шынэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [ʂǝ'nɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• [шын] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "шынэн"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар):
щыӀэныгъэ:	шынэн
щымыӀэныгъэ:	мышынэн

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сышынэн	ушынэн	шынэн	дышынэн	фышынэн	шынэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сымышынэн	умышынэн	мышынэн	дымышынэн	фымышынэн	мышынэн(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	шынэ!	фышынэ!
щымыӀэныгъэ:	умышынэ!	фымышынэ!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	срешынэ	урешынэ	ирешынэ	дрешынэ	фрешынэ	ирешынэ
щымыӀэныгъэ:	сремышынэ	уремышынэ	иремышынэ	дремышынэ	фремышынэ	иремышынэ

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сошынэ(р)	уошынэ(р)	мэшынэ(р)	дошынэ(р)	фошынэ(р)	мэшынэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сышынэркъым	ушынэркъым	шынэркъым	дышынэркъым	фышынэркъым	шынэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сышынэ(р)т	ушынэ(р)т	шынэ(р)т	дышынэ(р)т	фышынэ(р)т	шынэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сышынэ(р)тэкъым	ушынэ(р)тэкъым	шынэ(р)тэкъым	дышынэ(р)тэкъым	фышынэ(р)тэкъым	шынэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сышынащ	ушынащ	шынащ	дышынащ	фышынащ	шына(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сышынакъым	ушынакъым	шынакъым	дышынакъым	фышынакъым	шына(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сышынат	ушынат	шынат	дышынат	фышынат	шына(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сышынатэкъым	ушынатэкъым	шынатэкъым	дышынатэкъым	фышынатэкъым	шына(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сышынэгъащ	ушынэгъащ	шынэгъащ	дышынэгъащ	фышынэгъащ	шынэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сышынэгъакъым	ушынэгъакъым	шынэгъакъым	дышынэгъакъым	фышынэгъакъым	шынэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сышынэгъат	ушынэгъат	шынэгъат	дышынэгъат	фышынэгъат	шынэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сышынэгъатэкъым	ушынэгъатэкъым	шынэгъатэкъым	дышынэгъатэкъым	фышынэгъатэкъым	шынэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сышынэщ	ушынэщ	шынэщ	дышынэщ	фышынэщ	шынэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сышынэкъым	ушынэкъым	шынэкъым	дышынэкъым	фышынэкъым	шынэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сышынэт	ушынэт	шынэт	дышынэт	фышынэт	шынэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сышынэтэкъым	ушынэтэкъым	шынэтэкъым	дышынэтэкъым	фышынэтэкъым	шынэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышынэнщ	ушынэнщ	шынэнщ	дышынэнщ	фышынэнщ	шынэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сышынэнкъым	ушынэнкъым	шынэнкъым	дышынэнкъым	фышынэнкъым	шынэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышынэнущ	ушынэнущ	шынэнущ	дышынэнущ	фышынэнущ	шынэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сышынэнукъым	ушынэнукъым	шынэнукъым	дышынэнукъым	фышынэнукъым	шынэну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сышынэрэ	ушынэрэ	шынэрэ	дышынэрэ	фышынэрэ	шынэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сышынэркъэ	ушынэркъэ	шынэркъэ	дышынэркъэ	фышынэркъэ	шынэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сышынэ(р)т	ушынэ(р)т	шынэ(р)т	дышынэ(р)т	фышынэ(р)т	шынэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сышынэ(р)тэкъэ	ушынэ(р)тэкъэ	шынэ(р)тэкъэ	дышынэ(р)тэкъэ	фышынэ(р)тэкъэ	шынэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сышына	ушына	шына	дышына	фышына	шына(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сышынакъэ	ушынакъэ	шынакъэ	дышынакъэ	фышынакъэ	шына(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сышынат	ушынат	шынат	дышынат	фышынат	шына(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сышынатэкъэ	ушынатэкъэ	шынатэкъэ	дышынатэкъэ	фышынатэкъэ	шына(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сышынэгъа	ушынэгъа	шынэгъа	дышынэгъа	фышынэгъа	шынэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сышынэгъакъэ	ушынэгъакъэ	шынэгъакъэ	дышынэгъакъэ	фышынэгъакъэ	шынэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сышынэгъат	ушынэгъат	шынэгъат	дышынэгъат	фышынэгъат	шынэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сышынэгъатэкъэ	ушынэгъатэкъэ	шынэгъатэкъэ	дышынэгъатэкъэ	фышынэгъатэкъэ	шынэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сышынэ	ушынэ	шынэ	дышынэ	фышынэ	шынэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сышынэкъэ	ушынэкъэ	шынэкъэ	дышынэкъэ	фышынэкъэ	шынэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сышынэт	ушынэт	шынэт	дышынэт	фышынэт	шынэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сышынэтэкъэ	ушынэтэкъэ	шынэтэкъэ	дышынэтэкъэ	фышынэтэкъэ	шынэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышынэн	ушынэн	шынэн	дышынэн	фышынэн	шынэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сышынэнкъэ	ушынэнкъэ	шынэнкъэ	дышынэнкъэ	фышынэнкъэ	шынэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышынэну	ушынэну	шынэну	дышынэну	фышынэну	шынэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сышынэнукъэ	ушынэнукъэ	шынэнукъэ	дышынэнукъэ	фышынэнукъэ	шынэну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сышынэмэ	ушынэмэ	шынэмэ	дышынэмэ	фышынэмэ	шынэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышынэмэ	умышынэмэ	мышынэмэ	дымышынэмэ	фымышынэмэ	мышынэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сышынамэ	ушынамэ	шынамэ	дышынамэ	фышынамэ	шына(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышынамэ	умышынамэ	мышынамэ	дымышынамэ	фымышынамэ	мышына(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сышынэгъамэ	ушынэгъамэ	шынэгъамэ	дышынэгъамэ	фышынэгъамэ	шынэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышынэгъамэ	умышынэгъамэ	мышынэгъамэ	дымышынэгъамэ	фымышынэгъамэ	мышынэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышынэнмэ	ушынэнмэ	шынэнмэ	дышынэнмэ	фышынэнмэ	шынэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышынэнмэ	умышынэнмэ	мышынэнмэ	дымышынэнмэ	фымышынэнмэ	мышынэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышынэнумэ	ушынэнумэ	шынэнумэ	дышынэнумэ	фышынэнумэ	шынэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышынэнумэ	умышынэнумэ	мышынэнумэ	дымышынэнумэ	фымышынэнумэ	мышынэну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сышынэтэмэ	ушынэтэмэ	шынэтэмэ	дышынэтэмэ	фышынэтэмэ	шынэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышынэтэмэ	умышынэтэмэ	мышынэтэмэ	дымышынэтэмэ	фымышынэтэмэ	мышынэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сышынатэмэ	ушынатэмэ	шынатэмэ	дышынатэмэ	фышынатэмэ	шына(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышынатэмэ	умышынатэмэ	мышынатэмэ	дымышынатэмэ	фымышынатэмэ	мышына(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сышынэгъатэмэ	ушынэгъатэмэ	шынэгъатэмэ	дышынэгъатэмэ	фышынэгъатэмэ	шынэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышынэгъатэмэ	умышынэгъатэмэ	мышынэгъатэмэ	дымышынэгъатэмэ	фымышынэгъатэмэ	мышынэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышынэнтэмэ	ушынэнтэмэ	шынэнтэмэ	дышынэнтэмэ	фышынэнтэмэ	шынэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышынэнтэмэ	умышынэнтэмэ	мышынэнтэмэ	дымышынэнтэмэ	фымышынэнтэмэ	мышынэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышынэнутэмэ	ушынэнутэмэ	шынэнутэмэ	дышынэнутэмэ	фышынэнутэмэ	шынэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышынэнутэмэ	умышынэнутэмэ	мышынэнутэмэ	дымышынэнутэмэ	фымышынэнутэмэ	мышынэну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышынэнт	ушынэнт	шынэнт	дышынэнт	фышынэнт	шынэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сышынэнтэкъым	ушынэнтэкъым	шынэнтэкъым	дышынэнтэкъым	фышынэнтэкъым	шынэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышынэнут	ушынэнут	шынэнут	дышынэнут	фышынэнут	шынэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сышынэнутэкъым	ушынэнутэкъым	шынэнутэкъым	дышынэнутэкъым	фышынэнутэкъым	шынэну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сышынэми	ушынэми	шынэми	дышынэми	фышынэми	шынэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышынэми	умышынэми	мышынэми	дымышынэми	фымышынэми	мышынэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сышынами	ушынами	шынами	дышынами	фышынами	шына(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышынами	умышынами	мышынами	дымышынами	фымышынами	мышына(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сышынэгъами	ушынэгъами	шынэгъами	дышынэгъами	фышынэгъами	шынэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышынэгъами	умышынэгъами	мышынэгъами	дымышынэгъами	фымышынэгъами	мышынэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышынэнми	ушынэнми	шынэнми	дышынэнми	фышынэнми	шынэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышынэнми	умышынэнми	мышынэнми	дымышынэнми	фымышынэнми	мышынэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышынэнуми	ушынэнуми	шынэнуми	дышынэнуми	фышынэнуми	шынэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышынэнуми	умышынэнуми	мышынэнуми	дымышынэнуми	фымышынэнуми	мышынэну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сышынэтэми	ушынэтэми	шынэтэми	дышынэтэми	фышынэтэми	шынэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышынэтэми	умышынэтэми	мышынэтэми	дымышынэтэми	фымышынэтэми	мышынэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сышынатэми	ушынатэми	шынатэми	дышынатэми	фышынатэми	шына(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышынатэми	умышынатэми	мышынатэми	дымышынатэми	фымышынатэми	мышына(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сышынэгъатэми	ушынэгъатэми	шынэгъатэми	дышынэгъатэми	фышынэгъатэми	шынэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышынэгъатэми	умышынэгъатэми	мышынэгъатэми	дымышынэгъатэми	фымышынэгъатэми	мышынэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышынэнтэми	ушынэнтэми	шынэнтэми	дышынэнтэми	фышынэнтэми	шынэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышынэнтэми	умышынэнтэми	мышынэнтэми	дымышынэнтэми	фымышынэнтэми	мышынэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сышынэнутэми	ушынэнутэми	шынэнутэми	дышынэнутэми	фышынэнутэми	шынэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышынэнутэми	умышынэнутэми	мышынэнутэми	дымышынэнутэми	фымышынэнутэми	мышынэну(хэ)тэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сышынаи	ушынаи	шынаи	дышынаи	фышынаи	шынаи
щымыӀэныгъэ:	сышынакъыми	ушынакъыми	шынакъыми	дышынакъыми	фышынакъыми	шынакъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сышынащэрэт	ушынащэрэт	шынащэрэт	дышынащэрэт	фышынащэрэт	шынащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сымышынащэрэт	умышынащэрэт	мышынащэрэт	дымышынащэрэт	фымышынащэрэт	мышынащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сышынагъэнщ	ушынагъэнщ	шынагъэнщ	дышынагъэнщ	фышынагъэнщ	шынагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сышынагъэнкъым	ушынагъэнкъым	шынагъэнкъым	дышынагъэнкъым	фышынагъэнкъым	шынагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сышынагъэнт	ушынагъэнт	шынагъэнт	дышынагъэнт	фышынагъэнт	шынагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сышынагъэнтэкъым	ушынагъэнтэкъым	шынагъэнтэкъым	дышынагъэнтэкъым	фышынагъэнтэкъым	шынагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сышынагъэн	ушынагъэн	шынагъэн	дышынагъэн	фышынагъэн	шынагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сышынагъэнкъэ	ушынагъэнкъэ	шынагъэнкъэ	дышынагъэнкъэ	фышынагъэнкъэ	шынагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сышынагъэнт	ушынагъэнт	шынагъэнт	дышынагъэнт	фышынагъэнт	шынагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сышынагъэнтэкъэ	ушынагъэнтэкъэ	шынагъэнтэкъэ	дышынагъэнтэкъэ	фышынагъэнтэкъэ	шынагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сышынагъэнущ	ушынагъэнущ	шынагъэнущ	дышынагъэнущ	фышынагъэнущ	шынагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сышынагъэнукъым	ушынагъэнукъым	шынагъэнукъым	дышынагъэнукъым	фышынагъэнукъым	шынагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сышынагъэнут	ушынагъэнут	шынагъэнут	дышынагъэнут	фышынагъэнут	шынагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сышынагъэнутэкъым	ушынагъэнутэкъым	шынагъэнутэкъым	дышынагъэнутэкъым	фышынагъэнутэкъым	шынагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сышынагъэну	ушынагъэну	шынагъэну	дышынагъэну	фышынагъэну	шынагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сышынагъэнукъэ	ушынагъэнукъэ	шынагъэнукъэ	дышынагъэнукъэ	фышынагъэнукъэ	шынагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сышынагъэнут	ушынагъэнут	шынагъэнут	дышынагъэнут	фышынагъэнут	шынагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сышынагъэнутэкъэ	ушынагъэнутэкъэ	шынагъэнутэкъэ	дышынагъэнутэкъэ	фышынагъэнутэкъэ	шынагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сышынэ	ушынэ	шынэ	дышынэ	фышынэ	шынэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымышынэ	умышынэ	мышынэ	дымышынэ	фымышынэ	мышынэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сышына	ушына	шына	дышына	фышына	шына(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымышына	умышына	мышына	дымышына	фымышына	мышына(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сышынэгъа	ушынэгъа	шынэгъа	дышынэгъа	фышынэгъа	шынэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымышынэгъа	умышынэгъа	мышынэгъа	дымышынэгъа	фымышынэгъа	мышынэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сышынэн	ушынэн	шынэн	дышынэн	фышынэн	шынэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымышынэн	умышынэн	мышынэн	дымышынэн	фымышынэн	мышынэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сышынэну	ушынэну	шынэну	дышынэну	фышынэну	шынэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымышынэну	умышынэну	мышынэну	дымышынэну	фымышынэну	мышынэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрышынэ	узэрышынэ	зэрышынэ	дызэрышынэ	фызэрышынэ	зэрышынэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымышынэ	узэрымышынэ	зэрымышынэ	дызэрымышынэ	фызэрымышынэ	мызэрышынэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрышына	узэрышына	зэрышына	дызэрышына	фызэрышына	зэрышына(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымышына	узэрымышына	зэрымышына	дызэрымышына	фызэрымышына	зэрымышына(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрышынэгъа	узэрышынэгъа	зэрышынэгъа	дызэрышынэгъа	фызэрышынэгъа	зэрышынэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымышынэгъа	узэрымышынэгъа	зэрымышынэгъа	дызэрымышынэгъа	фызэрымышынэгъа	зэрымышынэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрышынэн	узэрышынэн	зэрышынэн	дызэрышынэн	фызэрышынэн	зэрышынэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымышынэн	узэрымышынэн	зэрымышынэн	дызэрымышынэн	фызэрымышынэн	зэрымышынэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрышынэну	узэрышынэну	зэрышынэну	дызэрышынэну	фызэрышынэну	зэрышынэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымышынэну	узэрымышынэну	зэрымышынэну	дызэрымышынэну	фызэрымышынэну	зэрымышынэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщышынэ	ущышынэ	щышынэ	дыщышынэ	фыщышынэ	щышынэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымышынэ	ущымышынэ	щымышынэ	дыщымышынэ	фыщымышынэ	щымышынэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщышына	ущышына	щышына	дыщышына	фыщышына	щышына(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымышына	ущымышына	щымышына	дыщымышына	фыщымышына	щымышына(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщышынэгъа	ущышынэгъа	щышынэгъа	дыщышынэгъа	фыщышынэгъа	щышынэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымышынэгъа	ущымышынэгъа	щымышынэгъа	дыщымышынэгъа	фыщымышынэгъа	щымышынэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщышынэн	ущышынэн	щышынэн	дыщышынэн	фыщышынэн	щышынэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымышынэн	ущымышынэн	щымышынэн	дыщымышынэн	фыщымышынэн	щымышынэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщышынэну	ущышынэну	щышынэну	дыщышынэну	фыщышынэну	щышынэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымышынэну	ущымышынэну	щымышынэну	дыщымышынэну	фыщымышынэну	щымышынэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздэшынэ	уздэшынэ	здэшынэ	дыздэшынэ	фыздэшынэ	здэшынэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмышынэ	уздэмышынэ	здэмышынэ	дыздэмышынэ	фыздэмышынэ	здэмышынэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздэшына	уздэшына	здэшына	дыздэшына	фыздэшына	здэшына(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмышына	уздэмышына	здэмышына	дыздэмышына	фыздэмышына	здэмышына(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздэшынэгъа	уздэшынэгъа	здэшынэгъа	дыздэшынэгъа	фыздэшынэгъа	здэшынэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмышынэгъа	уздэмышынэгъа	здэмышынэгъа	дыздэмышынэгъа	фыздэмышынэгъа	здэмышынэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздэшынэн	уздэшынэн	здэшынэн	дыздэшынэн	фыздэшынэн	здэшынэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмышынэн	уздэмышынэн	здэмышынэн	дыздэмышынэн	фыздэмышынэн	здэмышынэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздэшынэну	уздэшынэну	здэшынэну	дыздэшынэну	фыздэшынэну	здэшынэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмышынэну	уздэмышынэну	здэмышынэну	дыздэмышынэну	фыздэмышынэну	здэмышынэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэшынэ	ущӀэшынэ	щӀэшынэ	дыщӀэшынэ	фыщӀэшынэ	щӀэшынэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмышынэ	ущӀэмышынэ	щӀэмышынэ	дыщӀэмышынэ	фыщӀэмышынэ	щӀэмышынэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэшына	ущӀэшына	щӀэшына	дыщӀэшына	фыщӀэшына	щӀэшына(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмышына	ущӀэмышына	щӀэмышына	дыщӀэмышына	фыщӀэмышына	щӀэмышына(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэшынэгъа	ущӀэшынэгъа	щӀэшынэгъа	дыщӀэшынэгъа	фыщӀэшынэгъа	щӀэшынэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмышынэгъа	ущӀэмышынэгъа	щӀэмышынэгъа	дыщӀэмышынэгъа	фыщӀэмышынэгъа	щӀэмышынэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэшынэн	ущӀэшынэн	щӀэшынэн	дыщӀэшынэн	фыщӀэшынэн	щӀэшынэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмышынэн	ущӀэмышынэн	щӀэмышынэн	дыщӀэмышынэн	фыщӀэмышынэн	щӀэмышынэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэшынэну	ущӀэшынэну	щӀэшынэну	дыщӀэшынэну	фыщӀэшынэну	щӀэшынэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмышынэну	ущӀэмышынэну	щӀэмышынэну	дыщӀэмышынэну	фыщӀэмышынэну	щӀэмышынэну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сышынэу	ушынэу	шынэу	дышынэу	фышынэу	шынэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымышынэу	умышынэу	мышынэу	дымышынэу	фымышынэу	мышынэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сышынауэ	ушынауэ	шынауэ	дышынауэ	фышынауэ	шынауэ / шына(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымышынауэ	умышынауэ	мышынауэ	дымышынауэ	фымышынауэ	мышынауэ(хэ) / мышына(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сышынэурэ	ушынэурэ	шынэурэ	дышынэурэ	фышынэурэ	шынэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сымышынэурэ	умышынэурэ	мышынэурэ	дымышынэурэ	фымышынэурэ	мышынэ(хэ)урэ

		-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[шын]э	[шын]эр	--	[шын]эхэр
Эргативнэ:	[шын]э	[шын]эм	--	[шын]эхэм
Послеложнэ:	[шын]экӀэ	[шын]эмкӀэ	[шын]эхэкӀэ	[шын]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[шын]эу	[шын]эрауэ	[шын]эхэу	[шын]эхэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[шын]а	[шын]ар	--	[шын]ахэр
Эргативнэ:	[шын]а	[шын]ам	--	[шын]ахэм
Послеложнэ:	[шын]акӀэ	[шын]амкӀэ	[шын]ахэкӀэ	[шын]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[шын]ауэ	[шын]арауэ	[шын]ахэу	[шын]ахэрауэ

		-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[шын]эн	[шын]эныр	--	[шын]энхэр
Эргативнэ:	[шын]эн	[шын]эным	--	[шын]энхэм
Послеложнэ:	[шын]энкӀэ	[шын]энымкӀэ	[шын]энхэкӀэ	[шын]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[шын]эну	[шын]энырауэ	[шын]энхэу	[шын]энхэрауэ

		-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[шын]эну	[шын]энур	--	[шын]энухэр
Эргативнэ:	[шын]эну	[шын]энум	--	[шын]энухэм
Послеложнэ:	[шын]энукӀэ	[шын]энумкӀэ	[шын]энухэкӀэ	[шын]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[шын]энуэ	[шын]энурауэ	[шын]энухэу	[шын]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Шынэ зыхэщӀэн, шынагъуэм зэщӀиубыдэн; пӀейтеин; Ӏэнкун хъун.
2. Нервнэ системэр уз хъун, дунейм темыт, щымыӀэ гуэрхэр къыфӀэщӀ хъун, «шейтӀан уз» къефыкӀын.

ЩАПХЪЭХЭР

• ЗыщӀэхъуэпс насыпым хунэмысу псори зэтекъутэжынкӀэ Жэнэтыр шынэрт. Теунэ Хьэчим

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• шынэн: 1. be afraid, scared, frightened 2. suffer from a mental disorder with hallucinations

УРЫСЫБЗЭ

• шынэн: 1. пугаться, бояться, робеть 2. страдать психическим расстройством с галлюцинациями

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын