	ущымышууей	щымышууей	дыщымышууей	фыщымышууей	щымышууей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщышууея	ущышууея	щышууея	дыщышууея	фыщышууея	щышууея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымышууея	ущымышууея	щымышууея	дыщымышууея	фыщымышууея	щымышууея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщышууейгъа	ущышууейгъа	щышууейгъа	дыщышууейгъа	фыщышууейгъа	щышууейгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымышууейгъа	ущымышууейгъа	щымышууейгъа	дыщымышууейгъа	фыщымышууейгъа	щымышууейгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщышууеин	ущышууеин	щышууеин	дыщышууеин	фыщышууеин	щышууеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымышууеин	ущымышууеин	щымышууеин	дыщымышууеин	фыщымышууеин	щымышууеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщышууеину	ущышууеину	щышууеину	дыщышууеину	фыщышууеину	щышууеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымышууеину	ущымышууеину	щымышууеину	дыщымышууеину	фыщымышууеину	щымышууеину(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздэшууей	уздэшууей	здэшууей	дыздэшууей	фыздэшууей	здэшууей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмышууей	уздэмышууей	здэмышууей	дыздэмышууей	фыздэмышууей	здэмышууей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздэшууея	уздэшууея	здэшууея	дыздэшууея	фыздэшууея	здэшууея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмышууея	уздэмышууея	здэмышууея	дыздэмышууея	фыздэмышууея	здэмышууея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздэшууейгъа	уздэшууейгъа	здэшууейгъа	дыздэшууейгъа	фыздэшууейгъа	здэшууейгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмышууейгъа	уздэмышууейгъа	здэмышууейгъа	дыздэмышууейгъа	фыздэмышууейгъа	здэмышууейгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздэшууеин	уздэшууеин	здэшууеин	дыздэшууеин	фыздэшууеин	здэшууеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмышууеин	уздэмышууеин	здэмышууеин	дыздэмышууеин	фыздэмышууеин	здэмышууеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздэшууеину	уздэшууеину	здэшууеину	дыздэшууеину	фыздэшууеину	здэшууеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмышууеину	уздэмышууеину	здэмышууеину	дыздэмышууеину	фыздэмышууеину	здэмышууеину(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэшууей	ущӀэшууей	щӀэшууей	дыщӀэшууей	фыщӀэшууей	щӀэшууей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмышууей	ущӀэмышууей	щӀэмышууей	дыщӀэмышууей	фыщӀэмышууей	щӀэмышууей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэшууея	ущӀэшууея	щӀэшууея	дыщӀэшууея	фыщӀэшууея	щӀэшууея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмышууея	ущӀэмышууея	щӀэмышууея	дыщӀэмышууея	фыщӀэмышууея	щӀэмышууея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэшууейгъа	ущӀэшууейгъа	щӀэшууейгъа	дыщӀэшууейгъа	фыщӀэшууейгъа	щӀэшууейгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмышууейгъа	ущӀэмышууейгъа	щӀэмышууейгъа	дыщӀэмышууейгъа	фыщӀэмышууейгъа	щӀэмышууейгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэшууеин	ущӀэшууеин	щӀэшууеин	дыщӀэшууеин	фыщӀэшууеин	щӀэшууеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмышууеин	ущӀэмышууеин	щӀэмышууеин	дыщӀэмышууеин	фыщӀэмышууеин	щӀэмышууеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэшууеину	ущӀэшууеину	щӀэшууеину	дыщӀэшууеину	фыщӀэшууеину	щӀэшууеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмышууеину	ущӀэмышууеину	щӀэмышууеину	дыщӀэмышууеину	фыщӀэмышууеину	щӀымышууеину(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сышууейуэ	ушууейуэ	шууейуэ	дышууейуэ	фышууейуэ	шууей(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымышууейуэ	умышууейуэ	мышууейуэ	дымышууейуэ	фымышууейуэ	мышууей(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сышууеяуэ	ушууеяуэ	шууеяуэ	дышууеяуэ	фышууеяуэ	шууеяуэ / шууеяхэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымышууеяуэ	умышууеяуэ	мышууеяуэ	дымышууеяуэ	фымышууеяуэ	мышууеяуэ / мышууеяхэу
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сышууейурэ	ушууейурэ	шууейурэ	дышууейурэ	фышууейурэ	шууей(хэ)урэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сымышууейурэ	умышууейурэ	мышууейурэ	дымышууейурэ	фымышууейурэ	мышууей(хэ)урэ

		-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[шууе]й	[шууе]йр	--	[шууе]йхэр
Эргативнэ:	[шууе]й	[шууе]йм	--	[шууе]йхэм
Послеложнэ:	[шууе]йкӀэ	[шууе]ймкӀэ	[шууе]йхэкӀэ	[шууе]йхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[шууе]йуэ	[шууе]йрауэ	[шууе]йхэу	[шууе]йхэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[шууе]я	[шууе]яр	--	[шууе]яхэр
Эргативнэ:	[шууе]я	[шууе]ям	--	[шууе]яхэм
Послеложнэ:	[шууе]якӀэ	[шууе]ямкӀэ	[шууе]яхэкӀэ	[шууе]яхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[шууе]яуэ	[шууе]ярауэ	[шууе]яхэу	[шууе]яхэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[шууе]ин	[шууе]иныр	--	[шууе]инхэр
Эргативнэ:	[шууе]ин	[шууе]иным	--	[шууе]инхэм
Послеложнэ:	[шууе]инкӀэ	[шууе]инымкӀэ	[шууе]инхэкӀэ	[шууе]инхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[шууе]ину	[шууе]инырауэ	[шууе]инхэу	[шууе]инхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[шууе]ину	[шууе]инур	--	[шууе]инухэр
Эргативнэ:	[шууе]ину	[шууе]инум	--	[шууе]инухэм
Послеложнэ:	[шууе]инукӀэ	[шууе]инумкӀэ	[шууе]инухэкӀэ	[шууе]инухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[шууе]инууэ	[шууе]инурауэ	[шууе]инухэу	[шууе]инухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Шууейуэ щытын.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• шууеин: be a brave, skilled horseman

УРЫСЫБЗЭ

• шууеин: быть джигитом, лихим наездником

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын