Тхыгъэр къыздрахар Википсалъалъэ
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
Глагол лъэмыӏэс "шхэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар) |
|
щыӀэныгъэ: |
шхэн
|
щымыӀэныгъэ: |
мышхэн
|
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
щыӀэныгъэ: |
сышхэн |
ушхэн |
шхэн |
дышхэн |
фышхэн |
шхэн(хэ)
|
щымыӀэныгъэ: |
сымышхэн |
умышхэн |
мышхэн |
дымышхэн |
фымышхэн |
мышхэн(хэ)
|
унафэ наклоненэ |
уэ |
фэ
|
щыӀэныгъэ: |
шхэ! |
фышхэ!
|
щымыӀэныгъэ: |
умышхэ! |
фымышхэ!
|
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
щыӀэныгъэ: |
срешхэ |
урешхэ |
ирешхэ |
дрешхэ |
фрешхэ |
ирешхэ
|
щымыӀэныгъэ: |
сремышхэ |
уремышхэ |
иремышхэ |
дремышхэ |
фремышхэ |
иремышхэ
|
ЗэраӀуатэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сошхэ(р) |
уошхэ(р) |
машхэ(р) |
дошхэ(р) |
фошхэ(р) |
машхэ(хэ)(р)
|
ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сышхэркъым |
ушхэркъым |
шхэркъым |
дышхэркъым |
фышхэркъым |
шхэ(хэ)ркъым
|
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: |
сышхэрт |
ушхэрт |
шхэрт |
дышхэрт |
фышхэрт |
шхэ(хэ)рт
|
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сышхэртэкъым |
ушхэртэкъым |
шхэртэкъым |
дышхэртэкъым |
фышхэртэкъым |
шхэ(хэ)ртэкъым
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сышхащ |
ушхащ |
шхащ |
дышхащ |
фышхащ |
шха(хэ)щ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сышхакъым |
ушхакъым |
шхакъым |
дышхакъым |
фышхакъым |
шха(хэ)къым
|
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: |
сышхат |
ушхат |
шхат |
дышхат |
фышхат |
шха(хэ)т
|
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сышхатэкъым |
ушхатэкъым |
шхатэкъым |
дышхатэкъым |
фышхатэкъым |
шха(хэ)тэкъым
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэгъащ |
ушхэгъащ |
шхэгъащ |
дышхэгъащ |
фышхэгъащ |
шхэгъа(хэ)щ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: |
сышхэгъакъым |
ушхэгъакъым |
шхэгъакъым |
дышхэгъакъым |
фышхэгъакъым |
шхэгъа(хэ)къым
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэгъат |
ушхэгъат |
шхэгъат |
дышхэгъат |
фышхэгъат |
шхэгъа(хэ)т
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сышхэгъатэкъым |
ушхэгъатэкъым |
шхэгъатэкъым |
дышхэгъатэкъым |
фышхэгъатэкъым |
шхэгъа(хэ)тэкъым
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: |
сышхэщ |
ушхэщ |
шхэщ |
дышхэщ |
фышхэщ |
шхэ(хэ)щ
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: |
сышхэкъым |
ушхэкъым |
шхэкъым |
дышхэкъым |
фышхэкъым |
шхэ(хэ)къым
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: |
сышхэт |
ушхэт |
шхэт |
дышхэт |
фышхэт |
шхэ(хэ)т
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: |
сышхэтэкъым |
ушхэтэкъым |
шхэтэкъым |
дышхэтэкъым |
фышхэтэкъым |
шхэ(хэ)тэкъым
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэнщ |
ушхэнщ |
шхэнщ |
дышхэнщ |
фышхэнщ |
шхэн(хэ)щ
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сышхэнкъым |
ушхэнкъым |
шхэнкъым |
дышхэнкъым |
фышхэнкъым |
шхэн(хэ)къым
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэнущ |
ушхэнущ |
шхэнущ |
дышхэнущ |
фышхэнущ |
шхэну(хэ)щ
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сышхэнукъым |
ушхэнукъым |
шхэнукъым |
дышхэнукъым |
фышхэнукъым |
шхэну(хэ)къым
|
ЗэрыупщӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэрэ |
ушхэрэ |
шхэрэ |
дышхэрэ |
фышхэрэ |
шхэ(хэ)рэ
|
ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сышхэркъэ |
ушхэркъэ |
шхэркъэ |
дышхэркъэ |
фышхэркъэ |
шхэ(хэ)ркъэ
|
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: |
сышхэрт |
ушхэрт |
шхэрт |
дышхэрт |
фышхэрт |
шхэ(хэ)рт
|
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сышхэртэкъэ |
ушхэртэкъэ |
шхэртэкъэ |
дышхэртэкъэ |
фышхэртэкъэ |
шхэ(хэ)ртэкъэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сышха |
ушха |
шха |
дышха |
фышха |
шха(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сышхакъэ |
ушхакъэ |
шхакъэ |
дышхакъэ |
фышхакъэ |
шха(хэ)къэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: |
сышхат |
ушхат |
шхат |
дышхат |
фышхат |
шха(хэ)т
|
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сышхатэкъэ |
ушхатэкъэ |
шхатэкъэ |
дышхатэкъэ |
фышхатэкъэ |
шха(хэ)тэкъэ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэгъа |
ушхэгъа |
шхэгъа |
дышхэгъа |
фышхэгъа |
шхэгъа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: |
сышхэгъакъэ |
ушхэгъакъэ |
шхэгъакъэ |
дышхэгъакъэ |
фышхэгъакъэ |
шхэгъа(хэ)къэ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэгъат |
ушхэгъат |
шхэгъат |
дышхэгъат |
фышхэгъат |
шхэгъа(хэ)т
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сышхэгъатэкъэ |
ушхэгъатэкъэ |
шхэгъатэкъэ |
дышхэгъатэкъэ |
фышхэгъатэкъэ |
шхэгъа(хэ)тэкъэ
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: |
сышхэ |
ушхэ |
шхэ |
дышхэ |
фышхэ |
шхэ(хэ)
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: |
сышхэкъэ |
ушхэкъэ |
шхэкъэ |
дышхэкъэ |
фышхэкъэ |
шхэ(хэ)къэ
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: |
сышхэт |
ушхэт |
шхэт |
дышхэт |
фышхэт |
шхэ(хэ)т
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: |
сышхэтэкъэ |
ушхэтэкъэ |
шхэтэкъэ |
дышхэтэкъэ |
фышхэтэкъэ |
шхэ(хэ)тэкъэ
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэн |
ушхэн |
шхэн |
дышхэн |
фышхэн |
шхэн(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сышхэнкъэ |
ушхэнкъэ |
шхэнкъэ |
дышхэнкъэ |
фышхэнкъэ |
шхэн(хэ)къэ
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэну |
ушхэну |
шхэну |
дышхэну |
фышхэну |
шхэну(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сышхэнукъэ |
ушхэнукъэ |
шхэнукъэ |
дышхэнукъэ |
фышхэнукъэ |
шхэну(хэ)къэ
|
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэмэ |
ушхэмэ |
шхэмэ |
дышхэмэ |
фышхэмэ |
шхэ(хэ)мэ
|
ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэмэ |
умышхэмэ |
мышхэмэ |
дымышхэмэ |
фымышхэмэ |
мышхэ(хэ)мэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сышхамэ |
ушхамэ |
шхамэ |
дышхамэ |
фышхамэ |
шха(хэ)мэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымышхамэ |
умышхамэ |
мышхамэ |
дымышхамэ |
фымышхамэ |
мышха(хэ)мэ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сышхэгъамэ |
ушхэгъамэ |
шхэгъамэ |
дышхэгъамэ |
фышхэгъамэ |
шхэгъа(хэ)мэ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэгъамэ |
умышхэгъамэ |
мышхэгъамэ |
дымышхэгъамэ |
фымышхэгъамэ |
мышхэгъа(хэ)мэ
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэнмэ |
ушхэнмэ |
шхэнмэ |
дышхэнмэ |
фышхэнмэ |
шхэн(хэ)мэ
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэнмэ |
умышхэнмэ |
мышхэнмэ |
дымышхэнмэ |
фымышхэнмэ |
мышхэн(хэ)мэ
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэнумэ |
ушхэнумэ |
шхэнумэ |
дышхэнумэ |
фышхэнумэ |
шхэну(хэ)мэ
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэнумэ |
умышхэнумэ |
мышхэнумэ |
дымышхэнумэ |
фымышхэнумэ |
мышхэну(хэ)мэ
|
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэтэмэ |
ушхэтэмэ |
шхэтэмэ |
дышхэтэмэ |
фышхэтэмэ |
шхэ(хэ)тэмэ
|
ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэтэмэ |
умышхэтэмэ |
мышхэтэмэ |
дымышхэтэмэ |
фымышхэтэмэ |
мышхэ(хэ)тэмэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сышхатэмэ |
ушхатэмэ |
шхатэмэ |
дышхатэмэ |
фышхатэмэ |
шха(хэ)тэмэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымышхатэмэ |
умышхатэмэ |
мышхатэмэ |
дымышхатэмэ |
фымышхатэмэ |
мышха(хэ)тэмэ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сышхэгъатэмэ |
ушхэгъатэмэ |
шхэгъатэмэ |
дышхэгъатэмэ |
фышхэгъатэмэ |
шхэгъа(хэ)тэмэ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэгъатэмэ |
умышхэгъатэмэ |
мышхэгъатэмэ |
дымышхэгъатэмэ |
фымышхэгъатэмэ |
мышхэгъа(хэ)тэмэ
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэнтэмэ |
ушхэнтэмэ |
шхэнтэмэ |
дышхэнтэмэ |
фышхэнтэмэ |
шхэн(хэ)тэмэ
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэнтэмэ |
умышхэнтэмэ |
мышхэнтэмэ |
дымышхэнтэмэ |
фымышхэнтэмэ |
мышхэн(хэ)тэмэ
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэнутэмэ |
ушхэнутэмэ |
шхэнутэмэ |
дышхэнутэмэ |
фышхэнутэмэ |
шхэну(хэ)тэмэ
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэнутэмэ |
умышхэнутэмэ |
мышхэнутэмэ |
дымышхэнутэмэ |
фымышхэнутэмэ |
мышхэну(хэ)тэмэ
|
сослагательнэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэнт |
ушхэнт |
шхэнт |
дышхэнт |
фышхэнт |
шхэн(хэ)т
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сышхэнтэкъым |
ушхэнтэкъым |
шхэнтэкъым |
дышхэнтэкъым |
фышхэнтэкъым |
шхэн(хэ)тэкъым
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэнут |
ушхэнут |
шхэнут |
дышхэнут |
фышхэнут |
шхэну(хэ)т
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сышхэнутэкъым |
ушхэнутэкъым |
шхэнутэкъым |
дышхэнутэкъым |
фышхэнутэкъым |
шхэну(хэ)тэкъым
|
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэми |
ушхэми |
шхэми |
дышхэми |
фышхэми |
шхэ(хэ)ми
|
ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэми |
умышхэми |
мышхэми |
дымышхэми |
фымышхэми |
мышхэ(хэ)ми
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сышхами |
ушхами |
шхами |
дышхами |
фышхами |
шха(хэ)ми
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымышхами |
умышхами |
мышхами |
дымышхами |
фымышхами |
мышха(хэ)ми
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сышхэгъами |
ушхэгъами |
шхэгъами |
дышхэгъами |
фышхэгъами |
шхэгъа(хэ)ми
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэгъами |
умышхэгъами |
мышхэгъами |
дымышхэгъами |
фымышхэгъами |
мышхэгъа(хэ)ми
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэнми |
ушхэнми |
шхэнми |
дышхэнми |
фышхэнми |
шхэн(хэ)ми
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэнми |
умышхэнми |
мышхэнми |
дымышхэнми |
фымышхэнми |
мышхэн(хэ)ми
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэнуми |
ушхэнуми |
шхэнуми |
дышхэнуми |
фышхэнуми |
шхэну(хэ)ми
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэнуми |
умышхэнуми |
мышхэнуми |
дымышхэнуми |
фымышхэнуми |
мышхэну(хэ)ми
|
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэтэми |
ушхэтэми |
шхэтэми |
дышхэтэми |
фышхэтэми |
шхэ(хэ)тэми
|
ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэтэми |
умышхэтэми |
мышхэтэми |
дымышхэтэми |
фымышхэтэми |
мышхэ(хэ)тэми
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сышхатэми |
ушхатэми |
шхатэми |
дышхатэми |
фышхатэми |
шха(хэ)тэми
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымышхатэми |
умышхатэми |
мышхатэми |
дымышхатэми |
фымышхатэми |
мышха(хэ)тэми
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сышхэгъатэми |
ушхэгъатэми |
шхэгъатэми |
дышхэгъатэми |
фышхэгъатэми |
шхэгъа(хэ)тэми
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэгъатэми |
умышхэгъатэми |
мышхэгъатэми |
дымышхэгъатэми |
фымышхэгъатэми |
мышхэгъа(хэ)тэми
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэнтэми |
ушхэнтэми |
шхэнтэми |
дышхэнтэми |
фышхэнтэми |
шхэн(хэ)тэми
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэнтэми |
умышхэнтэми |
мышхэнтэми |
дымышхэнтэми |
фымышхэнтэми |
мышхэн(хэ)тэми
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэнутэми |
ушхэнутэми |
шхэнутэми |
дышхэнутэми |
фышхэнутэми |
шхэну(хэ)тэми
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэнутэми |
умышхэнутэми |
мышхэнутэми |
дымышхэнутэми |
фымышхэнутэми |
мышхэну(хэ)тэми
|
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
щыӀэныгъэ: |
сышхаи |
ушхаи |
шхаи |
дышхаи |
фышхаи |
шхаи
|
щымыӀэныгъэ: |
сышхакъыми |
ушхакъыми |
шхакъыми |
дышхакъыми |
фышхакъыми |
шхакъыми
|
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
щыӀэныгъэ: |
сышхащэрэт |
ушхащэрэт |
шхащэрэт |
дышхащэрэт |
фышхащэрэт |
шхащэрэт
|
щымыӀэныгъэ: |
сымышхащэрэт |
умышхащэрэт |
мышхащэрэт |
дымышхащэрэт |
фымышхащэрэт |
мышхащэрэт
|
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сышхагъэнщ |
ушхагъэнщ |
шхагъэнщ |
дышхагъэнщ |
фышхагъэнщ |
шхагъэнщ
|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сышхагъэнкъым |
ушхагъэнкъым |
шхагъэнкъым |
дышхагъэнкъым |
фышхагъэнкъым |
шхагъэнкъым
|
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сышхагъэнт |
ушхагъэнт |
шхагъэнт |
дышхагъэнт |
фышхагъэнт |
шхагъэнт
|
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сышхагъэнтэкъым |
ушхагъэнтэкъым |
шхагъэнтэкъым |
дышхагъэнтэкъым |
фышхагъэнтэкъым |
шхагъэнтэкъым
|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сышхагъэн |
ушхагъэн |
шхагъэн |
дышхагъэн |
фышхагъэн |
шхагъэн
|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сышхагъэнкъэ |
ушхагъэнкъэ |
шхагъэнкъэ |
дышхагъэнкъэ |
фышхагъэнкъэ |
шхагъэнкъэ
|
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сышхагъэнт |
ушхагъэнт |
шхагъэнт |
дышхагъэнт |
фышхагъэнт |
шхагъэнт
|
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сышхагъэнтэкъэ |
ушхагъэнтэкъэ |
шхагъэнтэкъэ |
дышхагъэнтэкъэ |
фышхагъэнтэкъэ |
шхагъэнтэкъэ
|
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сышхагъэнущ |
ушхагъэнущ |
шхагъэнущ |
дышхагъэнущ |
фышхагъэнущ |
шхагъэнущ
|
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сышхагъэнукъым |
ушхагъэнукъым |
шхагъэнукъым |
дышхагъэнукъым |
фышхагъэнукъым |
шхагъэнукъым
|
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сышхагъэнут |
ушхагъэнут |
шхагъэнут |
дышхагъэнут |
фышхагъэнут |
шхагъэнут
|
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сышхагъэнутэкъым |
ушхагъэнутэкъым |
шхагъэнутэкъым |
дышхагъэнутэкъым |
фышхагъэнутэкъым |
шхагъэнутэкъым
|
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сышхагъэну |
ушхагъэну |
шхагъэну |
дышхагъэну |
фышхагъэну |
шхагъэну
|
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сышхагъэнукъэ |
ушхагъэнукъэ |
шхагъэнукъэ |
дышхагъэнукъэ |
фышхагъэнукъэ |
шхагъэнукъэ
|
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сышхагъэнут |
ушхагъэнут |
шхагъэнут |
дышхагъэнут |
фышхагъэнут |
шхагъэнут
|
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сышхагъэнутэкъэ |
ушхагъэнутэкъэ |
шхагъэнутэкъэ |
дышхагъэнутэкъэ |
фышхагъэнутэкъэ |
шхагъэнутэкъэ
|
Причастиехэр |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
Зылэжь (субъектнэ) причастие |
|
|
|
|
|
|
ит зэман - щыӀэныгъэ |
сышхэ |
ушхэ |
шхэ |
дышхэ |
фышхэ |
шхэ(хэ)
|
ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сымышхэ |
умышхэ |
мышхэ |
дымышхэ |
фымышхэ |
мышхэ(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сышха |
ушха |
шха |
дышха |
фышха |
шха(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сымышха |
умышха |
мышха |
дымышха |
фымышха |
мышха(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сышхэгъа |
ушхэгъа |
шхэгъа |
дышхэгъа |
фышхэгъа |
шхэгъа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сымышхэгъа |
умышхэгъа |
мышхэгъа |
дымышхэгъа |
фымышхэгъа |
мышхэгъа(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сышхэн |
ушхэн |
шхэн |
дышхэн |
фышхэн |
шхэн(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сымышхэн |
умышхэн |
мышхэн |
дымышхэн |
фымышхэн |
мышхэн(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сышхэну |
ушхэну |
шхэну |
дышхэну |
фышхэну |
шхэну(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сымышхэну |
умышхэну |
мышхэну |
дымышхэну |
фымышхэну |
мышхэну(хэ)
|
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
ит зэман - щыӀэныгъэ |
сызэрышхэ |
узэрышхэ |
зэрышхэ |
дызэрышхэ |
фызэрышхэ |
зэрышхэ(хэ)
|
ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сызэрымышхэ |
узэрымышхэ |
зэрымышхэ |
дызэрымышхэ |
фызэрымышхэ |
мызэрышхэ(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сызэрышха |
узэрышха |
зэрышха |
дызэрышха |
фызэрышха |
зэрышха(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сызэрымышха |
узэрымышха |
зэрымышха |
дызэрымышха |
фызэрымышха |
зэрымышха(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сызэрышхэгъа |
узэрышхэгъа |
зэрышхэгъа |
дызэрышхэгъа |
фызэрышхэгъа |
зэрышхэгъа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сызэрымышхэгъа |
узэрымышхэгъа |
зэрымышхэгъа |
дызэрымышхэгъа |
фызэрымышхэгъа |
зэрымышхэгъа(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сызэрышхэн |
узэрышхэн |
зэрышхэн |
дызэрышхэн |
фызэрышхэн |
зэрышхэн(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сызэрымышхэн |
узэрымышхэн |
зэрымышхэн |
дызэрымышхэн |
фызэрымышхэн |
зэрымышхэн(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сызэрышхэну |
узэрышхэну |
зэрышхэну |
дызэрышхэну |
фызэрышхэну |
зэрышхэну(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сызэрымышхэну |
узэрымышхэну |
зэрымышхэну |
дызэрымышхэну |
фызэрымышхэну |
зэрымышхэну(хэ)
|
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыщышхэ |
ущышхэ |
щышхэ |
дыщышхэ |
фыщышхэ |
щышхэ(хэ)
|
ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщымышхэ |
ущымышхэ |
щымышхэ |
дыщымышхэ |
фыщымышхэ |
щымышхэ(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыщышха |
ущышха |
щышха |
дыщышха |
фыщышха |
щышха(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщымышха |
ущымышха |
щымышха |
дыщымышха |
фыщымышха |
щымышха(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыщышхэгъа |
ущышхэгъа |
щышхэгъа |
дыщышхэгъа |
фыщышхэгъа |
щышхэгъа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщымышхэгъа |
ущымышхэгъа |
щымышхэгъа |
дыщымышхэгъа |
фыщымышхэгъа |
щымышхэгъа(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыщышхэн |
ущышхэн |
щышхэн |
дыщышхэн |
фыщышхэн |
щышхэн(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщымышхэн |
ущымышхэн |
щымышхэн |
дыщымышхэн |
фыщымышхэн |
щымышхэн(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыщышхэну |
ущышхэну |
щышхэну |
дыщышхэну |
фыщышхэну |
щышхэну(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщымышхэну |
ущымышхэну |
щымышхэну |
дыщымышхэну |
фыщымышхэну |
щымышхэну(хэ)
|
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыздэшхэ |
уздэшхэ |
здэшхэ |
дыздэшхэ |
фыздэшхэ |
здэшхэ(хэ)
|
ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыздэмышхэ |
уздэмышхэ |
здэмышхэ |
дыздэмышхэ |
фыздэмышхэ |
здэмышхэ(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыздэшха |
уздэшха |
здэшха |
дыздэшха |
фыздэшха |
здэшха(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыздэмышха |
уздэмышха |
здэмышха |
дыздэмышха |
фыздэмышха |
здэмышха(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыздэшхэгъа |
уздэшхэгъа |
здэшхэгъа |
дыздэшхэгъа |
фыздэшхэгъа |
здэшхэгъа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыздэмышхэгъа |
уздэмышхэгъа |
здэмышхэгъа |
дыздэмышхэгъа |
фыздэмышхэгъа |
здэмышхэгъа(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыздэшхэн |
уздэшхэн |
здэшхэн |
дыздэшхэн |
фыздэшхэн |
здэшхэн(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыздэмышхэн |
уздэмышхэн |
здэмышхэн |
дыздэмышхэн |
фыздэмышхэн |
здэмышхэн(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыздэшхэну |
уздэшхэну |
здэшхэну |
дыздэшхэну |
фыздэшхэну |
здэшхэну(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыздэмышхэну |
уздэмышхэну |
здэмышхэну |
дыздэмышхэну |
фыздэмышхэну |
здэмышхэну(хэ)
|
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыщӀэшхэ |
ущӀэшхэ |
щӀэшхэ |
дыщӀэшхэ |
фыщӀэшхэ |
щӀэшхэ(хэ)
|
ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщӀэмышхэ |
ущӀэмышхэ |
щӀэмышхэ |
дыщӀэмышхэ |
фыщӀэмышхэ |
щӀэмышхэ(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыщӀэшха |
ущӀэшха |
щӀэшха |
дыщӀэшха |
фыщӀэшха |
щӀэшха(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщӀэмышха |
ущӀэмышха |
щӀэмышха |
дыщӀэмышха |
фыщӀэмышха |
щӀэмышха(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыщӀэшхэгъа |
ущӀэшхэгъа |
щӀэшхэгъа |
дыщӀэшхэгъа |
фыщӀэшхэгъа |
щӀэшхэгъа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщӀэмышхэгъа |
ущӀэмышхэгъа |
щӀэмышхэгъа |
дыщӀэмышхэгъа |
фыщӀэмышхэгъа |
щӀэмышхэгъа(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыщӀэшхэн |
ущӀэшхэн |
щӀэшхэн |
дыщӀэшхэн |
фыщӀэшхэн |
щӀэшхэн(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщӀэмышхэн |
ущӀэмышхэн |
щӀэмышхэн |
дыщӀэмышхэн |
фыщӀэмышхэн |
щӀэмышхэн(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыщӀэшхэну |
ущӀэшхэну |
щӀэшхэну |
дыщӀэшхэну |
фыщӀэшхэну |
щӀэшхэну(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщӀэмышхэну |
ущӀэмышхэну |
щӀэмышхэну |
дыщӀэмышхэну |
фыщӀэмышхэну |
щӀэмышхэну(хэ)
|
Деепричастиехэр |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
ит зэман - щыӀэныгъэ |
сышхэуэ |
ушхэуэ |
шхэуэ |
дышхэуэ |
фышхэуэ |
шхэуэ / шхэхэу
|
ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сымышхэуэ |
умышхэуэ |
мышхэуэ |
дымышхэуэ |
фымышхэуэ |
мышхэуэ / мышхэхэу
|
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сышхауэ |
ушхауэ |
шхауэ |
дышхауэ |
фышхауэ |
шхауэ / шха(хэ)у
|
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сымышхауэ |
умышхауэ |
мышхауэ |
дымышхауэ |
фымышхауэ |
мышхауэ(хэ) / мышха(хэ)у
|
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ |
сышхэурэ |
ушхэурэ |
шхэурэ |
дышхэурэ |
фышхэурэ |
шхэ(хэ)урэ
|
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ |
сымышхэурэ |
умышхэурэ |
мышхэурэ |
дымышхэурэ |
фымышхэурэ |
мышхэ(хэ)урэ
|
|
|
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
Именительнэ: |
[шх]э |
[шх]эр |
-- |
[шх]эхэр
|
Эргативнэ: |
[шх]э |
[шх]эм |
-- |
[шх]эхэм
|
Послеложнэ: |
[шх]экӀэ |
[шх]эмкӀэ |
[шх]эхэкӀэ |
[шх]эхэмкӀэ
|
Обстоятельственнэ: |
[шх]эуэ |
[шх]эрауэ |
[шх]эхэу |
[шх]эхэрауэ
|
|
|
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
Именительнэ: |
[шх]а |
[шх]ар |
-- |
[шх]ахэр
|
Эргативнэ: |
[шх]а |
[шх]ам |
-- |
[шх]ахэм
|
Послеложнэ: |
[шх]акӀэ |
[шх]амкӀэ |
[шх]ахэкӀэ |
[шх]ахэмкӀэ
|
Обстоятельственнэ: |
[шх]ауэ |
[шх]арауэ |
[шх]ахэу |
[шх]ахэрауэ
|
|
|
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
Именительнэ: |
[шх]эн |
[шх]эныр |
-- |
[шх]энхэр
|
Эргативнэ: |
[шх]эн |
[шх]эным |
-- |
[шх]энхэм
|
Послеложнэ: |
[шх]энкӀэ |
[шх]энымкӀэ |
[шх]энхэкӀэ |
[шх]энхэмкӀэ
|
Обстоятельственнэ: |
[шх]эну |
[шх]энырауэ |
[шх]энхэу |
[шх]энхэрауэ
|
|
|
-энж-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
Именительнэ: |
[шх]эну |
[шх]энур |
-- |
[шх]энухэр
|
Эргативнэ: |
[шх]эну |
[шх]энум |
-- |
[шх]энухэм
|
Послеложнэ: |
[шх]энукӀэ |
[шх]энумкӀэ |
[шх]энухэкӀэ |
[шх]энухэмкӀэ
|
Обстоятельственнэ: |
[шх]энууэ |
[шх]энурауэ |
[шх]энухэу |
[шх]энухэрауэ
|
МЫХЬЭНЭ
- Ерыскъы гуэр джийм егъэхын.
ЩАПХЪЭХЭР
- Шхэнущ тӀэкӀуи, напӀэ хьэлъэр Зэуэ-зэуэу зэтрех. ЩоджэнцӀыкӀу Алий
Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь, |
«Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984 |
нап. 37
|
адыгэбзэ |
урысыбзэ/русский |
инджылыбзэ/English
|
Мэлыр машхэ. |
Овца ест. |
The sheep is eating.
|
|
|
нап. 40
|
Ахэр машхэ. |
Они едят. |
They are eating.
|
|
|
нап. 42
|
Танэр машхэ. |
Телёнок ест. |
The calf is eating.
|
|
|
нап. 43
|
Таужан машхэ. |
Таужан ест. |
Tauzhan is eating.
|
|
|
нап. 54
|
Гуэгуш шырхэр машхэ. |
Индюшата едят. |
The baby turkeys are eating.
|
|
|
нап. 101
|
Зехуапэри машхэ. |
Он одевается и ест. |
He gets dressed and eats.
|
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- шхэн: eat, have (sth to eat), consume
УРЫСЫБЗЭ
псалъафэ зэпыщӀахэр
Мыхьэнэ:
НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
Инджылыбзэ: become, get hungry
Урысыбзэ: захотеть есть.
Псалъэ зэпхахэр:
Щапхъэхэр:
*Биболэт и шхэн къакӀуэртэкъым. КӀэрашэ Тембот
БИБЛИОГРАФИЕ
Библиографием еплъын
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
Глагол лъэӏэс "шхэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар) |
|
щыӀэныгъэ: |
шхэн
|
щымыӀэныгъэ: |
мышхэн
|
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
щыӀэныгъэ: |
сшхэн |
пшхэн |
ишхэн |
тшхэн |
фшхэн |
яшхэн
|
щымыӀэныгъэ: |
сымышхэн |
умышхэн |
имышхэн |
дымышхэн |
фымышхэн |
ямышхэн
|
Унафэ наклоненэ |
уэ |
фэ
|
щыӀэныгъэ: |
шхэ! |
фшхэ!
|
щымыӀэныгъэ: |
умышхэ! |
фымышхэ!
|
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
щыӀэныгъэ: |
срешхэ |
урешхэ |
ирешхэ |
дрешхэ |
фрешхэ |
ирешхэ
|
щымыӀэныгъэ: |
сремышхэ |
уремышхэ |
иремышхэ |
дремышхэ |
фремышхэ |
иремышхэ
|
ЗэраӀуатэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сошхэ(р) |
уошхэ(р) / бошхэ(р) |
ешхэ(р) |
дошхэ(р) |
фошхэ(р) |
яшхэ(р)
|
ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сшхэркъым |
пшхэркъым |
ишхэркъым |
тшхэркъым |
фшхэркъым |
яшхэркъым
|
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: |
сшхэ(р)т |
пшхэ(р)т |
ишхэ(р)т |
тшхэ(р)т |
фшхэ(р)т |
яшхэ(р)т
|
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сшхэ(р)тэкъым |
пшхэ(р)тэкъым |
ишхэ(р)тэкъым |
тшхэ(р)тэкъым |
фшхэ(р)тэкъым |
яшхэ(р)тэкъым
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сшхащ |
пшхащ |
ишхащ |
тшхащ |
фшхащ |
яшхащ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сшхакъым |
пшхакъым |
ишхакъым |
тшхакъым |
фшхакъым |
яшхакъым
|
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: |
сшхат |
пшхат |
ишхат |
тшхат |
фшхат |
яшхат
|
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сшхатэкъым |
пшхатэкъым |
ишхатэкъым |
тшхатэкъым |
фшхатэкъым |
яшхатэкъым
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: |
сшхэгъащ |
пшхэгъащ |
ишхэгъащ |
тшхэгъащ |
фшхэгъащ |
яшхэгъащ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: |
сшхэгъакъым |
пшхэгъакъым |
ишхэгъакъым |
тшхэгъакъым |
фшхэгъакъым |
яшхэгъакъым
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сшхэгъат |
пшхэгъат |
ишхэгъат |
тшхэгъат |
фшхэгъат |
яшхэгъат
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сшхэгъатэкъым |
пшхэгъатэкъым |
ишхэгъатэкъым |
тшхэгъатэкъым |
фшхэгъатэкъым |
яшхэгъатэкъым
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: |
сшхэщ |
пшхэщ |
ишхэщ |
тшхэщ |
фшхэщ |
яшхэщ
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: |
сшхэкъым |
пшхэкъым |
ишхэкъым |
тшхэкъым |
фшхэкъым |
яшхэкъым
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: |
сшхэт |
пшхэт |
ишхэт |
тшхэт |
фшхэт |
яшхэт
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: |
сшхэтэкъым |
пшхэтэкъым |
ишхэтэкъым |
тшхэтэкъым |
фшхэтэкъым |
яшхэтэкъым
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сшхэнщ |
пшхэнщ |
ишхэнщ |
тшхэнщ |
фшхэнщ |
яшхэнщ
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сшхэнкъым |
пшхэнкъым |
ишхэнкъым |
тшхэнкъым |
фшхэнкъым |
яшхэнкъым
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сшхэнущ |
пшхэнущ |
ишхэнущ |
тшхэнущ |
фшхэнущ |
яшхэнущ
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сшхэнукъым |
пшхэнукъым |
ишхэнукъым |
тшхэнукъым |
фшхэнукъым |
яшхэнукъым
|
ЗэрыупщӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сшхэрэ |
пшхэрэ |
ишхэрэ |
тшхэрэ |
фшхэрэ |
яшхэрэ
|
ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сшхэркъэ |
пшхэркъэ |
ишхэркъэ |
тшхэркъэ |
фшхэркъэ |
яшхэркъэ
|
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: |
сшхэ(р)т |
пшхэ(р)т |
ишхэ(р)т |
тшхэ(р)т |
фшхэ(р)т |
яшхэ(р)т
|
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сшхэ(р)тэкъэ |
пшхэ(р)тэкъэ |
ишхэ(р)тэкъэ |
тшхэ(р)тэкъэ |
фшхэ(р)тэкъэ |
яшхэ(р)тэкъэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сшха |
пшха |
ишха |
тшха |
фшха |
яшха
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сшхакъэ |
пшхакъэ |
ишхакъэ |
тшхакъэ |
фшхакъэ |
яшхакъэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: |
сшхат |
пшхат |
ишхат |
тшхат |
фшхат |
яшхат
|
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сшхатэкъэ |
пшхатэкъэ |
ишхатэкъэ |
тшхатэкъэ |
фшхатэкъэ |
яшхатэкъэ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: |
сшхэгъа |
пшхэгъа |
ишхэгъа |
тшхэгъа |
фшхэгъа |
яшхэгъа
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: |
сшхэгъакъэ |
пшхэгъакъэ |
ишхэгъакъэ |
тшхэгъакъэ |
фшхэгъакъэ |
яшхэгъакъэ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сшхэгъат |
пшхэгъат |
ишхэгъат |
тшхэгъат |
фшхэгъат |
яшхэгъат
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сшхэгъатэкъэ |
пшхэгъатэкъэ |
ишхэгъатэкъэ |
тшхэгъатэкъэ |
фшхэгъатэкъэ |
яшхэгъатэкъэ
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: |
сшхэ |
пшхэ |
ишхэ |
тшхэ |
фшхэ |
яшхэ
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: |
сшхэкъэ |
пшхэкъэ |
ишхэкъэ |
тшхэкъэ |
фшхэкъэ |
яшхэкъэ
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: |
сшхэт |
пшхэт |
ишхэт |
тшхэт |
фшхэт |
яшхэт
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: |
сшхэтэкъэ |
пшхэтэкъэ |
ишхэтэкъэ |
тшхэтэкъэ |
фшхэтэкъэ |
яшхэтэкъэ
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сшхэн |
пшхэн |
ишхэн |
тшхэн |
фшхэн |
яшхэн
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сшхэнкъэ |
пшхэнкъэ |
ишхэнкъэ |
тшхэнкъэ |
фшхэнкъэ |
яшхэнкъэ
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сшхэну |
пшхэну |
ишхэну |
тшхэну |
фшхэну |
яшхэну
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сшхэнукъэ |
пшхэнукъэ |
ишхэнукъэ |
тшхэнукъэ |
фшхэнукъэ |
яшхэнукъэ
|
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сшхэмэ |
пшхэмэ |
ишхэмэ |
тшхэмэ |
фшхэмэ |
яшхэмэ
|
ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэмэ |
умышхэмэ |
имышхэмэ |
дымышхэмэ |
фымышхэмэ |
ямышхэмэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сшхамэ |
пшхамэ |
ишхамэ |
тшхамэ |
фшхамэ |
яшхамэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымышхамэ |
умышхамэ |
имышхамэ |
дымышхамэ |
фымышхамэ |
ямышхамэ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сшхэгъамэ |
пшхэгъамэ |
ишхэгъамэ |
тшхэгъамэ |
фшхэгъамэ |
яшхэгъамэ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэгъамэ |
умышхэгъамэ |
имышхэгъамэ |
дымышхэгъамэ |
фымышхэгъамэ |
ямышхэгъамэ
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сшхэнмэ |
пшхэнмэ |
ишхэнмэ |
тшхэнмэ |
фшхэнмэ |
яшхэнмэ
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэнмэ |
умышхэнмэ |
имышхэнмэ |
дымышхэнмэ |
фымышхэнмэ |
ямышхэнмэ
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сшхэнумэ |
пшхэнумэ |
ишхэнумэ |
тшхэнумэ |
фшхэнумэ |
яшхэнумэ
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэнумэ |
умышхэнумэ |
имышхэнумэ |
дымышхэнумэ |
фымышхэнумэ |
ямышхэнумэ
|
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сшхэтэмэ |
пшхэтэмэ |
ишхэтэмэ |
тшхэтэмэ |
фшхэтэмэ |
яшхэтэмэ
|
ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэтэмэ |
умышхэтэмэ |
имышхэтэмэ |
дымышхэтэмэ |
фымышхэтэмэ |
ямышхэтэмэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сшхатэмэ |
пшхатэмэ |
ишхатэмэ |
тшхатэмэ |
фшхатэмэ |
яшхатэмэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымышхатэмэ |
умышхатэмэ |
имышхатэмэ |
дымышхатэмэ |
фымышхатэмэ |
ямышхатэмэ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сшхэгъатэмэ |
пшхэгъатэмэ |
ишхэгъатэмэ |
тшхэгъатэмэ |
фшхэгъатэмэ |
яшхэгъатэмэ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэгъатэмэ |
умышхэгъатэмэ |
имышхэгъатэмэ |
дымышхэгъатэмэ |
фымышхэгъатэмэ |
ямышхэгъатэмэ
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сшхэнтэмэ |
пшхэнтэмэ |
ишхэнтэмэ |
тшхэнтэмэ |
фшхэнтэмэ |
яшхэнтэмэ
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэнтэмэ |
умышхэнтэмэ |
имышхэнтэмэ |
дымышхэнтэмэ |
фымышхэнтэмэ |
ямышхэнтэмэ
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сшхэнутэмэ |
пшхэнутэмэ |
ишхэнутэмэ |
тшхэнутэмэ |
фшхэнутэмэ |
яшхэнутэмэ
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэнутэмэ |
умышхэнутэмэ |
имышхэнутэмэ |
дымышхэнутэмэ |
фымышхэнутэмэ |
ямышхэнутэмэ
|
сослагательнэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сшхэнт |
пшхэнт |
ишхэнт |
тшхэнт |
фшхэнт |
яшхэнт
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сшхэнтэкъым |
пшхэнтэкъым |
ишхэнтэкъым |
тшхэнтэкъым |
фшхэнтэкъым |
яшхэнтэкъым
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сшхэнут |
пшхэнут |
ишхэнут |
тшхэнут |
фшхэнут |
яшхэнут
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сшхэнутэкъым |
пшхэнутэкъым |
ишхэнутэкъым |
тшхэнутэкъым |
фшхэнутэкъым |
яшхэнутэкъым
|
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сшхэми |
пшхэми |
ишхэми |
тшхэми |
фшхэми |
яшхэми
|
ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэми |
умышхэми |
имышхэми |
дымышхэми |
фымышхэми |
ямышхэми
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сшхами |
пшхами |
ишхами |
тшхами |
фшхами |
яшхами
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымышхами |
умышхами |
имышхами |
дымышхами |
фымышхами |
ямышхами
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сшхэгъами |
пшхэгъами |
ишхэгъами |
тшхэгъами |
фшхэгъами |
яшхэгъами
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэгъами |
умышхэгъами |
имышхэгъами |
дымышхэгъами |
фымышхэгъами |
ямышхэгъами
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сшхэнми |
пшхэнми |
ишхэнми |
тшхэнми |
фшхэнми |
яшхэнми
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэнми |
умышхэнми |
имышхэнми |
дымышхэнми |
фымышхэнми |
ямышхэнми
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сшхэнуми |
пшхэнуми |
ишхэнуми |
тшхэнуми |
фшхэнуми |
яшхэнуми
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэнуми |
умышхэнуми |
имышхэнуми |
дымышхэнуми |
фымышхэнуми |
ямышхэнуми
|
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сшхэтэми |
пшхэтэми |
ишхэтэми |
тшхэтэми |
фшхэтэми |
яшхэтэми
|
ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэтэми |
умышхэтэми |
имышхэтэми |
дымышхэтэми |
фымышхэтэми |
ямышхэтэми
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сшхатэми |
пшхатэми |
ишхатэми |
тшхатэми |
фшхатэми |
яшхатэми
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымышхатэми |
умышхатэми |
имышхатэми |
дымышхатэми |
фымышхатэми |
ямышхатэми
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сшхэгъатэми |
пшхэгъатэми |
ишхэгъатэми |
тшхэгъатэми |
фшхэгъатэми |
яшхэгъатэми
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэгъатэми |
умышхэгъатэми |
имышхэгъатэми |
дымышхэгъатэми |
фымышхэгъатэми |
ямышхэгъатэми
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сшхэнтэми |
пшхэнтэми |
ишхэнтэми |
тшхэнтэми |
фшхэнтэми |
яшхэнтэми
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэнтэми |
умышхэнтэми |
имышхэнтэми |
дымышхэнтэми |
фымышхэнтэми |
ямышхэнтэми
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сшхэнутэми |
пшхэнутэми |
ишхэнутэми |
тшхэнутэми |
фшхэнутэми |
яшхэнутэми
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэнутэми |
умышхэнутэми |
имышхэнутэми |
дымышхэнутэми |
фымышхэнутэми |
ямышхэнутэми
|
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
щыӀэныгъэ: |
сшхаи |
пшхаи |
ишхаи |
тшхаи |
фшхаи |
яшхаи
|
щымыӀэныгъэ: |
сымышхаи |
умышхаи |
имышхаи |
дымышхаи |
фымышхаи |
ямышхаи
|
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
щыӀэныгъэ: |
сшхащэрэт |
пшхащэрэт |
ишхащэрэт |
тшхащэрэт |
фшхащэрэт |
яшхащэрэт
|
щымыӀэныгъэ: |
сымышхащэрэт |
умышхащэрэт |
имышхащэрэт |
дымышхащэрэт |
фымышхащэрэт |
ямышхащэрэт
|
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сшхагъэнщ |
пшхагъэнщ |
ишхагъэнщ |
тшхагъэнщ |
фшхагъэнщ |
яшхагъэнщ
|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сшхагъэнкъым |
пшхагъэнкъым |
ишхагъэнкъым |
тшхагъэнкъым |
фшхагъэнкъым |
яшхагъэнкъым
|
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сшхагъэнт |
пшхагъэнт |
ишхагъэнт |
тшхагъэнт |
фшхагъэнт |
яшхагъэнт
|
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сшхагъэнтэкъым |
пшхагъэнтэкъым |
ишхагъэнтэкъым |
тшхагъэнтэкъым |
фшхагъэнтэкъым |
яшхагъэнтэкъым
|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сшхагъэн |
пшхагъэн |
ишхагъэн |
тшхагъэн |
фшхагъэн |
яшхагъэн
|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сшхагъэнкъэ |
пшхагъэнкъэ |
ишхагъэнкъэ |
тшхагъэнкъэ |
фшхагъэнкъэ |
яшхагъэнкъэ
|
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сшхагъэнт |
пшхагъэнт |
ишхагъэнт |
тшхагъэнт |
фшхагъэнт |
яшхагъэнт
|
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сшхагъэнтэкъэ |
пшхагъэнтэкъэ |
ишхагъэнтэкъэ |
тшхагъэнтэкъэ |
фшхагъэнтэкъэ |
яшхагъэнтэкъэ
|
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сшхагъэнущ |
пшхагъэнущ |
ишхагъэнущ |
тшхагъэнущ |
фшхагъэнущ |
яшхагъэнущ
|
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сшхагъэнукъым |
пшхагъэнукъым |
ишхагъэнукъым |
тшхагъэнукъым |
фшхагъэнукъым |
яшхагъэнукъым
|
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сшхагъэнут |
пшхагъэнут |
ишхагъэнут |
тшхагъэнут |
фшхагъэнут |
яшхагъэнут
|
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сшхагъэнутэкъым |
пшхагъэнутэкъым |
ишхагъэнутэкъым |
тшхагъэнутэкъым |
фшхагъэнутэкъым |
яшхагъэнутэкъым
|
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сшхагъэну |
пшхагъэну |
ишхагъэну |
тшхагъэну |
фшхагъэну |
яшхагъэну
|
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сшхагъэнукъэ |
пшхагъэнукъэ |
ишхагъэнукъэ |
тшхагъэнукъэ |
фшхагъэнукъэ |
яшхагъэнукъэ
|
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сшхагъэнут |
пшхагъэнут |
ишхагъэнут |
тшхагъэнут |
фшхагъэнут |
яшхагъэнут
|
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сшхагъэнутэкъэ |
пшхагъэнутэкъэ |
ишхагъэнутэкъэ |
тшхагъэнутэкъэ |
фшхагъэнутэкъэ |
яшхагъэнутэкъэ
|
Зылэжь (субъектнэ) причастие |
|
ит зэман - щыӀэныгъэ |
зышхэ
|
ит зэман - щымыӀэныгъэ |
зымышхэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
зышха
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
зымышха
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
зышхэгъа
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
зымышхэгъа
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
зышхэн
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
зымышхэн
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
зышхэну
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
зымышхэну
|
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту) |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
ит зэман - щыӀэныгъэ |
сшхэ |
пшхэ |
ишхэ |
тшхэ |
фшхэ |
яшхэ
|
ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сымышхэ |
умышхэ |
имышхэ |
дымышхэ |
фымышхэ |
ямышхэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сшха |
пшха |
ишха |
тшха |
фшха |
яшха
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сымышха |
умышха |
имышха |
дымышха |
фымышха |
ямышха
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сшхэгъа |
пшхэгъа |
ишхэгъа |
тшхэгъа |
фшхэгъа |
яшхэгъа
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сымышхэгъа |
умышхэгъа |
имышхэгъа |
дымышхэгъа |
фымышхэгъа |
ямышхэгъа
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сшхэн |
пшхэн |
ишхэн |
тшхэн |
фшхэн |
яшхэн
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сымышхэн |
умышхэн |
имышхэн |
дымышхэн |
фымышхэн |
ямышхэн
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сшхэну |
пшхэну |
ишхэну |
тшхэну |
фшхэну |
яшхэну
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сымышхэну |
умышхэну |
имышхэну |
дымышхэну |
фымышхэну |
ямышхэну
|
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ) |
|
ит зэман - щыӀэныгъэ |
шхэ
|
ит зэман - щымыӀэныгъэ |
мышхэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
шха
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
мышха
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
шхэгъа
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
мышхэгъа
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
шхэн
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
мышхэн
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
шхэну
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
мышхэну
|
Обстоятельственнэ причастиехэр |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
ит зэман - щыӀэныгъэ |
зэрысшхэ |
зэрыпшхэ |
зэришхэ |
зэрытшхэ |
зэрыфшхэ |
зэрашхэ
|
ит зэман - щымыӀэныгъэ |
зэрызмышхэ |
зэрумышхэ |
зэримышхэ |
зэрыдмышхэ |
зэрывмышхэ |
зэрамышхэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
зэрысшха |
зэрыпшха |
зэришха |
зэрытшха |
зэрыфшха |
зэрашха
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
зэрызмышха |
зэрумышха |
зэримышха |
зэрыдмышха |
зэрывмышха |
зэрамышха
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
зэрысшхэгъа |
зэрыпшхэгъа |
зэришхэгъа |
зэрытшхэгъа |
зэрыфшхэгъа |
зэрашхэгъа
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
зэрызмышхэгъа |
зэрумышхэгъа |
зэримышхэгъа |
зэрыдмышхэгъа |
зэрывмышхэгъа |
зэрамышхэгъа
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
зэрысшхэн |
зэрыпшхэн |
зэришхэн |
зэрытшхэн |
зэрыфшхэн |
зэрашхэн
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
зэрызмышхэн |
зэрумышхэн |
зэримышхэн |
зэрыдмышхэн |
зэрывмышхэн |
зэрамышхэн
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
зэрысшхэну |
зэрыпшхэну |
зэришхэну |
зэрытшхэну |
зэрыфшхэну |
зэрашхэну
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
зэрызмышхэну |
зэрумышхэну |
зэримышхэну |
зэрыдмышхэну |
зэрывмышхэну |
зэрамышхэну
|
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
ит зэман - щыӀэныгъэ |
щысшхэ |
щыпшхэ |
щишхэ |
щытшхэ |
щыфшхэ |
щашхэ
|
ит зэман - щымыӀэныгъэ |
щызмышхэ |
щумышхэ |
щимышхэ |
щыдмышхэ |
щывмышхэ |
щамышхэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
щысшха |
щыпшха |
щишха |
щытшха |
щыфшха |
щашха
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
щызмышха |
щумышха |
щимышха |
щыдмышха |
щывмышха |
щамышха
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
щысшхэгъа |
щыпшхэгъа |
щишхэгъа |
щытшхэгъа |
щыфшхэгъа |
щашхэгъа
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
щызмышхэгъа |
щумышхэгъа |
щимышхэгъа |
щыдмышхэгъа |
щывмышхэгъа |
щамышхэгъа
|
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
щысшхэн |
щыпшхэн |
щишхэн |
щытшхэн |
щыфшхэн |
щашхэн
|
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
щызмышхэн |
щумышхэн |
щимышхэн |
щыдмышхэн |
щывмышхэн |
щамышхэн
|
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
щысшхэну |
щыпшхэну |
щишхэну |
щытшхэну |
щыфшхэну |
щашхэну
|
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
щызмышхэну |
щумышхэну |
щимышхэну |
щыдмышхэну |
щывмышхэну |
щамышхэну
|
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
ит зэман - щыӀэныгъэ |
здэсшхэ |
здэпшхэ |
здишхэ |
здэтшхэ |
здэфшхэ |
здашхэ
|
ит зэман - щымыӀэныгъэ |
здэзмышхэ |
здумышхэ |
здимышхэ |
здэдмышхэ |
здэвмышхэ |
здамышхэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
здэсшха |
здэпшха |
здишха |
здэтшха |
здэфшха |
здашха
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
здэзмышха |
здумышха |
здимышха |
здэдмышха |
здэвмышха |
здамышха
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
здэсшхэгъа |
здэпшхэгъа |
здишхэгъа |
здэтшхэгъа |
здэфшхэгъа |
здашхэгъа
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
здэзмышхэгъа |
здумышхэгъа |
здимышхэгъа |
здэдмышхэгъа |
здэвмышхэгъа |
здамышхэгъа
|
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
здэсшхэн |
здэпшхэн |
здишхэн |
здэтшхэн |
здэфшхэн |
здашхэн
|
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
здэзмышхэн |
здумышхэн |
здимышхэн |
здэдмышхэн |
здэвмышхэн |
здамышхэн
|
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
здэсшхэну |
здэпшхэну |
здишхэну |
здэтшхэну |
здэфшхэну |
здашхэну
|
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
здэзмышхэну |
здумышхэну |
здимышхэну |
здэдмышхэну |
здэвмышхэну |
здамышхэну
|
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
ит зэман - щыӀэныгъэ |
щӀэсшхэ |
щӀэпшхэ |
щӀишхэ |
щӀэтшхэ |
щӀэфшхэ |
щӀашхэ
|
ит зэман - щымыӀэныгъэ |
щӀэзмышхэ |
щӀумышхэ |
щӀимышхэ |
щӀэдмышхэ |
щӀэвмышхэ |
щӀамышхэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
щӀэсшха |
щӀэпшха |
щӀишха |
щӀэтшха |
щӀэфшха |
щӀашха
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
щӀэзмышха |
щӀумышха |
щӀимышха |
щӀэдмышха |
щӀэвмышха |
щӀамышха
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
щӀэсшхэгъа |
щӀэпшхэгъа |
щӀишхэгъа |
щӀэтшхэгъа |
щӀэфшхэгъа |
щӀашхэгъа
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
щӀэзмышхэгъа |
щӀумышхэгъа |
щӀимышхэгъа |
щӀэдмышхэгъа |
щӀэвмышхэгъа |
щӀамышхэгъа
|
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
щӀэсшхэн |
щӀэпшхэн |
щӀишхэн |
щӀэтшхэн |
щӀэфшхэн |
щӀашхэн
|
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
щӀэзмышхэн |
щӀумышхэн |
щӀимышхэн |
щӀэдмышхэн |
щӀэвмышхэн |
щӀамышхэн
|
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
щӀэсшхэну |
щӀэпшхэну |
щӀишхэну |
щӀэтшхэну |
щӀэфшхэну |
щӀашхэну
|
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
щӀэзмышхэну |
щӀумышхэну |
щӀимышхэну |
щӀэдмышхэну |
щӀэвмышхэну |
щӀамышхэну
|
Деепричастиехэр |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
ит зэман - щыӀэныгъэ |
сшхэу |
пшхэу |
ишхэу |
тшхэу |
фшхэуэ |
яшхэу
|
ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сымышхэу |
умышхэу |
имышхэу |
дымышхэу |
фымышхэу |
ямышхэу
|
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сшхауэ |
пшхауэ |
ишхауэ |
тшхауэ |
фшхауэ |
яшхауэ
|
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сымышхауэ |
умышхауэ |
имышхауэ |
дымышхауэ |
фымышхауэ |
ямышхауэ
|
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ |
сшхэурэ |
пшхэурэ |
ишхэурэ |
тшхэурэ |
фшхэурэ |
яшхэурэ
|
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ |
сымышхэурэ |
умышхэурэ |
имышхэурэ |
дымышхэурэ |
фымышхэурэ |
ямышхэурэ
|
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ |
|
|
Прямой Дополненэ |
|
|
|
|
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
Подлежащэ |
|
|
|
|
|
|
сэ |
-- |
узошхэ |
сошхэ |
-- |
фызошхэ |
сошхэ(хэ)
|
уэ |
сыбошхэ |
-- |
уошхэ / бошхэ |
дыбошхэ |
-- |
уошхэ(хэ) / бошхэ(хэ)
|
абы |
сешхэ |
уешхэ |
ешхэ |
дешхэ |
фешхэ |
ешхэ(хэ)
|
дэ |
-- |
удошхэ |
дошхэ |
-- |
фыдошхэ |
дошхэ(хэ)
|
фэ |
сывошхэ |
-- |
фошхэ |
дывошхэ |
-- |
фошхэ(хэ)
|
абыхэм |
сашхэ |
уашхэ |
яшхэ |
дашхэ |
фашхэ |
яшхэ(хэ)
|
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ) |
|
|
Прямой Дополненэ |
|
|
|
|
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
Подлежащэ |
|
|
|
|
|
|
сэ |
-- |
ус[шхэрэ] |
с[шхэрэ] |
-- |
фыс[шхэрэ] |
с[шхэ(хэ)рэ]
|
уэ |
сып[шхэрэ] |
-- |
п[шхэрэ] |
дып[шхэрэ] |
-- |
п[шхэ(хэ)рэ]
|
абы |
си[шхэрэ] |
уи[шхэрэ] |
и[шхэрэ] |
ди[шхэрэ] |
фи[шхэрэ] |
и[шхэ(хэ)рэ]
|
дэ |
-- |
ут[шхэрэ] |
т[шхэрэ] |
-- |
фыт[шхэрэ] |
т[шхэ(хэ)рэ]
|
фэ |
сыф[шхэрэ] |
-- |
ф[шхэрэ] |
дыф[шхэрэ] |
-- |
ф[шхэ(хэ)рэ]
|
абыхэм |
са[шхэрэ] |
уа[шхэрэ] |
я[шхэрэ] |
да[шхэрэ] |
фа[шхэрэ] |
я[шхэ(хэ)рэ]
|
|
|
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
Именительнэ: |
[шх]э |
[шх]эр |
-- |
[шх]эхэр
|
Эргативнэ: |
[шх]э |
[шх]эм |
-- |
[шх]эхэм
|
Послеложнэ: |
[шх]экӀэ |
[шх]эмкӀэ |
[шх]эхэкӀэ |
[шх]эхэмкӀэ
|
Обстоятельственнэ: |
[шх]эуэ |
[шх]эрауэ |
[шх]эхэу |
[шх]эхэрауэ
|
|
|
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
Именительнэ: |
[шх]а |
[шх]ар |
-- |
[шх]ахэр
|
Эргативнэ: |
[шх]а |
[шх]ам |
-- |
[шх]ахэм
|
Послеложнэ: |
[шх]акӀэ |
[шх]амкӀэ |
[шх]ахэкӀэ |
[шх]ахэмкӀэ
|
Обстоятельственнэ: |
[шх]ауэ |
[шх]арауэ |
[шх]ахэу |
[шх]ахэрауэ
|
|
|
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
Именительнэ: |
[шх]эн |
[шх]эныр |
-- |
[шх]энхэр
|
Эргативнэ: |
[шх]эн |
[шх]эным |
-- |
[шх]энхэм
|
Послеложнэ: |
[шх]энкӀэ |
[шх]энымкӀэ |
[шх]энхэкӀэ |
[шх]энхэмкӀэ
|
'Обстоятельственнэ: |
[шх]эну |
[шх]энырауэ |
[шх]энхэу |
[шх]энхэрауэ
|
|
|
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
Именительнэ: |
[шх]эну |
[шх]энур |
-- |
[шх]энухэр
|
Эргативнэ: |
[шх]эну |
[шх]энум |
-- |
[шх]энухэм
|
Послеложнэ: |
[шх]энукӀэ |
[шх]энумкӀэ |
[шх]энухэкӀэ |
[шх]энухэмкӀэ
|
Обстоятельственнэ: |
[шх]энууэ |
[шх]энурауэ |
[шх]энухэу |
[шх]энухэрауэ
|
МЫХЬЭНЭ
- Шхэпс гуэр зыщӀэзыфа щэкӀхэкӀ гуэркӀэ Ӏэпкълъэпкъым щыщу къутагъэ зиӀэм деж пхэн.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- шхэн: put on a plaster cast
- лъакъуэ къутар шхэн put a plaster cast on a broken leg
УРЫСЫБЗЭ
- шхэн: наложить гипс
- лъакъуэ къутар шхэн наложить гипс на сломанную ногу
БИБЛИОГРАФИЕ
Библиографием еплъын
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
Глагол лъэмыӏэс "шхэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар) |
|
щыӀэныгъэ: |
шхэн
|
щымыӀэныгъэ: |
мышхэн
|
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
щыӀэныгъэ: |
сышхэн |
ушхэн |
шхэн |
дышхэн |
фышхэн |
шхэн(хэ)
|
щымыӀэныгъэ: |
сымышхэн |
умышхэн |
мышхэн |
дымышхэн |
фымышхэн |
мышхэн(хэ)
|
унафэ наклоненэ |
уэ |
фэ
|
щыӀэныгъэ: |
шхэ! |
фышхэ!
|
щымыӀэныгъэ: |
умышхэ! |
фымышхэ!
|
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
щыӀэныгъэ: |
срешхэ |
урешхэ |
ирешхэ |
дрешхэ |
фрешхэ |
ирешхэ
|
щымыӀэныгъэ: |
сремышхэ |
уремышхэ |
иремышхэ |
дремышхэ |
фремышхэ |
иремышхэ
|
ЗэраӀуатэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сошхэ(р) |
уошхэ(р) |
машхэ(р) |
дошхэ(р) |
фошхэ(р) |
машхэ(хэ)(р)
|
ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сышхэркъым |
ушхэркъым |
шхэркъым |
дышхэркъым |
фышхэркъым |
шхэ(хэ)ркъым
|
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: |
сышхэрт |
ушхэрт |
шхэрт |
дышхэрт |
фышхэрт |
шхэ(хэ)рт
|
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сышхэртэкъым |
ушхэртэкъым |
шхэртэкъым |
дышхэртэкъым |
фышхэртэкъым |
шхэ(хэ)ртэкъым
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сышхащ |
ушхащ |
шхащ |
дышхащ |
фышхащ |
шха(хэ)щ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сышхакъым |
ушхакъым |
шхакъым |
дышхакъым |
фышхакъым |
шха(хэ)къым
|
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: |
сышхат |
ушхат |
шхат |
дышхат |
фышхат |
шха(хэ)т
|
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сышхатэкъым |
ушхатэкъым |
шхатэкъым |
дышхатэкъым |
фышхатэкъым |
шха(хэ)тэкъым
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэгъащ |
ушхэгъащ |
шхэгъащ |
дышхэгъащ |
фышхэгъащ |
шхэгъа(хэ)щ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: |
сышхэгъакъым |
ушхэгъакъым |
шхэгъакъым |
дышхэгъакъым |
фышхэгъакъым |
шхэгъа(хэ)къым
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэгъат |
ушхэгъат |
шхэгъат |
дышхэгъат |
фышхэгъат |
шхэгъа(хэ)т
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сышхэгъатэкъым |
ушхэгъатэкъым |
шхэгъатэкъым |
дышхэгъатэкъым |
фышхэгъатэкъым |
шхэгъа(хэ)тэкъым
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: |
сышхэщ |
ушхэщ |
шхэщ |
дышхэщ |
фышхэщ |
шхэ(хэ)щ
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: |
сышхэкъым |
ушхэкъым |
шхэкъым |
дышхэкъым |
фышхэкъым |
шхэ(хэ)къым
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: |
сышхэт |
ушхэт |
шхэт |
дышхэт |
фышхэт |
шхэ(хэ)т
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: |
сышхэтэкъым |
ушхэтэкъым |
шхэтэкъым |
дышхэтэкъым |
фышхэтэкъым |
шхэ(хэ)тэкъым
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэнщ |
ушхэнщ |
шхэнщ |
дышхэнщ |
фышхэнщ |
шхэн(хэ)щ
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сышхэнкъым |
ушхэнкъым |
шхэнкъым |
дышхэнкъым |
фышхэнкъым |
шхэн(хэ)къым
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэнущ |
ушхэнущ |
шхэнущ |
дышхэнущ |
фышхэнущ |
шхэну(хэ)щ
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сышхэнукъым |
ушхэнукъым |
шхэнукъым |
дышхэнукъым |
фышхэнукъым |
шхэну(хэ)къым
|
ЗэрыупщӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэрэ |
ушхэрэ |
шхэрэ |
дышхэрэ |
фышхэрэ |
шхэ(хэ)рэ
|
ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сышхэркъэ |
ушхэркъэ |
шхэркъэ |
дышхэркъэ |
фышхэркъэ |
шхэ(хэ)ркъэ
|
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: |
сышхэрт |
ушхэрт |
шхэрт |
дышхэрт |
фышхэрт |
шхэ(хэ)рт
|
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сышхэртэкъэ |
ушхэртэкъэ |
шхэртэкъэ |
дышхэртэкъэ |
фышхэртэкъэ |
шхэ(хэ)ртэкъэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сышха |
ушха |
шха |
дышха |
фышха |
шха(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сышхакъэ |
ушхакъэ |
шхакъэ |
дышхакъэ |
фышхакъэ |
шха(хэ)къэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: |
сышхат |
ушхат |
шхат |
дышхат |
фышхат |
шха(хэ)т
|
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сышхатэкъэ |
ушхатэкъэ |
шхатэкъэ |
дышхатэкъэ |
фышхатэкъэ |
шха(хэ)тэкъэ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэгъа |
ушхэгъа |
шхэгъа |
дышхэгъа |
фышхэгъа |
шхэгъа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: |
сышхэгъакъэ |
ушхэгъакъэ |
шхэгъакъэ |
дышхэгъакъэ |
фышхэгъакъэ |
шхэгъа(хэ)къэ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэгъат |
ушхэгъат |
шхэгъат |
дышхэгъат |
фышхэгъат |
шхэгъа(хэ)т
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сышхэгъатэкъэ |
ушхэгъатэкъэ |
шхэгъатэкъэ |
дышхэгъатэкъэ |
фышхэгъатэкъэ |
шхэгъа(хэ)тэкъэ
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: |
сышхэ |
ушхэ |
шхэ |
дышхэ |
фышхэ |
шхэ(хэ)
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: |
сышхэкъэ |
ушхэкъэ |
шхэкъэ |
дышхэкъэ |
фышхэкъэ |
шхэ(хэ)къэ
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: |
сышхэт |
ушхэт |
шхэт |
дышхэт |
фышхэт |
шхэ(хэ)т
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: |
сышхэтэкъэ |
ушхэтэкъэ |
шхэтэкъэ |
дышхэтэкъэ |
фышхэтэкъэ |
шхэ(хэ)тэкъэ
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэн |
ушхэн |
шхэн |
дышхэн |
фышхэн |
шхэн(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сышхэнкъэ |
ушхэнкъэ |
шхэнкъэ |
дышхэнкъэ |
фышхэнкъэ |
шхэн(хэ)къэ
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэну |
ушхэну |
шхэну |
дышхэну |
фышхэну |
шхэну(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сышхэнукъэ |
ушхэнукъэ |
шхэнукъэ |
дышхэнукъэ |
фышхэнукъэ |
шхэну(хэ)къэ
|
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэмэ |
ушхэмэ |
шхэмэ |
дышхэмэ |
фышхэмэ |
шхэ(хэ)мэ
|
ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэмэ |
умышхэмэ |
мышхэмэ |
дымышхэмэ |
фымышхэмэ |
мышхэ(хэ)мэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сышхамэ |
ушхамэ |
шхамэ |
дышхамэ |
фышхамэ |
шха(хэ)мэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымышхамэ |
умышхамэ |
мышхамэ |
дымышхамэ |
фымышхамэ |
мышха(хэ)мэ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сышхэгъамэ |
ушхэгъамэ |
шхэгъамэ |
дышхэгъамэ |
фышхэгъамэ |
шхэгъа(хэ)мэ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэгъамэ |
умышхэгъамэ |
мышхэгъамэ |
дымышхэгъамэ |
фымышхэгъамэ |
мышхэгъа(хэ)мэ
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэнмэ |
ушхэнмэ |
шхэнмэ |
дышхэнмэ |
фышхэнмэ |
шхэн(хэ)мэ
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэнмэ |
умышхэнмэ |
мышхэнмэ |
дымышхэнмэ |
фымышхэнмэ |
мышхэн(хэ)мэ
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэнумэ |
ушхэнумэ |
шхэнумэ |
дышхэнумэ |
фышхэнумэ |
шхэну(хэ)мэ
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэнумэ |
умышхэнумэ |
мышхэнумэ |
дымышхэнумэ |
фымышхэнумэ |
мышхэну(хэ)мэ
|
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэтэмэ |
ушхэтэмэ |
шхэтэмэ |
дышхэтэмэ |
фышхэтэмэ |
шхэ(хэ)тэмэ
|
ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэтэмэ |
умышхэтэмэ |
мышхэтэмэ |
дымышхэтэмэ |
фымышхэтэмэ |
мышхэ(хэ)тэмэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сышхатэмэ |
ушхатэмэ |
шхатэмэ |
дышхатэмэ |
фышхатэмэ |
шха(хэ)тэмэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымышхатэмэ |
умышхатэмэ |
мышхатэмэ |
дымышхатэмэ |
фымышхатэмэ |
мышха(хэ)тэмэ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сышхэгъатэмэ |
ушхэгъатэмэ |
шхэгъатэмэ |
дышхэгъатэмэ |
фышхэгъатэмэ |
шхэгъа(хэ)тэмэ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэгъатэмэ |
умышхэгъатэмэ |
мышхэгъатэмэ |
дымышхэгъатэмэ |
фымышхэгъатэмэ |
мышхэгъа(хэ)тэмэ
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэнтэмэ |
ушхэнтэмэ |
шхэнтэмэ |
дышхэнтэмэ |
фышхэнтэмэ |
шхэн(хэ)тэмэ
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэнтэмэ |
умышхэнтэмэ |
мышхэнтэмэ |
дымышхэнтэмэ |
фымышхэнтэмэ |
мышхэн(хэ)тэмэ
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэнутэмэ |
ушхэнутэмэ |
шхэнутэмэ |
дышхэнутэмэ |
фышхэнутэмэ |
шхэну(хэ)тэмэ
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэнутэмэ |
умышхэнутэмэ |
мышхэнутэмэ |
дымышхэнутэмэ |
фымышхэнутэмэ |
мышхэну(хэ)тэмэ
|
сослагательнэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэнт |
ушхэнт |
шхэнт |
дышхэнт |
фышхэнт |
шхэн(хэ)т
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сышхэнтэкъым |
ушхэнтэкъым |
шхэнтэкъым |
дышхэнтэкъым |
фышхэнтэкъым |
шхэн(хэ)тэкъым
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэнут |
ушхэнут |
шхэнут |
дышхэнут |
фышхэнут |
шхэну(хэ)т
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сышхэнутэкъым |
ушхэнутэкъым |
шхэнутэкъым |
дышхэнутэкъым |
фышхэнутэкъым |
шхэну(хэ)тэкъым
|
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэми |
ушхэми |
шхэми |
дышхэми |
фышхэми |
шхэ(хэ)ми
|
ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэми |
умышхэми |
мышхэми |
дымышхэми |
фымышхэми |
мышхэ(хэ)ми
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сышхами |
ушхами |
шхами |
дышхами |
фышхами |
шха(хэ)ми
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымышхами |
умышхами |
мышхами |
дымышхами |
фымышхами |
мышха(хэ)ми
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сышхэгъами |
ушхэгъами |
шхэгъами |
дышхэгъами |
фышхэгъами |
шхэгъа(хэ)ми
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэгъами |
умышхэгъами |
мышхэгъами |
дымышхэгъами |
фымышхэгъами |
мышхэгъа(хэ)ми
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэнми |
ушхэнми |
шхэнми |
дышхэнми |
фышхэнми |
шхэн(хэ)ми
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэнми |
умышхэнми |
мышхэнми |
дымышхэнми |
фымышхэнми |
мышхэн(хэ)ми
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэнуми |
ушхэнуми |
шхэнуми |
дышхэнуми |
фышхэнуми |
шхэну(хэ)ми
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэнуми |
умышхэнуми |
мышхэнуми |
дымышхэнуми |
фымышхэнуми |
мышхэну(хэ)ми
|
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэтэми |
ушхэтэми |
шхэтэми |
дышхэтэми |
фышхэтэми |
шхэ(хэ)тэми
|
ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэтэми |
умышхэтэми |
мышхэтэми |
дымышхэтэми |
фымышхэтэми |
мышхэ(хэ)тэми
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сышхатэми |
ушхатэми |
шхатэми |
дышхатэми |
фышхатэми |
шха(хэ)тэми
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымышхатэми |
умышхатэми |
мышхатэми |
дымышхатэми |
фымышхатэми |
мышха(хэ)тэми
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сышхэгъатэми |
ушхэгъатэми |
шхэгъатэми |
дышхэгъатэми |
фышхэгъатэми |
шхэгъа(хэ)тэми
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэгъатэми |
умышхэгъатэми |
мышхэгъатэми |
дымышхэгъатэми |
фымышхэгъатэми |
мышхэгъа(хэ)тэми
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэнтэми |
ушхэнтэми |
шхэнтэми |
дышхэнтэми |
фышхэнтэми |
шхэн(хэ)тэми
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэнтэми |
умышхэнтэми |
мышхэнтэми |
дымышхэнтэми |
фымышхэнтэми |
мышхэн(хэ)тэми
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сышхэнутэми |
ушхэнутэми |
шхэнутэми |
дышхэнутэми |
фышхэнутэми |
шхэну(хэ)тэми
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымышхэнутэми |
умышхэнутэми |
мышхэнутэми |
дымышхэнутэми |
фымышхэнутэми |
мышхэну(хэ)тэми
|
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
щыӀэныгъэ: |
сышхаи |
ушхаи |
шхаи |
дышхаи |
фышхаи |
шхаи
|
щымыӀэныгъэ: |
сышхакъыми |
ушхакъыми |
шхакъыми |
дышхакъыми |
фышхакъыми |
шхакъыми
|
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
щыӀэныгъэ: |
сышхащэрэт |
ушхащэрэт |
шхащэрэт |
дышхащэрэт |
фышхащэрэт |
шхащэрэт
|
щымыӀэныгъэ: |
сымышхащэрэт |
умышхащэрэт |
мышхащэрэт |
дымышхащэрэт |
фымышхащэрэт |
мышхащэрэт
|
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сышхагъэнщ |
ушхагъэнщ |
шхагъэнщ |
дышхагъэнщ |
фышхагъэнщ |
шхагъэнщ
|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сышхагъэнкъым |
ушхагъэнкъым |
шхагъэнкъым |
дышхагъэнкъым |
фышхагъэнкъым |
шхагъэнкъым
|
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сышхагъэнт |
ушхагъэнт |
шхагъэнт |
дышхагъэнт |
фышхагъэнт |
шхагъэнт
|
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сышхагъэнтэкъым |
ушхагъэнтэкъым |
шхагъэнтэкъым |
дышхагъэнтэкъым |
фышхагъэнтэкъым |
шхагъэнтэкъым
|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сышхагъэн |
ушхагъэн |
шхагъэн |
дышхагъэн |
фышхагъэн |
шхагъэн
|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сышхагъэнкъэ |
ушхагъэнкъэ |
шхагъэнкъэ |
дышхагъэнкъэ |
фышхагъэнкъэ |
шхагъэнкъэ
|
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сышхагъэнт |
ушхагъэнт |
шхагъэнт |
дышхагъэнт |
фышхагъэнт |
шхагъэнт
|
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сышхагъэнтэкъэ |
ушхагъэнтэкъэ |
шхагъэнтэкъэ |
дышхагъэнтэкъэ |
фышхагъэнтэкъэ |
шхагъэнтэкъэ
|
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сышхагъэнущ |
ушхагъэнущ |
шхагъэнущ |
дышхагъэнущ |
фышхагъэнущ |
шхагъэнущ
|
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сышхагъэнукъым |
ушхагъэнукъым |
шхагъэнукъым |
дышхагъэнукъым |
фышхагъэнукъым |
шхагъэнукъым
|
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сышхагъэнут |
ушхагъэнут |
шхагъэнут |
дышхагъэнут |
фышхагъэнут |
шхагъэнут
|
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сышхагъэнутэкъым |
ушхагъэнутэкъым |
шхагъэнутэкъым |
дышхагъэнутэкъым |
фышхагъэнутэкъым |
шхагъэнутэкъым
|
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сышхагъэну |
ушхагъэну |
шхагъэну |
дышхагъэну |
фышхагъэну |
шхагъэну
|
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сышхагъэнукъэ |
ушхагъэнукъэ |
шхагъэнукъэ |
дышхагъэнукъэ |
фышхагъэнукъэ |
шхагъэнукъэ
|
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сышхагъэнут |
ушхагъэнут |
шхагъэнут |
дышхагъэнут |
фышхагъэнут |
шхагъэнут
|
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сышхагъэнутэкъэ |
ушхагъэнутэкъэ |
шхагъэнутэкъэ |
дышхагъэнутэкъэ |
фышхагъэнутэкъэ |
шхагъэнутэкъэ
|
Причастиехэр |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
Зылэжь (субъектнэ) причастие |
|
|
|
|
|
|
ит зэман - щыӀэныгъэ |
сышхэ |
ушхэ |
шхэ |
дышхэ |
фышхэ |
шхэ(хэ)
|
ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сымышхэ |
умышхэ |
мышхэ |
дымышхэ |
фымышхэ |
мышхэ(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сышха |
ушха |
шха |
дышха |
фышха |
шха(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сымышха |
умышха |
мышха |
дымышха |
фымышха |
мышха(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сышхэгъа |
ушхэгъа |
шхэгъа |
дышхэгъа |
фышхэгъа |
шхэгъа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сымышхэгъа |
умышхэгъа |
мышхэгъа |
дымышхэгъа |
фымышхэгъа |
мышхэгъа(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сышхэн |
ушхэн |
шхэн |
дышхэн |
фышхэн |
шхэн(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сымышхэн |
умышхэн |
мышхэн |
дымышхэн |
фымышхэн |
мышхэн(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сышхэну |
ушхэну |
шхэну |
дышхэну |
фышхэну |
шхэну(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сымышхэну |
умышхэну |
мышхэну |
дымышхэну |
фымышхэну |
мышхэну(хэ)
|
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
ит зэман - щыӀэныгъэ |
сызэрышхэ |
узэрышхэ |
зэрышхэ |
дызэрышхэ |
фызэрышхэ |
зэрышхэ(хэ)
|
ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сызэрымышхэ |
узэрымышхэ |
зэрымышхэ |
дызэрымышхэ |
фызэрымышхэ |
мызэрышхэ(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сызэрышха |
узэрышха |
зэрышха |
дызэрышха |
фызэрышха |
зэрышха(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сызэрымышха |
узэрымышха |
зэрымышха |
дызэрымышха |
фызэрымышха |
зэрымышха(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сызэрышхэгъа |
узэрышхэгъа |
зэрышхэгъа |
дызэрышхэгъа |
фызэрышхэгъа |
зэрышхэгъа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сызэрымышхэгъа |
узэрымышхэгъа |
зэрымышхэгъа |
дызэрымышхэгъа |
фызэрымышхэгъа |
зэрымышхэгъа(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сызэрышхэн |
узэрышхэн |
зэрышхэн |
дызэрышхэн |
фызэрышхэн |
зэрышхэн(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сызэрымышхэн |
узэрымышхэн |
зэрымышхэн |
дызэрымышхэн |
фызэрымышхэн |
зэрымышхэн(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сызэрышхэну |
узэрышхэну |
зэрышхэну |
дызэрышхэну |
фызэрышхэну |
зэрышхэну(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сызэрымышхэну |
узэрымышхэну |
зэрымышхэну |
дызэрымышхэну |
фызэрымышхэну |
зэрымышхэну(хэ)
|
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыщышхэ |
ущышхэ |
щышхэ |
дыщышхэ |
фыщышхэ |
щышхэ(хэ)
|
ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщымышхэ |
ущымышхэ |
щымышхэ |
дыщымышхэ |
фыщымышхэ |
щымышхэ(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыщышха |
ущышха |
щышха |
дыщышха |
фыщышха |
щышха(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщымышха |
ущымышха |
щымышха |
дыщымышха |
фыщымышха |
щымышха(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыщышхэгъа |
ущышхэгъа |
щышхэгъа |
дыщышхэгъа |
фыщышхэгъа |
щышхэгъа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщымышхэгъа |
ущымышхэгъа |
щымышхэгъа |
дыщымышхэгъа |
фыщымышхэгъа |
щымышхэгъа(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыщышхэн |
ущышхэн |
щышхэн |
дыщышхэн |
фыщышхэн |
щышхэн(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщымышхэн |
ущымышхэн |
щымышхэн |
дыщымышхэн |
фыщымышхэн |
щымышхэн(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыщышхэну |
ущышхэну |
щышхэну |
дыщышхэну |
фыщышхэну |
щышхэну(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщымышхэну |
ущымышхэну |
щымышхэну |
дыщымышхэну |
фыщымышхэну |
щымышхэну(хэ)
|
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыздэшхэ |
уздэшхэ |
здэшхэ |
дыздэшхэ |
фыздэшхэ |
здэшхэ(хэ)
|
ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыздэмышхэ |
уздэмышхэ |
здэмышхэ |
дыздэмышхэ |
фыздэмышхэ |
здэмышхэ(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыздэшха |
уздэшха |
здэшха |
дыздэшха |
фыздэшха |
здэшха(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыздэмышха |
уздэмышха |
здэмышха |
дыздэмышха |
фыздэмышха |
здэмышха(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыздэшхэгъа |
уздэшхэгъа |
здэшхэгъа |
дыздэшхэгъа |
фыздэшхэгъа |
здэшхэгъа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыздэмышхэгъа |
уздэмышхэгъа |
здэмышхэгъа |
дыздэмышхэгъа |
фыздэмышхэгъа |
здэмышхэгъа(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыздэшхэн |
уздэшхэн |
здэшхэн |
дыздэшхэн |
фыздэшхэн |
здэшхэн(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыздэмышхэн |
уздэмышхэн |
здэмышхэн |
дыздэмышхэн |
фыздэмышхэн |
здэмышхэн(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыздэшхэну |
уздэшхэну |
здэшхэну |
дыздэшхэну |
фыздэшхэну |
здэшхэну(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыздэмышхэну |
уздэмышхэну |
здэмышхэну |
дыздэмышхэну |
фыздэмышхэну |
здэмышхэну(хэ)
|
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыщӀэшхэ |
ущӀэшхэ |
щӀэшхэ |
дыщӀэшхэ |
фыщӀэшхэ |
щӀэшхэ(хэ)
|
ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщӀэмышхэ |
ущӀэмышхэ |
щӀэмышхэ |
дыщӀэмышхэ |
фыщӀэмышхэ |
щӀэмышхэ(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыщӀэшха |
ущӀэшха |
щӀэшха |
дыщӀэшха |
фыщӀэшха |
щӀэшха(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщӀэмышха |
ущӀэмышха |
щӀэмышха |
дыщӀэмышха |
фыщӀэмышха |
щӀэмышха(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыщӀэшхэгъа |
ущӀэшхэгъа |
щӀэшхэгъа |
дыщӀэшхэгъа |
фыщӀэшхэгъа |
щӀэшхэгъа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщӀэмышхэгъа |
ущӀэмышхэгъа |
щӀэмышхэгъа |
дыщӀэмышхэгъа |
фыщӀэмышхэгъа |
щӀэмышхэгъа(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыщӀэшхэн |
ущӀэшхэн |
щӀэшхэн |
дыщӀэшхэн |
фыщӀэшхэн |
щӀэшхэн(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщӀэмышхэн |
ущӀэмышхэн |
щӀэмышхэн |
дыщӀэмышхэн |
фыщӀэмышхэн |
щӀэмышхэн(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыщӀэшхэну |
ущӀэшхэну |
щӀэшхэну |
дыщӀэшхэну |
фыщӀэшхэну |
щӀэшхэну(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщӀэмышхэну |
ущӀэмышхэну |
щӀэмышхэну |
дыщӀэмышхэну |
фыщӀэмышхэну |
щӀэмышхэну(хэ)
|
Деепричастиехэр |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
ит зэман - щыӀэныгъэ |
сышхэуэ |
ушхэуэ |
шхэуэ |
дышхэуэ |
фышхэуэ |
шхэуэ / шхэхэу
|
ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сымышхэуэ |
умышхэуэ |
мышхэуэ |
дымышхэуэ |
фымышхэуэ |
мышхэуэ / мышхэхэу
|
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сышхауэ |
ушхауэ |
шхауэ |
дышхауэ |
фышхауэ |
шхауэ / шха(хэ)у
|
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сымышхауэ |
умышхауэ |
мышхауэ |
дымышхауэ |
фымышхауэ |
мышхауэ(хэ) / мышха(хэ)у
|
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ |
сышхэурэ |
ушхэурэ |
шхэурэ |
дышхэурэ |
фышхэурэ |
шхэ(хэ)урэ
|
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ |
сымышхэурэ |
умышхэурэ |
мышхэурэ |
дымышхэурэ |
фымышхэурэ |
мышхэ(хэ)урэ
|
|
|
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
Именительнэ: |
[шх]э |
[шх]эр |
-- |
[шх]эхэр
|
Эргативнэ: |
[шх]э |
[шх]эм |
-- |
[шх]эхэм
|
Послеложнэ: |
[шх]экӀэ |
[шх]эмкӀэ |
[шх]эхэкӀэ |
[шх]эхэмкӀэ
|
Обстоятельственнэ: |
[шх]эуэ |
[шх]эрауэ |
[шх]эхэу |
[шх]эхэрауэ
|
|
|
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
Именительнэ: |
[шх]а |
[шх]ар |
-- |
[шх]ахэр
|
Эргативнэ: |
[шх]а |
[шх]ам |
-- |
[шх]ахэм
|
Послеложнэ: |
[шх]акӀэ |
[шх]амкӀэ |
[шх]ахэкӀэ |
[шх]ахэмкӀэ
|
Обстоятельственнэ: |
[шх]ауэ |
[шх]арауэ |
[шх]ахэу |
[шх]ахэрауэ
|
|
|
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
Именительнэ: |
[шх]эн |
[шх]эныр |
-- |
[шх]энхэр
|
Эргативнэ: |
[шх]эн |
[шх]эным |
-- |
[шх]энхэм
|
Послеложнэ: |
[шх]энкӀэ |
[шх]энымкӀэ |
[шх]энхэкӀэ |
[шх]энхэмкӀэ
|
Обстоятельственнэ: |
[шх]эну |
[шх]энырауэ |
[шх]энхэу |
[шх]энхэрауэ
|
|
|
-энж-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
Именительнэ: |
[шх]эну |
[шх]энур |
-- |
[шх]энухэр
|
Эргативнэ: |
[шх]эну |
[шх]энум |
-- |
[шх]энухэм
|
Послеложнэ: |
[шх]энукӀэ |
[шх]энумкӀэ |
[шх]энухэкӀэ |
[шх]энухэмкӀэ
|
Обстоятельственнэ: |
[шх]энууэ |
[шх]энурауэ |
[шх]энухэу |
[шх]энухэрауэ
|
МЫХЬЭНЭ
- ЕтӀэхъун хуейуэ къыхэдзэкъыкӀын.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- шхэн: itch, experience an itch
- ЩӀыфэр шхэн: itch (about the skin)
- Ӏэгур шхэн: itch (about the palm of the hand)
УРЫСЫБЗЭ
- шхэн: чесаться, зудеть
- ЩӀыфэр шхэн: чесаться (о коже)
- Ӏэгур шхэн: часаться (о ладони)
БИБЛИОГРАФИЕ
Библиографием еплъын