Jump to content

Индекс:ТЕМ162

Тхыгъэр къыздрахар Википсалъалъэ

1.6. Узыншагъэ, узыфэ, еӏэзэныгъэ

1.6.2. узыфэ

узыншэ

  • цӏыху, сабий узыншэ
  • гу узыншэ
  • абы теплъэ узыншэ иӏэщ
  • климат узыншэ
  • узыншэ ухъу!
  • ар куэдрэ сымэджащ, ауэ иджы узыншэщ

узыншагъэ

  • узыншагъэ быдэ
  • узыншагъэ зыпылъ ерыскъы
  • узыншагъэр зэфӏэувэжын
  • узыншагъэр зэпэщыжын
  • си къуэшым и узыншагъэр зэпэщыжащ

уз

  • сабий/псантхуэ узхэр
  • ӏэ уз
  • уз зэрыцӏалэм и къежьапӏэ
  • тхьэмщӏыгъу узхэр
  • жьэжьей узхэр

узыфэ

  • гум/лъатэм и узыфэ
  • тхьэмщӏыгъу узыфэхзр
  • узыфэ хьэлъэ
  • узыфэ зэрыцӏалэ.

хъун

  • ар пыхусыху хъуащ
  • гриппкӏэ сымаджэ хъун

хъуныгъэ

  • сымаджэ хъуныгъэ

хъужын

  • узыншэ хъужын
  • мамэ зэрыхъужыххэу, сэ Бытырбыху сыкӏуэнущ

хъужыпэн
сымаджэ

  • ар сымаджэщ
  • сымаджэ хъун
  • сымаджэ хъуныгъэ
  • цӏыху/сабий сымаджэ
  • лъэрытету/пӏэрыхэлъ сымаджэ
  • ар куэд щӏауэ сымаджэщ
  • сымаджэхэм еплъыныгъэ
  • сымаджэм дохутыр къыхуеджэн

сымаджэныгъэ
сымэджэн

  • тифкӏэ сымэджэн

гукъыдэмыж
узын

  • сэ си щхьэр мэуз
  • абы и дзэхэр мэуз
  • дзэр мэуз
  • узын щӏэдзэн

къеузын

  • абы и тэмакъыдзэр къоуз
  • грипп къеузын
  • си щхьэр къэузащ

гукъыдэмыжын

  • игу къыдэжыркъым
  • нышэдибэ лъандэрэ сигу къыдэжыркъым

гугъу иригъэхьын

  • бауэкӏэщӏым гугъу иригъэхьын

зэрыцӏалэ

  • уз зэрыцӏалэ

узыфэ зэрыцӏалэ

  • уз зэрыцӏалэм и къежьапӏэ

инфекционнэ
еӏэзэн

  • тхьэмбыл узым хущхъуэщӏэкӏэ еӏэзэн

еӏэзэныгъэ

  • сымаджэм еӏэзэныгъэ
  • хущхъуэкӏэ еӏэзэныгъэ
  • жейкӏэ еӏэзэныгъэ

зэгъэӏэзэныгъэ
гъэхъужын

  • дзэхэр гъэхъужын
  • щӏыӏэ узыр гъэхъужын

гъэхъужыныгъэ

  • тэмакъыдзэр/пыхусыхур гъэхъужыныгъэ
  • курортым щыгъэхъужыныгъэ

зыгъэхъужын
зыгъэхъужыыныгъэ
кӏэлъыплъын

  • сымаджэм кӏэлъыплъын
  • уӏэгъэ зытелъым кӏэлъыплъын

зэӏэзэн
зэгъэӏэзэн

  • дохутыр зэгъэӏэзэн
  • сымаджэщым щызэгъэӏэзэн

еӏэзэн

  • сымаджэм еӏэзэн

узыншагъэ хъужын

  • хъыджэбз цӏыкӏур мэхъуж

узыншагъэ хъужыпэн

щӏыӏэ уз

  • щӏыӏэ уз гуащӏэ
  • щӏыӏэ узыр гъэхъужын

щӏыӏэуз

  • щӏыӏэузым хуэсакъын (зыщыхъумэн).

щӏыӏэ хыхьэн

  • гъуэгум щӏыӏэ щыхыхьэн

щӏыӏэ хыхьэныгъэ
щӏыӏэ къеуэкӏын

  • абы къыщикӏухьам щыгъуэ щӏыӏэ къеуэкӏащ

пыхусыху

  • пыхусыху хъун

дэзинфекцэ
зыцӏэлэжын

  • узкӏэ зыцӏэлэжын
  • фэгъазэкӏэ зыцӏэлэжын

щхъуэ ехьыныгъэ

  • ӏэгъэбэгукӏэ щхъуэ ехьыныгъэ

мышхыпхъэ шхыныгъэ
насыпыншагъэ ӏуэхугъуэ

нэщэнэ
уз

  • узыр зыхэщӏэн
  • уз гуащӏэ
  • дзэ уз
  • узым гугъу иригъэхьын
  • лӏыгъэ хэлъу узыр шэчын

узын

  • дзэр, щхьэр
  • нэхэр, дзэр мэуз
  • ӏэр зэрыузыр сэ зыхэсщӏэртузыныгъэ
  • сэ си щхьэр мэуз
  • абы и дзэхэр мэуз
  • хъыджэбз цӏыкӏум и тэмакъыр мэуз

узу
игъэузу

  • игъэузу еуэн
  • игъэузу лъэгуажьэкӏэ жьэхэуэн

къеузын

  • сэ къызоуз

хуищӏэу

  • хуищӏэу еуэн

зыхищӏэу
къехьэлъэкӏын

  • абы къикӏухьын къохьэлъэкӏ

къыхэуэн (къыхоуэ)

  • джабэр къыхоуэ

пщтыр

  • сымаджэр икъукӏэ пщтырщ

щӏыӏэлӏэ
кӏэзызу пӏыщӏэ
кӏэзызын

  • мащӏэу кӏэзызын

худихун

  • сэ щӏыӏэ схудеху

пщтырагъ
ӏэпкълъэпкъым и хуабагъыр
температурэ

  • температурэ лъагэ/лъахъшэ
  • температурэр къзпщын
  • температурэ тэмэм
  • температурэр ехуэхащ
  • сымаджэм и температурэр дэкӏуеящ

къэпщӏэнтӏэн
бауэкӏэщӏ

  • бауэкӏэщӏым гугъу иригъэхьын

щхьэр кӏэрэхъуэн

  • и щхьэр кӏэрэхъуащ

щхьэр кӏэрэхъуэныгъэ
щхьэр хэзэрыхьын
щхьэр унэзэныгъэ
унэзэн (мэуназэ)

  • щхьэр унэзэн

мэхын

  • сымаджэр мэхащ

къэмэхын
мэхыныгъэ
зымыщӏэжын
зыри имыщӏэжын
зыри имыщӏэж хъуащ

  • сымаджэм зыри ищӏэжыркъым

зэхэщӏыкӏ
зэхэщӏыкӏ имыӏэжын

  • сымаджэм зэхэщӏыкӏыр фӏэкӏуэдащ

зыкъищӏэжын

  • сымаджэм зыкъищӏэжащ

ӏуэщхъун (мэӏуэщхъу)

  • сымаджэр мэӏуэщхъу

къэжьын

  • сымаджэр къожь
  • и къэжьын къэкӏуэн

къэжьыныгъэ
игу къекӏуэн
псчэ

  • псчэ макъ ин/гъущэ
  • абы щӏыӏэ хыхьащ, псчэ гуащӏэ пкъырытщ

псчэн

  • хуабжьу псчэн
  • щӏыӏэ зэрыхыхьам къыхэкӏкӏэ псчэн

пыхусыху

  • пыхусыху къыпкърыхьэн
  • пыхусыху гуащӏэ
  • пыхусыху хущхъуэ
  • пыхусыху хъун
  • пыхусыху къэубыдын
  • сэ пыхусыху сиӏэщ
  • пыхусыхур гъэхъужыныгъэ

къепсын

  • абы щӏыӏэ къеуэкӏащ
  • абы къыхэкӏкӏэ къопс

щыубыдэн
си пэр зиубыдащ
хупс
щӏэпсыпс
къилъэлъыгъэ
грипп

  • грипп къеузын
  • гриппкӏэ сымэджэн

псчэӏэпкълъэпкъ

  • псчэӏэпкълъэпкъ уз
  • псчэӏэпкълъэлкъ хъун

ОРЗ
ангинэ

  • абы ангинэ иӏэщ

тэмакъыдзэ

  • тэмакъыдзэр къеузын

бронхит

  • абы бронхит къоуз

пневмоние
тхьэмбыл

  • тхьэмбылыр къеузын
  • тхьэмбылым щӏыӏэ хыхьэн
  • тхьэмбылым щӏыӏэ хыхьэныгъэ

етэныгъэ
жьэн уз
тхьэмбылей
астмэ
гипертоние
стенокардие
инфаркт
гастрит
цӏынагъэ

