шэчын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [ʂɐ'tʂǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• [шэч] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "шэчын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	шэчын
щымыӀэныгъэ:	мышэчын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	сшэчын	пшэчын	ишэчын	тшэчын	фшэчын	яшэчын
щымыӀэныгъэ:	сымышэчын	умышэчын	имышэчын	дымышэчын	фымышэчын	ямышэчын

Унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	шэч!	фшэч!
щымыӀэныгъэ:	умышэч!	фымышэч!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	срешэч	урешэч	ирешэч	трешэч	фрешэч	ирешэч
щымыӀэныгъэ:	сремышэч	уремышэч	иремышэч	тремышэч	фремышэч	иремышэч

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сошэч(ыр)	уошэч(ыр)	ешэч(ыр)	дошэч(ыр)	фошэч(ыр)	яшэч(ыр)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сшэчыркъым	пшэчыркъым	ишэчыркъым	тшэчыркъым	фшэчыркъым	яшэчыркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сшэчырт	пшэчырт	ишэчырт	тшэчырт	фшэчырт	яшэчырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сшэчыртэкъым	пшэчыртэкъым	ишэчыртэкъым	тшэчыртэкъым	фшэчыртэкъым	яшэчыртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сшэчащ	пшэчащ	ишэчащ	тшэчащ	фшэчащ	яшэчащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сшэчакъым	пшэчакъым	ишэчакъым	тшэчакъым	фшэчакъым	яшэчакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сшэчат	пшэчат	ишэчат	тшэчат	фшэчат	яшэчат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сшэчатэкъым	пшэчатэкъым	ишэчатэкъым	тшэчатэкъым	фшэчатэкъым	яшэчатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчыгъащ	пшэчыгъащ	ишэчыгъащ	тшэчыгъащ	фшэчыгъащ	яшэчыгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сшэчыгъакъым	пшэчыгъакъым	ишэчыгъакъым	тшэчыгъакъым	фшэчыгъакъым	яшэчыгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчыгъат	пшэчыгъат	ишэчыгъат	тшэчыгъат	фшэчыгъат	яшэчыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сшэчыгъатэкъым	пшэчыгъатэкъым	ишэчыгъатэкъым	тшэчыгъатэкъым	фшэчыгъатэкъым	яшэчыгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сшэчщ	пшэчщ	ишэчщ	тшэчщ	фшэчщ	яшэчщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сшэчкъым	пшэчкъым	ишэчкъым	тшэчкъым	фшэчкъым	яшэчкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сшэчт	пшэчт	ишэчт	тшэчт	фшэчт	яшэчт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сшэчтэкъым	пшэчтэкъым	ишэчтэкъым	тшэчтэкъым	фшэчтэкъым	яшэчтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчынщ	пшэчынщ	ишэчынщ	тшэчынщ	фшэчынщ	яшэчынщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сшэчынкъым	пшэчынкъым	ишэчынкъым	тшэчынкъым	фшэчынкъым	яшэчынкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчынущ	пшэчынущ	ишэчынущ	тшэчынущ	фшэчынущ	яшэчынущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сшэчынукъым	пшэчынукъым	ишэчынукъым	тшэчынукъым	фшэчынукъым	яшэчынукъым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчрэ	пшэчрэ	ишэчрэ	тшэчрэ	фшэчрэ	яшэчрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сшэчыркъэ	пшэчыркъэ	ишэчыркъэ	тшэчыркъэ	фшэчыркъэ	яшэчыркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сшэчырт	пшэчырт	ишэчырт	тшэчырт	фшэчырт	яшэчырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сшэчыртэкъэ	пшэчыртэкъэ	ишэчыртэкъэ	тшэчыртэкъэ	фшэчыртэкъэ	яшэчыртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сшэча	пшэча	ишэча	тшэча	фшэча	яшэча
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сшэчакъэ	пшэчакъэ	ишэчакъэ	тшэчакъэ	фшэчакъэ	яшэчакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сшэчат	пшэчат	ишэчат	тшэчат	фшэчат	яшэчат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сшэчатэкъэ	пшэчатэкъэ	ишэчатэкъэ	тшэчатэкъэ	фшэчатэкъэ	яшэчатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчыгъа	пшэчыгъа	ишэчыгъа	тшэчыгъа	фшэчыгъа	яшэчыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:	сшэчыгъакъэ	пшэчыгъакъэ	ишэчыгъакъэ	тшэчыгъакъэ	фшэчыгъакъэ	яшэчыгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчыгъат	пшэчыгъат	ишэчыгъат	тшэчыгъат	фшэчыгъат	яшэчыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сшэчыгъатэкъэ	пшэчыгъатэкъэ	ишэчыгъатэкъэ	тшэчыгъатэкъэ	фшэчыгъатэкъэ	яшэчыгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сшэч	пшэч	ишэч	тшэч	фшэч	яшэч
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сшэчкъэ	пшэчкъэ	ишэчкъэ	тшэчкъэ	фшэчкъэ	яшэчкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сшэчт	пшэчт	ишэчт	тшэчт	фшэчт	яшэчт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сшэчтэкъэ	пшэчтэкъэ	ишэчтэкъэ	тшэчтэкъэ	фшэчтэкъэ	яшэчтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчын	пшэчын	ишэчын	тшэчын	фшэчын	яшэчын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сшэчынкъэ	пшэчынкъэ	ишэчынкъэ	тшэчынкъэ	фшэчынкъэ	яшэчынкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчыну	пшэчыну	ишэчыну	тшэчыну	фшэчыну	яшэчыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сшэчынукъэ	пшэчынукъэ	ишэчынукъэ	тшэчынукъэ	фшэчынукъэ	яшэчынукъэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчмэ	пшэчмэ	ишэчмэ	тшэчмэ	фшэчмэ	яшэчмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышэчмэ	умышэчмэ	имышэчмэ	дымышэчмэ	фымышэчмэ	ямышэчмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сшэчамэ	пшэчамэ	ишэчамэ	тшэчамэ	фшэчамэ	яшэчамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышэчамэ	умышэчамэ	имышэчамэ	дымышэчамэ	фымышэчамэ	ямышэчамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сшэчыгъамэ	пшэчыгъамэ	ишэчыгъамэ	тшэчыгъамэ	фшэчыгъамэ	яшэчыгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышэчыгъамэ	умышэчыгъамэ	имышэчыгъамэ	дымышэчыгъамэ	фымышэчыгъамэ	ямышэчыгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчынмэ	пшэчынмэ	ишэчынмэ	тшэчынмэ	фшэчынмэ	яшэчынмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышэчынмэ	умышэчынмэ	имышэчынмэ	дымышэчынмэ	фымышэчынмэ	ямышэчынмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчынумэ	пшэчынумэ	ишэчынумэ	тшэчынумэ	фшэчынумэ	яшэчынумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышэчынумэ	умышэчынумэ	имышэчынумэ	дымышэчынумэ	фымышэчынумэ	ямышэчынумэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчтэмэ	пшэчтэмэ	ишэчтэмэ	тшэчтэмэ	фшэчтэмэ	яшэчтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышэчтэмэ	умышэчтэмэ	имышэчтэмэ	дымышэчтэмэ	фымышэчтэмэ	ямышэчтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сшэчатэмэ	пшэчатэмэ	ишэчатэмэ	тшэчатэмэ	фшэчатэмэ	яшэчатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышэчатэмэ	умышэчатэмэ	имышэчатэмэ	дымышэчатэмэ	фымышэчатэмэ	ямышэчатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сшэчыгъатэмэ	пшэчыгъатэмэ	ишэчыгъатэмэ	тшэчыгъатэмэ	фшэчыгъатэмэ	яшэчыгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышэчыгъатэмэ	умышэчыгъатэмэ	имышэчыгъатэмэ	дымышэчыгъатэмэ	фымышэчыгъатэмэ	ямышэчыгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчынтэмэ	пшэчынтэмэ	ишэчынтэмэ	тшэчынтэмэ	фшэчынтэмэ	яшэчынтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышэчынтэмэ	умышэчынтэмэ	имышэчынтэмэ	дымышэчынтэмэ	фымышэчынтэмэ	ямышэчынтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчынутэмэ	пшэчынутэмэ	ишэчынутэмэ	тшэчынутэмэ	фшэчынутэмэ	яшэчынутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышэчынутэмэ	умышэчынутэмэ	имышэчынутэмэ	дымышэчынутэмэ	фымышэчынутэмэ	ямышэчынутэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчынт	пшэчынт	ишэчынт	тшэчынт	фшэчынт	яшэчынт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сшэчынтэкъым	пшэчынтэкъым	ишэчынтэкъым	тшэчынтэкъым	фшэчынтэкъым	яшэчынтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчынут	пшэчынут	ишэчынут	тшэчынут	фшэчынут	яшэчынут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сшэчынутэкъым	пшэчынутэкъым	ишэчынутэкъым	тшэчынутэкъым	фшэчынутэкъым	яшэчынутэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчми	пшэчми	ишэчми	тшэчми	фшэчми	яшэчми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышэчми	умышэчми	имышэчми	дымышэчми	фымышэчми	ямышэчми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сшэчами	пшэчами	ишэчами	тшэчами	фшэчами	яшэчами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышэчами	умышэчами	имышэчами	дымышэчами	фымышэчами	ямышэчами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сшэчыгъами	пшэчыгъами	ишэчыгъами	тшэчыгъами	фшэчыгъами	яшэчыгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышэчыгъами	умышэчыгъами	имышэчыгъами	дымышэчыгъами	фымышэчыгъами	ямышэчыгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчынми	пшэчынми	ишэчынми	тшэчынми	фшэчынми	яшэчынми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышэчынми	умышэчынми	имышэчынми	дымышэчынми	фымышэчынми	ямышэчынми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчынуми	пшэчынуми	ишэчынуми	тшэчынуми	фшэчынуми	яшэчынуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышэчынуми	умышэчынуми	имышэчынуми	дымышэчынуми	фымышэчынуми	ямышэчынуми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчтэми	пшэчтэми	ишэчтэми	тшэчтэми	фшэчтэми	яшэчтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышэчтэми	умышэчтэми	имышэчтэми	дымышэчтэми	фымышэчтэми	ямышэчтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сшэчатэми	пшэчатэми	ишэчатэми	тшэчатэми	фшэчатэми	яшэчатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышэчатэми	умышэчатэми	имышэчатэми	дымышэчатэми	фымышэчатэми	ямышэчатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сшэчыгъатэми	пшэчыгъатэми	ишэчыгъатэми	тшэчыгъатэми	фшэчыгъатэми	яшэчыгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышэчыгъатэми	умышэчыгъатэми	имышэчыгъатэми	дымышэчыгъатэми	фымышэчыгъатэми	ямышэчыгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчынтэми	пшэчынтэми	ишэчынтэми	тшэчынтэми	фшэчынтэми	яшэчынтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышэчынтэми	умышэчынтэми	имышэчынтэми	дымышэчынтэми	фымышэчынтэми	ямышэчынтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчынутэми	пшэчынутэми	ишэчынутэми	тшэчынутэми	фшэчэнутэми	яшэчэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышэчынутэми	умышэчынутэми	имышэчынутэми	дымышэчынутэми	фымышэчынутэми	ямышэчынутэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	сшэчаи	пшэчаи	ишэчаи	тшэчаи	фшэчаи	яшэчаи
щымыӀэныгъэ:	сымышэчаи	умышэчаи	имышэчаи	дымышэчаи	фымышэчаи	ямышэчаи

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	сшэчащэрэт	пшэчащэрэт	ишэчащэрэт	тшэчащэрэт	фшэчащэрэт	яшэчащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сымышэчащэрэт	умышэчащэрэт	имышэчащэрэт	дымышэчащэрэт	фымышэчащэрэт	ямышэчащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сшэчагъэнщ	пшэчагъэнщ	ишэчагъэнщ	тшэчагъэнщ	фшэчагъэнщ	яшэчагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сшэчагъэнкъым	пшэчагъэнкъым	ишэчагъэнкъым	тшэчагъэнкъым	фшэчагъэнкъым	яшэчагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сшэчагъэнт	пшэчагъэнт	ишэчагъэнт	тшэчагъэнт	фшэчагъэнт	яшэчагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сшэчагъэнтэкъым	пшэчагъэнтэкъым	ишэчагъэнтэкъым	тшэчагъэнтэкъым	фшэчагъэнтэкъым	яшэчагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сшэчагъэн	пшэчагъэн	ишэчагъэн	тшэчагъэн	фшэчагъэн	яшэчагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сшэчагъэнкъэ	пшэчагъэнкъэ	ишэчагъэнкъэ	тшэчагъэнкъэ	фшэчагъэнкъэ	яшэчагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сшэчагъэнт	пшэчагъэнт	ишэчагъэнт	тшэчагъэнт	фшэчагъэнт	яшэчагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сшэчагъэнтэкъэ	пшэчагъэнтэкъэ	ишэчагъэнтэкъэ	тшэчагъэнтэкъэ	фшэчагъэнтэкъэ	яшэчагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сшэчагъэнущ	пшэчагъэнущ	ишэчагъэнущ	тшэчагъэнущ	фшэчагъэнущ	яшэчагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сшэчагъэнукъым	пшэчагъэнукъым	ишэчагъэнукъым	тшэчагъэнукъым	фшэчагъэнукъым	яшэчагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сшэчагъэнут	пшэчагъэнут	ишэчагъэнут	тшэчагъэнут	фшэчагъэнут	яшэчагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сшэчагъэнутэкъым	пшэчагъэнутэкъым	ишэчагъэнутэкъым	тшэчагъэнутэкъым	фшэчагъэнутэкъым	яшэчагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сшэчагъэну	пшэчагъэну	ишэчагъэну	тшэчагъэну	фшэчагъэну	яшэчагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сшэчагъэнукъэ	пшэчагъэнукъэ	ишэчагъэнукъэ	тшэчагъэнукъэ	фшэчагъэнукъэ	яшэчагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сшэчагъэнут	пшэчагъэнут	ишэчагъэнут	тшэчагъэнут	фшэчагъэнут	яшэчагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сшэчагъэнутэкъэ	пшэчагъэнутэкъэ	ишэчагъэнутэкъэ	тшэчагъэнутэкъэ	фшэчагъэнутэкъэ	яшэчагъэнутэкъэ

Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	зышэч
ит зэман - щымыӀэныгъэ	зымышэч
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зышэча
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зымышэча
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зышэчыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зымышэчыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зышэчын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зымышэчын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зышэчыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зымышэчыну

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	сшэч	пшэч	ишэч	тшэч	фшэч	яшэч
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымышэч	умышэч	имышэч	дымышэч	фымышэч	ямышэч
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сшэча	пшэча	ишэча	тшэча	фшэча	яшэча
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымышэча	умышэча	имышэча	дымышэча	фымышэча	ямышэча
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сшэчыгъа	пшэчыгъа	ишэчыгъа	тшэчыгъа	фшэчыгъа	яшэчыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымышэчыгъа	умышэчыгъа	имышэчыгъа	дымышэчыгъа	фымышэчыгъа	ямышэчыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сшэчын	пшэчын	ишэчын	тшэчын	фшэчын	яшэчын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымышэчын	умышэчын	имышэчын	дымышэчын	фымышэчын	ямышэчын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сшэчыну	пшэчыну	ишэчыну	тшэчыну	фшэчыну	яшэчыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымышэчыну	умышэчыну	имышэчыну	дымышэчыну	фымышэчыну	ямышэчыну

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ	шэч
ит зэман - щымыӀэныгъэ	мышэч
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	шэча
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	мышэча
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	шэчыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	мышэчыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	шэчын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	мышэчын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	шэчыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	мышэчыну

Обстоятельственнэ причастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	зэрысшэч	зэрыпшэч	зэришэч	зэрытшэч	зэрыфшэч	зэрашэч
ит зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмышэч	зэрумышэч	зэримышэч	зэрыдмышэч	зэрывмышэч	зэрамышэч
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зэрысшэча	зэрыпшэча	зэришэча	зэрытшэча	зэрыфшэча	зэрашэча
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмышэча	зэрумышэча	зэримышэча	зэрыдмышэча	зэрывмышэча	зэрамышэча
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зэрысшэчыгъа	зэрыпшэчыгъа	зэришэчыгъа	зэрытшэчыгъа	зэрыфшэчыгъа	зэрашэчыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмышэчыгъа	зэрумышэчыгъа	зэримышэчыгъа	зэрыдмышэчыгъа	зэрывмышэчыгъа	зэрамышэчыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зэрысшэчын	зэрыпшэчын	зэришэчын	зэрытшэчын	зэрыфшэчын	зэрашэчын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмышэчын	зэрумышэчын	зэримышэчын	зэрыдмышэчын	зэрывмышэчын	зэрамышэчын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зэрысшэчыну	зэрыпшэчыну	зэришэчыну	зэрытшэчыну	зэрыфшэчыну	зэрашэчыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмышэчыну	зэрумышэчыну	зэримышэчыну	зэрыдмышэчыну	зэрывмышэчыну	зэрамышэчыну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	щысшэч	щыпшэч	щишэч	щытшэч	щыфшэч	щашэч
ит зэман - щымыӀэныгъэ	щызмышэч	щумышэч	щимышэч	щыдмышэч	щывмышэч	щамышэч
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щысшэча	щыпшэча	щишэча	щытшэча	щыфшэча	щашэча
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щызмышэча	щумышэча	щимышэча	щыдмышэча	щывмышэча	щамышэча
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щысшэчыгъа	щыпшэчыгъа	щишэчыгъа	щытшэчыгъа	щыфшэчыгъа	щашэчыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щызмышэчыгъа	щумышэчыгъа	щимышэчыгъа	щыдмышэчыгъа	щывмышэчыгъа	щамышэчыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щысшэчын	щыпшэчын	щишэчын	щытшэчын	щыфшэчын	щашэчын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щызмышэчын	щумышэчын	щимышэчын	щыдмышэчын	щывмышэчын	щамышэчын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щысшэчыну	щыпшэчыну	щишэчыну	щытшэчыну	щыфшэчыну	щашэчыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щызмышэчыну	щумышэчыну	щимышэчыну	щыдмышэчыну	щывмышэчыну	щамышэчыну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	здэсшэч	здэпшэч	здишэч	здэтшэч	здэфшэч	здашэч
ит зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмышэч	здумышэч	здимышэч	здэдмышэч	здэвмышэч	здамышэч
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	здэсшэча	здэпшэча	здишэча	здэтшэча	здэфшэча	здашэча
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмышэча	здумышэча	здимышэча	здэдмышэча	здэвмышэча	здамышэча
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	здэсшэчыгъа	здэпшэчыгъа	здишэчыгъа	здэтшэчыгъа	здэфшэчыгъа	здашэчыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	здэбъэдэзмышэчыгъа	здумышэчыгъа	здимышэчыгъа	здэдмышэчыгъа	здэвмышэчыгъа	здамышэчыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	здэсшэчын	здэпшэчын	здишэчын	здэтшэчын	здэфшэчын	здашэчын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмышэчын	здумышэчын	здимышэчын	здэдмышэчын	здэвмышэчын	здамышэчын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	здэсшэчыну	здэпшэчыну	здишэчыну	здэтшэчыну	здэфшэчыну	здашэчыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	здэгъэдэзмышэчыну	здумышэчыну	здимышэчыну	здэдмышэчыну	здэвмышэчыну	здамышэчыну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	щӀэсшэч	щӀэпшэч	щӀишэч	щӀэтшэч	щӀэфшэч	щӀашэч
ит зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмышэч	щӀумышэч	щӀимышэч	щӀэдмышэч	щӀэвмышэч	щӀамышэч
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щӀэсшэча	щӀэпшэча	щӀишэча	щӀэтшэча	щӀэфшэча	щӀашэча
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмышэча	щӀумышэча	щӀимышэча	щӀэдмышэча	щӀэвмышэча	щӀамышэча
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щӀэсшэчыгъа	щӀэпшэчыгъа	щӀишэчыгъа	щӀэтшэчыгъа	щӀэфшэчыгъа	щӀашэчыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмышэчыгъа	щӀумышэчыгъа	щӀимышэчыгъа	щӀэдмышэчыгъа	щӀэвмышэчыгъа	щӀамышэчыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щӀэсшэчын	щӀэпшэчын	щӀишэчын	щӀэтшэчын	щӀэфшэчын	щӀашэчын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмышэчын	щӀумышэчын	щӀимышэчын	щӀэдмышэчын	щӀэвмышэчын	щӀамышэчын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щӀэсшэчыну	щӀэпшэчыну	щӀишэчыну	щӀэтшэчыну	щӀэфшэчыну	щӀашэчэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмышэчыну	щӀумышэчыну	щӀимышэчыну	щӀэдмышэчыну	щӀэвмышэчыну	щӀамышэчыну

Деепричастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	сшэчу	пшэчу	ишэчу	тшэчу	фшэчу	яшэчу
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымышэчу	умышэчу	имышэчу	дымышэчу	фымышэчу	ямышэчу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сшэчауэ	пшэчауэ	ишэчауэ	тшэчауэ	фшэчауэ	яшэчауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымышэчауэ	умышэчауэ	имышэчауэ	дымышэчауэ	фымышэчауэ	ямышэчауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сшэчурэ	пшэчурэ	ишэчурэ	тшэчурэ	фшэчурэ	яшэчурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сымышэчурэ	умышэчурэ	имышэчурэ	дымышэчурэ	фымышэчурэ	ямышэчурэ

Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	узошэч	сошэч	--	фызошэч	сошэч(хэ)
уэ	сыбошэч	--	уошэч	дыбошэч	--	уошэч(хэ)
абы	сешэч	уешэч	ешэч	дешэч	фешэч	ешэч(хэ)
дэ	--	удошэч	дошэч	--	фыдошэч	дошэч(хэ)
фэ	сывошэч	--	фошэч	дывошэч	--	фошэч(хэ)
абыхэм	сашэч	уашэч	яшэч	дашэч	фашэч	яшэч(хэ)

Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	ус[шэчрэ]	с[шэчрэ]	--	фыс[шэчрэ]	с[шэч(хэ)рэ]
уэ	сып[шэчрэ]	--	п[шэчрэ]	дып[шэчрэ]	--	п[шэч(хэ)рэ]
абы	си[шэчрэ]	уи[шэчрэ]	и[шэчрэ]	ди[шэчрэ]	фи[шэчрэ]	и[шэч(хэ)рэ]
дэ	--	ут[шэчрэ]	т[шэчрэ]	--	фыт[шэчрэ]	т[шэч(хэ)рэ]
фэ	сыф[шэчрэ]	--	ф[шэчрэ]	дыф[шэчрэ]	--	ф[шэч(хэ)рэ]
абыхэм	са[шэчрэ]	уа[шэчрэ]	я[шэчрэ]	да[шэчрэ]	фа[шэчрэ]	я[шэч(хэ)рэ]

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[шэч]	[шэч]ыр	--	[шэч]хэр
Эргативнэ:	[шэч]	[шэч]ым	--	[шэч]хэм
Послеложнэ:	[шэч]кӀэ	[шэч]ымкӀэ	[шэч]хэкӀэ	[шэч]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[шэч]у	[шэч]ырауэ	[шэч]хэу	[шэч]хэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[шэч]а	[шэч]ар	--	[шэч]ахэр
Эргативнэ:	[шэч]а	[шэч]ам	--	[шэч]ахэм
Послеложнэ:	[шэч]акӀэ	[шэч]амкӀэ	[шэч]ахэкӀэ	[шэч]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[шэч]ауэ	[шэч]арауэ	[шэч]ахэу	[шэч]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[шэч]ын	[шэч]ыныр	--	[шэч]ынхэр
Эргативнэ:	[шэч]ын	[шэч]ыным	--	[шэч]ынхэм
Послеложнэ:	[шэч]ынкӀэ	[шэч]ынымкӀэ	[шэч]ынхэкӀэ	[шэч]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[шэч]ыну	[шэч]ынырауэ	[шэч]ынхэу	[шэч]ынхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[шэч]ыну	[шэч]ынур	--	[шэч]ынухэр
Эргативнэ:	[шэч]ыну	[шэч]ынум	--	[шэч]ынухэм
Послеложнэ:	[шэч]ынукӀэ	[шэч]ынумкӀэ	[шэч]ынухэкӀэ	[шэч]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[шэч]ынууэ	[шэч]ынурауэ	[шэч]ынухэу	[шэч]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Хьэпшып сыт хуэдэхэм я хьэлъагъыр тэрэзэкӀэ къэпщын, къэщӀэн.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Лыр шэчын.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• шэчын: weigh sb or sth
• Лыр шэчын: weigh meat

УРЫСЫБЗЭ

• шэчын: взвесить кого-что-л.
• Лыр шэчын: взвесить мясо

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [ʂɐ'tʂǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• [шэч] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "шэчын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	шэчын
щымыӀэныгъэ:	мышэчын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	сшэчын	пшэчын	ишэчын	тшэчын	фшэчын	яшэчын
щымыӀэныгъэ:	сымышэчын	умышэчын	имышэчын	дымышэчын	фымышэчын	ямышэчын

Унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	шэч!	фшэч!
щымыӀэныгъэ:	умышэч!	фымышэч!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	срешэч	урешэч	ирешэч	трешэч	фрешэч	ирешэч
щымыӀэныгъэ:	сремышэч	уремышэч	иремышэч	тремышэч	фремышэч	иремышэч

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сошэч(ыр)	уошэч(ыр)	ешэч(ыр)	дошэч(ыр)	фошэч(ыр)	яшэч(ыр)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сшэчыркъым	пшэчыркъым	ишэчыркъым	тшэчыркъым	фшэчыркъым	яшэчыркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сшэчырт	пшэчырт	ишэчырт	тшэчырт	фшэчырт	яшэчырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сшэчыртэкъым	пшэчыртэкъым	ишэчыртэкъым	тшэчыртэкъым	фшэчыртэкъым	яшэчыртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сшэчащ	пшэчащ	ишэчащ	тшэчащ	фшэчащ	яшэчащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сшэчакъым	пшэчакъым	ишэчакъым	тшэчакъым	фшэчакъым	яшэчакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сшэчат	пшэчат	ишэчат	тшэчат	фшэчат	яшэчат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сшэчатэкъым	пшэчатэкъым	ишэчатэкъым	тшэчатэкъым	фшэчатэкъым	яшэчатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчыгъащ	пшэчыгъащ	ишэчыгъащ	тшэчыгъащ	фшэчыгъащ	яшэчыгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сшэчыгъакъым	пшэчыгъакъым	ишэчыгъакъым	тшэчыгъакъым	фшэчыгъакъым	яшэчыгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчыгъат	пшэчыгъат	ишэчыгъат	тшэчыгъат	фшэчыгъат	яшэчыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сшэчыгъатэкъым	пшэчыгъатэкъым	ишэчыгъатэкъым	тшэчыгъатэкъым	фшэчыгъатэкъым	яшэчыгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сшэчщ	пшэчщ	ишэчщ	тшэчщ	фшэчщ	яшэчщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сшэчкъым	пшэчкъым	ишэчкъым	тшэчкъым	фшэчкъым	яшэчкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сшэчт	пшэчт	ишэчт	тшэчт	фшэчт	яшэчт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сшэчтэкъым	пшэчтэкъым	ишэчтэкъым	тшэчтэкъым	фшэчтэкъым	яшэчтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчынщ	пшэчынщ	ишэчынщ	тшэчынщ	фшэчынщ	яшэчынщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сшэчынкъым	пшэчынкъым	ишэчынкъым	тшэчынкъым	фшэчынкъым	яшэчынкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчынущ	пшэчынущ	ишэчынущ	тшэчынущ	фшэчынущ	яшэчынущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сшэчынукъым	пшэчынукъым	ишэчынукъым	тшэчынукъым	фшэчынукъым	яшэчынукъым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчрэ	пшэчрэ	ишэчрэ	тшэчрэ	фшэчрэ	яшэчрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сшэчыркъэ	пшэчыркъэ	ишэчыркъэ	тшэчыркъэ	фшэчыркъэ	яшэчыркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сшэчырт	пшэчырт	ишэчырт	тшэчырт	фшэчырт	яшэчырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сшэчыртэкъэ	пшэчыртэкъэ	ишэчыртэкъэ	тшэчыртэкъэ	фшэчыртэкъэ	яшэчыртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сшэча	пшэча	ишэча	тшэча	фшэча	яшэча
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сшэчакъэ	пшэчакъэ	ишэчакъэ	тшэчакъэ	фшэчакъэ	яшэчакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сшэчат	пшэчат	ишэчат	тшэчат	фшэчат	яшэчат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сшэчатэкъэ	пшэчатэкъэ	ишэчатэкъэ	тшэчатэкъэ	фшэчатэкъэ	яшэчатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчыгъа	пшэчыгъа	ишэчыгъа	тшэчыгъа	фшэчыгъа	яшэчыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:	сшэчыгъакъэ	пшэчыгъакъэ	ишэчыгъакъэ	тшэчыгъакъэ	фшэчыгъакъэ	яшэчыгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчыгъат	пшэчыгъат	ишэчыгъат	тшэчыгъат	фшэчыгъат	яшэчыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сшэчыгъатэкъэ	пшэчыгъатэкъэ	ишэчыгъатэкъэ	тшэчыгъатэкъэ	фшэчыгъатэкъэ	яшэчыгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сшэч	пшэч	ишэч	тшэч	фшэч	яшэч
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сшэчкъэ	пшэчкъэ	ишэчкъэ	тшэчкъэ	фшэчкъэ	яшэчкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сшэчт	пшэчт	ишэчт	тшэчт	фшэчт	яшэчт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сшэчтэкъэ	пшэчтэкъэ	ишэчтэкъэ	тшэчтэкъэ	фшэчтэкъэ	яшэчтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчын	пшэчын	ишэчын	тшэчын	фшэчын	яшэчын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сшэчынкъэ	пшэчынкъэ	ишэчынкъэ	тшэчынкъэ	фшэчынкъэ	яшэчынкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчыну	пшэчыну	ишэчыну	тшэчыну	фшэчыну	яшэчыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сшэчынукъэ	пшэчынукъэ	ишэчынукъэ	тшэчынукъэ	фшэчынукъэ	яшэчынукъэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчмэ	пшэчмэ	ишэчмэ	тшэчмэ	фшэчмэ	яшэчмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышэчмэ	умышэчмэ	имышэчмэ	дымышэчмэ	фымышэчмэ	ямышэчмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сшэчамэ	пшэчамэ	ишэчамэ	тшэчамэ	фшэчамэ	яшэчамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышэчамэ	умышэчамэ	имышэчамэ	дымышэчамэ	фымышэчамэ	ямышэчамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сшэчыгъамэ	пшэчыгъамэ	ишэчыгъамэ	тшэчыгъамэ	фшэчыгъамэ	яшэчыгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышэчыгъамэ	умышэчыгъамэ	имышэчыгъамэ	дымышэчыгъамэ	фымышэчыгъамэ	ямышэчыгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчынмэ	пшэчынмэ	ишэчынмэ	тшэчынмэ	фшэчынмэ	яшэчынмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышэчынмэ	умышэчынмэ	имышэчынмэ	дымышэчынмэ	фымышэчынмэ	ямышэчынмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчынумэ	пшэчынумэ	ишэчынумэ	тшэчынумэ	фшэчынумэ	яшэчынумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышэчынумэ	умышэчынумэ	имышэчынумэ	дымышэчынумэ	фымышэчынумэ	ямышэчынумэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчтэмэ	пшэчтэмэ	ишэчтэмэ	тшэчтэмэ	фшэчтэмэ	яшэчтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышэчтэмэ	умышэчтэмэ	имышэчтэмэ	дымышэчтэмэ	фымышэчтэмэ	ямышэчтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сшэчатэмэ	пшэчатэмэ	ишэчатэмэ	тшэчатэмэ	фшэчатэмэ	яшэчатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышэчатэмэ	умышэчатэмэ	имышэчатэмэ	дымышэчатэмэ	фымышэчатэмэ	ямышэчатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сшэчыгъатэмэ	пшэчыгъатэмэ	ишэчыгъатэмэ	тшэчыгъатэмэ	фшэчыгъатэмэ	яшэчыгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышэчыгъатэмэ	умышэчыгъатэмэ	имышэчыгъатэмэ	дымышэчыгъатэмэ	фымышэчыгъатэмэ	ямышэчыгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчынтэмэ	пшэчынтэмэ	ишэчынтэмэ	тшэчынтэмэ	фшэчынтэмэ	яшэчынтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышэчынтэмэ	умышэчынтэмэ	имышэчынтэмэ	дымышэчынтэмэ	фымышэчынтэмэ	ямышэчынтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчынутэмэ	пшэчынутэмэ	ишэчынутэмэ	тшэчынутэмэ	фшэчынутэмэ	яшэчынутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышэчынутэмэ	умышэчынутэмэ	имышэчынутэмэ	дымышэчынутэмэ	фымышэчынутэмэ	ямышэчынутэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчынт	пшэчынт	ишэчынт	тшэчынт	фшэчынт	яшэчынт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сшэчынтэкъым	пшэчынтэкъым	ишэчынтэкъым	тшэчынтэкъым	фшэчынтэкъым	яшэчынтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчынут	пшэчынут	ишэчынут	тшэчынут	фшэчынут	яшэчынут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сшэчынутэкъым	пшэчынутэкъым	ишэчынутэкъым	тшэчынутэкъым	фшэчынутэкъым	яшэчынутэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчми	пшэчми	ишэчми	тшэчми	фшэчми	яшэчми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышэчми	умышэчми	имышэчми	дымышэчми	фымышэчми	ямышэчми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сшэчами	пшэчами	ишэчами	тшэчами	фшэчами	яшэчами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышэчами	умышэчами	имышэчами	дымышэчами	фымышэчами	ямышэчами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сшэчыгъами	пшэчыгъами	ишэчыгъами	тшэчыгъами	фшэчыгъами	яшэчыгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышэчыгъами	умышэчыгъами	имышэчыгъами	дымышэчыгъами	фымышэчыгъами	ямышэчыгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчынми	пшэчынми	ишэчынми	тшэчынми	фшэчынми	яшэчынми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышэчынми	умышэчынми	имышэчынми	дымышэчынми	фымышэчынми	ямышэчынми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчынуми	пшэчынуми	ишэчынуми	тшэчынуми	фшэчынуми	яшэчынуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышэчынуми	умышэчынуми	имышэчынуми	дымышэчынуми	фымышэчынуми	ямышэчынуми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчтэми	пшэчтэми	ишэчтэми	тшэчтэми	фшэчтэми	яшэчтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышэчтэми	умышэчтэми	имышэчтэми	дымышэчтэми	фымышэчтэми	ямышэчтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сшэчатэми	пшэчатэми	ишэчатэми	тшэчатэми	фшэчатэми	яшэчатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышэчатэми	умышэчатэми	имышэчатэми	дымышэчатэми	фымышэчатэми	ямышэчатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сшэчыгъатэми	пшэчыгъатэми	ишэчыгъатэми	тшэчыгъатэми	фшэчыгъатэми	яшэчыгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышэчыгъатэми	умышэчыгъатэми	имышэчыгъатэми	дымышэчыгъатэми	фымышэчыгъатэми	ямышэчыгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчынтэми	пшэчынтэми	ишэчынтэми	тшэчынтэми	фшэчынтэми	яшэчынтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышэчынтэми	умышэчынтэми	имышэчынтэми	дымышэчынтэми	фымышэчынтэми	ямышэчынтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшэчынутэми	пшэчынутэми	ишэчынутэми	тшэчынутэми	фшэчэнутэми	яшэчэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышэчынутэми	умышэчынутэми	имышэчынутэми	дымышэчынутэми	фымышэчынутэми	ямышэчынутэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	сшэчаи	пшэчаи	ишэчаи	тшэчаи	фшэчаи	яшэчаи
щымыӀэныгъэ:	сымышэчаи	умышэчаи	имышэчаи	дымышэчаи	фымышэчаи	ямышэчаи

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	сшэчащэрэт	пшэчащэрэт	ишэчащэрэт	тшэчащэрэт	фшэчащэрэт	яшэчащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сымышэчащэрэт	умышэчащэрэт	имышэчащэрэт	дымышэчащэрэт	фымышэчащэрэт	ямышэчащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сшэчагъэнщ	пшэчагъэнщ	ишэчагъэнщ	тшэчагъэнщ	фшэчагъэнщ	яшэчагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сшэчагъэнкъым	пшэчагъэнкъым	ишэчагъэнкъым	тшэчагъэнкъым	фшэчагъэнкъым	яшэчагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сшэчагъэнт	пшэчагъэнт	ишэчагъэнт	тшэчагъэнт	фшэчагъэнт	яшэчагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сшэчагъэнтэкъым	пшэчагъэнтэкъым	ишэчагъэнтэкъым	тшэчагъэнтэкъым	фшэчагъэнтэкъым	яшэчагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сшэчагъэн	пшэчагъэн	ишэчагъэн	тшэчагъэн	фшэчагъэн	яшэчагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сшэчагъэнкъэ	пшэчагъэнкъэ	ишэчагъэнкъэ	тшэчагъэнкъэ	фшэчагъэнкъэ	яшэчагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сшэчагъэнт	пшэчагъэнт	ишэчагъэнт	тшэчагъэнт	фшэчагъэнт	яшэчагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сшэчагъэнтэкъэ	пшэчагъэнтэкъэ	ишэчагъэнтэкъэ	тшэчагъэнтэкъэ	фшэчагъэнтэкъэ	яшэчагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сшэчагъэнущ	пшэчагъэнущ	ишэчагъэнущ	тшэчагъэнущ	фшэчагъэнущ	яшэчагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сшэчагъэнукъым	пшэчагъэнукъым	ишэчагъэнукъым	тшэчагъэнукъым	фшэчагъэнукъым	яшэчагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сшэчагъэнут	пшэчагъэнут	ишэчагъэнут	тшэчагъэнут	фшэчагъэнут	яшэчагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сшэчагъэнутэкъым	пшэчагъэнутэкъым	ишэчагъэнутэкъым	тшэчагъэнутэкъым	фшэчагъэнутэкъым	яшэчагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сшэчагъэну	пшэчагъэну	ишэчагъэну	тшэчагъэну	фшэчагъэну	яшэчагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сшэчагъэнукъэ	пшэчагъэнукъэ	ишэчагъэнукъэ	тшэчагъэнукъэ	фшэчагъэнукъэ	яшэчагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сшэчагъэнут	пшэчагъэнут	ишэчагъэнут	тшэчагъэнут	фшэчагъэнут	яшэчагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сшэчагъэнутэкъэ	пшэчагъэнутэкъэ	ишэчагъэнутэкъэ	тшэчагъэнутэкъэ	фшэчагъэнутэкъэ	яшэчагъэнутэкъэ

Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	зышэч
ит зэман - щымыӀэныгъэ	зымышэч
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зышэча
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зымышэча
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зышэчыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зымышэчыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зышэчын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зымышэчын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зышэчыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зымышэчыну

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	сшэч	пшэч	ишэч	тшэч	фшэч	яшэч
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымышэч	умышэч	имышэч	дымышэч	фымышэч	ямышэч
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сшэча	пшэча	ишэча	тшэча	фшэча	яшэча
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымышэча	умышэча	имышэча	дымышэча	фымышэча	ямышэча
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сшэчыгъа	пшэчыгъа	ишэчыгъа	тшэчыгъа	фшэчыгъа	яшэчыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымышэчыгъа	умышэчыгъа	имышэчыгъа	дымышэчыгъа	фымышэчыгъа	ямышэчыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сшэчын	пшэчын	ишэчын	тшэчын	фшэчын	яшэчын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымышэчын	умышэчын	имышэчын	дымышэчын	фымышэчын	ямышэчын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сшэчыну	пшэчыну	ишэчыну	тшэчыну	фшэчыну	яшэчыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымышэчыну	умышэчыну	имышэчыну	дымышэчыну	фымышэчыну	ямышэчыну

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ	шэч
ит зэман - щымыӀэныгъэ	мышэч
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	шэча
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	мышэча
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	шэчыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	мышэчыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	шэчын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	мышэчын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	шэчыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	мышэчыну

Обстоятельственнэ причастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	зэрысшэч	зэрыпшэч	зэришэч	зэрытшэч	зэрыфшэч	зэрашэч
ит зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмышэч	зэрумышэч	зэримышэч	зэрыдмышэч	зэрывмышэч	зэрамышэч
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зэрысшэча	зэрыпшэча	зэришэча	зэрытшэча	зэрыфшэча	зэрашэча
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмышэча	зэрумышэча	зэримышэча	зэрыдмышэча	зэрывмышэча	зэрамышэча
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зэрысшэчыгъа	зэрыпшэчыгъа	зэришэчыгъа	зэрытшэчыгъа	зэрыфшэчыгъа	зэрашэчыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмышэчыгъа	зэрумышэчыгъа	зэримышэчыгъа	зэрыдмышэчыгъа	зэрывмышэчыгъа	зэрамышэчыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зэрысшэчын	зэрыпшэчын	зэришэчын	зэрытшэчын	зэрыфшэчын	зэрашэчын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмышэчын	зэрумышэчын	зэримышэчын	зэрыдмышэчын	зэрывмышэчын	зэрамышэчын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зэрысшэчыну	зэрыпшэчыну	зэришэчыну	зэрытшэчыну	зэрыфшэчыну	зэрашэчыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмышэчыну	зэрумышэчыну	зэримышэчыну	зэрыдмышэчыну	зэрывмышэчыну	зэрамышэчыну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	щысшэч	щыпшэч	щишэч	щытшэч	щыфшэч	щашэч
ит зэман - щымыӀэныгъэ	щызмышэч	щумышэч	щимышэч	щыдмышэч	щывмышэч	щамышэч
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щысшэча	щыпшэча	щишэча	щытшэча	щыфшэча	щашэча
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щызмышэча	щумышэча	щимышэча	щыдмышэча	щывмышэча	щамышэча
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щысшэчыгъа	щыпшэчыгъа	щишэчыгъа	щытшэчыгъа	щыфшэчыгъа	щашэчыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щызмышэчыгъа	щумышэчыгъа	щимышэчыгъа	щыдмышэчыгъа	щывмышэчыгъа	щамышэчыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щысшэчын	щыпшэчын	щишэчын	щытшэчын	щыфшэчын	щашэчын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щызмышэчын	щумышэчын	щимышэчын	щыдмышэчын	щывмышэчын	щамышэчын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щысшэчыну	щыпшэчыну	щишэчыну	щытшэчыну	щыфшэчыну	щашэчыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щызмышэчыну	щумышэчыну	щимышэчыну	щыдмышэчыну	щывмышэчыну	щамышэчыну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	здэсшэч	здэпшэч	здишэч	здэтшэч	здэфшэч	здашэч
ит зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмышэч	здумышэч	здимышэч	здэдмышэч	здэвмышэч	здамышэч
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	здэсшэча	здэпшэча	здишэча	здэтшэча	здэфшэча	здашэча
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмышэча	здумышэча	здимышэча	здэдмышэча	здэвмышэча	здамышэча
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	здэсшэчыгъа	здэпшэчыгъа	здишэчыгъа	здэтшэчыгъа	здэфшэчыгъа	здашэчыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	здэбъэдэзмышэчыгъа	здумышэчыгъа	здимышэчыгъа	здэдмышэчыгъа	здэвмышэчыгъа	здамышэчыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	здэсшэчын	здэпшэчын	здишэчын	здэтшэчын	здэфшэчын	здашэчын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмышэчын	здумышэчын	здимышэчын	здэдмышэчын	здэвмышэчын	здамышэчын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	здэсшэчыну	здэпшэчыну	здишэчыну	здэтшэчыну	здэфшэчыну	здашэчыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	здэгъэдэзмышэчыну	здумышэчыну	здимышэчыну	здэдмышэчыну	здэвмышэчыну	здамышэчыну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	щӀэсшэч	щӀэпшэч	щӀишэч	щӀэтшэч	щӀэфшэч	щӀашэч
ит зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмышэч	щӀумышэч	щӀимышэч	щӀэдмышэч	щӀэвмышэч	щӀамышэч
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щӀэсшэча	щӀэпшэча	щӀишэча	щӀэтшэча	щӀэфшэча	щӀашэча
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмышэча	щӀумышэча	щӀимышэча	щӀэдмышэча	щӀэвмышэча	щӀамышэча
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щӀэсшэчыгъа	щӀэпшэчыгъа	щӀишэчыгъа	щӀэтшэчыгъа	щӀэфшэчыгъа	щӀашэчыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмышэчыгъа	щӀумышэчыгъа	щӀимышэчыгъа	щӀэдмышэчыгъа	щӀэвмышэчыгъа	щӀамышэчыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щӀэсшэчын	щӀэпшэчын	щӀишэчын	щӀэтшэчын	щӀэфшэчын	щӀашэчын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмышэчын	щӀумышэчын	щӀимышэчын	щӀэдмышэчын	щӀэвмышэчын	щӀамышэчын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щӀэсшэчыну	щӀэпшэчыну	щӀишэчыну	щӀэтшэчыну	щӀэфшэчыну	щӀашэчэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмышэчыну	щӀумышэчыну	щӀимышэчыну	щӀэдмышэчыну	щӀэвмышэчыну	щӀамышэчыну

Деепричастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	сшэчу	пшэчу	ишэчу	тшэчу	фшэчу	яшэчу
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымышэчу	умышэчу	имышэчу	дымышэчу	фымышэчу	ямышэчу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сшэчауэ	пшэчауэ	ишэчауэ	тшэчауэ	фшэчауэ	яшэчауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымышэчауэ	умышэчауэ	имышэчауэ	дымышэчауэ	фымышэчауэ	ямышэчауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сшэчурэ	пшэчурэ	ишэчурэ	тшэчурэ	фшэчурэ	яшэчурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сымышэчурэ	умышэчурэ	имышэчурэ	дымышэчурэ	фымышэчурэ	ямышэчурэ

Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	узошэч	сошэч	--	фызошэч	сошэч(хэ)
уэ	сыбошэч	--	уошэч	дыбошэч	--	уошэч(хэ)
абы	сешэч	уешэч	ешэч	дешэч	фешэч	ешэч(хэ)
дэ	--	удошэч	дошэч	--	фыдошэч	дошэч(хэ)
фэ	сывошэч	--	фошэч	дывошэч	--	фошэч(хэ)
абыхэм	сашэч	уашэч	яшэч	дашэч	фашэч	яшэч(хэ)

Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	ус[шэчрэ]	с[шэчрэ]	--	фыс[шэчрэ]	с[шэч(хэ)рэ]
уэ	сып[шэчрэ]	--	п[шэчрэ]	дып[шэчрэ]	--	п[шэч(хэ)рэ]
абы	си[шэчрэ]	уи[шэчрэ]	и[шэчрэ]	ди[шэчрэ]	фи[шэчрэ]	и[шэч(хэ)рэ]
дэ	--	ут[шэчрэ]	т[шэчрэ]	--	фыт[шэчрэ]	т[шэч(хэ)рэ]
фэ	сыф[шэчрэ]	--	ф[шэчрэ]	дыф[шэчрэ]	--	ф[шэч(хэ)рэ]
абыхэм	са[шэчрэ]	уа[шэчрэ]	я[шэчрэ]	да[шэчрэ]	фа[шэчрэ]	я[шэч(хэ)рэ]

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[шэч]	[шэч]ыр	--	[шэч]хэр
Эргативнэ:	[шэч]	[шэч]ым	--	[шэч]хэм
Послеложнэ:	[шэч]кӀэ	[шэч]ымкӀэ	[шэч]хэкӀэ	[шэч]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[шэч]у	[шэч]ырауэ	[шэч]хэу	[шэч]хэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[шэч]а	[шэч]ар	--	[шэч]ахэр
Эргативнэ:	[шэч]а	[шэч]ам	--	[шэч]ахэм
Послеложнэ:	[шэч]акӀэ	[шэч]амкӀэ	[шэч]ахэкӀэ	[шэч]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[шэч]ауэ	[шэч]арауэ	[шэч]ахэу	[шэч]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[шэч]ын	[шэч]ыныр	--	[шэч]ынхэр
Эргативнэ:	[шэч]ын	[шэч]ыным	--	[шэч]ынхэм
Послеложнэ:	[шэч]ынкӀэ	[шэч]ынымкӀэ	[шэч]ынхэкӀэ	[шэч]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[шэч]ыну	[шэч]ынырауэ	[шэч]ынхэу	[шэч]ынхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[шэч]ыну	[шэч]ынур	--	[шэч]ынухэр
Эргативнэ:	[шэч]ыну	[шэч]ынум	--	[шэч]ынухэм
Послеложнэ:	[шэч]ынукӀэ	[шэч]ынумкӀэ	[шэч]ынухэкӀэ	[шэч]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[шэч]ынууэ	[шэч]ынурауэ	[шэч]ынухэу	[шэч]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Уз, бампӀэ, зэгуэпыгъуэ с. ху. уамыгъэдзыхэу, уамыгъэгубжьу зышыӀэн, зыӀыгъын.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• шэчын: endure, suffer, tolerate, stand

УРЫСЫБЗЭ

• шэчын: терпеть, сносить что-л.

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын