шэсын

Тхыгъэр къыздрахар Википсалъалъэ

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [ʂɐ'sǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • [ш] + -э + [с] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ[зэгъэзэхуэжын]

Глагол лъэмыӏэс "шэсын"-м и спряженэ


Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: шэсын
щымыӀэныгъэ: мышэсын
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сышэсын ушэсын шэсын дышэсын фышэсын шэсын(хэ)
щымыӀэныгъэ: сымышэсын умышэсын мышэсын дымышэсын фымышэсын мышэсын(хэ)
унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: шэс! фышэс!
щымыӀэныгъэ: умышэс! фымышэс!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: срешэс урешэс ирешэс дрешэс фрешэс ирешэс
щымыӀэныгъэ: сремышэс уремышэс иремышэс дремышэс фремышэс иремышэс
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сошэс(ыр) уошэс(ыр) мэшэс(ыр) дошэс(ыр) фошэс(ыр) мэшэс(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сышэсыркъым ушэсыркъым шэсыркъым дышэсыркъым фышэсыркъым шэсы(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сышэс(ыр)т ушэс(ыр)т шэс(ыр)т дышэс(ыр)т фышэс(ыр)т шэс(ыр)т / шэсхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сышэс(ыр)тэкъым ушэс(ыр)тэкъым шэс(ыр)тэкъым дышэс(ыр)тэкъым фышэс(ыр)тэкъым шэс(ыр)тэкъым / шэсхэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сышэсащ ушэсащ шэсащ дышэсащ фышэсащ шэса(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сышэсакъым ушэсакъым шэсакъым дышэсакъым фышэсакъым шэса(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сышэсат ушэсат шэсат дышэсат фышэсат шэса(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сышэсатэкъым ушэсатэкъым шэсатэкъым дышэсатэкъым фышэсатэкъым шэса(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сышэсыгъащ ушэсыгъащ шэсыгъащ дышэсыгъащ фышэсыгъащ шэсыгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сышэсыгъакъым ушэсыгъакъым шэсыгъакъым дышэсыгъакъым фышэсыгъакъым шэсыгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сышэсыгъат ушэсыгъат шэсыгъат дышэсыгъат фышэсыгъат шэсыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: сышэсыгъатэкъым ушэсыгъатэкъым шэсыгъатэкъым дышэсыгъатэкъым фышэсыгъатэкъым шэсыгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сышэсщ ушэсщ шэсщ дышэсщ фышэсщ шэс(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сышэскъым ушэскъым шэскъым дышэскъым фышэскъым шэс(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сышэст ушэст шэст дышэст фышэст шэс(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сышэстэкъым ушэстэкъым шэстэкъым дышэстэкъым фышэстэкъым шэс(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сышэсынщ ушэсынщ шэсынщ дышэсынщ фышэсынщ шэсын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сышэсынкъым ушэсынкъым шэсынкъым дышэсынкъым фышэсынкъым шэсын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сышэсынущ ушэсынуш шэсынущ дышэсынущ фышэсынущ шэсыну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сышэсынукъым ушэсынукъым шэсынукъым дышэсынукъым фышэсынукъым шэсыну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сышэсрэ ушэсрэ шэсрэ дышэсрэ фышэсрэ шэс(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сышэсыркъэ ушэсыркъэ шэсыркъэ дышэсыркъэ фышэсыркъэ шэсыркъэ / шэсхэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сышэс(ыр)т ушэс(ыр)т шэс(ыр)т дышэс(ыр)т фышэс(ыр)т шэс(ыр)т / шэсхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сышэс(ыр)тэкъэ ушэс(ыр)тэкъэ шэс(ыр)тэкъэ дышэс(ыр)тэкъэ фышэс(ыр)тэкъэ шэс(ыр)тэкъэ / шэсхэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сышэса ушэса шэса дышэса фышэса шэса(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сышэсакъэ ушэсакъэ шэсакъэ дышэсакъэ фышэсакъэ шэса(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сышэсат ушэсат шэсат дышэсат фышэсат шэса(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сышэсатэкъэ ушэсатэкъэ шэсатэкъэ дышэсатэкъэ фышэсатэкъэ шэса(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сышэсыгъа ушэсыгъа шэсыгъа дышэсыгъа фышэсыгъа шэсыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сышэсыгъакъэ ушэсыгъакъэ шэсыгъакъэ дышэсыгъакъэ фышэсыгъакъэ шэсыгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сышэсыгъат ушэсыгъат шэсыгъат дышэсыгъат фышэсыгъат шэсыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сышэсыгъатэкъэ ушэсыгъатэкъэ шэсыгъатэкъэ дышэсыгъатэкъэ фышэсыгъатэкъэ шэсыгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сышэс ушэс шэс дышэс фышэс шэс(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сышэскъэ ушэскъэ шэскъэ дышэскъэ фышэскъэ шэс(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сышэст ушэст шэст дышэст фышэст шэс(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сышэстэкъэ ушэстэкъэ шэстэкъэ дышэстэкъэ фышэстэкъэ шэс(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сышэсын ушэсын шэсын дышэсын фышэсын шэсын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сышэсынкъэ ушэсынкъэ шэсынкъэ дышэсынкъэ фышэсынкъэ шэсын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сышэсыну ушэсыну шэсыну дышэсыну фышэсыну шэсыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сышэсынукъэ ушэсынукъэ шэсынукъэ дышэсынукъэ фышэсынукъэ шэсыну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сышэсмэ ушэсмэ шэсмэ дышэсмэ фышэсмэ шэс(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымышэсмэ умышэсмэ мышэсмэ дымышэсмэ фымышэсмэ мышэс(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сышэсамэ ушэсамэ шэсамэ дышэсамэ фышэсамэ шэса(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымышэсамэ умышэсамэ мышэсамэ дымышэсамэ фымышэсамэ мышэса(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сышэсыгъамэ ушэсыгъамэ шэсыгъамэ дышэсыгъамэ фышэсыгъамэ шэсыгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымышэсыгъамэ умышэсыгъамэ мышэсыгъамэ дымышэсыгъамэ фымышэсыгъамэ мышэсыгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сышэсынмэ ушэсынмэ шэсынмэ дышэсынмэ фышэсынмэ шэсын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымышэсынмэ умышэсынмэ мышэсынмэ дымышэсынмэ фымышэсынмэ мышэсын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сышэсынумэ ушэсынумэ шэсынумэ дышэсынумэ фышэсынумэ шэсыну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымышэсынумэ умышэсынумэ мышэсынумэ дымышэсынумэ фымышэсынумэ мышэсыну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сышэстэмэ ушэстэмэ шэстэмэ дышэстэмэ фышэстэмэ шэс(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымышэстэмэ умышэстэмэ мышэстэмэ дымышэстэмэ фымышэстэмэ мышэс(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сышэсатэмэ ушэсатэмэ шэсатэмэ дышэсатэмэ фышэсатэмэ шэса(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымышэсатэмэ умышэсатэмэ мышэсатэмэ дымышэсатэмэ фымышэсатэмэ мышэса(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сышэсыгъатэмэ ушэсыгъатэмэ шэсыгъатэмэ дышэсыгъатэмэ фышэсыгъатэмэ шэсыгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымышэсыгъатэмэ умышэсыгъатэмэ мышэсыгъатэмэ дымышэсыгъатэмэ фымышэсыгъатэмэ мышэсыгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сышэсынтэмэ ушэсынтэмэ шэсынтэмэ дышэсынтэмэ фышэсынтэмэ шэсын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымышэсынтэмэ умышэсынтэмэ мышэсынтэмэ дымышэсынтэмэ фымышэсынтэмэ мышэсын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сышэсынутэмэ ушэсынутэмэ шэсынутэмэ дышэсынутэмэ фышэсынутэмэ шэсыну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымышэсынутэмэ умышэсынутэмэ мышэсынутэмэ дымышэсынутэмэ фымышэсынутэмэ мышэсыну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сышэсынт ушэсынт шэсынт дышэсынт фышэсынт шэсын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сышэсынтэкъым ушэсынтэкъым шэсынтэкъым дышэсынтэкъым фышэсынтэкъым шэсын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сышэсынут ушэсынут шэсынут дышэсынут фышэсынут шэсыну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сышэсынутэкъым ушэсынутэкъым шэсынутэкъым дышэсынутэкъым фышэсынутэкъым шэсыну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сышэсми ушэсми шэсми дышэсми фышэсми шэс(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымышэсми умышэсми мышэсми дымышэсми фымышэсми мышэс(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сышэсами ушэсами шэсами дышэсами фышэсами шэса(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымышэсами умышэсами мышэсами дымышэсами фымышэсами мышэса(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сышэсыгъами ушэсыгъами шэсыгъами дышэсыгъами фышэсыгъами шэсыгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымышэсыгъами умышэсыгъами мышэсыгъами дымышэсыгъами фымышэсыгъами мышэсыгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сышэсынми ушэсынми шэсынми дышэсынми фышэсынми шэсын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымышэсынми умышэсынми мышэсынми дымышэсынми фымышэсынми мышэсын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сышэсынуми ушэсынуми шэсынуми дышэсынуми фышэсынуми шэсыну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымышэсынуми умышэсынуми мышэсынуми дымышэсынуми фымышэсынуми мышэсыну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сышэстэми ушэстэми шэстэми дышэстэми фышэстэми шэс(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымышэстэми умышэстэми мышэстэми дымышэстэми фымышэстэми мышэс(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сышэсатэми ушэсатэми шэсатэми дышэсатэми фышэсатэми шэса(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымышэсатэми умышэсатэми мышэсатэми дымышэсатэми фымышэсатэми мышэса(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сышэсыгъатэми ушэсыгъатэми шэсыгъатэми дышэсыгъатэми фышэсыгъатэми шэсыгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымышэсыгъатэми умышэсыгъатэми мышэсыгъатэми дымышэсыгъатэми фымышэсыгъатэми мышэсыгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сышэсынтэми ушэсынтэми шэсынтэми дышэсынтэми фышэсынтэми шэсын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымышэсынтэми умышэсынтэми мышэсынтэми дымышэсынтэми фымышэсынтэми мышэсын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сышэсынутэми ушэсынутэми шэсынутэми дышэсынутэми фышэсынутэми шэсыну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымышэсынутэми умышэсынутэми мышэсынутэми дымышэсынутэми фымышэсынутэми мышэсыну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сышэсаи ушэсаи шэсаи дышэсаи фышэсаи шэсаи
щымыӀэныгъэ: сымышэсаи умышэсаи мышэсаи дымышэсаи фымышэсаи мышэсаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сышэсащэрэт ушэсащэрэт шэсащэрэт дышэсащэрэт фышэсащэрэт шэсащэрэт
щымыӀэныгъэ: сымышэсащэрэт умышэсащэрэт мышэсащэрэт дымышэсащэрэт фымышэсащэрэт мышэсащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сышэсагъэнщ ушэсагъэнщ шэсагъэнщ дышэсагъэнщ фышэсагъэнщ шэсагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сышэсагъэнкъым ушэсагъэнкъым шэсагъэнкъым дышэсагъэнкъым фышэсагъэнкъым шэсагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сышэсагъэнт ушэсагъэнт шэсагъэнт дышэсагъэнт фышэсагъэнт шэсагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сышэсагъэнтэкъым ушэсагъэнтэкъым шэсагъэнтэкъым дышэсагъэнтэкъым фышэсагъэнтэкъым шэсагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сышэсагъэн ушэсагъэн шэсагъэн дышэсагъэн фышэсагъэн шэсагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сышэсагъэнкъэ ушэсагъэнкъэ шэсагъэнкъэ дышэсагъэнкъэ фышэсагъэнкъэ шэсагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сышэсагъэнт ушэсагъэнт шэсагъэнт дышэсагъэнт фышэсагъэнт шэсагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сышэсагъэнтэкъэ ушэсагъэнтэкъэ шэсагъэнтэкъэ дышэсагъэнтэкъэ фышэсагъэнтэкъэ шэсагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сышэсагъэншэс ушэсагъэншэс шэсагъэншэс дышэсагъэншэс фышэсагъэншэс шэсагъэншэс
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сышэсагъэнукъым ушэсагъэнукъым шэсагъэнукъым дышэсагъэнукъым фышэсагъэнукъым шэсагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сышэсагъэнут ушэсагъэнут шэсагъэнут дышэсагъэнут фышэсагъэнут шэсагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сышэсагъэнутэкъым ушэсагъэнутэкъым шэсагъэнутэкъым дышэсагъэнутэкъым фышэсагъэнутэкъым шэсагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сышэсагъэну ушэсагъэну шэсагъэну дышэсагъэну фышэсагъэну шэсагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сышэсагъэнукъэ ушэсагъэнукъэ шэсагъэнукъэ дышэсагъэнукъэ фышэсагъэнукъэ шэсагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сышэсагъэнут ушэсагъэнут шэсагъэнут дышэсагъэнут фышэсагъэнут шэсагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сышэсагъэнутэкъэ ушэсагъэнутэкъэ шэсагъэнутэкъэ дышэсагъэнутэкъэ фышэсагъэнутэкъэ шэсагъэнутэкъэ
Причастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сышэс ушэс шэс дышэс фышэс шэс(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сымышэс умышэс мышэс дымышэс фымышэс мышэс(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сышэса ушэса шэса дышэса фышэса шэса(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымышэса умышэса мышэса дымышэса фымышэса мышэса(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сышэсыгъа ушэсыгъа шэсыгъа дышэсыгъа фышэсыгъа шэсыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымышэсыгъа умышэсыгъа мышэсыгъа дымышэсыгъа фымышэсыгъа мышэсыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сышэсын ушэсын шэсын дышэсын фышэсын шэсын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сымышэсын умышэсын мышэсын дымышэсын фымышэсын мышэсын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сышэсыну ушэсыну шэсыну дышэсыну фышэсыну шэсыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сымышэсыну умышэсыну мышэсыну дымышэсыну фымышэсыну мышэсыну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сызэрышэс узэрышэс зэрышэс дызэрышэс фызэрышэс зэрышэс(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымышэс узэрымышэс зэрымышэс дызэрымышэс фызэрымышэс мызэрышэс(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрышэса узэрышэса зэрышэса дызэрышэса фызэрышэса зэрышэса(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымышэса узэрымышэса зэрымышэса дызэрымышэса фызэрымышэса зэрымышэса(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрышэсыгъа узэрышэсыгъа зэрышэсыгъа дызэрышэсыгъа фызэрышэсыгъа зэрышэсыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымышэсыгъа узэрымышэсыгъа зэрымышэсыгъа дызэрымышэсыгъа фызэрымышэсыгъа зэрымышэсыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрышэсын узэрышэсын зэрышэсын дызэрышэсын фызэрышэсын зэрышэсын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымышэсын узэрымышэсын зэрымышэсын дызэрымышэсын фызэрымышэсын зэрымышэсын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрышэсыну узэрышэсыну зэрышэсыну дызэрышэсыну фызэрышэсыну зэрышэсыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымышэсыну узэрымышэсыну зэрымышэсыну дызэрымышэсыну фызэрымышэсыну зэрымышэсыну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщышэс шэсышэс щышэс дыщышэс фыщышэс щышэс(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщымышэс шэсымышэс щымышэс дыщымышэс фыщымышэс щымышэс(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщышэса шэсышэса щышэса дыщышэса фыщышэса щышэса(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщымышэса шэсымышэса щымышэса дыщымышэса фыщымышэса щымышэса(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщышэсыгъа шэсышэсыгъа щышэсыгъа дыщышэсыгъа фыщышэсыгъа щышэсыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщымышэсыгъа шэсымышэсыгъа щымышэсыгъа дыщымышэсыгъа фыщымышэсыгъа щымышэсыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщышэсын шэсышэсын щышэсын дыщышэсын фыщышэсын щышэсын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщымышэсын шэсымышэсын щымышэсын дыщымышэсын фыщымышэсын щымышэсын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщышэсыну шэсышэсыну щышэсыну дыщышэсыну фыщышэсыну щышэсыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщымышэсыну шэсымышэсыну щымышэсыну дыщымышэсыну фыщымышэсыну щымышэсыну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыздэшэс уздэшэс здэшэс дыздэшэс фыздэшэс здэшэс(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмышэс уздэмышэс здэмышэс дыздэмышэс фыздэмышэс здэмышэс(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздэшэса уздэшэса здэшэса дыздэшэса фыздэшэса здэшэса(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмышэса уздэмышэса здэмышэса дыздэмышэса фыздэмышэса здэмышэса(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздэшэсыгъа уздэшэсыгъа здэшэсыгъа дыздэшэсыгъа фыздэшэсыгъа здэшэсыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмышэсыгъа уздэмышэсыгъа здэмышэсыгъа дыздэмышэсыгъа фыздэмышэсыгъа здэмышэсыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздэшэсын уздэшэсын здэшэсын дыздэшэсын фыздэшэсын здэшэсын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмышэсын уздэмышэсын здэмышэсын дыздэмышэсын фыздэмышэсын здэмышэсын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздэшэсыну уздэшэсыну здэшэсыну дыздэшэсыну фыздэшэсыну здэшэсыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмышэсыну уздэмышэсыну здэмышэсыну дыздэмышэсыну фыздэмышэсыну здэмышэсыну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэшэс шэсӀэшэс щӀэшэс дыщӀэшэс фыщӀэшэс щӀэшэс(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмышэс шэсӀэмышэс щӀэмышэс дыщӀэмышэс фыщӀэмышэс щӀэмышэс(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэшэса шэсӀэшэса щӀэшэса дыщӀэшэса фыщӀэшэса щӀэшэса(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмышэса шэсӀэмышэса щӀэмышэса дыщӀэмышэса фыщӀэмышэса щӀэмышэса(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэшэсыгъа шэсӀэшэсыгъа щӀэшэсыгъа дыщӀэшэсыгъа фыщӀэшэсыгъа щӀэшэсыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмышэсыгъа шэсӀэмышэсыгъа щӀэмышэсыгъа дыщӀэмышэсыгъа фыщӀэмышэсыгъа щӀэмышэсыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэшэсын шэсӀэшэсын щӀэшэсын дыщӀэшэсын фыщӀэшэсын щӀэшэсын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмышэсын шэсӀэмышэсын щӀэмышэсын дыщӀэмышэсын фыщӀэмышэсын щӀэмышэсын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэшэсыну шэсӀэшэсыну щӀэшэсыну дыщӀэшэсыну фыщӀэшэсыну щӀэшэсыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмышэсыну шэсӀэмышэсыну щӀэмышэсыну дыщӀэмышэсыну фыщӀэмышэсыну щӀэмышэсыну(хэ)
Деепричастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ сышэсу ушэсу шэсу дышэсу фышэсу шэс(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ сымышэсу умышэсу мышэсу дымышэсу фымышэсу мышэс(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сышэсауэ ушэсауэ шэсауэ дышэсауэ фышэсауэ шэсауэ / шэсахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымышэсауэ умышэсауэ мышэсауэ дымышэсауэ фымышэсауэ мышэсауэ / мышэсахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ сышэсурэ ушэсурэ шэсурэ дышэсурэ фышэсурэ шэс(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ сымышэсурэ умышэсурэ мышэсурэ дымышэсурэ фымышэсурэ мышэс(хэ)урэ
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [шэс] [шэс]ыр -- [шэс]хэр
Эргативнэ: [шэс] [шэс]ым -- [шэс]хэм
Послеложнэ: [шэс]кӀэ [шэс]ымкӀэ [шэс]хэкӀэ [шэс]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [шэс]у [шэс]ырауэ [шэс]хэу [шэс]хэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [шэс]а [шэс]ар -- [шэс]ахэр
Эргативнэ: [шэс]а [шэс]ам -- [шэс]ахэм
Послеложнэ: [шэс]акӀэ [шэс]амкӀэ [шэс]ахэкӀэ [шэс]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [шэс]ауэ [шэс]арауэ [шэс]ахэу [шэс]ахэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [шэс]ын [шэс]ыныр -- [шэс]ынхэр
Эргативнэ: [шэс]ын [шэс]ыным -- [шэс]ынхэм
Послеложнэ: [шэс]ынкӀэ [шэс]ынымкӀэ [шэс]ынхэкӀэ [шэс]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [шэс]ыну [шэс]ынырауэ [шэс]ынхэу [шэс]ынхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [шэс]ыну [шэс]ынур -- [шэс]ынухэр
Эргативнэ: [шэс]ыну [шэс]ынум -- [шэс]ынухэм
Послеложнэ: [шэс]ынукӀэ [шэс]ынумкӀэ [шэс]ынухэкӀэ [шэс]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [шэс]ынууэ [шэс]ынурауэ [шэс]ынухэу [шэс]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Лъакъуэхэр лъэныкъуэ зырызымкӀэ едзыхауэ зыгуэрым (п. п. шым) тетӀысхьэн.

ЩАПХЪЭХЭР

  • Хъуэжэ шыр зэщӀикъузэщ, щӀакӀуэ-бащлъыкъ зэфӀилъхьэщ, шэсри щхъэгъубжэм кърихулӀащ. ӀуэрыӀуатэ, фольклор
Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь, «Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984 нап. 44
адыгэбзэ урысыбзэ/русский инджылыбзэ/English
Пщымахуэ пылым шэсащ. Пщымахуэ сел на слона. Pshymakhwa has climbed onto the elephant.
нап. 48
Берд шым шэсащ. Берд сел на лошадь. Berd has got onto the horse.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • шэсын: get on, mount (for example, a horse)
УРЫСЫБЗЭ
  • шэсын: сесть верхом (напр. на лошадь)

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын

Къыздырахар: "https://kbd.wiktionary.org/w/index.php?title=шэсын&oldid=45522"