  • лъатэ цӏынагъэ

язвэ
лъатэр зэӏыхьэныгъэ
ныбэжэн (мэныбажэ)
ныбажэуз
ныбажэмыжакъуэ
емынэуз
тало
лъы зи мащӏэм иӏэ узыфэ
лъыр и мащӏэныгъэ
аппендицит
диабет
псыбафэуз
фошыгъууз
невралгие
ревматизм
радикулит
лъыр мащӏэныгъэ
гемоглобиныр мащӏэныгъэ
белокровие
лышх
истерие
мание
шизофрение
инсульт
щхьэм лъы дэуеиныгъэ
пкъыуэ
фэгъазэ
дифтерие
скарлатинэ
жьэгъубабэ
нэфыгъэ
нэф

  • цӏыху нэф
  • фызыжь нэф
  • нэф хъун

хьэфиз
пхъэкӏэжьынэ
лъапэнэф
набгъэ
жыжьэрыплъэ
нэгъуджэ

  • нэгъуджэ зыӏулъ цӏыху
  • нэгъуджзр ӏулъхьэн/ӏухын
  • нэгъуджэ зехьэн
  • нэгъуджэншэу къеджэн
  • дыгъэм зэрызыщахъумэ нэгъуджэ

накӏэгуу (къыхэкӏын)

  • на глазу абы и нэм накӏэгуу къыхэкӏащ

дэгу

  • цӏыху/лӏыжь дэгу
  • ар дэгущ

тхьэкӏумэ жьажьэ

  • ар тхьэкӏумэ жьажьэщ

флюс
шын

  • шын хъун
  • шын къикӏын
  • ӏэпэр шын хъуащ

гуэрэф
лэрыгъу

  • лэрыгъу трищӏэн

убэрэжьа

  • ӏэ убэрэжьа

ущэба
удын зыгъуэта
уӏэгъэ

  • уӏэгъэ шынагъуэ
  • уӏэгъэ куу
  • уӏэгъэр пхэн
  • уӏэгъэ щӏын
  • уӏэгъэ зытелъ сэлэтхэр
  • цӏыху/сэлэт уӏэгъэ
  • уӏэгъэ хъуа

уӏэн

  • ӏэр уӏэн
  • лъакъуэр уӏэн

къитхъын

  • ӏэр къитхъын

къитхъа
куууэ къитхъа
пхъэ ласкӏэ
банэ хэуэн
ӏэпкълъэпкъым щыщ иущэбыныгъэ
къупщхьэм зэран хуэхъуныгъэ
удын (къылъысын)

  • удын къылъысын
  • удын зыгъуэтам йод щыхуэн
  • дамэм удын игъуэтын

зэран хуэхъуныгъэ
гъэузын

  • ӏэпкълъэпкъым щыщ гъэузын

жьэхэуэн

  • щхьэкӏэ жьэхэуэн
  • мывэм лъэгуажьэкӏэ жьэхэуэн

ентӏэӏун
уфӏыцӏа
къэбэга
къэбэгын
къэпща
къэпщын

  • ӏэр къэбэгащ

зэпыщӏыкӏыныгъэ
къутэн

  • ар джалэри и ӏэр икъутащ

къутэныгъэ

  • куэр къутэныгъэ

зэпыпкӏыныгъэ
зэрыпкӏын
зэрыпкӏыныгъэ

  • ӏэр зэрыпкӏыныгъэ

ипкӏын

  • абы и лъакъуэр ипкӏащ

шэщӏын (хуэр)

  • хуэр шэщӏын

гъэузын
хуэр гъэузын
мафӏэс
мафӏэс ӏей
исыгъэ
щӏыӏэм егъэсын (ӏэхэр)
гъэщтын

узыншыгъэр зэрыщытыр
ӏей хъун
ӏей хъуныгъэ

  • узыншагъэр ӏей хъуныгъэ

е екӏуэн
е екӏуэныгъэ
узыр е екӏуэныгъэ
къыщыхьэн

  • узыр къыщыхьэн

къытехьэныгъэ
техьэгъуэ къытехьэныгъэ
щэӏу
щэӏун
игъэщэӏун

  • узым игъэщэӏун

нэхъыфӏ хъуныгъэ

  • сымаджэр нэхъыфӏ хъуныгъэ

хъужын

  • нэхъыфӏ хъуныгъэ
  • ар куэдрэ сымэджащ, ауэ иджы хъужащ
  • и узыншагъэр нэхъыфӏ хъужащ

гупсэхугъуэ
зыкъэщӏэжын

  • зыкъэщӏэжын мэха иужькӏэ
  • уӏэгъэм зыкъищӏэжри псы щхьэкӏэ лъэӏуащ
  • сымаджэр зыкъимыщӏэжу лӏащ
  • мэха нэужькӏэ зыкъэщӏэжын

кӏыжын

  • уӏэгъэр кӏыжащ

игъэувыӏэн

  • узыр гъэувыӏэн

увыӏэжын

  • узыр увыӏэжын