шын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [ʂǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• [ш] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "шын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	шын
щымыӀэныгъэ:	мышын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	сшын	пшын	ишын	тшын	фшын	яшын
щымыӀэныгъэ:	сымышын	умышын	имышын	дымышын	фымышын	ямышын

Унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	шы!	фшы!
щымыӀэныгъэ:	умыш!	фымыш!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	среш	уреш	иреш	дреш	фреш	иреш
щымыӀэныгъэ:	сремыш	уремыш	иремыш	дремыш	фремыш	иремыш

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сош(ыр)	уош(ыр) / бош(ыр)	еш(ыр)	дош(ыр)	фош(ыр)	яш(ыр)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сшыркъым	пшыркъым	ишыркъым	тшыркъым	фшыркъым	яшыркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сшы(р)т	пшы(р)т	ишы(р)т	тшы(р)т	фшы(р)т	яшы(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сшы(р)тэкъым	пшы(р)тэкъым	ишы(р)тэкъым	тшы(р)тэкъым	фшы(р)тэкъым	яшы(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сшащ	пшащ	ишащ	тшащ	фшащ	яшащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сшакъым	пшакъым	ишакъым	тшакъым	фшакъым	яшакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сшат	пшат	ишат	тшат	фшат	яшат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сшатэкъым	пшатэкъым	ишатэкъым	тшатэкъым	фшатэкъым	яшатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сшыгъащ	пшыгъащ	ишыгъащ	тшыгъащ	фшыгъащ	яшыгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сшыгъакъым	пшыгъакъым	ишыгъакъым	тшыгъакъым	фшыгъакъым	яшыгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сшыгъат	пшыгъат	ишыгъат	тшыгъат	фшыгъат	яшыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сшыгъатэкъым	пшыгъатэкъым	ишыгъатэкъым	тшыгъатэкъым	фшыгъатэкъым	яшыгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сшыщ	пшыщ	ишщ	тшыщ	фшыщ	яшщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сшыкъым	пшыкъым	ишкъым	тшыкъым	фшыкъым	яшкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сшыт	пшыт	ишт	тшыт	фшыт	яшт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сшытэкъым	пшытэкъым	иштэкъым	тшытэкъым	фшытэкъым	яштэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшынщ	пшынщ	ишынщ	тшынщ	фшынщ	яшынщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сшынкъым	пшынкъым	ишынкъым	тшынкъым	фшынкъым	яшынкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшынущ	пшынущ	ишынущ	тшынущ	фшынущ	яшынущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сшынукъым	пшынукъым	ишынукъым	тшынукъым	фшынукъым	яшынукъым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сшырэ	пшырэ	ишрэ	тшырэ	фшырэ	яшрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сшыркъэ	пшыркъэ	ишыркъэ	тшыркъэ	фшыркъэ	яшыркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сшы(р)т	пшы(р)т	ишы(р)т	тшы(р)т	фшы(р)т	яшы(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сшы(р)тэкъэ	пшы(р)тэкъэ	иш(ыр)тэкъэ	тшы(р)тэкъэ	фшы(р)тэкъэ	яш(ыр)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сша	пша	иша	тша	фша	яша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сшакъэ	пшакъэ	ишакъэ	тшакъэ	фшакъэ	яшакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сшат	пшат	ишат	тшат	фшат	яшат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сшатэкъэ	пшатэкъэ	ишатэкъэ	тшатэкъэ	фшатэкъэ	яшатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сшыгъа	пшыгъа	ишыгъа	тшыгъа	фшыгъа	яшыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:	сшыгъакъэ	пшыгъакъэ	ишыгъакъэ	тшыгъакъэ	фшыгъакъэ	яшыгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сшыгъат	пшыгъат	ишыгъат	тшыгъат	фшыгъат	яшыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сшыгъатэкъэ	пшыгъатэкъэ	ишыгъатэкъэ	тшыгъатэкъэ	фшыгъатэкъэ	яшыгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сшы	пшы	иш	тшы	фшы	яш
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сшыкъэ	пшыкъэ	ишкъэ	тшыкъэ	фшыкъэ	яшкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сшыт	пшыт	ишт	тшыт	фшыт	яшт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сшытэкъэ	пшытэкъэ	иштэкъэ	тшытэкъэ	фшытэкъэ	яштэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшын	пшын	ишын	тшын	фшын	яшын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сшынкъэ	пшынкъэ	ишынкъэ	тшынкъэ	фшынкъэ	яшынкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшыну	пшыну	ишыну	тшыну	фшыну	яшыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сшынукъэ	пшынукъэ	ишынукъэ	тшынукъэ	фшынукъэ	яшынукъэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сшымэ	пшымэ	ишмэ	тшымэ	фшымэ	яшмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышмэ	умышмэ	имышмэ	дымышмэ	фымышмэ	ямышмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сшамэ	пшамэ	ишамэ	тшамэ	фшамэ	яшамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышамэ	умышамэ	имышамэ	дымышамэ	фымышамэ	ямышамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сшыгъамэ	пшыгъамэ	ишыгъамэ	тшыгъамэ	фшыгъамэ	яшыгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышыгъамэ	умышыгъамэ	имышыгъамэ	дымышыгъамэ	фымышыгъамэ	ямышыгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшынмэ	пшынмэ	ишынмэ	тшынмэ	фшынмэ	яшынмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышынмэ	умышынмэ	имышынмэ	дымышынмэ	фымышынмэ	ямышынмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшынумэ	пшынумэ	ишынумэ	тшынумэ	фшынумэ	яшынумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышынумэ	умышынумэ	имышынумэ	дымышынумэ	фымышынумэ	ямышынумэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сшытэмэ	пшытэмэ	иштэмэ	тшытэмэ	фшытэмэ	яштэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыштэмэ	умыштэмэ	имыштэмэ	дымыштэмэ	фымыштэмэ	ямыштэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сшатэмэ	пшатэмэ	ишатэмэ	тшатэмэ	фшатэмэ	яшатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышатэмэ	умышатэмэ	имышатэмэ	дымышатэмэ	фымышатэмэ	ямышатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сшыгъатэмэ	пшыгъатэмэ	ишыгъатэмэ	тшыгъатэмэ	фшыгъатэмэ	яшыгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышыгъатэмэ	умышыгъатэмэ	имышыгъатэмэ	дымышыгъатэмэ	фымышыгъатэмэ	ямышыгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшынтэмэ	пшынтэмэ	ишынтэмэ	тшынтэмэ	фшынтэмэ	яшынтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышынтэмэ	умышынтэмэ	имышынтэмэ	дымышынтэмэ	фымышынтэмэ	ямышынтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшынутэмэ	пшынутэмэ	ишынутэмэ	тшынутэмэ	фшынутэмэ	яшынутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышынутэмэ	умышынутэмэ	имышынутэмэ	дымышынутэмэ	фымышынутэмэ	ямышынутэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшынт	пшынт	ишынт	тшынт	фшынт	яшынт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сшынтэкъым	пшынтэкъым	ишынтэкъым	тшынтэкъым	фшынтэкъым	яшынтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшынут	пшынут	ишынут	тшынут	фшынут	яшынут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сшынутэкъым	пшынутэкъым	ишынутэкъым	тшынутэкъым	фшынутэкъым	яшынутэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сшыми	пшыми	ишми	тшыми	фшыми	яшми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышми	умышми	имышми	дымышми	фымышми	ямышми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сшами	пшами	ишами	тшами	фшами	яшами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышами	умышами	имышами	дымышами	фымышами	ямышами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сшыгъами	пшыгъами	ишыгъами	тшыгъами	фшыгъами	яшыгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышыгъами	умышыгъами	имышыгъами	дымышыгъами	фымышыгъами	ямышыгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшынми	пшынми	ишынми	тшынми	фшынми	яшынми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышынми	умышынми	имышынми	дымышынми	фымышынми	ямышынми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшынуми	пшынуми	ишынуми	тшынуми	фшынуми	яшынуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышынуми	умышынуми	имышынуми	дымышынуми	фымышынуми	ямышынуми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сшытэми	пшытэми	иштэми	тшытэми	фшытэми	яштэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыштэми	умыштэми	имыштэми	дымыштэми	фымыштэми	ямыштэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сшатэми	пшатэми	ишатэми	тшатэми	фшатэми	яшатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышатэми	умышатэми	имышатэми	дымышатэми	фымышатэми	ямышатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сшыгъатэми	пшыгъатэми	ишыгъатэми	тшыгъатэми	фшыгъатэми	яшыгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышыгъатэми	умышыгъатэми	имышыгъатэми	дымышыгъатэми	фымышыгъатэми	ямышыгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшынтэми	пшынтэми	ишынтэми	тшынтэми	фшынтэми	яшынтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышынтэми	умышынтэми	имышынтэми	дымышынтэми	фымышынтэми	ямышынтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшынутэми	пшынутэми	ишынутэми	тшынутэми	фшэнутэми	яшэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышынутэми	умышынутэми	имышынутэми	дымышынутэми	фымышынутэми	ямышынутэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	сшаи	пшаи	ишаи	тшаи	фшаи	яшаи
щымыӀэныгъэ:	сымышаи	умышаи	имышаи	дымышаи	фымышаи	ямышаи

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	сшащэрэт	пшащэрэт	ишащэрэт	тшащэрэт	фшащэрэт	яшащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сымышащэрэт	умышащэрэт	имышащэрэт	дымышащэрэт	фымышащэрэт	ямышащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сшагъэнщ	пшагъэнщ	ишагъэнщ	тшагъэнщ	фшагъэнщ	яшагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сшагъэнкъым	пшагъэнкъым	ишагъэнкъым	тшагъэнкъым	фшагъэнкъым	яшагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сшагъэнт	пшагъэнт	ишагъэнт	тшагъэнт	фшагъэнт	яшагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сшагъэнтэкъым	пшагъэнтэкъым	ишагъэнтэкъым	тшагъэнтэкъым	фшагъэнтэкъым	яшагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сшагъэн	пшагъэн	ишагъэн	тшагъэн	фшагъэн	яшагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сшагъэнкъэ	пшагъэнкъэ	ишагъэнкъэ	тшагъэнкъэ	фшагъэнкъэ	яшагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сшагъэнт	пшагъэнт	ишагъэнт	тшагъэнт	фшагъэнт	яшагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сшагъэнтэкъэ	пшагъэнтэкъэ	ишагъэнтэкъэ	тшагъэнтэкъэ	фшагъэнтэкъэ	яшагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сшагъэнущ	пшагъэнущ	ишагъэнущ	тшагъэнущ	фшагъэнущ	яшагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сшагъэнукъым	пшагъэнукъым	ишагъэнукъым	тшагъэнукъым	фшагъэнукъым	яшагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сшагъэнут	пшагъэнут	ишагъэнут	тшагъэнут	фшагъэнут	яшагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сшагъэнутэкъым	пшагъэнутэкъым	ишагъэнутэкъым	тшагъэнутэкъым	фшагъэнутэкъым	яшагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сшагъэну	пшагъэну	ишагъэну	тшагъэну	фшагъэну	яшагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сшагъэнукъэ	пшагъэнукъэ	ишагъэнукъэ	тшагъэнукъэ	фшагъэнукъэ	яшагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сшагъэнут	пшагъэнут	ишагъэнут	тшагъэнут	фшагъэнут	яшагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сшагъэнутэкъэ	пшагъэнутэкъэ	ишагъэнутэкъэ	тшагъэнутэкъэ	фшагъэнутэкъэ	яшагъэнутэкъэ

Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	зыш
ит зэман - щымыӀэныгъэ	зымыш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зыша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зымыша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зышыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зымышыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зышын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зымышын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зышыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зымышыну

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	сшы	пшы	иш	тшы	фшы	яш
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымыш	умыш	имыш	дымыш	фымыш	ямыш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сша	пша	иша	тша	фша	яша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыша	умыша	имыша	дымыша	фымыша	ямыша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сшыгъа	пшыгъа	ишыгъа	тшыгъа	фшыгъа	яшыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымышыгъа	умышыгъа	имышыгъа	дымышыгъа	фымышыгъа	ямышыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сшын	пшын	ишын	тшын	фшын	яшын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымышын	умышын	имышын	дымышын	фымышын	ямышын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сшыну	пшыну	ишыну	тшыну	фшыну	яшыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымышыну	умышыну	имышыну	дымышыну	фымышыну	ямышыну

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ	шы
ит зэман - щымыӀэныгъэ	мыш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	ша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	мыша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	шыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	мышыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	шын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	мышын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	шыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	мышыну

Обстоятельственнэ причастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	зэрысш	зэрыпш	зэриш	зэрытш	зэрыфш	зэраш
ит зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмыш	зэрумыш	зэримыш	зэрыдмыш	зэрывмыш	зэрамыш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зэрысша	зэрыпша	зэриша	зэрытша	зэрыфша	зэраша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмыша	зэрумыша	зэримыша	зэрыдмыша	зэрывмыша	зэрамыша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зэрысшыгъа	зэрыпшыгъа	зэришыгъа	зэрытшыгъа	зэрыфшыгъа	зэрашыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмышыгъа	зэрумышыгъа	зэримышыгъа	зэрыдмышыгъа	зэрывмышыгъа	зэрамышыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зэрысшын	зэрыпшын	зэришын	зэрытшын	зэрыфшын	зэрашын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмышын	зэрумышын	зэримышын	зэрыдмышын	зэрывмышын	зэрамышын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зэрысшыну	зэрыпшыну	зэришыну	зэрытшыну	зэрыфшыну	зэрашыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмышыну	зэрумышыну	зэримышыну	зэрыдмышыну	зэрывмышыну	зэрамышыну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	щысш	щыпш	щиш	щытш	щыфш	щаш
ит зэман - щымыӀэныгъэ	щызмыш	щумыш	щимыш	щыдмыш	щывмыш	щамыш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щысша	щыпша	щиша	щытша	щыфша	щаша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щызмыша	щумыша	щимыша	щыдмыша	щывмыша	щамыша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щысшыгъа	щыпшыгъа	щишыгъа	щытшыгъа	щыфшыгъа	щашыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щызмышыгъа	щумышыгъа	щимышыгъа	щыдмышыгъа	щывмышыгъа	щамышыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щысшын	щыпшын	щишын	щытшын	щыфшын	щашын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щызмышын	щумышын	щимышын	щыдмышын	щывмышын	щамышын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щысшыну	щыпшыну	щишыну	щытшыну	щыфшыну	щашыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щызмышыну	щумышыну	щимышыну	щыдмышыну	щывмышыну	щамышыну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	здэсш	здэпш	здиш	здэтш	здэфш	здаш
ит зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмыш	здумыш	здимыш	здэдмыш	здэвмыш	здамыш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	здэсша	здэпша	здиша	здэтша	здэфша	здаша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмыша	здумыша	здимыша	здэдмыша	здэвмыша	здамыша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	здэсшыгъа	здэпшыгъа	здишыгъа	здэтшыгъа	здэфшыгъа	здашыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмышыгъа	здумышыгъа	здимышыгъа	здэдмышыгъа	здэвмышыгъа	здамышыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	здэсшын	здэпшын	здишын	здэтшын	здэфшын	здашын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмышын	здумышын	здимышын	здэдмышын	здэвмышын	здамышын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	здэсшыну	здэпшыну	здишыну	здэтшыну	здэфшыну	здашыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмышыну	здумышыну	здимышыну	здэдмышыну	здэвмышыну	здамышыну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	щӀэсш	щӀэпш	щӀиш	щӀэтш	щӀэфш	щӀаш
ит зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмыш	щӀумыш	щӀимыш	щӀэдмыш	щӀэвмыш	щӀамыш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щӀэсша	щӀэпша	щӀиша	щӀэтша	щӀэфша	щӀаша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмыша	щӀумыша	щӀимыша	щӀэдмыша	щӀэвмыша	щӀамыша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щӀэсшыгъа	щӀэпшыгъа	щӀишыгъа	щӀэтшыгъа	щӀэфшыгъа	щӀашыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмышыгъа	щӀумышыгъа	щӀимышыгъа	щӀэдмышыгъа	щӀэвмышыгъа	щӀамышыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щӀэсшын	щӀэпшын	щӀишын	щӀэтшын	щӀэфшын	щӀашын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмышын	щӀумышын	щӀимышын	щӀэдмышын	щӀэвмышын	щӀамышын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щӀэсшыну	щӀэпшыну	щӀишыну	щӀэтшыну	щӀэфшыну	щӀашэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмышыну	щӀумышыну	щӀимышыну	щӀэдмышыну	щӀэвмышыну	щӀамышыну

Деепричастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	сшыуэ	пшыуэ	ишу	тшыуэ	фшыуэ	яшу
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымышу	умышу	имышу	дымышу	фымышу	ямышу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сшауэ	пшауэ	ишауэ	тшауэ	фшауэ	яшауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымышауэ	умышауэ	имышауэ	дымышауэ	фымышауэ	ямышауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сшыурэ	пшыурэ	ишурэ	тшыурэ	фшыурэ	яшурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сымышурэ	умышурэ	имышурэ	дымышурэ	фымышурэ	ямышурэ

Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Подлежащэ
сэ	--	узош	сош	--	фызош	сош(хэ)
уэ	сыбош	--	уош / бош	дыбош	--	уош(хэ) / бош(хэ)
абы	сеш	уеш	еш	деш	феш	еш(хэ)
дэ	--	удош	дош	--	фыдош	дош(хэ)
фэ	сывош	--	фош	дывош	--	фош(хэ)
абыхэм	саш	уаш	яш	даш	фаш	яш(хэ)

Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Подлежащэ
сэ	--	ус[шрэ]	с[шырэ]	--	фыс[шрэ]	с[шы(хэ)рэ]
уэ	сып[шрэ]	--	п[шырэ]	дып[шрэ]	--	п[шы(хэ)рэ]
абы	си[шрэ]	уи[шрэ]	и[шрэ]	ди[шрэ]	фи[шрэ]	и[ш(хэ)рэ]
дэ	--	ут[шрэ]	т[шырэ]	--	фыт[шрэ]	т[шы(хэ)рэ]
фэ	сыф[шрэ]	--	ф[шырэ]	дыф[шрэ]	--	ф[шы(хэ)рэ]
абыхэм	са[шрэ]	уа[шрэ]	я[шрэ]	да[шрэ]	фа[шрэ]	я[ш(хэ)рэ]

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[ш]ы	[ш]ыр	--	[ш]ыхэр
Эргативнэ:	[ш]ы	[ш]ым	--	[ш]ыхэм
Послеложнэ:	[ш]ыкӀэ	[ш]ымкӀэ	[ш]ыхэкӀэ	[ш]ыхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[ш]у	[ш]ырауэ	[ш]ыхэу	[ш]ыхэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[ш]а	[ш]ар	--	[ш]ахэр
Эргативнэ:	[ш]а	[ш]ам	--	[ш]ахэм
Послеложнэ:	[ш]акӀэ	[ш]амкӀэ	[ш]ахэкӀэ	[ш]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[ш]ауэ	[ш]арауэ	[ш]ахэу	[ш]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[ш]ын	[ш]ыныр	--	[ш]ынхэр
Эргативнэ:	[ш]ын	[ш]ыным	--	[ш]ынхэм
Послеложнэ:	[ш]ынкӀэ	[ш]ынымкӀэ	[ш]ынхэкӀэ	[ш]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[ш]ыну	[ш]ынырауэ	[ш]ынхэу	[ш]ынхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[ш]ыну	[ш]ынур	--	[ш]ынухэр
Эргативнэ:	[ш]ыну	[ш]ынум	--	[ш]ынухэм
Послеложнэ:	[ш]ынукӀэ	[ш]ынумкӀэ	[ш]ынухэкӀэ	[ш]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[ш]ынууэ	[ш]ынурауэ	[ш]ынухэу	[ш]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Быдзыр хузурэ шхуэлым шэ къыщӀэгъэкӀын.

ЩАПХЪЭХЭР

Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр

Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь,	«Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984	нап. 28
адыгэбзэ	урысыбзэ/русский	инджылыбзэ/English
Нанэ жэмыр ишащ.	Бабушка подоила корову.	Grandmother has milked the cow.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Бжэн шын.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• шын: milk (for example, a cow)
• Бжэн шын: milk a goat

УРЫСЫБЗЭ

• шын: доить кого-л. (напр. корову)
• Бжэн шын: доить козу

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [ʂǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• [шын]

СКЛОНЕНЭ

	Закъуэ бжыгъэ		Куэд бжыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	шын	шыныр	--	шынхэр
Эргативнэ:	шын	шыным	--	шынхэм
Послеложнэ:	шынкӀэ	шынымкӀэ	шынхэкӀэ	шынхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	шыну	шынырауэ	шынхэу	шынхэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Еплъ "псалъафэ зэпыщӀахэр".

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• шын: See "псалъафэ зэпыщӀахэр"

УРЫСЫБЗЭ

• шын: См. "псалъафэ зэпыщӀахэр"

псалъафэ зэпыщӀахэр

дзэр шын

1.

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: set the teeth on edge (for example, sour apples)
     Урысыбзэ: набить оскомину (напр. кислыми яблоками)
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

2.

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: be shy (to say or do smth.), hesitate to do smth.
     Урысыбзэ: стесняться (сказать, сделать что-л.), не решиться на что-л.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [ʂǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• [шын]

СКЛОНЕНЭ

	Закъуэ бжыгъэ		Куэд бжыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	шын	шыныр	--	шынхэр
Эргативнэ:	шын	шыным	--	шынхэм
Послеложнэ:	шынкӀэ	шынымкӀэ	шынхэкӀэ	шынхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	шыну	шынырауэ	шынхэу	шынхэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Апхуэдэ ткӀуаткӀуэ иту цӀыхум, псэущхьэм я пкъым псыбыб щӀыкӀэу къыхэкӀыр.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Шын къикӀын.
• Шын тетын.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• шын: purulent abscess
• Шын къикӀын: appear (about an abscess)
• Шын тетын: be, have (an abscess)

УРЫСЫБЗЭ

• шын: гнойный нарыв
• Шын къикӀын: появиться (о нарыве)
• Шын тетын: находиться, быть, расти (на какой-л. поверхности) (о норыве)

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын